12
Kujita dɔ nje ra kulə ndɔɔ nju’tɨ kɨ nje memajel
(Mat 21.33-46; Luk 20.9-19)
Go’tɨ Jeju ilə rɔ’ne el’de ta kɨ kujita ene: «Dingəm kare uwə ndɔɔ nju, ningə ində singə gugɨ’n gidə gugɨ. Ur ɓe kadɨ to mborei nju’tɨ, ningə ra ngonn kəy ngəmlo səm’tɨ. Ningə dɔ’i tanan’tɨ kɨ de’gɨ kɨ nje ra kulə nju, kadɨ to rai kulə adi’ə, ə kagilo’ə’tɨ ningə a kanyi nan nya’a, ningə ɔtɨ aw. Lokɨ kagilo kujə kandɨ nju asɨ ningə, ulə ɓər lə’ne kare kadɨ aw taa kandɨ nya ndɔɔ nju kakin, kɨ in yan’ne ji nje ra kulə nju’tɨ adi’ne. Nan lokɨ ɓər aw ningə, nje ra kulə’gɨ uwəi’ə tindəi’ə ngayn, ə tuwəi’ə adɨ təl kɨ ji’ne kare. Njendɔɔ təl ulə ɓər kɨ rangɨ ɓay. In kaa, tindəi dɔ’a mbukɨ mbukɨ ge, taji’ə ge tɔ. Be kaa dingəm kakin təl ulə ɓər kɨ rangɨ ɓay. Ɓər kin uwəi’ə tɔli’ə, ta nje kɨ go’ə’tɨ kaa, tindəi kɨ madɨ, ə tɔli nje kɨ nungɨ tɔ. Lo kin’tɨ, ngonn’o kɨ dingəm kɨ ndig’ə ngayn, in par ə nanyi kɨ kar’ne ba ji’ə’tɨ. Un’ə ulə to dɔboy de rɔ’de’tɨ, ningə mərta me’ne’tɨ ene: “In kin in ngonn’m, adɨ a ɓoli gidə.” Nan nje ra kulə nju kakin elinan dann’de’tɨ eyina: “Darɔ’a inɓe kam ə a in nje nya nduwə, ə adɨ jɨ tɔli’ə, ningə ndɔɔ nju a təl nya lə’je.” In be ə, uwəi ngonn kakin tɔli’ə, iləi ninn’ə gidɨ ndɔɔ’tɨ taga. Lo’tɨ kin Jeju dəjɨ’de ene: Dingəm kɨ in nje ndɔɔ nju kin a ra bann wa? A re kadɨ tɔko nje ra kulə kin kɔ ə a ində nje kɨ rangɨ ta ndɔɔ nju’tɨ. 10 Ndɔ kare in tudəi ta kin me makitu’tɨ lə Luwə oyi el wa?
“Mbal kɨ njera kəy’gɨ mbəti’ə,
In ə təl mbal kɨ in tɔgɨ kəy.
11 In kin in kuləra Burəɓe.
In nyakɔjɨ kɨ ətɨ ɓol ə to takum’je’tɨ kin* 12.11 Pa’gɨ 118.22-23.”»
12 Lo kin’tɨ kibo’gɨ kɨ dɔ Juwipɨ’gɨ’tɨ sangi row kadɨ n’uwəi Jeju, tadɔ gəri majɨ kadɨ kujita kɨ Jeju el kin ɔjɨ dɔ’de, nan ɓoli bulə de’gɨ, adɨ inyəi’ə ə ɔti awi lo lə’de.
Ta dɔ kugə lambo ngar kibo Sejar’tɨ
(Mat 22.15-22; Luk 20.20-26)
