Poyta kɨ majɨ kɨ
Markɨ
ndangɨ
Ta kɨ dɔ Poyta Kɨ majɨ kɨ Markɨ ndangɨ
Makitu kin inɓe, lo tumginn’ə’tɨ, ɔsɨ kagɨ dɔ Makitu Markɨ’tɨ tokɨ in «Poyta kɨ majɨ lə Jeju Kirisitɨ kɨ in ngonn lə Luwə» (1.1). Njendangɨ makitu kin ɔsɨ kagɨ dɔ nya’gɨ kɨ dum kadɨ de ra kɨ Jeju ra’de ə inyə ta’gɨ kɨ Jeju el. Ra be kadɨ tɔjɨ’n tokɨ tɔgɨ lə Jeju Kirisitɨ in rɔ Luwə’tɨ. Markɨ elta dɔ nya’gɨ kɨ rai nya ɔsi gona gona kɨ kagilo lə’de el, nan elta dɔ kulə’gɨ’tɨ kɨ Jeju ra’de Galile’tɨ, dow lo’tɨ kɨ manga be, elta kɨ dɔ kaw mbah Jerujalem’tɨ kɨ nya kɨ ra nya Jerujalem’tɨ. Nden nden go’tɨ, Markɨ tɔjɨ Jeju to ngonn de, kɨ ingə kon, adɨ rɔ’ne koy kadɨ taa’n de’gɨ ngayn lə’de taa (10.45); makitu re te dɔ ta’tɨ kibo utə ndəgə’gɨ pətɨ kagilo’tɨ kɨ Jeju ra’n dɔ kagidəsɨ’tɨ ningə kɨ kibo lə njerɔ’gɨ kɨ Rɔm’tɨ elta dɔ’tɨ ene: «Rɔta, dingəm kam in Ngonn Luwə inɓe». Kində taa lo koy’tɨ lə Jeju tɔjɨ tokɨ ta kɨ kibo lə njerɔ’gɨ kɨ Rɔm’tɨ el in rɔta.
Kon ta’gɨ kɨ me makitu’tɨ lə Markɨ. Kandɨ me ta’tɨ: kulə kɨ Jan Batisɨ ra 1.1-13. Kulə’gɨ kɨ Jeju ra Galile’tɨ 1.14-8.30. Jeju elta kete dɔ koy’ ne’tɨ kɨ kində’ne lo koy’tɨ 8.31-9.50. Bulə de’gɨ row’o kaw Jerujalem’tɨ 10. Ta’gɨ kɨ wal Jerujalem’tɨ 11-12. Ta kɨ ɔjidɔ kadɨ nan kon kɨ a re 13. Kon lə Jeju kɨ kində’ə taa lo koy’tɨ 14-16.
1
Jan kɨ njera de’gɨ batəm
(Mat 3.1-12; Luk 3.1-18; Jan 1.19-28)
1 Poyta kɨ majɨ kɨ ɔjidɔ Jeju Kirisitɨ, kɨ Ngonn lə Luwə, ə kulə ngirə to kin. 2 Ndangi me makitu’tɨ lə njekeltakita Luwə’tɨ, Ejay, eyina:
«M’in Luwə m’a m’ulə kɨ njekawkita lə’m kete non’i’tɨ,
Kadɨ ra gorow non’i’tɨ.
3 Ndu de madɨ ɓar diləlo’tɨ ene:
Rai gorow lə Burəɓe!
Rai gorow li’ə adɨ ra njururu*1.3 Mal 3.1; Ejay 40.3.»
4 Jan Batisɨ te diləlo’tɨ, el de’gɨ ene: «Inyəi gorow njiyə’se’gɨ kɨ majel kɔ, adɨ rai’se batəm, kadɨ Luwə inyə’n go majel’gɨ lə’se kɔ.» 5 De’gɨ pətɨ kɨ dɔnangɨ Jude’tɨ kɨ ɓebo Jerujalem’tɨ, rei rɔ Jan’tɨ, tɔrindu’de dɔ majel’gɨ’tɨ lə’de, adɨ Jan ra’de batəm me ba Jurden’tɨ. 6 Ku kɨ Jan ulə rɔ’ne’tɨ, in kɨ ra kɨ bin jambal, ningə dɔ me’ne kɨ ndar tɔ. Nyakusɔ’a in giwiri’gɨ kɨ təjɨ. 7 Jan el bulə de’gɨ ene: «De madɨ kɨ nje tɔgɨ kɨ ətɨ ɓol, kɨ utə’m sanyi, a re go’m’tɨ non. In de kɨ kulə sa li’ə kaa m’asɨ kulə dɔ’m bo m’tutɨ el. 8 M’in, m’ra’se batəm me mann’tɨ, nan in a ra’se batəm, me Ndil Luwə’tɨ.»
