1ካዎታ ማጻፋ
ጊዶ ቆፋ
ካዎታስ ኮይሮ ማጻፋን ኮይሮ ኪፊሌቲ ሳሜላ ማጻፋ ናምኣታን ዶሚዲ ኢስራኤሌ ካዎቲ ዴራ ኣይሲዛ ታሪኬታፔ ካሊዛዛ። ሃ ማጻፋዚ ሄꬑ ዋና ዋና ኪፊሌታን ሻኬታናስ ዳንዳዬስ፤ 1። ሶሎሞኔይ ባ ኣዋ ዳዊቴ ሶሆን፥ ኢስራኤሌ ቦላኔ ዩሁዳ ቦላ ካዎቲዳይሳኔ ኢዛ ኣዋ ዳዊቴ ሃይቆ ጊሻስ ዮቴስ (1-2)። 2። ሶሎሞኔ ካዎቴꬃ ጊሻሲኔ ኢዚ ኦꬂዳ ኦሶታ ቆንጪሲዛ ታሪኬ ጊዲሺን ኢዛ ኦሶታፔ ኣꬊ ቤቲዳይ ኢዚ ዬሩሳላሜን ኬጺዳ ጾሳ ኬꬅ (3-11)። 3። ኢስራኤሌ ዴሬይ ፑዴሃኔ ዱጌሃ ባጋ ካዎቴꬃን ሻኬቲዳይሳኔ ሄ ካዎቴꬃቲ ኢሶይ ኢሶይ ኪርስቶሲ ዬሌታናፔ ካሴ ኡዱፉንꬃ ጼቱ ላይꬅ ጋካናስ ካዎቲዳ ካዎታ ጊሻስ ዮቴስ (12-22)። ሃ ናምኡ ማጻፋታን ዴሬዛ ካሌꬂዛይታ ቦላ ፒርዴቲዛይ ኢስቲ ጾሳን ኣማኔቲዛ ኣማኖ ማላ፤ ሄሳꬆካ ዴራ ኣይሲዛይታ ኣማኔቴꬃ ማላ ዴራ ዲቺኔ ጊጋይ ጼሌቴስ። ሃራ ባጋራ ቃሴ ኤቃ ጾሳታ ካሎይኔ ጾሳስ ኣዛዜቶንታ ኢጾይ ዴሬዛኔ ዴራ ካሌꬂዛይታ ꬋዮሶ ኤፌስ፤ ፑዴሃ ባጋራ ዲዛ ዴራ ካዎቲ ኡባይካ ፓጬን ኩንዲዳ፤ ሃንኮ ዩሁዳን ካዎቲዳይታ ታሪኬይ ጊዲኮ ኢታታ ጊሻስ ጊዲን ዎይኮ ሎኦታ ጊሻስ ዮቴስ። ካዎታ ማጻፋን ኮይሮ ኪፊሌን ዳሮ ኤሬቲዳይቲ፥ ሄይታ ጾሳ ዶና ጊዲዲ ቲንቢቴ ዴሬዛስ ዮቲዛይቲኔ ዴሬዚ ኤቃ ጾሳታ ካሎንታ ማላኔ ጾሳስ ኣዛዜቴꬅ ኢጾንታ ማላ ዴሬዛ ታማርሲዛ ሙርታ ናቤቲ ዴቴስ፤ ሄ ናቤታፔ ኬሂ ኤሬቲዛይ ኤልያሳ ጊዲሺን ኢዚ ባኣሌ ናቤታራ ኤቄቲዳ ኤቄቴꬂ ቆንጪዴስ። [ሼ 18 ጼላ]
ሃ ማጻፋይ ኦይኪዳ ኩሜꬃ ቆፋ
ዳዊቴ ካዎቴꬃ ዉርሴꬅ 1፡1—2፡12
ሶሎሞኔ ካዎቴꬅ 2፡13-46
ሶሎሞኔይ ዴራ ኣይሲዳ ኣይሶ 3፡1—11፡43
