Mak ma Peba
Makɨmna Ɨrɨki God ma B'ogɨl Yɨrkokar Bage Yɨt
Isɨpkita Yɨtkak
Onggɨtyam God ma b'ogɨl yɨrkokar bage yɨt peba ɨrɨka rɨga re Makte. Ɨ rɨgap kwa ɨja na Makɨnd nyɨ yogenaeneno da “Yoan Mak”. Sɨ Mak onggɨtyam peba yɨrɨkonj re God ma obagɨki kesa gar ke utkunda rɨga wa pɨlwa na yepiya re wekenonj Roma wa. Ɨ ɨmɨnjog e da tontaemb jɨ rɨga yet re jogjog kemag kɨma Misnari wɨko yomnɨkenenonj yɨpand Pol ake Banaba kɨma. Ɨ ɨja e wɨp da Makɨt ama rɨka naskajog peba yɨrɨkonj Yesumna mɨle gatab rɨna re aukɨto Tina yɨrkokar wɨmena wɨngɨrɨnd onggɨt gowukoyɨnd.
Mak tina peba yotom re onggɨt b'ogɨl yɨrkokar bage yɨt kae ɨt re da, “Yesu Keriso re God ma b'ɨga e.” Ɨ Yesund odede wɨp e yongwas da, “Ton re omnɨka rɨga e dɨde juwai kɨma rɨga e.”
Ɨ ton ɨna dɨmdɨm ɨrɨka eyeninonj nangga mɨle na re pɨta aukɨto ajɨ mogjog re Yesum gatab na. Ɨ ket yisɨpkeny momta kupka peba wɨngɨrɨnd, Yesumna kikitumam wikɨnd mɨle omnɨki onggɨt gowukoyɨnd. Ɨ ket peba yundwas re Yɨrkokar Okawa Rɨgamna uj dɨde utnyita gatab yɨtkak kae.
1
Baptiso Omnɨkayam Yoan
(Mat 3:1-12; Luk 3:1-18; Yoan 1:19-28)
Ɨtemb jɨ Yesu Keriso, Godɨm b'ɨgamna otobarki b'ogɨl yɨrkokar bage yɨt.
Sɨ ɨja emb jɨ baptiso Yoan gatab ɨrɨki yɨbɨm bageyam Isayamna peband da,
“Man yɨr de, ɨta kon koina bageyam ɨtmɨkisɨn dem mor naska nya wa.
Tonte nya motngonjenau dem.
Ɨ dɨde ɨta ukoi ara b'emoka pɨta tainy dem wul kesa tunggɨnd da,
‘Wɨn Yonggyamɨm nya ɨspɨkaindam,
ɨ Tina menonpu nya dɨmdɨm omnɨkaindam.’ ”
Sɨ ket Yoan yikonj wul kesa tungg wa, ɨ ket rɨga baptiso amnɨkinonj dɨde ket engenda baptiso yɨt pɨtapɨta yomnenonj negɨr mɨle ewaikitam gar ke. Sɨ kupkakupka Yuda eriya ke dɨde komkesa Yerusalem ke rɨga wuwenonj ti pɨlwa. Ɨ rɨgap towalenggyam towaina omnɨki negɨr mɨle pɨtapɨta omnena eyento, ngɨrpu onggɨt kak ke ket baptiso yokateno Yoanɨm pɨlke Yordan kɨlɨmɨnd. Yoan kobɨrgɨm b'ikoki eyenonj tina jɨwɨnd re kamel ngɨi ke omnɨki na, ajɨ ma b'ogɨl na. Ɨ kwa ton rob b'ibgi yiyenonj re b'angga gɨm ke omnɨki na, ajɨ ma b'ogɨl na. Ɨ dɨde ti owou re nok na koka ake tɨbam wui. Ɨ ɨja naemb jɨ ton yɨtkak pɨtapɨta yomnenonj da, “Kor kak ke ɨta ik yɨpa dandajog rɨga yaina danda re Ti pumbjog wa e ajɨ koina re goujog wa e. Sɨ kon makwa rɨrɨr en uwontam Tina yongɨnkak kai ɨtrekam rɨna ra goujog wɨko rɨgat mɨle omnɨk obayamɨm pɨlɨnd.* Onggɨt wɨnɨnd obai omnam re ɨja emb jɨ ra obayam ik yɨpa met wa, naska onggɨt met goujog wɨko rɨgat tina yongɨnkak tatogɨkiny ɨ dɨde tina pɨs tesek. Yɨmta ke met wɨngɨr wa obai omɨny. Sɨ kon nyɨ kaim wen baptiso amnɨkinyɨn, ajɨ Ton Yɨnayɨna Wɨngawɨnga kaim wen baptiso tamnɨkiny dem.”