Jan ra batəm Jeju
(Mat 3.13-17; Luk 3.21-22; Jan 1.29-34)
9 Dɔkagilo’ə’tɨ kin, Jeju in Najaretɨ’tɨ, kɨ in ngonn ɓekon kɨ Galile’tɨ, re adɨ Jan ra’a batəm, me ba Jurden’tɨ. 10 Lokɨ Jeju isɨ te me mann’tɨ, oo dɔran til, ningə oo Ndil Luwə, risɨ to dər dum be re isɨ dɔ’a’tɨ. 11 Ningə, ndu ta madɨ te dɔran’tɨ, ene: «In Ngonn’m, m’ndig’ə, kɨ in nya rɔnel lə’m kibo ngayn†1.11 Pa’gɨ 2.7; Ejay 42.1.»
12 Kalangɨ ba go’tɨ, Ndil Luwə ɔsɨ Jeju aw si’ə diləlo’tɨ. 13 Jeju ra ndɔ dɔsɔ diləlo’tɨ. *Satan re rɔ’a’tɨ, nan’a. Jeju in nan’tɨ kɨ da’gɨ kɨ mu, malayka’gɨ rai si’ə.
Jeju iləmbər Poyta kɨ majɨ Galile’tɨ
(Mrk 1.12-17; Luk 4.14-15)
14 Go kuwə’tɨ kɨ uwəi Jan dangay’tɨ, Jeju aw Galile’tɨ, iləmbər Poyta kɨ majɨ lə Luwə ene: 15 «Dɔkagilo kɨ Luwə ɔjɨ kaa re nga, ningə Konɓe lə Luwə kaa, in ndəkba rɔ’se’tɨ tɔ. Inyəi gorow njiyə’se’gɨ kɨ majel kɔ, ə uni me’se adi Poyta kɨ majɨ.»
De’gɨ kɨ dɔkete kɨ Jeju ɓar’de
(Mat 4.18-22; Luk 5.1-11)
16 Ndɔ kare, Jeju a dər kadɨ babo’tɨ kɨ Galile ningə, oo Simon in kɨ ngonnkon’ne Andire kɨ in njekuwə kanjɨ’gɨ, ra iləi bandɨ me mann’tɨ. 17 Jeju el’de ene: «Rei go’m’tɨ adɨ m’ndo’se, kadɨ in təli nje sangɨ de’gɨ adɨ m’in kadɨ ingəi kajɨ.» 18 Kalangɨ ba, inyəi bandɨ’gɨ lə’de, ə awi uni go’ə. 19 Jeju ɔtɨ nden kete ningə, oo Jakɨ in kɨ Jan kɨ in ngann lə Jebede, sii me to’tɨ, isɨ rai go bandɨ’gɨ lə’de. 20 Kalangɨ ba, Jeju ɓar’de, ningə inyəi baw’de Jebede kɨ nje ra si’ə kulə’gɨ, me to’tɨ, ə ai kɨ Jeju.
Jeju ajɨ de kɨ ndil kɨ majel ra’a
(Luk 4.31-37)
21 Jeju in kɨ njendo’gɨ lə’ne awi Kapernayim’tɨ. Jeju ur kəykawnan’tɨ lə *Juwipɨ’gɨ kɨ ndɔ kɔrkon lə’de, ningə ulə ngirə ndo nya. 22 Nyando li’ə, ətɨ de’gɨ kɨ isɨ oyi dɔ’a ɓol kɨ dum, tadɔ ndo nya kɨ tɔgɨ kɨ ingə rɔ Luwə’tɨ, um ndo nya to njendo ndukun’gɨ lə Luwə el. 23 Ningə, de madɨ kare kɨ ndil kɨ majel ra’a, isɨ me kəykawnan’tɨ lə Juwipɨ’gɨ non, non kɨ ndu’ne kibo ene: 24 «Jeju kɨ Najaretɨ, ri ə, ge rɔ’je’tɨ wa? In re kadɨ tujɨ’je wa? M’gər’i majɨ: in kɨ Kar njay lə Luwə.» 25 Jeju ndangɨ ndil kɨ majel kɨ tɔgɨ’ne ene: «Utɨ ta’i, ə in te kɔ rɔ dingəm’tɨ kam.» 26 Lo kin’tɨ, ndil kɨ majel, ndajɨ dingəm rururu, kɨ tɔgɨ’ne, ningə te rɔ’a’tɨ kɨ non ta’ne’tɨ. 27 Nya kin ətɨ de’gɨ ɓol, adɨ dəji nan ta dann’de’tɨ eyina: «Ri ə ra nya be wa? Oyi nyando kɨ sigɨ, kɨ aw kɨ tɔgɨ’ne ngayn kin! Ningə, ndil’gɨ kɨ majel kaa, ulə’de ginn tɔgɨ’ne’tɨ, adɨ təli rɔ’de go ndu’ə’tɨ ɓay tɔ.» 28 In be ə, de’gɨ sananyinan kɨ tɔɓar lə Jeju, dɔnangɨ kɨ Galile’tɨ kalangɨ ba.
