EBBALUWA
OYAAKOBBO
EGIYAWANDIIKIRE
Enyanjula
Ebbaluwa eenu oYaakobbo niiye eyagiwandiikire. OYaakobbo oyo kyezyeka okubba niiye oodi omuganda wa Yesu. Era yabbaire mwekubbemberi omu kanisa eyasookere, era nga moiza oku bʼakakiiko akʼe Yerusaalemi (Bik 15:13). Omutume oPawulo era yamwetere “Mpango” owʼekanisa (Bag 2:9). Abakugu omu byʼeBbaibbuli baikirirya bati, oYaakobbo yawandiikire ebbaluwa eenu mu mwanka ooti gwa 50 nga bamalire okubyala oKurisito. Era baikirirya bati, yagiwandiikire oweyabbaire omwekubbemberi owʼekanisa yʼomu Yerusaalemi, era yagiwandikiire niiyo.
Ebbaluwa eenu oYaakobbo yagiwandikiire “Bayudaaya aBakurisitaayo abairukiire omu byalo ebitali bimo” (1:1). Omu bbaluwa eenu oYaakobbo alangaasira akakwate akaliwo akati wa kwikirirya nʼebikole ati, okwikirirya okwamazima bakulaga mu bikole (2:17). Era alabula oku kumomola omu bantu nga badi abasuni obakodooca (2:1-4). Era atukoba okwegenderezanga omu bintu ebitutumula (3:1-12). Abaikirirya bonabona beezya okukolesya amasomo agali omu bbaluwa eenu, olwakubba ekwata oku masomo mangi agatukwataku swenaswena ngʼabaikirirya.
Engeri egibyecaanamu
1. Okweyanjula era nʼobusugirye 1:1.
2. Okwiryamu abaikirirya amaani 1:2-27.
3. Engeri egikyetaagisya okulaga okwikirirya 2:1-26.
4. Engeri ebibono egibyezya okubba ebyʼamaani 3:1-12.
5. Enjabulo akati wʼamalabuki ga Kibbumba nʼagʼobuntu 3:13–4:10.
6. Okulabula oku kutabbanga owamalala 4:11–5:6.
7. Ebibono ebisembayo 5:7-20.
1
Nze oYaakobbo omuweererya wa Kibbumba, era nʼowa Musengwa oYesu Kurisito, mbawandiikira inywe aBayudaaya abaikiririrya omu Yesu Kurisito abairukiire omu byalo ebitali bimo. 1:1 Mat 13:55; Mak 6:3; Bik 15:13; Bag 1:19
Okwikirirya, nʼokubagezesya nʼamalabuki
Aboluganda omu Kurisito, owemugwanga omu bikemo ebya buli ngeri, mubbenge nʼeisangaalo, nga mumaite muti okugezesya kwʼokwikirirya kwanywe, kubazweramu okuguminkiriza. Okuguminkiriza owekukakatira nakimo mwinywe, musuuka bantu abatuukiriire nakimo era mpaawo ekimubulwaku. Abba nga mwinywe mulimu adamba amalabuki, asabe oKibbumba agabira buli moiza nʼekisa anambula bukenge, yagamuwa. Asabe ngʼali nʼokwikirirya, nga tabuusabuusa naire. Oyo abuusabuusa nga tagumira oku kyaikirirya tumufaananiaku nʼeiyengo lyʼomu nyanza, ompunga eryatwala, nʼaliirya eenu nʼeedi. Omuntu owʼengeri eyo tiyaseega ati aliku nʼekiyalisuna okuzwa e wa Musengwa, olwakubba wʼemyoyo mibiri, yonayona egyabba tatyamikica.
