1 Lokɨ Jeju tɔlta kelta dɔ nya’gɨ ningə, el njendo’gɨ lə’ne ene: 2 «In gəri kadɨ ndɔ joo par ə ndɔ ra nanyi Pakɨ a asɨ, kadɨ de’gɨ a uləi m’in Ngonn de ji de’gɨ’tɨ kadɨ a ɓəri m’in kagidəsɨ’tɨ.»

3 Lo kin’tɨ non, kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ, kɨ ngatɔgɨ’gɨ lə Juwipɨ’gɨ, kawinan natɨ lo’tɨ lə Kayipɨ kɨ in kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ. 4 Ningə indəi ndu’de nan’tɨ kadɨ n’uwəi Jeju gidɨ kuwə n’tɔli’ə. 5 Ningə elinan eyina: «Adɨ j’uwəi’ə ndɔ ra nanyi’tɨ el, nan to de’gɨ a indəi kɨ wongɨ.»

6 Jeju in Betani’tɨ, me kəy’tɨ lə Simon kɨ kete in njebanjɨ, 7 ningə dene madɨ re rɔ Jeju’tɨ kɨ ku mbal kɨ hu kɨ ətɨ majɨ rosɨ. In hu kɨ gat’a in ngayn. Ningə lokɨ Jeju isɨ sɔ nya ə, ur hu kakin dɔ Jeju’tɨ. 8 Ə lokɨ njendo’gɨ oyi nya kin be ningə, nəl’de el, adɨ eli eyina: «Ginn ra hu kin kɔ be in ri wa? 9 Asɨ kadɨ de taa’n nar kɨ ngayn ə ra’n kɨ njendoo’gɨ.» 10 Jeju oo ta kɨ isɨ eli be, ningə el’de ene: «Tadɔ ri ə isɨ njuwəi dene kin be wa? Nya kɨ ra dɔ’m’tɨ kin in kulə kɨ majɨ.» 11 Njendoo’gɨ kam, sii sese ne kɨ ndɔ’gɨ pətɨ, nan m’in m’a m’njɨ sese kɨ non’tɨ el. 12 Hu kɨ ətɨ majɨ kɨ ur dɔ’m’tɨ kin, ur ra’n go darɔ’m kɨ a aw ɓadɨ’tɨ. 13 Ningə tokɨ rɔta’tɨ adɨ m’el’se: lo’gɨ pətɨ dɔnangɨ’tɨ ne, kɨ de’gɨ a iləi mbər Poyta kɨ majɨ səm’tɨ, a ɔri poy nya kɨ dene ra kin kadɨ me’de olo’n dɔ’a’tɨ.

14 De kare kɨ mbunə njendo’gɨ’tɨ lə Jeju kɨ dɔgɨ gidə in joo, kɨ tɔ’a nan Judasɨ Isikariyotɨ aw ɓe lə kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ, 15 el’de ene: «Kin ə m’ulə Jeju jɨ’se’tɨ ə a adi’m’in ri wa?» Ningə ingɨ tudəi nar silə dɔ mutə adi’ə*26.15 Jakari 11.12. 16 Ulə ngirə low’ə’tɨ kin non, Judasɨ isɨ sangɨ dɔkagilo kɨ to kadɨ ulə’n Jeju ji’de’tɨ.

17 Ndɔ kɨ dɔkete lə ra nanyi kusɔ mapa kɨ hum ɔd’ɔ el, njendo’gɨ lə Jeju rei dəji’ə eyina: «Lo kɨ ra be ə in ndigɨ kadɨ j’aw jɨ ra nyakusɔ Pakɨ səm’tɨ j’ad’i wa?» 18 Ə Jeju el’de ene: «Ai me ɓebo’tɨ kam, kəy lə de kɨ be, ə eli’ə eyina: “Njendo de’gɨ ene: dɔkagilo lə’m in ndəkba, ningə in ɓe lə’i ə m’a m’ra Pakɨ’tɨ kɨ njendo’gɨ lə’m.”» 19 Njendo’gɨ awi rai tokɨ Jeju el’n’de, adɨ rai nyakusɔ Pakɨ.

20 Lokɨ kadɨ ur, Jeju isɨ ta nyakusɔ’tɨ kɨ njendo’gɨ lə’ne kɨ dɔgɨ gidə in joo. 21 Lokɨ isɨ sɔi nya, Jeju el’de ene: «Tokɨ rɔta’tɨ, adɨ m’el’se, de kare dann’se’tɨ a ulə’m ji de’gɨ’tɨ.» 22 Lo kin’tɨ, me njendo’gɨ tɔsɨ, adɨ dəji ta Jeju kare kare eyina: «In m’in ɓe, Burəɓe?» 23 Ə Jeju təl el’de ene: «De kɨ ulə ji’ne sə’m nan’tɨ me ngo kusɔ nya’tɨ kin ə, de’ə a ulə’m ji de’gɨ’tɨ. 24 Tadɔ Ngonn de a oy tokɨ ndangi me makitu’tɨ lə Luwə ɔji dɔ’a, nan kumtondoo in lə de kɨ a ulə ji de’gɨ’tɨ. De’ə kin, re oji’ə el kaa in sotɨ†26.24 Ejay 53.7.» 25 Judasɨ kɨ a ulə Jeju ji de’gɨ’tɨ kakin, dəjɨ Jeju ene: «Njendo, in m’in ɓe?» Ə Jeju ilə’tɨ ene: «Te ta’i’tɨ.»