ኮይሮ ላይꬃታ 3፡1—4፡34
ጾሳ ኬꬃ ኦሶ 5፡1—8፡66
ዉርሴꬃ ላይꬃታ 9፡1—11፡43
ካዎቴꬃ ሻኬቴꬅ 12፡1—22፡53
ፑዴሃ ባጋራ ዲዛ ቆሞቲ ዴንꬂዳ ሜቶ 12፡1—14፡20
ዩሁዳ ካዎታኔ ኢስራኤሌ ካዎታ 14፡21—16፡34
ናቤ ኤልያሳ 17፡1—19፡21
ኢስራኤሌ ካዎ ኣካቤኔ ኤልዛቤሎ 20፡1—22፡40
ዩሁዳ ካዎ ኢዮሳፊጼኔ ኢስራኤሌ ካዎ ኣካዚያሳ 22፡41-53
1
1 ካዎ ዳዊቲ ኬሂ ጪሚዳ ጊሻስ ኢዛስ ኦꬂዛይቲ ኢዛ ሜጎፔ ኣሻናስ ማይኦ ኢዛ ቦላ ኮሪን ኣይኮካ ኢዛ ሆኣናስ ዳንዳይቤና። 2 ሄሳ ጊሻስ ኢዛስ ኦꬂዛይቲ፥ «ካዎ! ኔናራ ዴኣሼ ኔና ሎኤꬃ ናጋና ማላ ኢሲ ጌላኦ ኔስ ኮዪ ኤሂኖ? ኢዛ ኔናራ ኣቂኮ ኔና ሆኣና» ጊዳ። 3 ኢስራኤሌ ቢታ ኡባን ኮዪዲ ኣቢሻጎ ጌቴቲዛ ኢሲ ማላ ሎኦ ጌላኢዮ ሱኔሜ ካታማፔ ዴሚዲ ካዎዛስ ኤሂዳ። 4 ኢዛካ ኬሃ ማላ ሎኦ፤ ካዎዛራ ዳሼ ኢዛስ ኦꬃሼ ኢዛ ሎኤꬃ ኦይካዱስ፤ ጊዶ ኣቲን ኢዚ ኢዞ ኤኪቤና።
ካዎታናስ ኣዶኒያሳ ኮሽ
5 ሃጊቲ ና ኣዶኒያሲ፥ «ታ ካዎታና ኮያይስ» ጊ ዴንዲዴስ፤ ፓራ-ጋሬታኔ ፓራታ ቃሴካ ኢዛፔ ሲንꬄ ሲንꬄ ባናስ 50 ኣሳታ ጊግሲዴስ። 2ሳሜ 3፡4 6 ኢዛ ኣዋይካ፥ «ኣይስ ሃይሳꬆ ኦꬃይ?» ጊ ሙሌካ ሴሪ ኤሬና። ኣዶኒያሲ ኬሂፔ ማላ ሎኦ ኣሳ፤ ኢዚ ኣቤሴሎሜስ ካሎ ኢሻ። 7 ኣዶኒያሲ ጹሪያ ና ኢዮኣቤራኔ ቄሴ ኣቢያታሬራ ሃ ዮኦዛ ዞሬቲዴስ፤ ኢስቲካ ኢዛ ማዳናስ ቆፋ ቃቺዳ። 8 ጊዶ ኣቲን ቄሴ ሳዶቄይ፥ ዮዳሄ ና ባናያይ፥ ናቤ ናታኔይ፥ ሺምኤይ፥ ኤራኤይኔ ዳዊቴ ናጊዛ ዛቤቲ ኢዛ ቆፋ ኤኪቤቴና።