Yesu ma Baptiso dɨde Otonkena Okatam
(Mat 3:13–4:11; Luk 3:21-22; 4:1-13)
Ɨ re Yoan rɨga baptiso amnɨkinonj, Yesu ikonj Najaret tungg ke Galili eriya wɨngɨrɨnd, dɨde ton ket baptiso yokatonj Yoanɨm pɨlke Yordan kɨlɨmɨnd. 10 Sɨ re Yesu sisɨl opendonj nyɨ ke, ɨ odenja wub kumb yɨr yongonj ɨpangendand dɨde Yɨnayɨna Wɨngawɨnga eyouka ikonj ti pɨlwa ɨja na ɨt re gimai re dɨde. 11 Ɨ ket ara ikonj wub kumb ke da, “Man re Koina b'ɨga et yena re Kon singi yiyenyɨn. Ɨ Kon ukoi sam en Mornɨm.”
12 Ɨ odenja Yɨnayɨna Wɨngawɨngat Tin yɨtmɨkitonj deta wul kesa tungg wa. 13 Sɨ adea ta Ton yɨbnonj wul kesa tungg wa poti (40) bibɨr kɨma, dɨde ademb jɨ Ton otonkena yokatenonj Satanam pɨlke. Ɨ Ton tɨbam b'angga kɨma na yɨbnonj dɨde anerupiya tin yɨr ɨpka yiyeno.
Naskajog B'auyaena Rɨga Imda
(Mat 4:12-22; Luk 4:14-15; 5:1-11)
14 Ɨ re ket King Erod Yoanɨnd sɨbɨbmet wa yoramitonj, onggɨt kak ke Yesu ket yikonj Galili wa, God ma b'ogɨl yɨrkokar bage yɨt pɨtapɨta omnena yiyonj da, 15 “Ɨtemb jɨ ket Godɨmna obagendi wɨn rɨrɨr ainy, God ma pumb tungg ke wa wus nate ainy. Sɨ wɨn negɨr mɨle ke gar engenjinam de Godɨm pɨlwa, dɨde gar ke utkunda ke yokata God ma b'ogɨl yɨrkokar bage yɨt.”
16 Yɨpa wɨnɨnd, re Yesu ton ket menon yokatonj Galili sɨpa yurund, Ton ket nɨmog nanyɨnggan yɨr angonj, Simon ake Andrea. Ɨ onggɨt wɨnɨnd osiemb nanyɨnggan sɨpa wa gɨr b'ɨskena nat ebnonda, nokɨp ton re kabum ɨwɨka rɨga na ebnonda. 17 Ngɨrpu ket Yesu ara emokonj da, “Ayo tetka! Yɨmta nundoka! Ɨ Kon rɨga ɨwɨka rɨga mi wen tamnyɨn odede rɨngmi re wɨn kabum ɨwɨka eyeninya.” 18 Ɨ odenja ton gɨr erarkinonda dɨde ton ket Tin yɨmta yundokonda. 19 Ɨ ɨngkek ket Yesu sobijog b'ɨsonkitonj, kea ton yɨr angonj Jebedaimna b'ɨga nɨmog Yakobo ake ti yɨnggan Yoan, gɨr ongonjenand gɨgand. 20 Ɨ odenja Yesu ket ten ara emokonj Tin yɨmta undokam. Seg ton ket nanyɨngganɨp towa b'u Jebedaind yɨraronda gɨgand towaina wɨko rɨga kɨma, ɨ ton ket Yesund yɨmta yundokonda.