13 Kibo kɨ dɔ Juwipɨ’gɨ’tɨ uləi Parisɨ’gɨ madɨ kɨ de’gɨ kɨ kutɨ’tɨ lə Erodɨ’tɨ rɔ Jeju’tɨ kadɨ to n’iyəi kulə n’uwəi’ə’n’ə kɨ ta kɨ ta’a’tɨ. 14 Rei eli’ə eyina: «Njendo, jɨ gər kadɨ in nje kelta kɨ rɔta’tɨ, ta in ɓol kum’de el num, in ɓol k’in kibo eke kətɨ ɓol lə de’gɨ el, in njendo de’gɨ row lə Luwə kigo’ə kɨ rɔta’tɨ. Ə el’je adɨ j’oo: In gorow’ə’tɨ eke in gorow’ə’tɨ el kadɨ de ugə lambo nje konɓe kibo Sejar wa? Kadɨ j’ugəi lambo eke j’ugəi el wa?» 15 Nan Jeju gər kadɨ in de’gɨ kɨ nje kelta ndar ta’de’tɨ ne, kɨ me’de’tɨ in dangɨ, adɨ el’de ene: «Tadɔ ri ə iyəi kulə kadɨ uwəi’m’in wa? Rei kɨ silə kare adi’m’in m’oo.» 16 Rei kɨ silə kare adi’ə, ningə dəjɨ’de ene: «Dɔ nan ə indəi, ə tɔ nan tɔ ə ndangi silə’tɨ kin wa?» Eli eyina: «In ngar Sejar.» 17 Jeju təl el’de ene: «Nya lə Sejar ə adi Sejar, nya lə Luwə ə adi Luwə tɔ.» Ta kɨ Jeju el’de ətɨ’de ɓol kɨ dum.
Ta dɔ kində taa’tɨ lə njekoy’gɨ
(Mat 22.23-33; Luk 20.27-38)
18 *Sadusi’gɨ kɨ oyi kadɨ njekoy’gɨ a indəi taa lo koy’tɨ el, kɨ mad’i’gɨ dann’de’tɨ rei rɔ Jeju’tɨ dəji’ə eyina: 19 «Njendo, Mojɨ ndangɨ ndu kin me makitu’tɨ adi’je ene: “Re de madɨ, ngonnkon’a taa dene, ə ngonnkon’a kakin ojɨ ngonn kɨ dene kakin el ɓay ə oy ningə, kadɨ taa dene nduwə kin ojɨ’n ngann’gɨ kadɨ tei tor ngonnkon’a’tɨ 12.19 Jan 38.8; Ndukun 25.5-10.” 20 Kɨ ɔjidɔ ta kin, ngannkon nan’gɨ in siri, kɨ dɔkete ta dene, ningə ojɨ’n ngonn el ɓay ə oy. 21 Kɨ nja joo re ta dene nduwə kakin, ningə ojɨ si’ə ngonn el ɓay ə re oy kaa ɓay. Kɨ nja mutə re ə kah’a’tɨ inɓe kakin ɓay. 22 Adɨ ngannkon’a’gɨ kɨ siri kin, taai dene kɨ kare kin pətɨ tigə, kaa de kare kɨ dann’de’tɨ kɨ ojɨ si’ə ngonn ɓay ta oy goto. Go’de’tɨ pətɨ, darɔ dene inɓe re oy tɔ. 23 Eke ndɔ kɨ njekoy’gɨ a indəi taa lo koy’tɨ, nan dann’de’tɨ ə a in ngaw dene kin wa? Tadɔ in siri pətɨ taai dene kin ne’de’tɨ.» 24 Jeju el’de ene: «In de’gɨ kɨ indəmi row, tadɔ in gəri Makitu lə Luwə el taa in gəri tɔgɨ lə Luwə el tɔ. 25 Ndɔ kɨ njekoy’gɨ a indəi taa lo koy’tɨ, dingəm’gɨ kɨ dene’gɨ a taai nan el nga. Pətɨ a toi to malayka’gɨ be me dɔran’tɨ. 26 Ta kɨ ɔjidɔ kində kɨ njekoy’gɨ a indəi taa lo koy’tɨ, ke in tudəi ta me makitu’tɨ lə Mojɨ kin el