9 ኢሲ ጋላስ ኣዶኒያሲ ኤን-ሮጌሌ ካታማ ማታን ዞሄሌቴ ዛላ *ዞሄሌቴ ዛላ ጉሲ ኢብራዌታ ቃላራ ሾሻ ዛላ ጉሳ። ጌቴቲዛሶን ዶርሳታ፥ ቦራታኔ ኦሃላ ማራታ ያርሺዴስ። ካዎ ናይታ፥ ባ ኢሻታ ካዎ ሹሜ ጊዲዳ ዩሁዳ ኣሳታ ኡባ ጼይጊዴስ። 10 ጊዶ ኣቲን ናቤ ናታኔ፥ ባናያ፥ ካዎ ናጊዛ ዛቤታኔ ባ ኢሻ ሶሎሞኔ ጼይጊቤና።
ሶሎሞኔ ካዎቴꬅ
11 ሄሳፌ ጉዬ ናታኔይ ሶሎሞኔ ኣዮ ቤርሳቤሆ፥ «ኑ ጎዳ ዳዊቲ ኤሮንታ ዲሺን ሃጊቲ ና ኣዶኒያሲ ካዎቲዳይሳ ኔ ሲያቤኪ?2ሳሜ 12፡24 12 ሃኢ ኔኒ ኔ ሼምፖኔ ኔ ናዛ ሶሎሞኔ ሼምፖ ዎስታ ኣሻናኮ ኣኔ ታ ኔና ዞራይስ። 13 ካዎ ዳዊቴኮ ባዳ፥ ‹ካዎ፥ ታ ጎዳዉ! ታስ ኔ ኣይሌይስ ኔ ና ሶሎሞኔይ ታፔ ጉዬን ካዎታና፤ ታ ኣራታንካ ኢዚ ኡታና ጋዳ ጫቃቤኪ? ሂስቲን ኣዶኒያሲ ዋኒ ካዎቲዴ?› ጋ ኦይቻ። 14 ኔኒ ካዎዛራ ሄን ሃሳያን ዲሺን ታ ጌላዳ ኔ ጊዳይሲ ቱሙ ጊዲዳይሳ ቆንጪሳና» ጊዴስ።
15 ሱኔሜ ካታማፔ ዪዳ ኣቢሻጋ ጪሚዳ ካዎዛ ሄሚዛ ኢልፒኔ ጊዶ ቤርሳቤሃ ካዎዛ ሃሳይሳናስ ጌላዱስ። 16 ቤርሳቤሃ ካዎዛ ሲንꬃን ዛቁላዳ ባ ኩሼ ዴንꬃዱስ፤ ቃሴካ ኢዛ ሲንꬃን ጉልባታዱስ።
ካዎዚካ ኢዞ፥ «ኣይ ኮያይ?» ጊዲ ኦይቺዴስ።
17 ቤርሳቤሃ ኢዛስ፥ «ታ ጎዳዉ! ታስ ኔ ኣይሌይስ፥ ‹ታፔ ጉዬን ኔ ና ሶሎሞኔይ ካዎታና፤ ታ ኣራታንካ ኢዚ ኡታና› ጋዳ ጎዳን፥ ኔ ጾሳን ኔኒ ጫቃዳሳ። 18 ጊዶ ኣቲን ሃኢ ኣዶኒያሲ ካዎቲዴስ፤ ኔኒ ታ ጎዳይ ካዎይ ሄሳ ኤራካ። 19 ኢዚ ኬሂ ዳሮ ሜሄታ፥ ኦሃላ ማራታኔ ዶርሳታ ያርሺዴስ፤ ያርሺሼ ካዎ ናይታ ኡባ፥ ቄሴ ኣቢያታሬኔ ኦላ ጋዳዋ ኢዮኣቤ ጼይጊዴስ፤ ጊዶ ኣቲን ኔ ኣይሌዛ ሶሎሞኔ ጼይጊቤና። 20 ታ ጎዳዉ፥ ካዎ! ኔፔ ጉዬ ኔ ካዎቴꬃ ኣራታን ኦኒ ኡታናኮ ኤራናስ ኢስራኤሌ ኣሳ ኡባ ኣይፌይ ኔና ጼሊ ኡቲዴስ። 21 ሂስቶንታ ኣጊኮ ታ ጎዳ ካዎይ ሃይቂዲ ባ ኣዋታን ጋይቲዛ ዎዴ ታኒኔ ታ ና ሶሎሞኔይ ሞሮ ኦꬂዳ ኣሳ ማላ ቆዴታና» ጋዱስ።