26 Lokɨ sii ta nyakusɔ’tɨ, Jeju un mapa, njangɨ dɔ’a, uwə tətɨ nan’tɨ, adɨ njendo’gɨ, ningə el’de ene: «Tai sɔi, in kin in darɔ’m.» 27 Go mapa’tɨ, Jeju un kɔpɨ yiwi kandɨ nju, ra oyo Luwə dɔ’tɨ, ningə təl’n adɨ njendo’gɨ ene: «Tai, anyinan pətɨ. 28 In kin in mosɨ’m, mosɨ Kunmindɨ kɨ sigɨ kɨ a anyi tadɔ bulə de’gɨ, tadɔ k’inyə’n go majel’gɨ lə’de kɔ. 29 Ningə adɨ m’el’se, m’a m’anyi yiwi kandɨ nju gogɨ el, bitɨ kadɨ m’a m’anyi sese kɨ sigɨ me Konɓe’tɨ lə Bai.»

30 Osi pa kulə tɔjɨ dɔ Luwə’tɨ‡26.30 Pa’gɨ 113-118 ningə tei awi dɔ mbal kagɨ Buni’gɨ’tɨ. 31 Ningə Jeju el njendo’gɨ ene: «Kondɔ’tɨ ne inɓe kin, ingɨ a mbeti m’in pətɨ, tadɔ ndangi me makitu’tɨ lə Luwə eyina: “M’a m’tɔl njekul batɨ’gɨ, ningə bulə batɨ’gɨ a sananyinan§26.31 Jakari 13.7 kɨ lo lo.” 32 Nan lokɨ m’a m’ində lo koy’tɨ, m’a m’aw kete non’se’tɨ, to nginə’se Galile’tɨ.» 33 Lo kin’tɨ, Piyər un ta el Jeju ene: «Re de’gɨ pətɨ inyəi nu kɔ kaa, m’in m’a m’inyə’i kɔ el ratata.» 34 Ə Jeju təl el’ə ene: «Tokɨ rɔta’tɨ adɨ m’el’i: me kondɔ’tɨ ne inɓe kin, kete ɓay taa kadɨ kunə kunjə non, a manjɨ ta nja mutə ene in gərɨ’m el.» 35 Nan Piyər el’ə ene: «Re in koy kaa m’a m’oy sə’i, um m’a manjɨ ta gəri el bitɨ.» Ningə ndəgɨ njendo’gɨ pətɨ eli ko ta inɓe kɨ Piyər el kakin tɔ.

36 Go’tɨ, Jeju in kɨ njendo’gɨ lə’ne ɔti rei lo’tɨ madɨ kɨ ɓari’ə Getisemane. Jeju el’de ene: «Sii lo kin’tɨ ne be in nginəi m’in, dɔkagilo’tɨ kɨ m’a m’aw nu kadɨ m’elta kɨ Luwə.» 37 Jeju adɨ Piyər in kɨ ngann lə Jebede kɨ joo awi si’ə. Lo kin’tɨ, mekon kɨ metujɨ kibo ulə ngirə ra Jeju, 38 adɨ el’de ene: «Me’m rosɨ kɨ metujɨ kɨ asɨ koy, sii lo kin’tɨ ne be, sii kum ba um toi ɓi el nan’tɨ sə’m.» 39 Jeju ɔtɨ kɨ kete nden ningə, osɨ kɨ ta kum’ne nanga, elta kɨ Luwə ene: «Bai, re to bann ə, ɔsɨ kɔpɨ kon kin ngərəngɨ rɔ’m’tɨ! Nan k’in ə kadɨ in kigo ndigɨ’tɨ lə’m el, nan kigo ndigɨ’tɨ lə’i yo taa.» 40 Jeju təl re rɔ njendo’gɨ’tɨ ningə ingə’de, isɨ toi ɓi, adɨ el Piyər ene: «Kin kaa asi kadɨ sii sə’m kum dɔ kadɨ kɨ kare be el bitɨ ɓe? 41 Sii kumngayira ba, elita kɨ Luwə, kadɨ osi me nyanan’tɨ el. Ndil de kɨ me’ə’tɨ ge ra nya kɨ majɨ, nan darɔ in kɨ ton.» 42 Təl ɔr rɔ’ne sanyi se’de kɨ nja joo, ningə elta kɨ Luwə ene: «Bai, kin ə re kɔpɨ kon kin, majɨ kadɨ m’anyi um lo kɔs’ɔ ngərəngɨ rɔ’m’tɨ goto ə, kadɨ ra ndigɨ lə’i.» 43 Lokɨ təl re rɔ njendo’gɨ’tɨ ningə, ingə’de isɨ toi ɓi ɓay, kum’de ɔy diriri. 44 Jeju inyə’de ə təl ɔr ndan’ne ɓay, elta kɨ Luwə kɨ nja mutə, un go mindɨ’ne kɨ kete kakin ɓay. 45 Go’tɨ, təl re rɔ njendo’gɨ’tɨ el’de ene: «In toi ta ɓi’tɨ ne, isɨ ɔri kon ɓay wa? Asɨ be nga! Dɔ kadɨ kulə’m m’in Ngonn de ji njeramajel’gɨ’tɨ asɨ nga. 46 Indəi taa adɨ j’awi, njekulə’m ji’de’tɨ ə re am!»

