12
Misaali də bwaya aginə ŋga mooziinə
(Mat. 21.33-46; Luka 20.9-19)
1 Wata Yeesu a 'watəgi waɓənə ka tii də misaali, əŋki ci, “Tə'i əndə'i əndə sha ɗii rə ŋga inabi. Ca tsatə, ca tələgi gu'u ŋga mya'ə də inabi, ca ghənəgi magərə ha ŋga nəhə uushi'inə, ca ŋgərə rəkii, ca vəgi ka mooziinə, kaa təya təkə cifanə ŋga rəkii da i ci. Ma daba'əkii, ca palə oogə. 12.1 Isaa. 5.1-2. 2 Makə ɗii cifanə ŋga inaba, wata ca sləkee ka əndə slənaakii ka liwa ka ci gyaɗalaakii aciitii. 3 Wata təya kəsə tə ci, təya fəəsləpaa tə ci, təya ənəpaa də ci pooshi taa mi aciikii. 4 Slanda rətə a ənə ka sləkee ka əndə'i əndə slənaakii. Təya dəəgəpaa tə ci ka na, ayi ayi dərəva ciɓee tii ka ci. 5 Slanda rətə a ənə ka sləkee ka əndə'i əndə əsə. Ma ca, kə ɓələgi tii tə ci. Ha'ə makə ətsə ɗii tii də hara ənji laŋə. Təya fəəsləpaa harakii, təya ɓəələgi harakii. 6 Wata mooɗə uuzənaakii rəŋwə dyaŋə mbəɗaanə. Daba'əkii, ca sləkee ka uuzəətə aaɓiitii. Əŋki dii, ‘Weewee ka neenə nə tii ka məghərəvənə ŋga uuzənaaki.’ 12.6 1.11. 7 Mbu'unə ŋga uuzəəta aaɓiitii, wata əŋki tii ahadatii, ‘Waanə mazəmə yi kə mbu'ya. Shoomə, kaama ɓələgi tə ci, kaama zəmə ya.’ 8 Wata təya kəsətə tə uuzəəta, təya ɓələgi tə ci, təya kagi tə ci aaba'ə tsanə.
9 “Ya ətsa, mi nə sətə ɗanə slanda rəta? Ka shinə nə ci, ca ɓəələgi tə mooziita, ca vii rətə ka hara ənja. 10 Mashimuunə a jaŋgii sətə nyaahə ənji asəkə malaaɓa ləkaləkatə kuna? Ma bii ci, 12.10-11 Jab. 118.22-23.
‘Ma faaratə kaaree ənji ghənə kuva
makə pooshi nafaakii,
ci ənəpaa ka faaratə palee də məghərəvənə.
11 Ma ətsa, slənə ŋga Slandana.
Ma amə əsə, sə ŋga hurəshishinə kaamə.’ ”
12 Makə fii gayinə ha'ə, wata təya ɗa gazhi'waanə ŋga kəsətənə tə Yeesu, acii kə shii tii oo'i agyanətii waɓi ci də misaalitsa. Amma kə ŋgwaləgi tii acii daɓaala. Wata təya bwasee ka ci, təya palə satii. 12.12 11.18.
Ləgwanə agyanə vii tsəkə ka ŋwaŋwə *Kayisarə
(Mat. 22.15-22; Luka 20.20-26)
13 Ma daba'əkii, wata ənjə a sləkee ka hara *Farisanyinə da ənji ŋga *Hirudusə kaa təya shii upaa sə ŋga idəpaanə ashi Yeesu agi waɓənaakii, təya kəsə tə ci. 14 Təya shi aaɓiikii, əŋki tii, “Maləma, kə shii inə oo'i əndə gooŋga nə hə. Paa hə ka taɗəpaa taa ŋgutə tsarə ŋga ənda, acii paa hə ka tsaamənə ka ɗuunuunə ŋga ənda. Də gooŋga nə hə ka dzəgunətənə ka ənji rəgwa ŋga Əntaŋfə. Ya saŋa, kə kapaa bariya gaamə kaamə rəgwa ŋga vii tsəkə ka ŋwaŋwə Kayisarə nii, anii poosha? 15 A ki'yaamə nii, anii a bwasee ama?” Amma kə shii Yeesu jarəwiinatii, wata əŋki ci ka tii, “Mi saŋə cuuna moo təkənə tə nya? Kiramə kwaɓa kaa nya tsaamətə.” 16 Təya kira ka ci. Wata ca ləgwa ka tii, əŋki ci, “Ya əna, kəŋwaciinə da ləmə ŋga wu ənə anə kwaɓana?” Təya ba ka ci, “Ma ətsa, kəŋwaciinə ŋga ŋwaŋwə Kayisarə.” 17 Wata Yeesu a ba ka tii, “Viimə ka Kayisarə sətə ndzaa ka naakii, una vii ka Əntaŋfə sətə ndzaa ka ŋga Əntaŋfə.” Fanatii ha'ə, kə ɗii ka tii ka sə ŋga hurəshishinə ka shaŋə. 12.17 Rooma 13.7.
