1 TIMOTI
Khe Por Fharav Timoti Ndi Khergi Gap
Khe fharav ganɨnga buni khare.
Timoti, ana Garesia ŋgu bakɨme fhain Ristra ŋgu bakɨmen guigira Zisas khothɨgi guman kam ma. Ana ntigera Zisas khothɨgi guma ma. Anan niamuuŋ Zudian mbik ma. Anan ndia, ana Grikar guma ma. Por ana ndigim, ana ana phorga ruav Fhe Bakɨme ŋgɨp buni vhuuiŋ bun nzua rui ŋaara mbui. Ndu FG 16.1 kegɨp ganɨv ves 3 thɨgɨri. Timoti zumgum sios gari guman pan kav, ana Efesus sios gari guman pan kim, Por kha gava khergiap, ana ndi mbarigi.
Por mba gava khergiap, ana fharav ana nzuai kameŋ khaŋ muuŋgi. Por khaŋ nzuai, Timoti tuituigira mba guigira Zisas khothɨgi gumgi gu mbigi, ana mbe Zisas khothɨgi tɨva ganɨri. Ana gumgi thari ganɨrim, mbe zɨv, mba guigira Zisas khothɨgi tɨvar farfa thari. Mba gumgi, mbe harigi khesharigi ndɨkndɨgi ki. Mbe kha khesharigi ndɨkndɨgi ga mbui. Mbe khaŋ nzuai, “Kha nuiana bigi, nta nzerigi fhuvara. Maaŋ muuŋgip, guma ana zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨŋ ndir za mbui, ana kha nuianan mba thari, ana nta thav, ana muun rɨgɨ thari.”
Kha fharigi buneŋ thɨgi buna bakɨme, kha gap ne nzuai, ne khare. Por rotu ga mbui tɨvir vhuuiŋ ganɨv, siosan ŋaari ganɨnga ne nzuai.
Por vhɨra guigira Zisas khothɨgi gumgi gu mbigi ganɨnga guma ga nzuav vhɨra siosan ŋaara guma ga nzuav, khaŋ nzuai, “Ram muuŋgi khesharigi guma, ana sios gari guma gum siosan ŋaara guma kɨrie?” Kha gavar mpuur kameŋ, ana Timoti ga nzuai. Ana khaŋ ana nzuai, “Ana Zisas Kraisan ŋaara guman vhuuŋ kɨv, ana mba guigira Zisas khothɨgi gumgi gu mbigi, ana bevbevira mben muunga tɨvi, ana nta nzuai.”
Timoti wo mbui tɨvi, ana tuituigip nta ganɨv, ana vhɨra mba siosan ki gumgi gu mbigi, ana vhɨra tuituigip mbe ganɨri.
1
Kor 1.27Gu Por, gu Krais Zisas farasarigi ŋaara guma. Gu taagia nza ndi Fhe Bakɨmen ŋaara guma kav, nza guigira khothɨgi guma, Krais Zisas, nza ana rarga ki. Mani nan farasarigim, gu manin ŋaara guma ki.
FG 16.1; Ta 1.4Timoti, ndu na phorgap guigira Zisas khothɨgap, ndu guigira nan kama fara muuŋgi. Gu kha gava khergiap, ndu ndi mbai. Nzan Ndia Fhe Bakɨme gum nza Bakɨme Krais Zisas, mani tɨvar vhuun ndun muuŋv, ndun korar muuŋv, ndava mɨɨtɨgar ndun nɨɨŋrim, ndu kɨri.
Nza mba guiguigi buni, nza za nta mbevarim, nta ŋgirgɨri.
Ga 1.6; Fi 2.24Gu fhum Masedonian ŋgɨr zav, gu mba kamen ndu suaŋgi, gu ntigem mba kameŋra taagiap ndu nzuai. Gu khueŋ vuzvugi, ndu Efesusra kɨv, ndu kama havharar Fhe Bakɨme buni vhuuin mba gumgi gu mbigi ga nzuav, mbe guiguigi gumgi phorgɨ suaŋri. 1 T 4.7; 2 T 2.14-16; Ta 1.14Ndu mbe suaŋrim, mbe mba fhura nzɨgi neŋgi nzari khɨni gum, mbe won nzɨgi zɨri zitav, mbe buni, neŋgi, mbe nta thari. Mba khesharigi buni, nta fhura mbe ndɨkndɨgi ŋgi buni ma. Nta mben kurarim, mbe Fhe Bakɨme khothɨgɨrga tuktɨgi fhuvara. Nta vhɨra mben kurarim, mbe Fhe Bakɨme nzan muun za mbui vuzvuk, mba vuzvuk, ana guigira bigi khothɨgi tɨv, mbe tuituigip ana kaŋgirga tuktɨgi fhuvara. Ro 13.8-10; Ga 5.14; 2 T 2.22Fhe Bakɨme muun zav nza suaŋgi ŋaar, ana khaŋ muuŋgi. Ndu guigira kha gumgi gu mbigi ga suaŋrim, mbe guigira Zisas khothivɨv, mbe Fhe Bakɨme nɨman guigira ŋgarɨv kɨv, khueŋ kaŋgirga, tɨvir vhuuiŋ gu tɨvi mbatɨgi. Mba tɨvi mbe ndɨkndɨgi khavɨrim, mbe guigira ndavir warir nɨɨnga. Gumgi mbari, mbe ntigem mba tɨvi thav, mbe fhura ŋanŋanav, fhura buni khɨni nzuai. 1 T 6.4; 6.20; Ta 1.10Mbe Moses suaŋgi tɨvir harigi gumgi khɨvɨrgeŋ vuzvugiap, mbe khɨvi. Mbe mbe khɨvav khueŋ ndɨkndɨgi, nza nzuai buni nta guigi guarara. Mbe maaŋ nzuav, mbe nduarira wari wo nzuai buni, mbe nta nɨɨŋge kaŋgi fhuvara. Mbe vhɨra, mbe nduarira wari wo nzuai buni, mbe nta kaŋgi fhu.