47 Lokɨ ta nanyi ta Jeju’tɨ ba ɓay ningə, Judasɨ, kɨ in kɨ kare dann njendo’gɨ’tɨ kɨ dɔgɨ gidə in joo re. Re kɨ kutɨ de’gɨ ngayn go’ne’tɨ. De’gɨ kɨ njekuwə kiyərɔ’gɨ ge, njekuwə gɔl’gɨ ji’de’tɨ ge. Bulə de’gɨ kin, in kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ, kɨ ngatɔgɨ’gɨ lə Juwipɨ’gɨ ə uləi’de. 48 Judasɨ kɨ njekundɔ Jeju, el’de nya kɨ n’a n’ra kadɨ to gəri Jeju ene: «De kɨ m’a m’ində kɔtɨ’m yan’tɨ kin ə, in darɔ’a inɓe, ənn ə, uwəi’ə səm.» 49 In be ə, tanan’tɨ ne ɔtɨ re kɨ rɔ Jeju’tɨ el’ə ene: «M’uwə ji’i, Njendo de’gɨ!» Ningə, ində kɔtɨ’ne yan’a’tɨ. 50 Ə Jeju el’ə ene: «Madɨ’m, in ra nya kɨ in re kadɨ in ra.» Ningə low’ə’tɨ non, de’gɨ indəi ji’de dɔ Jeju’tɨ uwəi’ə. 51 Ningə nyɨ, kɨ kare dann nje kɨ in nan’tɨ kɨ Jeju, ində ji’ne dɔ kiyərɔ lə’ne, tugə’n mbi paja lə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ batɨ gangɨ. 52 Nan Jeju el’ə ene: «Ulə kiyərɔ lə’i saw’a’tɨ gogɨ, tadɔ de’gɨ kɨ nje rɔi kɨ kiyərɔ a tuji’de kɨ kiyərɔ tɔ. 53 Ke oo kadɨ m’asɨ kadɨ m’dəjɨ tɔgɨ Bai, ə tanan’tɨ ne a ulə kɨ bulə malayka’gɨ dər dɔgɨ banyi banyi kadɨ rei rɔ lə’m el wa? 54 Nan kin ə re in be ə, bann ə Makitu lə Luwə kɨ el ene nya’gɨ a rai nya be kin tɔlta’ne wa?»

55 Go’tɨ, Jeju el bulə de’gɨ ene: «Rei kɨ kiyərɔ’gɨ kɨ gɔl’gɨ taa kadɨ uwəi m’in to nya kɨ m’in njeɓogɨ be! Ndɔ’gɨ pətɨ, m’in sese nan’tɨ natɨ Kəy’tɨ lə Luwə, m’ndo de’gɨ nya, kaa, uwəi m’in el. 56 Nan nya’gɨ kin rai nya be kadɨ ta kɨ njekeltakita Luwə’tɨ ndangi, tɔlita’de.» Lo kin’tɨ, njendo’gɨ li’ə pətɨ anyinan ə inyəi’ə.

57 Nje kuwə Jeju, awi si’ə non kibo’tɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ kɨ tɔ’a nan Kayipɨ. In lo kin’tɨ ə njendo ndukun’gɨ kɨ ngatɔgɨ’gɨ lə Juwipɨ’gɨ kawi nan’tɨ. 58 Piyər ra njiyə’n go’de’tɨ sanyi nden nden, bitɨ re ur’n go’de’tɨ, natɨ lo’tɨ lə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ kakin. Re isɨ nan’tɨ kɨ paja’gɨ kadɨ n’oo ke nya kin a tɔlta’ne bann wa.