Ləgwanə agyanə maɗənə ŋga maməətə ənja
(Mat. 22.23-33; Luka 20.27-40)
18 Ma daba'əkii əsə, *Sadukiinə a shi aaɓii Yeesu. Ma təya, tii nə kurəgətə ca ba, pooshi maməətə ənji ka maɗənə da i əpinə shaŋə. 12.18 Luka 20.27. 19 Əŋki tii ka Yeesu, “Maləma, kə nyaahə Muusa kaamə bariya, ətə bii ci, maɗa kə əntəgi əndə anə minaakii, pooshi ci pwayi ashi miita, see a ŋgərə ndzəkəŋuci tə miita, kaa ca poo manjeevənə ka ndzəkəŋuci ətə əŋki. 12.19 Dzək. 25.5-6; 'Wat. 38.8. 20 Yoo, tə'i hara ndzəkəŋushi'inə məɗəfə sha ɗii. Gawatii a ŋgərə minə. Ca əntə, pooshi ci pwayi ashitə. 21 Əndətə nyi'u tə ci a ŋgərə mooryafiita, ca əntəgi əsə. Pooshi ci upaa uuzənə ashitə. Makə ətsə əsə ɗii ka makkənə. 22 Makə ətsə əsə ɗii ka hara ənjitə mbəɗaanə. Ndzəkəŋushi'iitsə patə məɗəfə məəki, pooshi əndə upaa uuzənə ashi miita. Ma daba'əkii, kya əntəgi əsə. 23 Ya ətsa, maa ma'i tii patə uusəra ŋga maɗənə ŋga maməətə ənja, makə watiitsə tii patə məɗəfə ŋgirə tə kya, minə ŋga wu saŋə ndzaanəta?”
24 Yeesu a ba ka tii, əŋki ci, “Kə kulii unə patə, acii pooshi unə paaratəgi də malaaɓa ləkaləkatə, mashiimuunə ŋgeerənə ŋga Əntaŋfə. 25 Acii maɗa kə ma'i maməətə ənja, pooshi tii na ŋgəərəshi. Amma makə malaa'ikanyinə dadagyə nə təya ndzaanə. 26 Ma agyanə maɗənə ŋga maməətə ənji əsə, pooshi unə kunə sha jaŋgatə asəkə ləkaləkatə ŋga Muusa ətə waɓi ci agyanə guutə agi ba? Waatoo saa'itə bii Əntaŋfə ka ci: Nyi nə Əntaŋfə ətə ci Ibərahiima da Isiyaaku da Yakubu a paslə tə ci. 12.26 Shig. 3.2,6. 27 Ma Əntaŋfə, ənjitə da i əpinə amatii ca paslə tə ci, əntaa ənjitə yadə əpinə amatii. Ma ətsa, kə kulii unə ka shaŋə.”
*Bariyatə palee də ɗuunuunə
(Mat. 22.34-40; Luka 10.25-28)
28 Wata əndə'i maləmə a shi aaɓiitii. Ma ca fa, təya ɗa mabizhinə. Makə fii ci kə jikə Yeesu ka Sadukiinə ŋga'ə, wata ca ləgwa ka Yeesu, əŋki ci, “Ŋgutə bariya saŋə palee də ɗuunuunə agi bariyanyinə pata?” 29 Əŋki Yeesu ka tii, “Ma ətə palee də ɗuunuunə, ətə bii: Fatəmə, ənji *Isərayiila, ma Əntaŋfə Slandanaamə, ci nə Əntaŋfə rəŋwə dyaŋə. 12.29-30 Dzək. 6.4-5. 30 Uuɗuu tə Əntaŋfə Slandanəku də ədzəmə rəŋwə, də patənə ŋga əpinaaku, də patənə ŋga haŋkalaaku, də patənə ŋga ŋgeerənaaku. 31 Wiinə bəra'inə ŋga bariyatə palee əsə: Uuɗuu tə əndətə aɓiiku makə sətə cii kwa uuɗə naaku na. Pooshi bariyatə ca palee ka ətsə bəra'i ma'ə.” 12.31 Leew. 19.18; Mat. 22.39. 32 Əŋki maləmətə ka Yeesu, “Yawa maləma, ma sətsə bii hə, ha'ə tanyi. Waatoo rəŋwə dyaŋə nə Əntaŋfə. Pooshi əndə'i əntaŋfə maɗaamə ci. 12.32 Luka 20.39. 33 Ŋga'ə nə uuɗənə tə Əntaŋfə də ədzəmə rəŋwə, da də patənə ŋga haŋkala, da də patənə ŋga ŋgeerənə. Ŋga'ə əsə nə uuɗənə tə əndətə aɓiiku makə sətə cii kwa uuɗə naaku na. Gəɗə kəsətənə təŋə təŋə tə bariyanyiitsə bəra'i acii ɗaaɗa patənə ŋga sataka, taa hənəgi uushi'inə ka Əntaŋfə, taa lagi ka ci uura ŋga daba.” 12.33 1 Sam. 15.22; Hoos. 6.6. 34 Makə fii Yeesu ŋunyikii waɓi ci, wata əŋki ci ka ci, “Pooshi hə dzaɗə da ŋwaŋuunə ŋga Əntaŋfə.” Ma daba'əkii, pooshi əndə ənyi ka ləgwa waɓənə ama Yeesu ma'ə, acii ŋgwalənə. 12.34 Mat. 22.46; Luka 20.40.
