ሃዋሬታ ኦሱዋ
ጋꬃ ቆፋ
ሃዋሬታ ኦሶ ማፃፋይ፥ ሉቃሳ ዎንጌላ ካሊዲ ፃፌቲዳ ማፃፋ። ማፃፋስ ዴዒያ ዋና ቆፋይ ኮይሮ ዬሱሳ ካሊዳ ኣሳቲ ጌሻ ኣያናይ ካሌꬂን፥ ኢያባ ኦዲያ ቃላ፥ «ዬሩሳላሜን፥ ዪሁዳ ቢታ ኡባን፥ ሳማሬን፥ ሳዓ ጋፃፔ ጋፃ ጋካናው» (1፡8) ዎንጌላ ቢታ ኡባ ዋቲ ጋꬂዳኮ ኦዳናሳ። ማፃፋይ፥ ኣማኖይ ኣይሁዴ ኣሳታ ጊዶን ዶሜቲዲ፥ ኩሜꬃ ኣላሜን ዴዒያ ኣሳ ኡባ ኣማኖ ጊዳና ጋካናው ዋኒዲ ዳልጊዳኮ ኦዲያ ታሪኬ። ሃ ማፃፋ ፃፌይ፥ ኣማኒያ ኣሳቲ ሮሜ ካዎቴꬃ ኩንዲሳናው ጋርሳራ ማቄቲያ ኣሲ ጊዶናይሳኔ ኣማኖይ ኣይሁዴታ ሃይማኖቴ ፖሎ ኦꬂይሳ ጊዴይሳ ኤሪሳናው ኬሂ ዳቡሪዲ ኦꬂስ።
ሃዋሬታ ኦሶ ማፃፋን ዬሱሳባ ኦዲያ ዎንጌላይ ጋኪያ ቤሳይ ዎዴን ዎዴን ዳልጊ ዳልጊ ቤይሳኔ ዎሳ ኬꬂ ኤቂዳይሳ ቆንጪሲያ ሄꬑ ኣይፌ ኪፊሌታን ሻካናው ዳንዳዔቴስ፡
1. ኣማኖይ ዬሱሲ ሳሎ ኬዪ ሲሚን ዶሜቲዳይሳ።
2. ኣማኖይ ኢስራዔሌ ቢታ ኡባ ጋኪዳይሳ።
3. ሮሜ ጉጂዲ ሜዲቲራኔ ኣባ ዩሹዋን ዴዒያ ቢታ ኡባን ዳልጊዳይሳ ቤሴስ።
ሃዋሬታ ኦሶ ማፃፋን ኣꬊዲ ቤንቴይ ጌሻ ኣያና ኦሶ ጊዲሺን፥ ጴንፄቆስፄ ጋላስ ዬሩሳላሜን ዴዒያ ኣማኔይሳታ ቦላ ዎልቃራ ዎꬊዳይሳ ኦዴስ። ሄሳዳካ፥ ማፃፋ ጊዶን ቆንጪዳ ኦሶታ ኡባን ቤንቲዳይሳዳ ጌሻ ኣያናይ ዎሳ ኬꬃኔ ዎሳ ኬꬃ ኣይሴይሳታ ካሌꬂዳይሳኔ ሚንꬄꬂዳይሳ ጉጂዲ ኦዴስ። ቤኒ ዎዴ ኢሜቲያ ኣማኖ ኪታይ ዱማ ዱማ ኦዴቲዳ ቃላፔ ኬሶን ኬሶን ኤኬቲስ። ሃዋሬታ ኦሱዋ ጊዶን ኦሴቲዳ ኦሶታ ኪታይ ኣማኒያ ኣሳ ዴዖኒኔ ዎሳ ኬꬃ ኢሲፌቴꬃን ዴዒያ ዎልቃይ ኣይ ሜላ ጊቴኮ ቤሴስ።
ሃዋሬታ ኦሱዋ ኣይፌ ቆፋታ
ማርካቴꬃስ ጊጌቴꬂ 1፡1-26
1) ዬሱሳ ዉርሴꬃ ኪታኔ ኢሚዳ ኡፋይሳ 1፡1-14
2) ዪሁዳ ቤሳን ሃራ ዶሩዋ 1፡15-26
ዬሩሳላሜን ማርካቴꬂ 2፡1-8፡3
ዪሁዳኒኔ ሳማሬን ማርካቴꬂ 8፡4-12፡25
ጳዉሎሳ ሃዋሬቴꬃ ኦሱዋ 13፡1-28፡31
1) ኮይሮ ሃዋሬቴꬃ ቡሳ 13፡1-14፡28
2) ዬሩሳላሜ ሺቁዋ 15፡1-35