wa? Kɨ ɔjidɔ por kɨ on me ngan’tɨ, ə in kɨ kelta’a me makitu’tɨ lə Mojɨ kin el wa? Kagilo’ə’tɨ kin, Luwə el Mojɨ ene: “M’in Luwə lə *Abiraham, lə *Isakɨ, kɨ lə Jakobɨ 12.26 Tekitaga 3.2,6 De’gɨ kɨ mutə kin oyi kete non Mojɨ’tɨ. Tokɨ Luwə ene n’in Luwə lə’de ə, sii kumngayira dɔran’tɨ non..” 27 Luwə in Luwə lə de’gɨ kɨ nje kisi kumngayira, um in Luwə lə njekoy’gɨ el. Indəmi row ndəm kɨ uri mu sulə.»
Ndukun kɨ utə ndukun’gɨ
(Mat 22.34-40; Luk 10.25-28, 20.39-40)
28 Njendo ndukun kare kɨ oo ndu’de lo manjinan ta’tɨ, lokɨ oo adɨ Jeju ilə ta Sadusi’gɨ’tɨ majɨ ngayn, ɔtɨ aw rɔ Jeju’tɨ dəj’ə ene: «Dann mbərkikində’gɨ’tɨ pətɨ, in kɨ ra ə in dɔ madɨ’ne’gɨ’tɨ wa?» 29 Jeju el’ə ene: «Ndukun kɨ dɔkete kɨ utə ndukun’gɨ pətɨ ə to kin: “Oo *Isirayel! Burəɓe Luwə lə’je in Burəɓe kɨ in kar’ne ba. 30 A in ndigɨ Burəɓe Luwə lə’i kɨ ngarme’i ba pətɨ, kɨ ndil’i ba pətɨ, kɨ mərta lə’i ba pətɨ, taa kɨ tɔgi ba pətɨ tɔ§ 12.30 Ndukun 6.4-5.” 31 Ningə mbərkikində kɨ nja joo ə to kin: “A ndigɨ de mad’i to darɔ’i inɓe be tɔ.” *Ndukun kɨ rangɨ kɨ utə mbərkikində’gɨ kɨ joo kin goto* 12.31 Lebitikɨ 19.1832 Njendo ndukun’gɨ lə Luwə el Jeju ene: «Majɨ ngayn Njendo! ta kɨ el in ta kɨ rɔta’tɨ: Burəɓe Luwə lə’je in kar’ne ba par ə in Luwə, Luwə kɨ rangɨ goto. 33 Ningə, kadɨ de ndig’ə kɨ ngarme’ne ba pətɨ, kɨ mərta lə’ne ba pətɨ, taa kɨ tɔgɨ’ne ba pətɨ, ə kadɨ de ndigɨ de madɨ’ne to darɔ’ne inɓe be tɔ. In kin in sotɨ ngayn utə kujənyamosɨ kadikare’gɨ kɨ on row rakɨ num kujənyamosɨ kadikare’gɨ pətɨ kɨ kadɨ Luwə.» 34 Lokɨ Jeju oo kadɨ njendangɨ makitu kin ilə ta’tɨ kɨ kumkədɨ, ningə el’ə ene: «in sanyi el kɨ Konɓe lə Luwə.» Go ta’gɨ’tɨ kin, de kɨ rangɨ kare kɨ ɔjɨ me’ne’tɨ kadɨ n’dəjɨ ta Jeju ɓay goto nga.
Kirisitɨ kɨ Dabidɨ
(Mat 22.41-46; Luk 20.41-44)
35 Lokɨ Jeju isɨ ndo de’gɨ nya me Kəy’tɨ lə Luwə, dəjɨ’de ta ene: «Ra bann be ə njendo ndukun’gɨ lə Luwə eli eyina Kirisitɨ, De kɨ Luwə mbət’ə in ngonnkaw Dabidɨ wa? 36 Dabidɨ inɓe kɨ dɔ’ne, lokɨ Ndil Luwə ra kulə me’ə’tɨ, el ene:
“Burəɓe Luwə el Burəɓe lə’m ene:
‹In re isɨ dɔjikɔl’m’tɨ ne,
Bitɨ kadɨ m’təl njeban’gɨ lə’i nyakində nja’i’tɨ› ginn tɔg’i’tɨ 12.36 Pa’gɨ 110.1.”
37 «Dabidɨ inɓe kɨ dɔ’ne ɓar’a Burəɓe, nga kɨ gorow kɨ bann taa Kirisitɨ De kɨ Luwə mbət’ə in ngonnkaw Dabidɨ wa 12.35, 36, 37 Ngonnkaw Dabidɨ, kɔr me’ə nan de kɨ ginn kojɨ’tɨ lə Dabidɨ (10.47, 11.10).?» Bulə de’gɨ ngayn oyi ta lə Jeju kɨ rɔnel.
Jeju gangi ta dɔ njendo ndukun’gɨ’tɨ lə Luwə
(Mat 23.1-12; Luk 20.45-47)
38 Me nyando’tɨ lə Jeju kɨ isɨ ndo bulə de’gɨ, el’de ene: «Indəi kumkədɨ dɔ rɔ’se’tɨ kɨ rɔ njendo ndukun’gɨ’tɨ. In de’gɨ kɨ gei njiyə kɨ ku ngal, taa gei kadɨ de’gɨ rai’de lapiya kɨ ɓukɨ nan’tɨ lo kingənan’gɨ’tɨ lə bulə de’gɨ tɔ. 39 Me kəykawnan’tɨ lə Juwipɨ’gɨ, eke lo nyakusɔ’tɨ, a gei lo kisɨ kibo, kete non de’gɨ’tɨ. 40 Taai nyamajɨ’gɨ lə njengawkoy’gɨ pətɨ pətɨ ji’de’tɨ, ningə ədi kum de’gɨ kɨ kelta kɨ Luwə kɨ ginn’ə gangɨ el, kadɨ de’gɨ oyi’de tokɨ n’in de’gɨ kɨ majɨ. Go kulə ra’de’gɨ’tɨ kɨ be kin, Luwə a gangi’n ta kɨ ngan ngayn dɔ’de’tɨ utə ndəgɨ de’gɨ.»
Kadikare lə njengawkoy kɨ njendoo
(Luk 21.1-4)
41 Jeju isɨ sɔw non lo kilə kadikare, isɨ oo kilə kɨ de’gɨ isɨ iləi kadikare. Njenyakingə’gɨ ngayn adi nar ngayn ngayn. 42 Ningə njengawkoy kɨ njendoo kare re kɨ ngann silə joo, to nya kɨ te nya el ilə tɔ. 43 Adɨ Jeju ɓar njendo’gɨ lə’ne el’de ene: «M’el’se tokɨ rɔta’tɨ, njengawkoy kɨ njendoo kam re ilə kadikare utə ndəgɨ de’gɨ pətɨ. 44 Tadɔ ndəgɨ de’gɨ pətɨ adi bunə nar’gɨ lə’de, nan njengawkoy kin me ndoo’tɨ li’ə adɨ nyakingə kɨ me kəy’tɨ lə’ne ba pətɨ. In ə, ɓay nya kɨ nanyi ji’ə’tɨ kadɨ ra’n kɨ rɔ’ne ə un pətɨ adɨ kin.»

*12:11 12.11 Pa’gɨ 118.22-23

12:19 12.19 Jan 38.8; Ndukun 25.5-10

12:26 12.26 Tekitaga 3.2,6 De’gɨ kɨ mutə kin oyi kete non Mojɨ’tɨ. Tokɨ Luwə ene n’in Luwə lə’de ə, sii kumngayira dɔran’tɨ non.

§12:30 12.30 Ndukun 6.4-5

*12:31 12.31 Lebitikɨ 19.18

12:36 12.36 Pa’gɨ 110.1

12:37 12.35, 36, 37 Ngonnkaw Dabidɨ, kɔr me’ə nan de kɨ ginn kojɨ’tɨ lə Dabidɨ (10.47, 11.10).