Jeju adɨ lapiya njemonyi’gɨ ngayn
(Mat 8.14-17; Luk 4.38-41)
29 Lokɨ tei kəykawnan’tɨ lə Juwipɨ’gɨ kakin ningə, Jeju in kɨ Jakɨ kɨ Jan num, awi me kəy’tɨ lə Simon in kɨ Andire. 30 Məm Simon kɨ dene, rɔ’a on por rigɨ rigɨ adɨ to nanga. Be ə, lokɨ Jeju ur me kəy’tɨ ningə, kalangɨ ba, eli’ə ta rɔto li’ə. 31 Jeju re rɔ’a’tɨ, uwə ji’ə, un’ə kɨ taa, ningə, rɔ’a kɨ kete tingə ngayn kakin, təl sɔl, adɨ ingə lapiya nga. Go’tɨ, ra nyakusɔ adɨ’de.
32 Lokɨ lo sɔl, go kadɨ kur’tɨ, de’gɨ rei kɨ njemonyi’gɨ kɨ de’gɨ pətɨ kɨ ndil’gɨ kɨ majel, rai’de, rɔ Jeju’tɨ. 33 De’gɨ pətɨ kɨ me ɓebo’tɨ kawinan kɨ takəy’tɨ, takəy’tɨ. 34 Jeju adɨ lapiya de’gɨ ngayn kɨ monyi kɨ dangɨ dangɨ ra’de, ta tuwə ndil’gɨ kɨ majel ngayn dɔ’de’tɨ kɔ tɔ. Ningə, adɨ tarow, ndil’gɨ kɨ majel kadɨ eli ta’a el, tadɔ gəri’ə ɓətɨ.
Jeju iləmbər Poyta kɨ majɨ Galile’tɨ
(Luk 4.42-44)
35 Taginnlo’tɨ, lokɨ lo tujə el ɓay, Jeju ində taa, te me kəy’tɨ aw diləlo’tɨ, ningə low’ə’tɨ non, ulə ngirə kelta kɨ Baw’ne. 36 Simon in kɨ ndəgɨ de’gɨ kɨ in si’ə, awi sangi Jeju. 37 Lokɨ ingəi’ə ningə, eli’ə eyina: «De’gɨ pətɨ ra sangi nu». 38 Jeju el’de ene: «Adɨ j’awi ngann ɓe’gɨ’tɨ, kɨ kadɨ’tɨ kin nga, tadɔ, majɨ kadɨ m’iləmbər Poyta kɨ majɨ nu tɔ. Tadɔ, m’re kadɨ m’ra kulə kin.» 39 In be ə, Jeju njiyə dɔnangɨ Galile’tɨ ba pətɨ, ndo ta me kəykawnan’gɨ’tɨ lə Juwipɨ’gɨ, ningə tuwə ndil’gɨ kɨ majel tɔ.
Jeju adɨ lapiya njebanjɨ
(Mat 8.1-4; Luk 5.12-16)
40 Njebanjɨ ɔtɨ re rɔ Jeju’tɨ, ɔsɨ məkəsi’ne nanga non’a’tɨ, ningə non dɔ’a’tɨ ene: «Re in ndigɨ ə, asɨ kadɨ banjɨ lə’m ur adɨ rɔ’m ar njay.» 41 Jeju oo kumtondoo li’ə, adɨ ulə ji’ne ɔdɨ’n’ə, ningə, el’ə ene: «M’ndigɨ, ə kadɨ banjɨ lə’i ur adɨ rɔ’i ar njay.» 42 Tanan’tɨ non banjɨ li’ə ur, adɨ rɔ’a ar njay. 43 Ningə kete ɓay ta kadɨ Jeju inyə’ə adɨ aw, ndəj’ə kɨ tɔgɨ’ne ngayn, 44 ə el’ə ene: «Ononyi kadɨ el ta’a de madɨ, ə aw ɔjɨ rɔ’i njekujənyamosɨ kadikare, ningə adɨ nya kar rɔ njay tokɨ ndukun lə *Mojɨ dəjɨ’n. Ra be kadɨ gəri tokɨ banjɨ lə’i ur adɨ ingə lapiya‡1.44 Kɨ go jibəl ra’a’tɨ lə Juwipɨ’gɨ, njebanjɨ in de kɨ de’gɨ oyi’ə kadɨ ar njay el, adɨ asɨ kadɨ aw lo nyara’gɨ’tɨ kɨ ɓar tɔ Luwə el.§1.44 Lebitikɨ 14.2-32.» 45 Nan lokɨ dingəm kakin ɔtɨ aw ningə, iləmbər dɔ nya’tɨ kɨ Jeju ra si’ə kin, adɨ de’gɨ pətɨ oyi. Nya kin ra adɨ Jeju asɨ kadɨ ur me ɓebo’tɨ kɨ rangɨ, takum de’gɨ’tɨ jaja el nga. Be ə, isɨ gidɨ ɓe’tɨ, diləlo’tɨ, ningə de’gɨ in kɨ lo’gɨ kɨ dangɨ dangɨ, rei rɔ’a’tɨ.