3) ናምዓንꬆ ሃዋሬቴꬃ ቡሳ 15፡36-18፡22
4) ሄꬓንꬆ ሃዋሬቴꬃ ቡሳ 18፡23-21፡16
5) ጳዉሎሲ ዬሩሳላሜን፥ ቂሳሪያኒኔ ሮሜን ቃሼቴꬃ 21፡17-28፡31
1
1-2 ቴዎፊሎሳ፥ ዬሱሲ ባ ኦሱዋ ኦይኪዳ ዎዴፔ ሳሎ ቢዳ ጋላሳ ጋካናው፥ ኦꬂዳባኔ ታማርሲዳባ ኡባ ታኒ ታ ኮይሮ ማፃፋን ፃፋስ። ሳሎ ባናፔ ሲንꬄ ኢ ባ ዶሪዳ ሃዋሬታ ጌሻ ኣያናን ኪቲስ። ሉቃ 1፡1-4 3 ኢ ባ ዋያፔ ጉዬ ሃይቆፔ ዴንዲዳይሳ ሲꬌይ ባይና ቆንጪሲዲ ኤንታው ባና ቤሲስ። ኦይታሙ ጋላስ ኤንታው ቆንጪዲ ፆሳ ካዎቴꬃባ ኤንታ ታማርሲስ። 4 ኢሲ ዎዴ ኤንታራ ኢሲፌ ሚሼ ኤንታ ሃይሳዳ ያጊዲ ኪቲስ፡ «ታ ሂንቴው ኦዲዳ፥ ታ ኣዋይ ኢማና ጊዳ ኡፋይሳ ቃላ ናጊቴፔ ኣቲን ዬሩሳላሜፔ ኬዮፒቴ። ሉቃ 24፡49 5 ኣይስ ጊኮ፥ ዮሃኒሲ ሃꬃን ፃማቂስ፥ ሺን ጉꬃ ዎዴፔ ጉዬ ጌሻ ኣያናን ሂንቴ ፃማቄታና» ያጊስ። ማቶ 3፡11፤ ማር 1፡8፤ ሉቃ 3፡16፤ ዮሃ 1፡33
6 ሃዋሬቲ ዬሱሳራ ጋሄቲዳ ዎዴ ኢያኮ፥ «ጎዳው፥ ኢስራዔሌታስ ኔ ካዎቴꬃ ዛራና ዎዴይ ሃይሴ?» ያጊዲ ኦይቺዶሶና።
7 ዬሱሲ ኤንታኮ፥ «ታ ኣዋይ ባ ማታን ኦꬂያ ዎዲያኔ ላይꬃ ሂንቴ ኤራናው ዳንዳዔኬታ። 8 ሺን ጌሻ ኣያናይ ሂንቴ ቦላ ዎꬊያ ዎዴ ሂንቴ ዎልቃን ኩማና። ያኒ ሲሚዲ፥ ዬሩሳላሜን፥ ዪሁዳ ቢታ ኡባን፥ ሳማሬኒኔ ሳዓ ጋፃ ጋካናው ታው ማርካታ ጊዳና» ያጊስ። ማቶ 28፡19፤ ማር 16፡15፤ ሉቃ 24፡47-48
9 ሄሳ ጊዳይሳፌ ጉዬ ኤንቲ ፄሊሺን፥ ꬎቁ ꬎቁ ጊዲ፥ ሳሉዋ ቢን ሻራይካ ኢያ ኤንታ ኣይፊያፔ ጌንꬂስ።ማር 16፡19፤ ሉቃ 24፡50-51
10 ዬሱሲ ቢያ ዎዴ ኤንቲ ሳሎ ቲሺ ኦꬂዲ ፄሊሺን፥ ቦꬃ ማዖ ማዒዳ ናምዑ ኣሳቲ ኣኬኮና ኤንታ ማታን ኤቂዲ፥ 11 «ጋሊላ ኣሳው፥ ሳሎ ፄሊሼ፥ ሂንቴ ኣይስ ኤቂዴቲ? ሃ ሂንቴ ቤዒሺን ሳሎ ቢዳ ዬሱሲ ሄሳዳካ ሲሚዲ ያና» ያጊዶሶና።
ዪሁዳ ቤሳን ማቲያሲ ዶሬቲስ
(ማቶ 27፡3-10)
