Ləkaləkatə ŋga Bulusə ka ənji
Rooma
1
Wiinə ləkaləkatə ca dzə daciiki Bulusə. Ma nya, əndə slənə ŋga Yeesu *Aləmasiihu nə nyi, mataɗə masləkee ənda. Kə 'wii Əntaŋfə tə nyi, kaa nya waaza Ŋunyi Habaraakii ka ənja. 1.1 Slənə 9.3-15; 26.16; Gal. 1.15-16. Ma Ŋunyi Habaratsa, daga ŋukə waɓi Əntaŋfə agyanəkii da ma anabiinaakii, təya naahəgərə aasəkə malaaɓa ləkaləkatə. 1.2 3.21; 1 Piita 1.10-12. Agyanə Uuzənaakii Slandanaamə Yeesu Aləmasiihu nə Ŋunyi Habarakii. Ma ka rəgwa ŋga əndə shiŋkinə, aagi slikərənə ŋga *Dawuda pwayi ənji tə ci. 1.3-4 Mat. 1.1; 20.30-31; Slənə 13.33; 2 Tim. 2.8. Amma ma ka ndzaanaakii malaaɓakii, kə ɓaarii Əntaŋfə də maɗuunə baawəɗaakii oo'i, Uuzənaakii nə ci də maɗeenə ka ci agi maməətə ənja. Daciikii upaa inə pwapoonə ŋga ndzaanə ka masləkee ənji ka putaakii, kaa patənə ŋga ənji shiŋkinə a shii shinə aatsaa səɗəkii, təya nə'u sətə cii kəya moo patə. 1.5 11.13; 15.15-18; Gal. 1.1; 2.7,9. Ma ətsa, patə da i unə ənji Rooma agikii, unə ətsə 'wii Əntaŋfə tuunə koona ndzaanə ka ənji ŋga Yeesu Aləmasiihu.
Agi nəhəpaanə nə nyi tuunə patə, unə ətsə də Rooma. Ma unə, kə uu'i Əntaŋfə tuunə, kə 'wii ci tuunə koona ndzaa ka ənjaakii. *1.7 ndzaanə jamə: 5.1; 15.33; 16.20; 1 Koor. 7.15.
Wa Əntaŋfə Dəsənaamə da Slandanaamə Yeesu Aləmasiihu a ɗa koonə pwapoonə, təya vii koonə ndzaanə jamə.
Kuyiriinə ŋga Bulusə tə Əntaŋfə
Takumə kaa nya 'watəgi də kuyiriinə tə Əntaŋfə zəku'i də ləmə ŋga Yeesu Aləmasiihu ka putə goonə, acii taa dama patə asəkə duuniya, kə fii ənji habara ŋga vii gooŋga goonə. 1.8 16.19; 1 Tees. 1.8. Taa guci patə agi buurətənə nə nyi tuunə agi də'waaki. Ma ətsa, Əntaŋfə nə seedaaki. Acii tə ci cii kya paslə də ədzəmə rəŋwə ka rəgwa ŋga waaza Ŋunyi Habara agyanə Uuzənaakii. 1.9-10 15.23; Slənə 19.21; Af. 1.16. 10 Taa guci patə nyi agi ɗa də'wa, agi kədiinə nə nyi acii Əntaŋfə, maɗa kə luuvə ci, kaa ca vii ka nyi rəgwa ha'ə ŋga dzənə ka caamatənə tuunə ŋga əna. 11 Acii ŋga'ə ka nyi ka shaŋə nə neenə koonə, koona shii upaa barəkaanə ŋga Ma'yanə ŋga Əntaŋfə, koona shii upaa də ŋgeerənə ŋga mooɗəfuunə əsə. 12 Ma cii kya moo banə, waatoo, kaama tsaakəshi agi vii gooŋga gaamə, nya tsakə tuunə, una tsakə tə nyi noonə əsə.
13 Ndzəkəŋushi'inəkya, ŋga'ə ka nyi una shii oo'i, ka pu'u ka pu'u nə nyi ka ɗa aniya ŋga dzənə aahoonə, amma ma'ə nyi ma'upaamə rəgwa ŋga dzənə zəku'i. Ŋga'ə ka nyi kaa slənaaki a shii ndzaanə ka magaɗə uushi ahadoonə, una shii dzənə aakəŋwa, makə sətə slənyii ahada hara slikərənə. 1.13 1 Koor. 9.19-22. 14 Acii tə'i dəmənə atsaki ŋga waaza Ŋunyi Habara ka ənji patə. Taa ka ənjitə uunyi nətii, taa ka ənjitə ma'ə nətii ma'uunəmə, taa ka majaŋga ənja da ənjitə pooshi jaŋgii patə, tyasə see a waaza nyi ka tii Ŋunyi Habara. 1.14 Kwal. 3.11. 15 Acii putakii ha'ə ɗii nyi da kuɗəpəshinə ŋga waaza Ŋunyi Habara koonə, unə ətsə də Rooma.
Ŋgeerənə ŋga Ŋunyi Habara
16 Pooshi ayinə ka ɗanə tə nyi ŋga waaza Ŋunyi Habara shaŋə, acii ŋgeerənə ŋga Əntaŋfə nə ci, ŋga luupaa də ənjitə vii gooŋga patə. Ma ŋga təkəŋwanə, ka luupaa də *Yahudiinə. Ma daaba'əkii əsə, hara slikərənə. 1.16 2.9; Slənə 13.46; 2 Tim. 1.8; 1 Koor. 1.18,24. 17 Acii Ŋunyi Habara ca ɓaarii makə sətə ci Əntaŋfə a ŋgərə ənji ka ənji gooŋga. Ma ɗii ci ha'ə, dagi vii gooŋgatii daga ka 'watəginə, ca'ə ka muudinə. Tə'i manaahəkii ha'ə asəkə malaaɓa ləkaləkatə oo'i, “Ma əndətə ŋgirə Əntaŋfə tə ci ka əndə gooŋga putə ŋga vii gooŋgaakii, ci na ndzaanə da i əpinə ətə pooshi ka uudənə.” 1.17 3.21-30; da purəŋanə 4; 10.4-13; Hab. 2.4; Gal. 3.9-12; Fil. 3.9; Ibər. 10.38.
