NA BINABOLI
(EXODUS)
Na Vuresi Makaliana Na Omea Ara Marea Tana Papi Iani
Na Papi iani ara soaginia Na Binaboli ma na Vano e kalea na omea pukuga loki bâ e laba tana mauriqira na tinoni ni Israel i sau, kalina igira ara binaboli mara mololea i Ejipt tana ara totu tseka. Na papi iani e tavota i laona e vati na butona loki:
1) Na turupatuna kalina God e maurisigira na Hibru tania niqira totu tseka;
2) niqira vavano tsau tana vungavunga Sinai;
3) na vaitasogi God e naua kolugira nina tinoni i Sinai, i tana aia e sauvanigira na ketsa gana kara maurimuria, ma na ketsa girani ara kalea niqira sasaga segeni igira nina tinoni God, ma na aqona na tagaovera, ma na aqona na lotu;
4) na logoana ma na aqosi vangana na nauna gana niqira mani samasama igira na Israel, migira na ketsa ara kalegira na manetabu ma na aqona na samasama vaniana God.
Ma na omea loki putsikae bâ tana papi iani aia nogo na turupatuna na omea e naua God kalina e adirutsumigira nina tinoni tania niqira totu tseka tana Ejipt, me naua mara gini lia na puku loki me sautugira vania na mauriqira i muri.
A Moses aia nogo na tinoni e tangi loki bâ na soana tana papi iani, aia God e vilia ke adirutsumigira nina tinoni tania i Ejipt. Ma na butona na papi ara donaginidoua bâ igira na tinoni aia nogo na Lova 20 i tana e totu na mamarena na Sangavulu Ketsa.
Na Omea Ara Totu Tana Papi Iani
God e adirutsumigira na tinoni ni Israel tania i Ejipt 1:1–15:21
a. Ara totu tseka i Ejipt 1:1-22
b. Na botsaana a Moses ma na maurina tû kalina e tetelo me tsau bâ kalina e borau 2:1–4:31
c. Kaira a Moses ma Aaron ara ka taimatana na taovia tsapakae ni Ejipt 5:1–11:10
d. Na Paseka ma na mololeana Ejipt 12:1–15:21
Tû tana Tasi Tsitsi me tsau bâ tana Vungavunga Sinai 15:22–18:27
Na Ketsa ma na vaitasogi 19:1–24:18
Na Valepolo tana e totu na Taovia ma na vovorona gana na samasama 25:1–40:38
1
Ara Rotasi Sosongoligira na Israel tana Ejipt
1 Tugira sui na dalena a Jakob ara tu vano kolua tu tamaqira i Ejipt, pipi kesa kolua nina tamadale segeni, tugira nogo: 2 a Reuben, ma Simeon, ma Levi, ma Juda, 3 ma Isakar, ma Sebulun, ma Benjamin, 4 ma Dan, ma Naptali, ma Gad, ma Aser. 5 E saisai na dangaqira na kukuana segeni nogo a Jakob mara tsaulia e vitu sangavulu. Maia Josep na dalena e totu nogo i Ejipt. 6 Me visana tana tagu i muri, ma Josep, migira na kulana, migira sui goto na kukuana a Jakob, igira ara dulikolumaia i Ejipt, ara mate sui. 7 Ma na kukuaqira, igira nogo na Israel, ara vasusu babâ moa mara gini danga sosongo, mara dato susuliga, mara dangali poponoa na Ejipt.
8 Mi muri, me tû kesa na taovia tsapakae vaolu tana Ejipt, maia e tau donaginia a Josep. 9 Maia e tsarivanigira nina tinoni, “Igira na tinoni ni Israel girani ara danga sosongo mara dato susuliga, me tau utu kara tû ma kara alomaia na omea seko vanigita igita. 10 Me ti vaga tana vailabu me tau utu kara ba sai kolugira gada gala, ma kara labugita ma kara tsogo tania na verada. Nida aqo igita ka lavea ke visana sautu gana ka naua ma kara gini tau danga sosongo vaga ia.” 11 Bâ, mi tana migira na Ejipt ara mologira visana na mane kara turugira na Israel tana aqo mala tseka, gana kara gini bingi sekoligira. Mi tana tagu nogo ia migira nogo na Israel ara logokaira na verabau ni Pitom mi Rameses vania na taovia tsapakae gana nina vera na mololakâ omea levolevo. 12 Me atsa moa igira na Ejipt ara rotasi sosongoligira na Israel, migira ara pabo sosongo goto bâ tana dangaqira, mara totuvibamaia na kao popono. Migira na Ejipt ara tuturiga na mataguniaqira na Israel, 13-14 te ara tû, mara turu sosongoligira kara aqo kakai bâ tana logovale, mi tana aqo uta, mara tau goto gaegira.
15 Mi muri, ma na taovia tsapakae ni Ejipt e goko vanikaira ko Sipra ma ko Pua, i kaira ruka na daki gana na adivasusuqira na daki ni Hibru, 16 me tsarivanikaira, “Ti vaga kalina amu ka ba adivasusuna sa daki ni Hibru ma kamu ka reia ke baka mane, ka nimui aqo kamu ka matesi saviliua; me ti vaga ke baka daki ma kamu ka moloa ke mauri.” 17 Mi kaira na daki gana na adivasusu ara ka matagunia God, mara ka tau goto rongomangana na taovia tsapakae, mara ka mologira kara mauri goto igira na baka mane. 18 Me vaga ia, ma na taovia tsapakae e soamaikaira na daki adivasusu me veisuakaira, “?Rongona gua ti amu ka nauvaganana ia? ?Rongona gua ti amu ka mologira kara mauri moa igira na baka mane?”
19 Mi kaira ara ka gokovisu vania mara ka tsaria, “Igira na daki ni Hibru ara tau vaga na daki ni Ejipt; igira ara susuliga mara dona na vasusu tsaku sosongo, mara botsa nogo na daleqira ti ke ba laba sa ka vidamami kagami i tana.” 20-21 Mi tana rongona kaira na daki na adivasusu ara ka matagunia God, ma God e dou vanikaira mara ka tamani ka valeqira segeni. Migira na tinoni ni Israel ara dadanga babâ moa mara dato susuliga. 22 Mi tana susuina, maia na taovia tsapakae e moloketsa kakai vanigira nina tinoni sui lakalaka me tsarivanigira: “Kamu adigira pipi na baka mane botsa vaolu i laoqira na Hibru, ma kamu tsoni luvusigira tana Kô Nile, migira sui moa na baka daki kamu mologira kara mauri.”