Obukwenda eeri abadoobi nʼabasuni
Owoluganda omudoobi asaaniire okwesiima, olwakubba oKibbumba iye amubonera kwidaala lyʼangulu. 10 Nʼomwikirirya omusuni, yena asaaniire yeesiime owebamwicaica olwakubba mwikirirya wa Kurisito, olwakubba omuntu omusuni owʼoku kyalo kunu azwa kuwaawo ngʼekimuli kyʼokwisubi. 11 Eisana oweryaka ni lyoca nʼeibbugumu lyalyo eringi, likalya eisubi, nʼekimuli kyalyo ni kigwa, nʼobusa bwʼemboneka yaakyo ni buwaawo. Nʼomusuni atyo yalirikira lumo, ngʼali mwebyo ebyayayaanira okukola. 1:10-11 Isa 40:6-7
Okubakema era nʼokubagezesya
12 Yeesiimire ino omuntu oyo aguminkiriza omu kiseera kyʼokumukema, olwakubba oweyalimala okuwangula, balimuwa obwomi oKibbumba obuyasuubizire abamutaka ngʼengule yʼobuwanguli. 13 Omuntu owebamukemanga takobanga ati, “OKibbumba niiye ankema.” Ekyo kityo olwakubba oKibbumba takema nʼekibbikibbi, era iye onyere takema muntu yenayena nʼekibbikibbi. 14 Wazira omuntu asuna ekikemo, ngʼokwegomba okubbikubbi kuzwa omu mwoyogwe, ni kumubbeyabbeya. 15 Kaisi okwegomba okwo owekwizulira nakimo, ni kubyala ekibbikibbi. Nʼekibbikibbi ekyo owekikula, ni kibyala okufa. 16 Kale boluganda abatake eino, tibababbeyabbeyanga oku bya kukema.
17 Aate buli kirabo ekisa era ekituukiriire kizwa omwigulu, ni kiika okuzwa egiri oKibbumba eyabbumbire ebyakira angulu omwibbanga, oyo atacuukacuuka ngʼebiiriirye owebikola. 18 Yateesere okululwe, nʼatuwa obwomi obuyaaka obwʼomu mwoyo, ngʼabita mu kutwezyesya kwikirirya kibonokye ekyʼamazima. OKibbumba yakolere ekyo, kaisi iswe tubbe nʼekifo ekisooka omu bibbumbebye.
Okuwulisisya nʼokuteeka omu nkola
19 Boluganda abatake eino, mumanye kinu muti: Buli muntu abbenge mwangu okuwulira ekibono kya Kibbumba, neye tiyaabbanga muntu abbubbukira okutumula. Era tiyaabbanga muntu anyiiga mangu; 20 olwakubba obusungu bwʼomuntu tibuleetawo bwomi obutuukiriire oKibbumba obwasiima. 21 Mulekewo emize gyonagyona nʼempisa embiibbi ebiizwire omu bantu. Mwikiriryenge nʼobugondi bwonabwona ekibono kya Kibbumba ekibabasigiremu ngʼabeezyesya okukiwulira, era ekyezya okulokola obwomi bwanywe.
22 Ekibono ekyo timwakomanga kukiwulira-buwuliri neye mukikolerengeku, olwakubba owemutakola ekyo, okwo kubba kwebbeya-bwebbeyi. 23 Ekyo kityo olwakubba awulira-obuwuliri ekibono nʼatakikoleraku, tumufaananiaku nʼomuntu eyeebona omu ndabirwamu. 24 Owaamala okwebona azwawo nʼayaba, neye amangu ago ni yeerabira ngʼowaafaanana. 25 Neye oyo eyekeenenya ekibono kya Kibbumba, ekituukiriire era ekitusuuca abʼeidembe okukola ebyataka, ni yeekalangulira mwikyo, ngʼakola ebikikoba amanteerabira, oyo yasunanga enkabi omu byakola.
26 Buli eyeetwala okubba omunadiini neye nʼatafuga olulumirwe, oyo abba yeebbeya-bwebbeyi, era ediiniye ebba mpaawo kyemugasa. 27 Ediini entuuce era ebulaku kyokuginenya omu maiso ga Kibbumba oItewaiswe, niiyo eenu: Okulabiriranga abafuubbi nʼabanamwandu omu budoobi bwabwe, nʼokwekuumanga ebyʼekyalo okutatwonoona.

1:1 1:1 Mat 13:55; Mak 6:3; Bik 15:13; Bag 1:19

1:11 1:10-11 Isa 40:6-7