15
The Traditions of the Elders
Τότε προσέρχονται τῷ Ἰησοῦ *οι απο ιεροσολυμων γραμματεις και φαρισαιοι ¦ απο ιεροσολυμων φαρισαιοι και γραμματεις CTοἱ ἀπὸ Ἱεροσολύμων γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι, λέγοντες, Διὰ τί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσι τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων; Οὐ γὰρ νίπτονται τὰς χεῖρας αυτων ¦ — WHαὐτῶν, ὅταν ἄρτον ἐσθίωσιν. Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς, Διὰ τί καὶ ὑμεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν; Ὁ γὰρ Θεὸς ενετειλατο λεγων ¦ ειπε CTἐνετείλατο, λέγων, Τίμα τὸν §πατερα ¦ πατερα σου TRπατέρα καὶ τὴν μητέρα· καί, Ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω· ὑμεῖς δὲ λέγετε, Ὃς ἂν εἴπῃ τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί, Δῶρον, ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς, *και ¦ — CTκαὶ οὐ μὴ τιμηση ¦ τιμησει CTτιμήσῃ τὸν πατέρα αὐτοῦ η την μητερα αυτου ¦ η την μητερα PCK ¦ — CTἢ τὴν μητέρα αὐτοῦ· καὶ ἠκυρώσατε §την εντολην 98.2% ¦ τον λογον CT 0.5%τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν· ὑποκριταί, καλῶς *προεφητευσε ¦ επροφητευσε CTπροεφήτευσε περὶ ὑμῶν Ἠσαΐας, λέγων,
 
εγγιζει μοι ο λαος ουτος τω στοματι αυτων και ¦ ο λαος ουτος CTἘγγίζει μοι ὁ λαὸς οὗτος τῷ στόματι αὐτῶν,
καὶ τοῖς χείλεσί με τιμᾷ,
ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾽ ἐμοῦ.
Μάτην δὲ σέβονταί με,
διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλματα ἀνθρώπων.
 
10 Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον, εἶπεν αὐτοῖς, Ἀκούετε καὶ συνίετε. 11 Οὐ τὸ εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον· ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος, τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. 12 Τότε προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αυτου ¦ — NA SBL WHαὐτοῦ §ειπον ¦ λεγουσιν CTεἶπον αὐτῷ, Οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι *ακουσαντες τον λογον εσκανδαλισθησαν ¦ εσκανδαλισθησαν ακουσαντες τον λογον ANTἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν; 13 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε, Πᾶσα φυτεία, ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος, ἐκριζωθήσεται. 14 Ἄφετε αὐτούς· οδηγοι εισι τυφλοι τυφλων ¦ τυφλοι εισιν οδηγοι τυφλων NA SBL TH ¦ τυφλοι εισιν οδηγοι WHὁδηγοί εἰσι τυφλοὶ τυφλῶν· τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσουνται ¦ εμπεσουνται PCKπεσοῦνται.
15 Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ, Φράσον ἡμῖν τὴν παραβολὴν §ταυτην ¦ — TH WHταύτην. 16 Ὁ δὲ *ιησους ¦ — CTἸησοῦς εἶπεν, Ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε; 17 ουπω ¦ ου CTΟὔπω νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ, καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται; 18 Τὰ δὲ ἐκπορευόμενα ἐκ τοῦ στόματος ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχεται, κἀκεῖνα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον. 19 Ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, πορνεῖαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι· 20 ταῦτά ἐστι τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον· τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶ φαγεῖν οὐ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
A Canaanite Woman's Faith
21 Καὶ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος. 22 Καὶ ἰδού, γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα εκραυγασεν αυτω ¦ εκραζε CTἐκραύγασεν αὐτῷ, λέγουσα, Ἐλέησόν με, Κύριε, §υιε ¦ υιος CTυἱὲ *δαυιδ ¦ δαβιδ HF TR ¦ δαυειδ TH WHΔαυίδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται. 23 Ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. Καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ηρωτων ¦ ηρωτουν CTἠρώτων αὐτόν, λέγοντες, Ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν. 24 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ. 25 Ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκυνησεν ¦ προσεκυνει CT TRπροσεκύνησεν αὐτῷ λέγουσα, Κύριε, βοήθει μοι. 26 Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν, Οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις. 27 Ἡ δὲ εἶπε, Ναί, Κύριε· καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν. 28 Τότε ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ, Ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις· γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. Καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.
Jesus Heals Many
29 Καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἦλθε παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας· καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ ὄρος ἐκάθητο ἐκεῖ. 30 Καὶ προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολλοί, ἔχοντες μεθ᾽ ἑαυτῶν §χωλους τυφλους κωφους κυλλους ¦ χωλους τυφλους κυλλους κωφους NA ¦ κωφους τυφλους χωλους κυλλους SBL ¦ χωλους κωφους τυφλους κυλλους TH ¦ χωλους κυλλους τυφλους κωφους WHχωλούς, τυφλούς, κωφούς, κυλλούς, καὶ ἑτέρους πολλούς, καὶ *ερριψαν ¦ εριψαν WHἔρριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας του ιησου ¦ αυτου CTτοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς· 31 ὥστε τους οχλους ¦ τον οχλον CTτοὺς ὄχλους θαυμάσαι, βλέποντας §κωφους ¦ κωφους ακουοντας αλαλους ANTκωφοὺς λαλοῦντας, *κυλλους υγιεις ¦ — WHκυλλοὺς ὑγιεῖς, χωλους ¦ και χωλους CTχωλοὺς περιπατοῦντας, καὶ τυφλοὺς βλέποντας· καὶ εδοξασαν ¦ εδοξαζον PCKἐδόξασαν τὸν Θεὸν Ἰσραήλ.
The Feeding of the Four Thousand
32 Ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ εἶπε, Σπλαγχνίζομαι ἐπὶ τὸν ὄχλον, ὅτι ἤδη §ημεραι ¦ ημερας PCK TRἡμέραι τρεῖς προσμένουσί μοι, καὶ οὐκ ἔχουσι τί φάγωσι· καὶ ἀπολῦσαι αὐτοὺς *νηστεις ¦ νηστις PCKνήστεις οὐ θέλω, μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ. 33 Καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αυτου ¦ — CTαὐτοῦ, Πόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι, ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον; 34 Καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, Πόσους ἄρτους ἔχετε; Οἱ δὲ ειπον ¦ ειπαν NA SBL WHεἶπον, Ἑπτά, καὶ ὀλίγα ἰχθύδια. 35 Καὶ §εκελευσε τοις οχλοις αναπεσειν επι την γην και λαβων 76% ¦ εκελευσε τους οχλους αναπεσειν επι την γην και λαβων MSS 18.5% ¦ παραγγειλας τω οχλω αναπεσειν επι την γην ελαβε CT 1%ἐκέλευσε τοῖς ὄχλοις ἀναπεσεῖν ἐπὶ τὴν γῆν· 36 καὶ λαβὼν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας, *ευχαριστησας ¦ και ευχαριστησας NA SBL WHεὐχαριστήσας ἔκλασε, καὶ εδωκε ¦ εδιδου CTἔδωκε τοῖς μαθηταῖς αυτου ¦ — CTαὐτοῦ, οἱ δὲ μαθηταὶ §τω οχλω ¦ τοις οχλοις ANT CTτῷ ὄχλῳ. 37 Καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν· καὶ *ηραν το περισσευον των κλασματων ¦ το περισσευον των κλασματων ηραν CTἦραν τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων, ἑπτὰ σπυριδας ¦ σφυριδας WHσπυρίδας πλήρεις. 38 Οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι ἄνδρες, χωρὶς γυναικῶν καὶ παιδίων. 39 Καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ενεβη ¦ ανεβη HF RPmg ἐνέβη εἰς τὸ πλοῖον, καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια §μαγδαλα ¦ μαγαδαν CTΜαγδαλά.