59 Kibo’gɨ lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ kɨ njegangita’gɨ lə Juwipɨ’gɨ ba pətɨ, sangi row kadɨ n’ingəi de’gɨ kɨ nje tətɨ ta kɨ ngom dɔ’a’tɨ, kadɨ n’gangi ta koy dɔ Jeju’tɨ, 60 nan ingəi el. De’gɨ ngayn kɨ nje tətɨ ta rei elita kɨ ngom dɔ’a’tɨ, nan asɨ nan’tɨ el. Ta tɔlta’a, de’gɨ joo rei eli eyina: 61 «Dingəm kin el ene: “M’asɨ kadɨ m’tujɨ Kəy lə Luwə kɔ, ə m’təl m’ində gogɨ me ndɔ’tɨ kɨ mutə.”» 62 Ə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ indəi taa el Jeju ene: «A elta madɨ dɔ ta’tɨ kɨ de’gɨ a indəi dɔ’i’tɨ kin el wa?» 63 Nan Jeju ilə’de’tɨ el. Lo kin’tɨ, kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ el Jeju ene: «Kɨ tɔ Luwə kɨ nje kisi kumngayira, m’dəj’i kadɨ el’je ke in, ə in Kirisitɨ kɨ in De kɨ Luwə mbət’ə, kɨ in Ngonn lə Luwə wa?» 64 Ə Jeju el’ə ene: «Te ta’i’tɨ! Nga ningə m’el’se taga wangɨ, m’adɨ oyi tokɨ kaw kɨ kete non, a oyi m’in Ngonn de m’njɨ dɔjikɔl Luwə’tɨ kɨ nje tɔgɨ, m’a m’ində dɔran’tɨ m’re me kilndi’tɨ*26.64 Pa’gɨ 110.1; Daniyel 7.13.» 65 Ə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ til ku’gɨ kɨ rɔ’ne’tɨ, ə el ene: «Elta kɨ mal dɔ Luwə’tɨ. In kin, jɨ sangɨ kadɨ de madɨ kɨ rangɨ taa elta dɔ’a’tɨ el nga. Inɓe’gɨ oyi ndu’ə kɨ el’n ta kɨ mal dɔ Luwə’tɨ kɨ mbi’se ne. 66 Ta lə’se kɨ dɔ’a’tɨ in ri wa?» Ningə de’gɨ iləi’ə’tɨ eyina: «In de kɨ sɔw dɔ koy.» 67 Ningə tuwi mannta’de kum’ə’tɨ ge, ɓiri ji’de ɔsi’ə’n’ə ge. Taa nje kɨ nan’gɨ tindəi kɔt’ɔ tɔ, 68 ningə eli’ə eyina: «J’in ə jɨ dəji, in Kirisitɨ kɨ in De kɨ Luwə mbət’ə, el’je ke nan ə ndəi wa.»

69 Lokɨ Piyər isɨ nanga tambalo’tɨ, taga ne ningə, dene kare kɨ dann dene’gɨ’tɨ kɨ nje ra kulə me kəy’tɨ lə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ re rɔ Piyər’tɨ el’ə ene: «In kaa, in kɨ Jeju, dingəm kɨ Galile’tɨ kin tɔ» 70 Nan Piyər manjɨ takum de’gɨ pətɨ ene: «Jagɨ, m’gər me ta lə’i kɨ in ge kel kin el.» 71 Go’tɨ, Piyər ɔtɨ isɨ aw kɨ ta ndogɨ’tɨ be, ningə dene kɨ rangɨ kare, kɨ nje ra kulə me kəy’tɨ lə kibo lə njekujənyamosɨ kadikare’gɨ oo’ə, ningə el nje kɨ rai low’ə’tɨ non ene: «De kam in kɨ Jeju kɨ Najaretɨ’tɨ tɔ.» 72 Ə nja kare ɓay Piyər manjɨ ene: «Jagɨ, tokɨ rɔta’tɨ, m’gər dingəm kin el!» 73 Njaba go’tɨ ningə, de’gɨ kɨ rai se’de non, ɔti kɨ rɔ Piyər’tɨ eli eyina: «Tokɨ rɔta’tɨ, in kaa, in kɨ kare dann de’gɨ’tɨ li’ə tɔ, taa ndu’i kɨ isɨ el’n ta inɓe kin kaa tɔjɨ kadɨ in de li’ə.» 74 Ə Piyər ilə rɔ’ne el’de ene: «M’iw rɔ’m kadɨ Luwə ra sə’m nya kɨ ngan, re m’elta kɨ ngom. M’gər dingəm kin el.» Ningə tanan’tɨ non, kunə kunjə kare non. 75 Nga ningə me Piyər olo dɔ ta’tɨ kɨ Jeju el’ə ene: «Kete taa kadɨ kunə kunjə non, a manjɨ ta gərɨ’m nja mutə» kakin. Piyər te taga non kɨ mann kum’ne.