NINA PAPI
A ESRA
Na Vuresi Makaliana Na Omea Ara Marea Tana Papi Iani
Na papi ara soaginia A Esra aia na papabona na turupatu e tuturiga tana papi 2 Turupatu Dato. Tana papi 2 Turupatu Dato e totu na mamarena kalina igira na gala ara tuliusigira na Israel mara aditsekagira vano i Babilonia, mara sekolia na vera ni Jerusalem, mara toroutsania na Vale Tabu. Mi tana papi A Esra e totu na turupatuna kalina a Esra kolua kesa na alaala na tinoni ni Israel ara mololea i Babilonia mara visumai tana Juda, mara logovaolua na Vale Tabu i Jerusalem, mara tuturiga tugua na samasama vaniana God i laona.
Ma na papi iani e vota tolu tana butona:
1) A Sirus na taovia tsapakae ni Persia e tamivanigira visana na tinoni ni Israel ara totu tsinogo i Babilon kara visutugua tana Juda.
2) Ara logovaolua na Vale Tabu i Jerusalem mara balotugua, mara tuturiga tugua na lotu vaniana God i laona.
3) Putsi visana na ngalitupa, me kesa goto na alaala na Israel ara visutugua i Jerusalem, maia Esra gaqira ida. A Esra aia e kesa na tinoni sasaga loki tana rongona nina Ketsa God, me sanga sosongoligira na tinoni na vaolusiana niqira mauri ma niqira aqo na lotu, vaga ara adidatoa i koniqira na mumuaqira.
Na Omea Ara Totu Tana Papi Iani
Na kesanina alaala ara visu tania na totu tsinogo 1:1–2:70
Ara logovisua na Vale Tabu mara balotugua 3:1–6:22
A Esra e visu kolugira goto visana na tsinogo 7:1–10:44
1
Sirus e Ketsaligira na Juda Kara Visutugua i Jerusalem
Tana kesanina ngalitupa a Sirus e taovia tsapakae tana Persia, maia na Taovia e manalia na omea e kate idanogoa tana mangana a Jeremia na propete. E molopapada i tobana a Sirus ke maretsuna na ketsa iani, ma kara ba tsokoa vanigira na toga sui pipi tana nauna i tana aia e tagaovi kaputia.
Iani nogo e vaga na gokona na ketsa e marea a Sirus na taovia tsapakae ni Persia. “Na Taovia na God ni Gotu, aia nogo e molovaniau inau kau tagaovi kaputia na barangengo popono, me moloaqo goto vaniau kau logovania kesa nina valetabu i Jerusalem tana Juda. Maia God ke totu kolugamu igamu sui nina tinoni. Igamu nimui aqo nomoa kamu visutugua i Jerusalem, ma kamu logovisutugua nina Vale Tabu na Taovia na God ni Israel, aia nogoria na God ara samasama vania i Jerusalem. Migamu na tinoni tavosi amu totu tana vera i tana ara totu tsinogo igira na Israel, nimui aqo kamu sangagira tana tusuana vanigira na omea ara kilia tana siliva, ma na qolu, ma na mutsa, ma na omea tuavati agana na lutsangiana gaqira boli, migira goto na vangana na mani savoriana i laona nina Vale Tabu God i Jerusalem.”
Mi tana, migira na ida i laoqira na duli tana puku ka koniqira a Juda ma Benjamin, migira na manetabu ma na Levite, migira sui goto aia God e molopapada i tobaqira kara naua, ara tû mara vangaraua kara visutugua i Jerusalem. Migira sui na tamani vera ara sangagira mara tusulea vanigira danga sosongo na omea: vaga na vangana na valeqira ara aqosiginia na siliva, na qolumila, ma na mutsa, ma na omea tuavati agana na lutsangiana niqira boli, me visana goto na omea loki matena, migira goto na vangana na mani savoriana i laona nina Vale Tabu God i Jerusalem.
Ma Sirus e tusuvisu vanigira goto igira sui na popo ma na bilo aia Nebukadnesar e lauligigira tania na Vale Tabu, kalina aia e veoa na vera ni Jerusalem me ba mologira i laona niqira valetabu nina god segeni. Maia Sirus e saugira vania a Mitredat, aia e reitutugua nina valebisi na taovia tsapakae, maia e maretsunâ na dangaqira pipi sui na omea me tusuvania a Sesbasar, aia na taovia tagao tana Juda. 9-10 Ma na dangaqira e vaga iani:
ara 30 na popo qolumila agana na sausau
1,000 na popo siliva agana na sausau
29 na popo tavosi
30 na popo qolumila tetelo
410 na popo siliva tetelo
ma 1,000 na vangana tavosi na Vale Tabu
11 Migira sui kolu ara 5,400 na popo qolumila ma na siliva ma na omea tavosi a Sesbasar e adia kalina aia migira na tinoni ni Israel igira ara totu tsinogo i Babilon ara visutugua i Jerusalem.