Hizqeela Maxaafa
Gaatha Qofa
Hizqeeli K.Y.S. 597 laythan di7etidi Babiloone bida asaape issuwa, shin iya woden de7ida Ermiyaasi di7etidi boonna Yerusalaamen attis. He wode kawoy Yo7akini, Yihudape iyara issife di7etidi bis (2 Kawo 24:11-16; Hiz 1:2). Babilooneti iya bessan Sedeqiyaasa kawo oothidi shuumidosona (2 Kawo 24:17—25:21; Ermi 1:3). Nabiya Hizqeeli, Yerusalaamey laaletanaape sinthenne laaletidaape guye, di7etidi Babiloonen de7is. I tinbite odiday Babiloonen di7etidi de7iya asaasinne Yerusalaamen de7iya asaasa.
Hizqeeli gita ammanoy de7iya asinne haassidi qopiya asi. Sinthafe hananaba ubbaa qoncethan be7is. Iya kiitaape daro baggay qonciday leemisona. Hizqeeli, asi ba gaatha asatethan, ba wozananinne ba ayyaanan ooraxanaw koshsheysanne issi issi asi ba nagaran oyshetanaw de7eysa paadidi bessis (36:22-38; 37:26; 18:19-20). Hizqeeli kahinenne nabe gidiya gisho, Xoossa Keethabaanne geeshshatethaba dummayidi bessis. Hizqeeli baw dummatida asi; I be7ida qoncethati asas imathe; I ba kiita odanaw go7etida ogetika imathe. Isra7eelenne Yihuda hanota bessanaw banta azina aggidi laymatanaw keyda geela7ota leemison bessees (shem 16, 23).
Hizqeeli tinbite odiday banta biittan de7iya Yihuda asaas gidonashin, iyara issife di7etidi Babiloonen waayeninne meton de7iya asaasa (shem 4-24). Iya kiitay Xoossa bonchonne geeshshatetha bolla caddidi odees. Isra7eeley Xoossara gelida caaquwa menthasu (shem 16-17); xoossa keetha, Yerusalaame katamanne biitta kumethi tunisasu. Hessa gisho, Xoossay ba asaa laallananne pirdana; Yerusalaame katamay dhayana. Yerusalaamey teqetanaysinne dhayanaysi iyaw odetiya wode (24:1-14), iya machiya hayqanaysika iyaw odetis. I ba machees yeekona mela iyaw odetis; hessika di7on de7iya asay Yerusalaamey dhayiya wode yeekona mela odanaasa (24:15-27).
Xoossay ba caaquwa naagiya gisho, ba suntha bonchiya gishonne ba asaa ashshanaw koya gisho, I ba asaa geeshshananne zaaridi enta, enta biittan essana.
Hizqeela maxaafay oyddu kifiletan shaaketees.
1. Xoossaa pirday asaa bolla yaanaw matidaysanne Yerusalaame oyketethaynne laaletethay gakidaysa minthidi erisiya kifiliya (shem 1—3).
2. Xoossay ba deriya un7ethidi haarida dumma dumma kawotethata seeranaw de7eysa odiya kifiliya (shem 4—24).
3. Yerusalaame kundethafe guye Isra7eele asaa minthethanaw imetida kiitaanne sinthafe lo77o qaadi de7eysa odiya ufaysa qaali de7iya kifiliya (shem 25—32).
4. Xoossaa keethaanne Isra7eele kawotethay beni ba bessaa simmanaysa Hizqeeli misilen qoncisida kifiliya (shem 33—48).
Maxaafa Ayfe Qofata
Hizqeela xeegetethanne qoncethi (1:1—3:27)
Yerusalaamenne Yihuda bolla odetida pirda (4:1—24:27)
Yaana pirda bessiya mallata (4:1—5:17)
Yaana pirda bessiya kiitata (6:1—7:27)
Yaana pirda bessiya qoncethata (8:1—11:25)
Yaana pirda bessiya leemisota (12:1—24:27)
Allaga kawotethatas odetida pirda (25:1—32:32)
Yaana ufaysa odiya tinbite (33:1—39:28)
Yaana ufaysa bessiya qoncethi (40:1—48:35)
1
Xoossa Bonchuwa
Hastamantho laythan, oyddantho ageenan, ichashantho gallas, taani Koboora shaafan di7etida asaa giddon de7ishin saloti dooyetin, Xoossaa qoncethi be7as. Kawoy Yo7akini di7etida ichashantho laythan, he ageenan ichashantho gallasan, Kaldaaweta biittan Koboora shaafa matan de7iya taako, Buza na7aa, kahiniya Hizqeelako, Godaa qaalay yis; Godaa wolqay tana haaris.