Ma'waslyakəkii nə ənji shiŋkinə patə akəŋwacii Əntaŋfə
18 Kə ɓaaryagərə Əntaŋfə maɓətəsəkaakii aagyanə ma'waslyakə ənji da bwaya ənji patə. Ma təya, bwaya ndzaanatii ca tsəŋagi ənji ka shii gooŋgaanə ŋga Əntaŋfə. 1.18 2.5,8; Af. 5.6; 2 Tees. 2.12. 19 Ma maɓətəsəkə ŋga Əntaŋfə, acii ma sətə ci ənjə a mbee ka neenə ashikii, ci saakii ɓaarəgi ka tii paŋgəraŋə akəŋwaciitii. 1.19-20 Ayb. 12.9; Jab. 19.2-5; Slənə 17.27-28; 1 Koor. 1.21. 20 Taa ŋgahi pooshi ənji ka neenə ka Əntaŋfə də ginə, patə da ha'ə, daga saa'itə tagii Əntaŋfə duuniya, agi ɓaariinə nə ci paŋgəraŋə ka ənji oo'i, pooshi baawəɗaakii ka uudənə, waatoo Əntaŋfə ŋga tantanyinə nə ci. Də neenə ka uushi'iitə tagii ci, ci ənjə a nee ka baawəɗaakii. Acii ha'ə, pooshi tii da ma ŋga waɓənə akəŋwaciikii. 21 Kə shii tii tə Əntaŋfə, amma pooshi tii agi haŋətənə tə ci makə sətə diɓə, pooshi tii agi kuyiriinə tə ci əsə. Hiimatii patə, uushi zaɓə. Mapa'əkii nə haŋkalatii əsə. 1.21 Af. 4.17-18. 22 Agi dəlaginə nə tii oo'i, kə shii tii uushi'inə, amma pooshi uushi shii tii, mabiinə nə tii. 1.22 1 Koor. 1.19-20. 23 Təya bwasee ka paslənə tə Əntaŋfə ətə pooshi ka əntənə shaŋə, təya dzəgərə ka paslə uushi'inə kama kama. Ma uushi'iitsa, harakii makə əndə shiŋkinə ɗatə ənji, harakii makə əgina, taa makə daba, taa makə sətə ca ələ anə səka. 1.23 Dzək. 4.16-18; Jab. 106.20.
24 Putə ŋga ɗanatii ha'ə kapaa Əntaŋfə tə tii kaa təya slənə sətə kaɗeesəkə ka mooɗəfətii, təya slənə sə ŋga ayinə ahadatii. 25 Kə ŋgirə tii jirakənə, təya bwasee ka gooŋga ŋga Əntaŋfə, təya dzəgərə ka paslə sətə tagii ci, təya fa tə tii bwasə ka Əndətə tagii uushi'iitsa. Ma ca, kə dəɓee ənjə a dəla də ci ka ca'ə ndəŋwə ndəŋwə. *Aamiina. 1.25 9.5.
26 Putə ŋga ətsə ha'ə kapaa Əntaŋfə tə tii kaa təya dzəgərə ka slənə sə ŋga ayinə. Makinə a dzəgərə ka baanə də makinə makə tii, bwasə ka ŋguyirənə makə sətə dəɓee. 1.26-27 1 Koor. 6.9. 27 Ha'ə əsə kə bwasee ŋguyirənə ka baanə də makinə, təya dzəgərə ka baanə də ŋguyirənə makə tii. Agi ɗanə nə ŋguyirənə sə ŋga ayinə ahadatii satii. Də ha'ə nə tii ka tə'ya gəŋwanə ŋga Əntaŋfə aanətii mbərə mbərə da slənatii. 1.27 Leew. 18.22; 20.13.
28 Pooshi tii nee ka Əntaŋfə makə uushi. Acii ha'ə kə kapaa ci tə tii kaa təya hiima bwaya uushi'inatii, təya ɗa. 29 Taa ŋgutə tsarə ŋga bwaya bwayaanə patə, tə'i ashitii. Təya moo uushi ŋga əndə'i ənda, təya ɗa əbwanə ahadatii, təya sərəhəshi, təya ɓəələhiinə, təya mbəəzə, təya ɗa jarəwiinə, təya hiima ɗa ŋgərəkikinə uusəra patə ka ənja, təya jaarakə aashi ənja, 1.29 Gal. 5.19-21; 2 Tim. 3.2-4. 30 təya saawee ka ləmə ŋga ənja, təya bərapaa tə Əntaŋfə, təya dzaanashi natii na, təya haŋətə natii na, təya mbuɗətə natii na. Taa guci patə, agi hiima rəgwa ŋga slənə kura 'waslyakəənə nə tii. Paa tii ka fanə tə mapoo tə tii. 31 Bwayakii nə rəgwatii, paa tii ka mbu'utəgi də aləkawalatii, paa tii ka ɗa ŋga'aanə, paa tii ka nəhə təgunuunə ŋga ənji əsə. 32 Kə shii tii weewee oo'i, ma bii bariya ŋga Əntaŋfə, ma ənjitə ca ɗa tsarə ŋga ndzaatsa, kə dəɓee wə ka tii. Patə da ha'ə, agi dzəginə nə tii aakəŋwa. Əntaa wata ətsə ha'ə ci təya ɗa tanə, amma agi dəlanə nə tii də hara ənjitə ca ɗa tsarə slənətsa.