Ro 7.12; 7.16; 7.22Nza khueŋ kaŋgi, Moses suaŋgi tɨvi, nta tɨvir vhuuiŋ ma. Guma tuituigip nta zɨn ŋgɨrga, nta nzerarga. Ga 3.19; 5.23Moses suaŋgi tɨvi, nta mbui ŋaar khaŋ mbui fhuvara. Nta tɨvir vhuuiaŋ mbui gumgi gu mbigi tɨvi ndiv thɨgar mbai fhuvara. Nta mbui ŋaar khare, nta Moses suaŋgi tɨvi daav rɨɨrɨɨi gumgi gu mbigi, nta mben tɨvi ndiv thɨgar mbai. Nta vhɨra kɨr Fhe Bakɨme segap, tɨvi mbatɨgi ga mbui gumgi gu mbigi tɨvi ga nzuav, mbe nzuai tɨvi ma. Nta Fhe Bakɨmen tɨvi thav, kha nuiana tɨvi zɨn vui gumgi gu mbigi ga nzuav ki tɨvi ma. Moses suaŋgi tɨvi, nta khaŋ muuŋgi. Guma won ndia gum niamuuŋ shogim, mani rimgi, nta ne suaŋv ana suanga. Nta vhɨra harigi guma shogim, ana rimgi guma, nta ne suaŋv ana suanga. 10  Stt 19.4-5; 1 T 6.3; 2 T 4.3; Ta 1.9Nta vhɨra harigi gumgi gu mbigi ruarir wari ndi, nta ne nzuav mbe nzuai. Nta vhɨra gumgi Sodoman kav muuŋgi tɨvi mbatɨgi, mba khesharigi tɨvi mbatɨgi ga mbui gumgi gu mbigi, nta mbe nzuav nzuai. Nta vhɨra gumgi harigi gumgi kɨɨv, mbe ndi mbaim, mbe fura harigi gumgir ŋaar gumgi ki gumgi ga nzuav nzuai. Nta vhɨra bigi guiguigav, fhura kha vun ki guma zɨ ziti gumgi gu mbigi ga nzuav, vhɨra Fhe Bakɨme suaŋgi tɨvi panan nta kegi tɨvi mbatɨgi ga mbui gumgi gu mbigi nta vhɨra mbe nzuav nzuai. 11  Ga 2.7; Kor 1.25; 1 Te 2.4; 1 T 6.15Mba kameŋ ne guigira, ne Fhe Bakɨme na nɨɨŋgi kaman vhuueŋ vhen ki. Gu khar mba kameŋ bun nzuai. Gu bun nzuai kaman vhuueŋ khaŋ nzuai, Fhe Bakɨme ana vhava ŋaara bakɨme phorga kim, ana ŋkasŋka, ana nduara guigira fharigi. Ana nduara ndikndiga guara nɨɨŋge ma.
Por Fhe Bakɨme ana kora muuŋgi ne nzuav, anan ndikndigap ana phorga nzuai.
12  FG 9.15; Ga 1.15-16Nza Bakɨme Krais Zisas ana ŋkasŋkar na nɨɨŋgiap na khothɨgi, gu ana ŋaarar muunga tuktɨgi. Ana maaŋ muuŋgiap, mba ŋaarar muun zav nan farasarigi. Gu maaŋ muuŋgiap ne nzuav anan ndikndigi. 13  FG 3.17; 8.3; 9.4-5; 1 Ko 15.9-10; Ga 1.13Gu guigira fhum, ana zɨ nzɨɨv, gu panan ana kegap, gu buni mbatɨgir ana suaŋgi. Gu ana muuŋgi bigi, ana nta kaŋgi. Ne khaŋ muuŋgi, gu mba tugen gu tuituigiap ana kaŋgi fhu, gu vhɨra ana khothɨgi fhu. Gu maaŋ muuŋgim, ana nan kora muuŋgi. 14  Ru 7.47; Ro 5.20; 1 Ko 15.10; 2 T 1.13Nza Bakɨme Krais Zisas, ana guigira nan kora muuŋgiap, na ndɨkndɨk khavgim, gu ana khothɨgap, gu won ndavar harigi gumgi gu mbigi ga ndɨɨi.
15  Ru 15.2; 19.10; Ro 5.8; 1 T 3.1; 4.9; 2 T 2.11; 1 Zo 3.5Krais Zisas, nza tɨvi mbatɨgi ga mbui gumgi gu mbigi, ana taagip nza ndir zav kha nuianan zergi. Kha kameŋ ne guigi guarara, kha gumgi zam kha kameŋ mbararagip, ne khothɨgɨri. Gu guigira tɨvi mbatɨgi ga muuŋgi guma guar ma. Gu muuŋgi tɨvi mbatɨgi, nta guigira kha gumgi mbui tɨvi mbatɨgi kambarigi. Gu fharav kha gumgi kharav, tɨvi mbatɨgi ga mbui guma ma. 16 Zisas Krais khueŋ vuzvugi, kha gumgi gu mbigi zam tuituigip khueŋ kaŋgirga, ana tɨvi mbatɨgi ga mbui gumgi gu mbigi, ana guigira mbarara mbe nzuai guma ma. Ana maaŋ muuŋgiap fharav nan kora muuŋgi. Mba gumgi gu mbigi ana na muuŋgi tɨva gangip, mbe ana khothɨgɨrga, ana zazera mbara muuŋgiap ki bɨɨŋbɨɨn mben nɨɨŋgirga. 17  Dan 7.14; Zo 1.18; Ro 16.27; Hi 11.27; 1 Zo 4.12Fhe Bakɨme zazera mbara muuŋgiap kav ŋgui vhɨrve gari guman pan ma. Ana rɨɨi ne fhuvara. Nza kha gumgi gu mbigi ana gangi fhu. Ana nduara guigira Fhe Bakɨme ma. Maaŋ muuŋgiap, nza zazera ana zɨ ndiv vun kuamkuarga, ana nduara fhara kɨrga. Ne guigira.
Timoti khaŋ tɨgɨp havhargip, tɨvi mbatɨgi phorgɨp shogɨv, nta mbevɨv kɨri.
18  1 T 3.9; 6.9; 6.12; Zu 1.3Nan kam Timoti, gu fhum Fhe Bakɨmen kamthooŋ guma ndu muunga kameŋ suaŋgi, gu ne ga ndɨrigi. Gu ne ga ndɨrɨgap, gu ndu muunga bigi bun ndu nzuai. Ndu mba Fhe Bakɨme kamthooŋ guma suaŋgi kameŋ, ndu fhura ne ganɨrim, ne ndu ndava khavɨri. Ndu khaŋ tɨgɨp havhargip, mba tɨvi mbatɨgi phorgɨv shogɨp, nta mbevɨri. 19 Ndu mba ntarar muuŋv guigira Zisas khothɨgɨp ndu khueŋ kaŋgiri, ndu Fhe Bakɨme nɨman bigɨn thueŋ suaŋv simtɨk kɨrga fhu. Gumgi mbari, mbe khueŋ kaŋgi, mbe pham bigɨn mueŋ muuŋgi, mbe ne kaŋgiap, mbe fhura Fhe Bakɨme ganɨrim, ana mbe muuŋgi bigeŋ ndi thɨgar maaŋ thagi. Mbe maaŋ muuŋgiap kav, zumgum mbe Zisas khothɨgi ndɨkndɨk za mbatɨgiap, mbe kem vov, ŋkɨɨar tɨn ndav za mbatɨgi fara muuŋgi. 20  1 Ko 5.5; 2 T 3.7-8; 4.14-15Himeneus gu Areksander, mani vhɨra mba tɨva muuŋgim, gu mani ndim, Satan farve khɨngi. Mani tuituigip khueŋ kaŋgir zav, mani wom buni mbatɨgir Fhe Bakɨme suanga fhu.

