EBBALUWA OPAWULO EGIYAWANDIKIIRE
ABʼE GALATIYA
Enyanjula
Ebbaluwa eeri abʼe Galatiya, omutume oPawulo niiye eyagiwandiikire (1:1). Era yawandikiire makanisa gonagona agʼomwitwale lyʼe Galatiya, akati wʼomwanka 48-57 nga bamalire okubyala oKurisito. Mpaawo amaite nakusani awantu oPawulo egiyawandikiire ebbaluwa eenu, neye abandi basuubira bati mu kibuga kyʼEfeeso ooba kyʼe Kolinso.
OPawulo yawandiikire ebbaluwa eenu kulungamya Bakurisitaayo aBayudaaya nʼaBatali Bayudaaya abʼomu makanisa gʼomu Galatiya. Yawandiikire nʼekigendererwa ekikulu kulwanisya njegesya eyʼobubbeyi. Enjegesya eyo yabbaire ekoba eti, aBakurisitaayo beetaagisya okusengererya amateeka gʼeKiyudaaya agʼomu Ndagaano eNkaire, eino eino eryʼokukomola kaisi beezye okubba abatuukirirye. Omu Bakurisitaayo mwabbairemu ekibinja kyʼabantu ekibeeta Banakiyudaaya ibo abatakanga abantu aBatali Bayudaaya bona babakomole. Era abantu abo babbairemu okubuusabuusa omu bwezye bwʼomutume oPawulo. Omu bbaluwa eenu oPawulo yeewozeryeku ngʼabakobera ebimo oku bimufaaku (1:11–2:14). Era oPawulo akakasa aMawuliro aMasa ngʼasonzola ati oyezya okusuna obulokole lwa kwikirirya mu Yesu Kurisito yenkani (2:16). Ibyo ebyo bibbaawo lwʼekisa oKibbumba ekyawa abantu, neye tirwʼebikole abantu ebibakola.
Engeri egibyecaanamu
1. Okusugirya amakanisa agali omu Galatiya 1:1-5.
2. Ensonzola yʼebimo oku byafaayo bya Pawulo 1:6–2:21.
3. OPawulo yeeyongera okusonzola ekigendererwa kya Mateeka ga Musa nʼekisa ekiri omu bulokole 3-4.
4. OPawulo awa ebyokulungamya 5:1–6:10.
5. Ebisembayo 6:11-18.
1
Ninze oPawulo eyasuukire omutume, tirwakusalawo kwa muntu omoiza ooba okwʼekibbubbu kyʼabantu neye lwa kusalawo kwa Yesu Kurisito, na Kibbumba oItewaiswe, eyazuukizire oYesu oyo omu bafu. Nze nʼaboluganda bonabona abendi nabo, tuwandiikira amakanisa gonagona agali omu kitundu kyʼe Galatiya.
OKibbumba oItewaiswe nʼoMusengwa oYesu Kurisito, eyeewaireyo okufa ayezye okutununula omu bibbibibbi abantu ebibakola, babakwatire ekisa era babawe eidembe. Mumaite muti oKurisito oyo yeewaireyo okufa olwʼebikole ebibbibibbi byaiswe, kaisi atununule okuzwa omu bibbibibbi abantu abʼomulembe gunu ebibakola, olwakubba oKibbumba waiswe era oItewaiswe atyo weyatakire. Era oKibbumba oyo tumuwenge ekitiisya emirembe nʼemirembe. Amiina.
Mpaawo Mawuliro aMasa agandi