22 ቤርሳቤሃ ቡሮ ካዎዛራ ሃሳያን ዲሺን ናቤ ናታኔይ ጋኪ ዎꬊዴስ። 23 ካዎዛስ፥ «ናቤ ናታኔይ ዪዴስ» ጊዲ ዮቲዳ፤ ኢዚካ ካዎዛ ሲንꬃን ጉፋኒዲ ባ ኩሼ ዴንꬂዴስ።
24 ሄሳፌ ጉዬ ናታኔይ፥ «ታ ጎዳ ካዎ! ኔፔ ጉዬ ኣዶኒያሲ ካዎታና ማላኔ ኔ ኣራታን ኡታና ማላ ኤሪሳዲ? 25 ሃች ኢዚ ዱጌ ቢዲ ኬሂ ዳሮ ሜሄታ፥ ኦሃላ ማራታኔ ዶርሳታ ያርሺሼ ካዎ ናይታ ኡባ፥ ኦላ ጋዳዋታኔ ቄሴ ኣቢያታሬ ጼይጊዴስ፤ ኢዚ ሃኢ ኢዛራ ሚሼኔ ኡዪሼ፥ ‹ካዎ ኣዶኒያሲ ሜርናስ ካዎቶ!› ጌꬃ ቦላ ዴቴስ። 26 ጊዶ ኣቲን ታና ኔ ኣይሌ፥ ቄሴ ሳዶቄ፥ ዮዳሄ ና ባናያኔ ኔ ኣይሌ ሶሎሞኔ ጼይጊቤና። 27 ታ ጎዳ ካዎ! ኔፔ ጉዬራ ኔ ካዎቴꬃ ኣራታን ኦኒ ኡታናኮ ኔ ኣይሌታ ኤሪሶንታ ዳሼ ሃይሳ ኣዶኒያሲ ካዎታና ማላ ኦꬂዳይ ኔኔ?» ጊዴስ።
28 ሂስቲን ካዎ ዳዊቲ፥ «ቤርሳቤሆ ታስ ጼይጊቴ» ጊዴስ፤ ኢዛካ ካዎዚ ዲዛሶ ጌላዳ ኢዛ ሲንꬃን ኤቃዱስ። 29 ሄ ዎዴ ካዎዚ ኢዚስ፥ «ታና ሜቶ ኡባፌ ኣሺዳ ዴኦ ጎዳይ ቤዪን! 30 ጎዳን፥ ኢስራኤሌ ጾሳን ታኒ ኔስ ጫቂዳ ጫቆዛ ቱሙ ሃች ፖላና፤ ታፔ ጉዬን ኔ ና ሶሎሞኔይ ካዎታና፤ ታ ካዎቴꬃ ኣራታን ኢዚ ኡታና» ጊ ጫቂዴስ።
31 ቤርሳቤሃ ካዎዛ ሲንꬃን ጉፋናዳ ባ ኩሼ ዴንꬃዱስ፤ «ታ ጎዳ፥ ካዎ ዳዊቲ ሜርናስ ካዎቶ!» ጋዱስ።