Yesu ma B'ogɨl Ouyaena
(Luk 4:31-32)
21 Ɨ ton wuwonj de Kaparnaum wa. Re ket Ju rɨga waina wɨram dɨde yɨr opmitena bibɨr awonj, odenja ket Yesu yikonj de Ju rɨga waina yɨr opmitenapu met wa, ɨ Ton ket rɨga auyaeninonj. 22 Sɨ rɨgap ma sobijog na kɨd kesa aento Tina ouyaena ke. Mop nokɨp Ton auyaeninonj re odede na ɨt re Godɨmna danda kɨma rɨga re dɨde, ajɨ ma ɨja na ɨte re Ju rɨga waina gog ouyaena rɨga re dɨde.
Yesu Negɨr Wɨngawɨnga Yewaikitonj
(Luk 4:33-37)
23 Ɨ demb de onggɨt Ju rɨga waina yɨr opmitenapu met wa kea de ton yɨpa negɨr kɨlkɨl wɨngawɨnga ma okati rɨga yɨbnonj. Ɨ odenja ton irere kɨma b'okta ara yikenonj 24 odede yɨt kɨma da, “Yesu Najaret tunggam! Nanggamog e Man sowa pɨlɨnd singi yomnyɨt? Rɨngma, Man negɨr omna mim sɨn notupinyɨt? Kon wumɨr en yetet Man. Man re Godɨmna yɨnayɨna B'ɨgatet.” 25 Ajɨ Yesu ɨtemb jɨ negɨr wɨngawɨnga samany yiyowonj da, “Muma kesa ae! Or opende ti pɨlke!” 26 Yesumna yɨtɨp ket ɨtemb negɨr wɨngawɨngat ɨtemb rɨga ɨsanikesa yɨjgɨndenonj. Ɨ ton ket ukoi kana ara yikenonj, ngɨrpu opendonj rɨgam pɨlke. 27 Ɨ komkesa rɨga onggɨt b'eoma wɨngɨrɨnd ma sobijog na ton kɨd kesa aena wuwenonj ɨ towalenggyam b'arkena wuwenonj da, “Wɨi, nangga e jɨ? Sisɨl b'auyaena e, danda kɨma e. Ɨ negɨr kɨlkɨl wɨngawɨngap kea daka tin yɨt yutkunji ɨte re ton b'ingawa yoramiteny towa pɨlɨnd.” 28 Ɨ rawɨr kwa pɨn komkesa yɨt yikenonj Yesumna kɨd kesa kɨma danda wɨko gatab komkesa Galili eriya wɨngɨr nata.
Yesu Kopa Rɨga Esakenjinonj
(Mat 8:14-17; Luk 4:38-41)
29 Re ket seg, odenja Yesu Ju rɨga waina yɨr opmitenapu met yɨraronj. Ɨ Ton ket yikonj Yakobo ake Yoan kɨma de Simon ake Andrea waina met wa. 30 Ɨ Simonɨm konggayam jeam re pas nat wɨbnonj juwar map. Odenja ton ket Yesund wumɨr yomno ti gatab. 31 Ɨ re ket Yesu yikonj de Simonɨmna jeamɨm pɨlwa, Ton ket kea yɨm ke wokatonj ɨ ket wurowatonj. Seg ket juwarɨt tin wɨraronj, sɨ ton ket Yesund dɨde Ton kɨma meni rɨga yɨm akainonj. 32 Onggɨt sɨ imokand, lom ipanjɨki kak ke, kea rɨgap eyento komkesa kopa rɨga ɨ negɨr wɨngawɨnga ma okati rɨga de Yesum pɨlwa. 33 Ɨ ket komkesa rɨga onggɨt taunɨnd bobo auka wuwenonj mora wa. 34 Ɨ Yesu esakenjinonj jogjog kopa rɨga yepiya re b'engabenga wɨp kopa kɨma wuwenonj, dɨde kwa ton jogjog negɨr wɨngawɨnga eaukena eyeninonj rɨga wa pɨlke. Ajɨ ton maka enjɨkisinonj negɨr wɨngawɨnga yɨt opurenam, mop nokɨp ton get ke wumɨr na da Yesute.