*15:1 οι απο ιεροσολυμων γραμματεις και φαρισαιοι ¦ απο ιεροσολυμων φαρισαιοι και γραμματεις CT

15:2 αυτων ¦ — WH

15:4 ενετειλατο λεγων ¦ ειπε CT

§15:4 πατερα ¦ πατερα σου TR

*15:5 και ¦ — CT

15:5 τιμηση ¦ τιμησει CT

15:5 η την μητερα αυτου ¦ η την μητερα PCK ¦ — CT

§15:6 την εντολην 98.2% ¦ τον λογον CT 0.5%

*15:7 προεφητευσε ¦ επροφητευσε CT

15:8 εγγιζει μοι ο λαος ουτος τω στοματι αυτων και ¦ ο λαος ουτος CT

15:12 αυτου ¦ — NA SBL WH

§15:12 ειπον ¦ λεγουσιν CT

*15:12 ακουσαντες τον λογον εσκανδαλισθησαν ¦ εσκανδαλισθησαν ακουσαντες τον λογον ANT

15:14 οδηγοι εισι τυφλοι τυφλων ¦ τυφλοι εισιν οδηγοι τυφλων NA SBL TH ¦ τυφλοι εισιν οδηγοι WH

15:14 πεσουνται ¦ εμπεσουνται PCK

§15:15 ταυτην ¦ — TH WH

*15:16 ιησους ¦ — CT

15:17 ουπω ¦ ου CT

15:22 εκραυγασεν αυτω ¦ εκραζε CT

§15:22 υιε ¦ υιος CT

*15:22 δαυιδ ¦ δαβιδ HF TR ¦ δαυειδ TH WH

15:23 ηρωτων ¦ ηρωτουν CT

15:25 προσεκυνησεν ¦ προσεκυνει CT TR

§15:30 χωλους τυφλους κωφους κυλλους ¦ χωλους τυφλους κυλλους κωφους NA ¦ κωφους τυφλους χωλους κυλλους SBL ¦ χωλους κωφους τυφλους κυλλους TH ¦ χωλους κυλλους τυφλους κωφους WH

*15:30 ερριψαν ¦ εριψαν WH

15:30 του ιησου ¦ αυτου CT

15:31 τους οχλους ¦ τον οχλον CT

§15:31 κωφους ¦ κωφους ακουοντας αλαλους ANT

*15:31 κυλλους υγιεις ¦ — WH

15:31 χωλους ¦ και χωλους CT

15:31 εδοξασαν ¦ εδοξαζον PCK

§15:32 ημεραι ¦ ημερας PCK TR

*15:32 νηστεις ¦ νηστις PCK

15:33 αυτου ¦ — CT

15:34 ειπον ¦ ειπαν NA SBL WH

§15:35 εκελευσε τοις οχλοις αναπεσειν επι την γην και λαβων 76% ¦ εκελευσε τους οχλους αναπεσειν επι την γην και λαβων MSS 18.5% ¦ παραγγειλας τω οχλω αναπεσειν επι την γην ελαβε CT 1%

*15:36 ευχαριστησας ¦ και ευχαριστησας NA SBL WH

15:36 εδωκε ¦ εδιδου CT

15:36 αυτου ¦ — CT

§15:36 τω οχλω ¦ τοις οχλοις ANT CT

*15:37 ηραν το περισσευον των κλασματων ¦ το περισσευον των κλασματων ηραν CT

15:37 σπυριδας ¦ σφυριδας WH

15:39 ενεβη ¦ ανεβη HF RPmg

§15:39 μαγδαλα ¦ μαγαδαν CT