32 ሄሳፌ ጉዬ ካዎ ዳዊቲ፥ «ታስ ቄሴ ሳዶቄ፥ ናቤ ናታኔኔ ዮዳሄ ና ባናያ ጼይጊቴ» ጊዴስ፤ ሂስቲን ኢስቲ ካዎዛ ሲንꬅ ሺቂዳ። 33 ካዎዚ ኢስታስ፥ «ታ ኣይሌታ ኢንቴናራ ኤኪ ቢዲ ታ ና ሶሎሞኔ ታ ባቁሎ ቶጊሲዲ ዱጌ ጊዮኔ ኤፍቴ። 34 ሄን ቄሴ ሳዶቄይኔ ናቤ ናታኔይ ኢዛ ቲይዲ ኢስራኤሌ ኣሳ ቦላ ካዎꬄቶ፤ ሄሳፌ ጉዬ ዛዬ ፑኒዲ ኢንቴ ቃላ ꬎቁ ሂስቲዲ፥ ‹ካዎ ሶሎሞኔይ ሜርናስ ካዎቶ!› ጊቴ። 35 ሄሳፌ ጉዬ ኢንቴ ኢዛ ኣዣቢዲ ሃ ፑዴ ኬዚቴ፤ ኢዚ ዪዲ ታ ካዎቴꬃ ኣራታን ኡቶ፤ ኢዚ ታ ሶሆን ኡቲዲ ዴራ ኣይሶ፤ ታኒ ኢስራኤሌ ዴራ ቦላኔ ዩሁዳ ዴራ ቦላ ኢዛ ሹማዲስ» ጊዴስ።
36 ዮዳሄ ና ባናያይ ካዎዛስ ዛሪዲ፥ «ኣሚን! ታ ጎዳ ካዎዛ፥ ጎዳይ፥ ጾሳይ ሚንꬆ! 37 ጎዳይ፥ ታ ጎዳ ካዎዛራ ጊዲዳ ማላ ሶሎሞኔራካ ጊዶ፤ ኢዛ ካዎቴꬃ ኣራታ ታ ጎዳ ካዎ ዳዊቴ ኣራታፔካ ኣꬂዲ ጊታሶ» ጊዴስ።
38 ሄሳ ጊሻስ ቄሴ ሳዶቄይ፥ ናቤ ናታኔይ፥ ዮዳሄ ና ባናያይ፥ ኬሊቴቲኔ ፔሊቴቲ ሶሎሞኔ ካዎ ዳዊቴ ባቁሎ ቶጊሲዲ ዱጌ ጊዮኔ ኣዣቢ ኤፊዳ። †ኬሊቴቲኔ ፔሊቴቲ ካዎ ኬꬅ ናጋናስ ዶሬቲዳይታራ ናጊዛ ካሬ ዴሬፔ ቃጻሬቲዳይታ ቤሴስ። 2ሳሜ 8፡18፥ 20፡23፥ 1 ሳሜ 30፡14 ጼላ። 39 ቄሴ ሳዶቄይ ጋይቶቴꬃ ዱንካኔፔ ዛይቴ ካጬዛ ኤኪዲ ሶሎሞኔ ቲይዲ ካዎꬂዴስ፤ ሄሳፌ ጉዬ ዛዬ ፑኒዳ፤ ኡባ ኣሳይካ ባ ቃላ ꬎቁ ሂስቲዲ፥ «ካዎ ሶሎሞኔይ ሜርናስ ካዎቶ!» ጊዳ። 40 ኣሳይ ኡባይካ ኢዛ ኣዣቢዲ ፑዴ ቢዴስ፤ ኢስቲ ዲንኬ ፑኒ ፑኒ ካኢሼ ኬሂ ኡፋዬቲዳ፤ ኣሳ ሆምቦጬꬃን ቢታይ ቃጺዴስ።
41 ኣዶኒያሲኔ ኢዛራ ዲዛ ኢማꬃቲ ጊቢራ ሚ ዉርሲሼ ሄሳ ሲዪዳ፤ ኢዮኣቤይ ዲንኬዛ ጊሪሳ ሲዪዲ፥ «ሃይሲ ካታማን ሴቴቲዛ ጊሪሳይ ኣዜ?» ጊ ኦይቺዴስ።
42 ኢዚ ቡሮ ሃሳያን ዲሺን ቄሴ ኣቢያታሬ ና ዮናታኔይ ጋኪ ዎꬊዴስ። ሂስቲን ኣዶኒያሲ፥ «ኣኔ ሃ ጌላ፤ ኔ ማላ ኣማኔቲዳ ኣሲ ሎኦ ዎሬ ኤኪ ዮንታ ኣጌና» ጊዴስ።