1:1 1.1 Slənə 9.3-15; 26.16; Gal. 1.15-16.

1:2 1.2 3.21; 1 Piita 1.10-12.

1:3 1.3-4 Mat. 1.1; 20.30-31; Slənə 13.33; 2 Tim. 2.8.

1:5 1.5 11.13; 15.15-18; Gal. 1.1; 2.7,9.

*1:7 1.7 ndzaanə jamə: 5.1; 15.33; 16.20; 1 Koor. 7.15.

1:8 1.8 16.19; 1 Tees. 1.8.

1:9 1.9-10 15.23; Slənə 19.21; Af. 1.16.

1:13 1.13 1 Koor. 9.19-22.

1:14 1.14 Kwal. 3.11.

1:16 1.16 2.9; Slənə 13.46; 2 Tim. 1.8; 1 Koor. 1.18,24.

1:17 1.17 3.21-30; da purəŋanə 4; 10.4-13; Hab. 2.4; Gal. 3.9-12; Fil. 3.9; Ibər. 10.38.

1:18 1.18 2.5,8; Af. 5.6; 2 Tees. 2.12.

1:19 1.19-20 Ayb. 12.9; Jab. 19.2-5; Slənə 17.27-28; 1 Koor. 1.21.

1:21 1.21 Af. 4.17-18.

1:22 1.22 1 Koor. 1.19-20.

1:23 1.23 Dzək. 4.16-18; Jab. 106.20.

1:25 1.25 9.5.

1:26 1.26-27 1 Koor. 6.9.

1:27 1.27 Leew. 18.22; 20.13.

1:29 1.29 Gal. 5.19-21; 2 Tim. 3.2-4.