1:1 Kor 1.27

1:2 FG 16.1; Ta 1.4

1:3 Ga 1.6; Fi 2.24

1:4 1 T 4.7; 2 T 2.14-16; Ta 1.14

1:5 Ro 13.8-10; Ga 5.14; 2 T 2.22

1:7 1 T 6.4; 6.20; Ta 1.10

1:8 Ro 7.12; 7.16; 7.22

1:9 Ga 3.19; 5.23

1:10 Stt 19.4-5; 1 T 6.3; 2 T 4.3; Ta 1.9

1:11 Ga 2.7; Kor 1.25; 1 Te 2.4; 1 T 6.15

1:12 FG 9.15; Ga 1.15-16

1:13 FG 3.17; 8.3; 9.4-5; 1 Ko 15.9-10; Ga 1.13

1:14 Ru 7.47; Ro 5.20; 1 Ko 15.10; 2 T 1.13

1:15 Ru 15.2; 19.10; Ro 5.8; 1 T 3.1; 4.9; 2 T 2.11; 1 Zo 3.5

1:17 Dan 7.14; Zo 1.18; Ro 16.27; Hi 11.27; 1 Zo 4.12

1:18 1 T 3.9; 6.9; 6.12; Zu 1.3

1:20 1 Ko 5.5; 2 T 3.7-8; 4.14-15