43 ዮናታኔይካ ዛሪዲ፥ «ቺ፥ ዮኦይ ሙሌካ ሄሳ ማላ ጊዴና፤ ኑ ጎዳይ ካዎ ዳዊቲ ሶሎሞኔ ካዎꬂዴስ። 44 ኢዛ ኣዣባና ማላ ካዎይ ቄሴ ሳዶቄ፥ ናቤ ናታኔ፥ ዮዳሄ ና ባናያ፥ ኬሊቴታኔ ፔሊቴታ ኢዛራ ዬዲዴስ፤ ኢስቲ ኢዛ ካዋ ባቁሎ ቶጊሲዳ። 45 ቄሴ ሳዶቄይኔ ናቤ ናታኔይ፥ ጊዮኔን ኢዛ ቲይዲ ካዎꬂዳ፤ ሄፔ ኢስቲ ሆምቦጪሼ ፑዴ ቢዳ፤ ሄሳን ካታማይ ኮሹሜስ፤ ሃኢ ኢንቴ ሲዪዛ ኮሹንቻይ ሄሳ። 46 ሄሳፌ ቦላራካ ሶሎሞኔይ ካዎቴꬃ ኣራታን ኡቲዴስ። 47 ቃሴ ካዎ ሹሜቲ ኑ ጎዳ ካዎ ዳዊቴኮ ዪዲ፥ ‹ኔ ጾሳይ ሶሎሞኔ ሱንꬃ ኔ ሱንꬃፌ ꬎቁ ሂስቶ! ኢዛ ካዎቴꬃ ኣራታካ ኔይሳፌ ኣꬌꬅ ሂስቶ!› ጊዲ ኣንጂዳ፤ ሂስቲን ካዎይ ባ ኣልጋን ዲሼ ሆኪ ጾሳስ ጎይኒሼ፥ 48 ‹ታ ካዎቴꬃ ኣራታን ኡቲዲ ታ ሶሆን ካዎቲዛይሳ ታና ሃች ታ ኣይፌን ቤሲዳ ጎዳ ኢስራኤሌ ጾሳይ ጋላቴቶ!› ጊዴስ» ጊ ዮቲዴስ።
49 ሄሳ ሲዪዲ ኣዶኒያሲ ጼይጊዳ ኢማꬃቲ ኡባይ ዳጋሚ ዴንዲዲ ላሌቲዳ። 50 ኣዶኒያሲ ጊዲኮ ሶሎሞኔስ ያዪዲ ቢ ያርሺዛሶዛ ካጬታ ኦይኪዴስ። 51 ሄሳፌ ጉዬ ኣሳይ ሶሎሞኔስ፥ «ኣዶኒያሲ ካዎ ሶሎሞኔስ ያዪዲ ያርሺዛሶዛ ካጬታ ኦይኪዲ፥ ‹ካዎ ሶሎሞኔይ ታና ባ ኣይሌዛ ጊꬃ ማሻን ዎꬎንታ ማላ ታስ ሃች ጫቆ› ጌስ» ጊዲ ዮቲዳ።
52 ሶሎሞኔይ ዛሪዲ፥ «ኢዚ ባ ሄሜꬅ ሎኤꬂኮ ሃራይ ኣቶሺን ኢዛ ሁኤ ቢናናፔ ኢሲናካ ጋዴን ዎꬉኩ፤ ጊዶ ኣቲን ኢዛ ቦላ ኢታቴꬂ ቤቲኮ ኢዚ ሃይቃና» ጊዴስ። 53 ሄሳፌ ጉዬ ካዎ ሶሎሞኔይ ኣስ ኪቲን ኢስቲ ቢዲ ኢዛ ያርሾ ያርሺዛሶፔ ዱጌ ዎꬂዳ፤ ሂስቲን ኣዶኒያሲ ዪዲ ሶሎሞኔስ ዚጊዴስ፤ ሶሎሞኔይካ ኢዛ፥ «ጌዴ ኔሶ ባ» ጊዴስ።