12 ሄሳፌ ጉዬ፥ ሃዋሬቲ ሻማሆ ዴሪያፔ ዬሩሳላሜ ሲሚዶሶና። ሻማሆ ዴሬይ ዬሩሳላሜስ ማታን ዴዔስ። 13 ኤንቲ ዬሩሳላሜ ጌሊዲ፥ ባንታ ዴዒያ ቤሳ ፖቂያ ቦላ ኬዪዶሶና። ኤንቲካ፡ ጴፂሮሳ፥ ዮሃኒሳ፥ ያይቆባ፥ ኢንዲሪያሳ፥ ፊልጶሳ፥ ቶማሳ፥ ባርቶሎሚዮሳ፥ ማቶሳ፥ ኢልፊዮሳ ናዓ ያይቆባ፥ ባ ቢታስ ሚሼቲያ ሲሞናኔ ያይቆባ ናዓ ዪሁዳ። ማቶ 10፡2-4፤ ማር 3፡16-19፤ ሉቃ 6፡14-16 14 ሃይሳቲ ኡባይ ማጫሳታራ፥ ዬሱሳ ኣዬ ማይራሚራኔ ዬሱሳ ኢሻታራ ኡባይ ኢሲ ዎዛናን ጊዲዲ ሚንꬂዲ ዎሶሶና።
15 ሄ ዎዴ ጴፂሮሲ ፄታኔ ላታማ ጊዲያ ኣማኒያ ኣሳይ ሺቂዳ ቤሳን ዴንዲ ኤቂዲ፥ ሃይሳዳ ያጊስ፡ 16 «ኣሳው፥ ዬሱሳ ኦይኪዳይሳታ ካሌꬂዳ ዪሁዳባ ጌሻ ኣያናይ ካሴ ዳዊቴ ዶናን ኦዲዳ ፆሳ ቃላይ ፖሌታናው ቤሴስ። 17 ዪሁዲ ኑራ ኢሲፌ ሃ ኦሱዋ ኦꬃናው ዶሬቲዳ ኣሲ።»
18 ሺን ዪሁዲ ባ ኢታ ኦሱዋን ዴሚዳ ሚሼን ጋዴ ሻሚስ። ኢ ጉፋኒዲ ኩንዲን፥ ኢያ ኡሎይ ዳኬቲስ፤ ኢያ ማራጬይ ኡባይ ካሬ ኬዪስ። 19 ዪሁዳ ቦላ ሃኒዳባ ዬሩሳላሜን ዴዒያ ኣሳ ኡባይ ሲዒስ። ሄሳ ጊሾ፥ ሄ ጋዲያ ባንታ ቃላን ኣኬልዳማ (ሱꬃ ጋዴ) ጊዲ ፄጊዶሶና።
20 «ሄሲካ ማዝሙሬ ማፃፋን፥
‹ኢያ ኬꬃይ ካሎ ኣቶ፤
ኦኒካ ኢያን ዴዖፖ።
ቃሲ ኢያ ሹማቴꬃ ሃሪ ኤኮ› ጌቴቲ ፃፌቲስ። ማዝ 69፡25፤ 109፡8
21 «ሄሳ ጊሾ፥ ጎዳ ዬሱሲ ኑ ጊዶን ሲሜሬቲዳ ዎዴ ኡባን ኑራ ዴዔይሳታፔ፥ 22 ቃሲ ፃማቂያ ዮሃኒሳ ዎዲያፔ ዶሚዲ ጎዳ ዬሱሲ ሳሎ ቢዳ ጋላስ ጋካናው ኑራ ዴዔይሳታፔ ኢሲ ኣሲ ኢያ ዴንዱዋስ ኑራ ማርካ ጊዳናው ቤሴስ» ያጊስ። ማቶ 3፡16፤ ማር 1፡9፤ ሉቃ 3፡21
23 ሄሳ ጊሾ፥ ኣሳይ ዶሩዋስ ዮስፆሳ ጊያ ባርሳባሳ ጌቴቲያ ዮሴፋኔ ማቲያሳ ናምዓ ሺሺዶሶና። 24 ሄሳፌ ጉዬ፥ ፆሳ ዎሲሼ፥ «ኣሳ ኡባ ዎዛና ኤሪያ ጎዳው፥ ሃ ናምዓታፔ ኔ ኦና ዶሪዳኮ ኑና ቤሳ። 25 ዪሁዲ ባ ቤሳ ቢዲ፥ ኣጊዳ ኦሱዋኔ ሃዋሬቴꬃ ኦሱዋ ኤካና ሜላ ሃይሳታፔ ኑስ ቆንጪሳ» ያጊዶሶና። 26 ኤንታ ቦላ ሳማ ዬጊዶሶና። ሳማይ ማቲያሳ ቦላ ዎꬊን ማቲያሲ ታማኔ ኢሲ ሃዋሬታ ቦላ ጉዤቲስ።