Ləgwanə agyanə *Aləmasiihu
(Mat. 22.41-46; Luka 20.41-44)
35 Ma saa'itə Yeesu a dzəgunə ka ənji asəkə yi ŋga Əntaŋfə, ca ləgwa amatii, əŋki ci, “Iitə saŋə mbee *maliminə ŋga bariya ka banə oo'i, jijinə ŋga *Dawuda nə Aləmasiihu? 12.35-37 Mat. 20.30-31. 36 Acii taa Dawuda də naakii nə maa, kə kavə Ma'yanə ŋga Əntaŋfə tə ci ka banə oo'i, 12.36 Mat. 22.44.
‘Əŋki Əntaŋfə Slandanə ka Slandanəki,
ndzaanə gadəvə da ciizəmaki.
Ka kavənə nə nyi tə ənji daawaanaaku aatsaa səɗəku.’
37 Aa makə kə 'wii Dawuda tə Aləmasiihu də Slandanə ətsa, iitiitə ɗii ndzaanə Aləmasiihu ka jijinaakəya?” Də mooɗasəkə fii daɓaala waɓənaakii.
Dzalənə ŋga Yeesu tə ənji agyanə maliminə
(Mat. 23.1-36; Luka 11.37-54; 20.45-47)
38 Ma ca dzə aakəŋwa də dzəgunənə ka tii, wata əŋki ci, “Nəhəmə noonə nə acii *maliminə ŋga bariya. Ma təya, də madiigərə kəbənə moonətii wiigi'inə. Ma moonətii, nəəhəpaanə tə tii ŋga'ə a luuma. 12.38-39 Luka 11.43. 39 Ka hatə da ginə davə moonətii ndzaanə asəkə *kuvə də'wanyinə da agi əndzanə. 40 Təya luuwutə yinyinə ŋga mooryafinyinə, təya gərətəgi də də'wa ka dəla də natii nə akəŋwacii ənja. Ma təya, kadə nə təya upaa bwaya gəŋwanə ətə palee patə.”
Viinə ŋga mooryafinə
(Luka 21.1-4)
41 Wata Yeesu a ndzaanə kədəhə da hatə ci ənjə a kagərə kwaɓa asəkə yi ŋga Əntaŋfə. Ca tsaamə ənjə a əji. Ənji gəna laŋə əji kwaɓa laŋə. 12.41 2 Meem. 12.10. 42 Wata maagha ŋga mooryafinə a shi, kya əjigərə pyanya bəra'i, waatoo kwaɓa rəŋwə. 43 Yeesu a 'wa tə lyawarənaakii, əŋki ci ka tii, “Tantanyinə cii kya ba koonə, ma sətə əjigərə maagha ŋga mooryafiitsa, kə palee ka ŋga hara ənjitsə patə. 44 Acii ma təya, agi ɓəzə gəna ŋgiragi tii, təya vii. Amma ma kya, agi ghanatə patə ŋgərətə ki sətə cii ta alə də zəmə patə, kya əjigərə.” 12.44 2 Koor. 8.12.
12:1 12.1 Isaa. 5.1-2.
12:6 12.6 1.11.
12:10 12.10-11 Jab. 118.22-23.
12:12 12.12 11.18.
12:17 12.17 Rooma 13.7.
12:18 12.18 Luka 20.27.
12:19 12.19 Dzək. 25.5-6; 'Wat. 38.8.
12:26 12.26 Shig. 3.2,6.
12:29 12.29-30 Dzək. 6.4-5.
12:31 12.31 Leew. 19.18; Mat. 22.39.
12:32 12.32 Luka 20.39.
12:33 12.33 1 Sam. 15.22; Hoos. 6.6.
12:34 12.34 Mat. 22.46; Luka 20.40.
12:35 12.35-37 Mat. 20.30-31.
12:36 12.36 Mat. 22.44.
12:38 12.38-39 Luka 11.43.
12:41 12.41 2 Meem. 12.10.
12:44 12.44 2 Koor. 8.12.