47
Nawu Pharaoh Benbolkwong Israel Dorrengh.
Genesis 47:1-12
Wanjh Joseph wam ngimeng kore Pharaoh, dja bimarneyimeng, yimeng, “Kornkumo ngardduk dja nawu ngarridanginj birrimwam, kaluk sheep, goat, dja bulikki bedberre birrimmirndeyorrkeng, dja mak birrimkang yehyeng nawu kabirrikarrme, birrimwam kubolkwarlah Canaanbeh dja bolkkime kabirrini kore kunred Goshen.” Wanjh Joseph benmey yikah kubidkudji nawu birridanginj dja benkang kore Pharaoh kumirrk nuye. Pharaoh bendjawam, “Ngudda baleh ngurrikurduyime ngurridurrkmirri?” Dja bedda birrimarneyimeng Pharaoh, “Ngad nawu ngarrimarladj, ngad wanjh mayh ngarrihdjalnahnan, yiman mawahmawah ngadberre birrikurduyimi.” Wanjh birrimarneyimeng Pharaoh, “Ngad ngarrimwam ngarridjare kondah kubolkwarlah ngarriwohni, dja kore kubolkwarlah Canaan minj karralkdi bedberre mayh ngadberre nawu ngarrimarladj, dja bolkwarreminj duninjh bu djewkwarrewong, wanjh bolkkime ngundidjawan ngarridjare kanbolkwon ngadberre nawu ngarrimarladj, ngarrini kore kunred Goshen.”
Wanjh Pharaoh bimarneyimeng Joseph, yimeng, “Kornkumo ke dja nawu ngurridanginj birrimwam kore ngudda. Bu bedda baleh kabirridjare kabirrini wanjh bonj kumekbe yibenbolkwo. Kornkumo ke dja nawu ngurridanginj yibenbolkwo kore kuwernhbolkmak, bonj birrinin kore kunred Goshen. Dja bu yibenburrbun yikah kore bedda nawu birrimak, wanjh yibenkurrmen kabirrinahnan mayh ngardduk.”
Wanjh Joseph bimkang Jacob nawu kornkumo nuye bingimiwong kore Pharaoh, bimarnedanginj kumirrk nuye, wanjh Jacob bimarneyimeng Pharaoh kunmak kunwok. Wanjh Pharaoh bidjawam Jacob, yimeng, “Ngudda kaluk baleh yimi mandjewk ke bu yimimbi?” Wanjh Jacob bimarneyimeng Pharaoh, yimeng, “Ngaye mandjewk ngardduk bu ngadjalwohreywohrey wanjh 130 mandjewk. Minj nawern mandjewk ngamimbiniwirrinj dja mak kunrayek nganmarnebebmi. Ngaye bu mandjewk ngardduk minj yiman bedda nawu mawahmawah ngardduk bu birridjalwohreywohrey.” 10 Wanjh Jacob biwoknang bimarneyimeng Pharaoh kunmak kunwok. Dja wanjh bibawong Pharaoh dja wam.
11 Wanjh Joseph benbolkwong kornkumo nuye dja nawu birridanginj, kuwernhbolkmak benbolkwong kunred Rameses kumekbe kore Pharaoh biwokrayekwong. 12 Dja mak Joseph manme benwoni nawu kornkumo nuye, dja birridangerrinj, dja birriwern rowk nawu birridjarrkni kornkumo, manme benmarnerohrokmi bedberre. Nawu benkarrmi wurdwurd birriwern wanjh manwern benwoni, dja nawu wurdwurd birrimirndeyahwurd benkarrmi wanjh manyahwurd benwoni.
Bu Djewkwarreminj Duninjh Joseph Weykani Manme Bedberre.
Genesis 47:13-26
13 Wanjh kore kubolkwern rowk bolkdarlehminj duninjh, bu djaldjewkwarreni munguyh, kunmekbekenh wanjh minj manme birrikarrmeninj. Egypt dja Canaan bolkwarreminj duninjh bu kunmekbekenh mandjewk djewkwarrewong. 14 Bininj nawu birrini kore Egypt dja Canaan wanjh birribayahmi manme, dja birrikukwong rowk Joseph kunwardde bedberre, birriyakwong bu manmim birrimimmangi, dja nungka kang kunwardde kore kunrurrk nuye Pharaoh. 15 Wanjh bu kunwardde bedberre kukyakminj rowk, bininj nawu birrini kore Egypt dja Canaan, wanjh birriwern Egyptian bininj birrimwam kore Joseph, birrimarneyimeng, “Kanwo ngadberre manme. Njalekah yimankek ngarridowen kore ngudda kumirrk ke? Dja kunwardde ngadberre wanjh yakayakminj.”
16 Wanjh Joseph benwokmey, yimeng, “Kandiwo mayh ngudberre dja ngaye won ngudberre manme bu ngudda kandiwon mayh. Kunekke wanjh ngurrikurduyimen dja wanjh kunwardde badyakminj ngudberre.” 17 Wanjh kunu bedda birrimkang mayh bedberre kore Joseph birriwong, dja nungka benwong manme bu bedda birriwong djarrang, sheep, goat, bulikki dja bedberre. Wanjh nungka benwoni manme bu bedda birriwoni mayh bu namekbe mandjewkkenh.