Neye inywe bainange mummalire enziiri oku mutwe! Ekyo kityo olwakubba omu kaseera akatyayi kati nga mumalire okwikirira, nampanu muzwire kwoyo eyabeetere okwiza okubba omu kisa, tete ni muwulisisya aMawuliro agandi. Omu butuuce obunyere, mpaawo Mawuliro aMasa agandi, wazira eeriyo abantu abamo ababaleyerya, nga bagezyaku kuliibya Mawuliro aMasa agakwata oku Kurisito. Neye era nʼowetubba nga niiswe, nʼowaabba malaika okuzwa omwigulu, nʼaiza nʼalaabba egimuli aMawuliro agayawukana nʼaago agetwabakobeire, awomeire kumubonereza emirembe nʼemirembe. Era ngʼowetwabakobeire omu kusooka kankiiremu nti: Owewabbangawo alaabba egimuli amawuliro agayawukana kwago agemwamalire okwikirirya, awomeire kumubonereza emirembe nʼemirembe.
10 Nze tinkolerera bantu kunsiima, neye oKibbumba gunkolerera nti ansiime. Era tingezyaku kusangaalya bantu olwakubba timpezya kusangaalya abantu ni nsigala nga ndi muweererya wa Kurisito.
Obwezye bwa Pawulo omutume
11 Aboluganda, kinu mukimanye muti aMawuliro aMasa agenalaabbire egimuli tigazwa eeri bantu-buntu. 12 Tinagasunire kuzwa ku muntu, era mpaawo kadi moiza eyaganjegeserye, okutoolaku oYesu Kurisito onyere niiye eyagambiikuliire.
13 Mwawuliire ngʼoweneebityanga, nga nkaali nsengererya ediini yʼeKiyudaaya, era mwawuliire ngʼowenayiigaanirye eino amakanisa ga Kibbumba, nga ngezyaku okugajigirica. 1:13 Bik 8:3; 22:4-5; 26:9-11 14 Omu kubba nʼeiganyi eryʼokukwata obulombolombo bwa bazeiza baiswe, nabbaire nga nkira aBayudaaya abainange abʼomwolo gwange bonabona. 1:14 Bik 22:3
15-16 Neye ekiseera kyatuukire oKibbumba nʼasalawo okumbiikulira oMwanawe kaisi mpezye okulaabba ebimukwataku eeri abantu aBatali Bayudaaya. Ekyo yabbaire yakitegekere ira nga nkaali nʼokuzwa omu kida kya mama, nannonda olwʼekisaakye. 1:15-16 Bik 9:3-6; 22:6-10; 26:13-18 Awo oweyambiikuliire oMwanawe, mpaawo gunebwiryeku nti nkole ntya, bbe. 17 Era tinagezerye kadi kuniinaniina okwaba e Yerusaalemi eeri abo abansookere okubba abatume nti banjegesye, wazira nayabire mu kitundu kyʼe Buwalabbu, kaisi oluzwanyuma ni njira e Damaasiko.
18 Kaisi owewabitirewo emyanka misatu, ngʼoKibbumba amalire okumbiikulira oYesu, naniinaniinire ni njaba e Yerusaalemi okubona omutume oPeetero, ni mmala naye enaku ikumi na itaanu. 1:18 Bik 9:26-30 19 Eeyo naboineyo nʼomutume oYaakobbo omuganda wa Musengwa waiswe oYesu neye abasigaireyo tinababoineku. 20 Nkakasa omu maiso ga Kibbumba nti ebimpandiika ebyo byʼamazima, mpaamu ekimbeyesyamu naire. 21 Owenairire okuzwa e Yerusaalemi nayabire mu bitundu byʼe Siiriya nʼomu Sirisiya. 22 Era abʼekanisa gyʼomu Buyudaaya, babbaire tibambonangaku, 23 wazira bawuliranga-buwuliri bifumo bati oyo eyatuyiigaanianga eira, okuti akoba abantu baikirirye ekyo ekiyagezyangaku okujigirica. 24 Era ni bawuuja oKibbumba okulwange.

1:13 1:13 Bik 8:3; 22:4-5; 26:9-11

1:14 1:14 Bik 22:3

1:15-16 1:15-16 Bik 9:3-6; 22:6-10; 26:13-18

1:18 1:18 Bik 9:26-30