Yesu ma Yɨr Opmita dɨde Tina Wɨko
(Luk 4:42-44)
35 Sɨwɨny borand momta ɨsparkand ket, Yesu utnyitonj dɨde yikonj deta tintawar wa, ɨ ademb ta ket ton yɨr opmitenonj, 36 ngɨrpu ket Simon Yesund oraka yiyonj nɨnda ti rɨgawar kɨma. 37 Re ket yodaro, Yesund wumɨr yomno da, “Wɨi, komkesa rɨgap oraka miyenyi.” 38 Ɨ Yesu daka ket amninonj da, “Tuyɨm! Men wuyɨn ta b'enga gatab wa deta nɨnda wuswus tungg wa, nokɨm da ɨdenat Kon towa daka Godɨmna yɨt pɨtapɨta tamnenainyɨn. Mop nokɨp Kon onggɨt mop penaemb netkond onggɨt gowukoi wa.” 39 Sɨ re Yesu ket yikenonj kupkakupka Galili eriya wɨngɨrɨnd, ton ket Godɨmna yɨt ouyaena eyeninonj Ju rɨga waina yɨr opmitenapu met nata, dɨde kwa ton negɨr wɨngawɨnga eaukena eyeninonj rɨga wa pɨlke.
Yesu Leprosi Kopa Rɨga Yɨsakendonj
(Mat 8:1-4; Luk 5:12-16)
40 Ngɨrpu ket yɨpa leprosi kopa rɨga ikonj de Yesum pɨlwa, kumsos b'amkonj, ɨ Yesum pɨlwa b'ɨtena yoramitonj da, “Ra Man singi taet, Man rɨrɨr e ken kɨlkɨp kesa notɨnyɨt.” 41 Sɨ Yesu re ma sobijog na kear yomnonj, ɨngkek ket yɨm b'ɨtnɨkonj dɨde ket tin yesopayonj odede yɨt kɨma da, “Kon ɨta singi. Kɨlkɨp kesa ae!” 42 Sɨ odenja ket ɨt ra leprosit tin yɨraronj, ngɨrpu ton ket b'ɨsakendonj dɨde ket kɨlkɨp kesa awonj. 43-44 Seg Yesu ket ɨtemb jɨ rɨga yɨt ke ukoi danda kɨma odede nonony yomnonj da, “Yɨr de, goro yama na usekainɨm dor. Ajɨ meke dɨde ket molenggyam b'atouyaet yɨna sɨ rɨgam pɨlwa. Ra ton ɨmjas dor da, ‘Kea man ɨmɨnjog b'ogɨl dɨde kɨlkɨp kesa aet,’ sɨ man ket Godɨm sɨ gasa tanggɨkinyɨt dor ɨ eyinyɨt de yɨna sɨ rɨgam pɨlwa sɨ omnɨkam rɨna re Mose b'ingawa yoramitonj. Nokɨm da ɨdenat ton mɨtɨmjas rɨga wa wɨpɨnd da, ‘Man kea b'ɨsakenjɨt dɨde kɨlkɨp kesa aet.’ ” 45 Ajɨ re ton Yesum pɨlke ewaikitonj, ita ton ket yɨt pɨtapɨta yomnenonj dɨde yɨt ukoi warabag omnɨka yiyenonj. Onggɨt mopɨp ket Yesum ma rɨrɨr na awonj taun wa menamenam pɨtand. Sɨ ton adea ta taun bau ke rɨga kesa tungg nata yɨbnonj, ajɨ kea tin kwa rɨgap yodareno komkesa gatab ke.

*1:7: Onggɨt wɨnɨnd obai omnam re ɨja emb jɨ ra obayam ik yɨpa met wa, naska onggɨt met goujog wɨko rɨgat tina yongɨnkak tatogɨkiny ɨ dɨde tina pɨs tesek. Yɨmta ke met wɨngɨr wa obai omɨny.