18 Dja bu namekbe mandjewk yakminj, wanjh mandjewkbuyika bedda birrimwam kore nungka dja birrimarneyimeng, “Ngad minj ngarriwarlkkan ke nawu kanmarnewohrnan, bu kunwardde rowk ngadberre wanjh kukyakayakminj, dja mayh rowk ngadberreni, bolkkime wanjh ngudda ke rowk nawu kanmarnewohrnan. Minj njale mak ngarrimkarrme bu ngundiwon ngudda nawu kanmarnewohrnan, ngarridjalkarrme ngadman kunburrk ngadberre dja mak kabbal ngadberre. 19 Njalekah ngad yimankek ngarridowen kore ngudda kumirrk ke, ngad ngarridowen dja kunred warridj ngadberre karrowen? Kandjarrkma ngadberre kabbal dja ngad warridj kanma, ngarridjarrkweykarren kabbal dorrengh manmekenh ngadberre. Dja ngad bu kabbal dorrengh ngadberre wanjh ngarrimarnedurrkmirri nawu Pharaoh. Dja kanmimwo manmim ba ngarridarrkid dja minj ngarridowen, dja minj kunred kabolkmarladjmen duninjh.”
20 Wanjh kunu Joseph bolkbayahmeng rowk kubolkwarlah Egypt, Pharaoh bimarnemey, dja Egyptian bininj rowk birribolkweykang kabbal bedberre rowk bu manme birridjalyawarreni bulkkidj duninjh. Wanjh kunred kubolkwarlah bolkyimerranj Pharaoh nuye, 21 dja bininj nawu nungka benmarnbom birrimarnedurrkmirri kubolkwernkenh rowk kore Egypt.
22 Kunbolkkudji nungka minj bolkmayi, kaluk kunred bedberre bininj nawu birriwohrnani yiwarrudj bedberre, dja bedda munguyh kunwardde Pharaoh benwoni. Wanjh namekbe kunwardde bu Pharaoh benwoni wanjh bedda birrimangi manme, wanjh kunu minj bedda birribolkweykayi kunred bedberre.
23 Wanjh Joseph benmarneyimeng bininj, yimeng, “Kandibekka, ngaye wanjh bonj djarrkmey ngudberre dja kabbal dorrengh ngudberre ngamarnebolkmey Pharaoh. Manih wanjh manmim ngudberre ngurrimimdudjeng kore kabbal. 24 Dja bu ngurrimimmoyhmang bu yiman kunbidkudji baladji ngurribarlke, wanjh nakudji ngurriwo Pharaoh bu munguyh, dja nawu kunkarrngbakmeng baladj wanjh ngurrikarrme ngudberre, yikah ngurrimimdudjeng kore kabbal, dja yikah ngudberre manme ngurringun, ngudda dja nawu ngurridjarrkni, dja wurdwurd ngudberre kabirringun.” 25 Wanjh bedda birriyimeng, “Ngudda kanngehkeng ngarridarrkid, wanjh bonj ngudda nawu kanmarnewohrnan ngarridjare kanmarneyimen bu ngarrimak, dja bonj, kamak ngad Pharaoh ngarrimarnedurrkmirri.”
26 Wanjh kunu Joseph mankarre marnbom ngarre kubolkwarlah Egypt, munguyh kadjalkarreyime bu bininj manme kabirrimoyhmang kunbidkudji yarrkka, wanjh Pharaoh kabirriwon mankudji. Kundjalkudji kunred minj bolkyimerrangimeninj Pharaoh nuye, kaluk kunred bedberre nawu birriwohrnani bedberre yiwarrudj.
Joseph Bimarnewokkurrmerrinj Jacob.
Genesis 47:27-31
27 Wanjh kunu bininj nawu Israel benkebmawahmeng birrini kore kubolkwarlah Egypt kore kunred Goshen, dja yehyeng bedberre benmarnewernmerreni, dja wurdyaw nawern birrimey, birrimirndewernminj duninjh. 28 Wanjh Jacob ni kore kubolkwarlah Egypt bu mandjewk seventeen, wanjh Jacob nuye mandjewk bu nungka mimbini wanjh 147.
29 Wanjh bu ngokko darnkih kumwam nuye bu nungka nawu Israel kadjaldowen, nungka bimkayhmeng Joseph nawu beywurd nuye dja bimarneyimeng, “Bu ngudda yiyime ngamak, wanjh yibidkurrmerrimen kurrad ngardduk, dja kanberrebbun bu ngudda kunmak dja kunwoybuk kanmarneyime. Yuwn kankukdudjeng kondah kore Egypt, 30 dja bu ngamalngre kore mawahmawah ngardduk, wanjh ngadjare ngakukyo kore bedda kabirrikukyo. Kankukka kondah Egyptbeh dja kankukdudjeng kore bedda kabirrikukdudjindi.” Joseph biwokmey, yimeng, “Ngaye kunmekbe ngakurduyime bu ngudda yiyimeng, Ngabba.”
31 Dja Jacob yimeng, “Kanmarnewokkurrmerrimen kunwok kunrayek duninjh.” Wanjh nungka Joseph wokkurrmerrinj kunwok kunrayek duninjh. Wanjh Israel nungka welengboddanj kore kunkarndudj manbu karndudjkarreni, bu biburlumeng God.