Ta xeelliya wode gotey pudeha baggafe yishin be7as; wolqaama shaara giddofe wol7anthi bentees; iya yuushuwan de7iya saloy poo7is. Tama giddo baggay phooliya naase birata daanees. Iya giddon oyddu de7on de7iya medhetethati de7oosona. Enta malay asa mala daanees. Enta issuwas issuwas oyddu oyddu som7oynne oyddu oyddu qefey de7ees. Enta geday sitti gis; enta tohoy mehe qincafile mela; he tohoti quchidi geeshshida naase biratada phoolees. Enta qefiyape garsara oyddu baggara asa kushe daaniya kushey de7ees. He oyddu medhetethatas som7oynne qefey de7ees. Enta qefey issoy issuwa bochees; enti ubbay yaa haa simmonna sitti gidi sinthe boosona. 10 Enta issuwas issuwas sintha baggara asa som7oy de7ees; ushacha baggara gaammo som7oy de7ees; haddirsa baggara boora som7oy de7ees; guye baggara argantha som7oy de7ees. 11 Enta qefey dhoqu gidi micetidi uttis; enta issuwa issuwa nam7u qefey nam7u baggara hanko medhetethata qefey bochees; nam7u qefey enta asatethaa kammees. 12 Enti ubbay sitti gidi sinthe boosona; yaa haa simmonna, Xoossa Ayyaanay biya soo awuka boosona. 13 Ha de7on de7iya medhetethata giddon issi eexiya tama bonqo daaneysi de7ees. He tamay sinthenne guye qaaxiya, eexiya xompe daanees; he tamay phoolees; iya giddofe wol7anthi keyees. 14 Ha de7on de7iya medhetethati wol7anthada sinthenne guye eeson simeretoosona.
15 Heko, ha oyddu medhetethata ta be7iya wode, enta miyen, sa7an de7iya gertota be7as; issi issi medhetetha miyen issi issi gertoy de7ees. 16 Ha gertoti al7o shuchada phoolosona; enti oydday medhoninne malan issoy issuwa daanosona. Issi gertoy hanko gertuwa giddora kanthidi aadhidaba daanees. 17 Enti biya wode oyddu baggafe awu simmidi baaneko yaa haa simmonna boosona. 18 Gitanne yashshiya oyddu gertoti de7oosona; he gertotas gaxi de7ees; he gaxaa yuushoy ayfen kumidi uttis.
19 Ha medhetethati biya wode, enta miyen de7iya gertoti genderetoosona. He medhetethati biittafe pude dendiya wode gertotika dendoosona. 20 Ayyaanay biya awuka enti dendidi boosona. Hessi haney, de7o Ayyaanay gertota giddon de7iya gishosa. 21 De7o Ayyaanay gertota giddon de7iya gisho, medhetethati biya wode gertoti boosona; medhetethati eqiya wode gertoti eqoosona; medhetethati biittafe pude dendiya wode gertoti entara dendoosona.
22 De7on de7iya medhetethata huuphe soope bolla baggara mastooteda phoolidi ayfe caddiya salo gufantho daaniyabay micetidi de7ees. 23 He salo gufanthuwafe garsa baggara enta qefey sitti gidi, issoy issuwako micetidi uttis. Enta ubbaas banta asatethaa kammiya nam7u nam7u qefey de7ees. 24 Medhetethati paalliya wode enta qefiya girsay haatha kixa guunthada, Ubbaa Danda7iya Xoossa qaaladanne daro olanchota kooshinchada haneysa si7as. Enti paalo aggiya wode banta qefiya shiishidi ekoosona.
25 Enti banta qefiya shiishi ekidi, he bessan eqidashin, enta huuphe soope bolla baggara de7iya salo gufanthuwafe bolla dhoqafe girsi si7etis. 26 Salo gufanthuwafe bolla baggara sanpare geetetiya al7o shuchafe medhetida araata daaneysi de7ees; araata daaneysa bolla ase daaneysi uttis. 27 Taani iya be7iya wode iyaw xeesse daaneysafe bolla baggay taman de7iya naase biratada phoolees. Iyape garsa baggay tama daanees; iya yuushon phooliya poo7oy de7ees. 28 Iya yuushuwan de7iya phooliya poo7oy ira wode shaaran eqiya zuulla daanees.
Haysi Godaa boncho qoncethaa daanees. Taani hessa be7ida wode biittan duge gufannada issi qaala girsi si7as.