8
Kakuni tɨratu 'inɨariyari kemɨrekweiya tukita
(1Te 8:1-21 – 2Kem 5:2–6:11)
1 Hikɨ ti'aitame Tsarumuni katiniwarutanɨ'airieni 'ukirawetsixi 'ixaheritsixi meta yunaime nuiwarite wa'ukiyarima, meta 'ixaheritsixi wapaapama, hɨxiena memɨyukuxeɨrienikɨ Kerutsareme, kakuni tɨratu 'inɨariyari Yawé hetsiemieme memanukwenikɨ, Rawiri kiekariena memiyekwenikɨ, Tsiyuni mɨrakutewatɨtɨ, tukita memeitatenikɨ.
2 Hikɨ 'etanimi metseriyaritsie, 'atahutarieka metseriyari 'ixɨarariyaritsie, 'ana yunaitɨ 'ixaheritsixi mekaniuyukuxeɨrieni ti'aitame Tsarumuni hɨxie. 3 Kepauka memu'axɨa yunaitɨ 'ukirawetsixi 'ixaheritsixi, hikɨ mawari wewiwamete kakuni tɨratu 'inɨariyari mekaniutikweni. 4 Rewitsixi mewaparewiekaku, kakuni tɨratu 'inɨariyari Yawé hetsiemieme mekanekweni, meta tinaime 'ixuriki tukiyarita mɨtiyepikai mɨtipatsietɨka mekatenetɨni.
5 Ti'aitame Tsarumuni meta hamatɨana memu'uwakai 'ixaheritsixi memɨyuxeɨriekai mana tɨratu kakuniyari hɨxie mekaniwarutimawa muxatsi meta tuurutsixi meyumɨireme mɨwaruti'inɨata pɨkayɨwekai. 6 Hikɨ mawari wewiwamete mekaneikweni kakuni tɨratu 'inɨariyari Yawé tukita mutanieretsie, Waɨkawa Muyepatsietsie, muwa Kakaɨyari teɨtametemama wa'ana hetɨa mekaniteni. 7 Mɨkɨ Kakaɨyari teɨtametemama yu'anate metaweratɨkaitɨ mutanieretsie, kakuni mepanukanakai meta kɨyexi kɨmana mɨkukweiyane. 8 Kɨyexi 'ikwekweweme 'apɨtɨkai kɨtsimeyarite Muyepatsie paitɨ puyuhekɨakai Waɨkawa Muyepatsie hɨxie, takwa paitɨ pɨkayuhekɨakai, hikɨ 'akuxi yaxeikɨa pɨre'ane. 9 Mɨkɨ kakunitsie tetexi hutatɨ pɨyemanekai Muitsexi mana meikamanaxɨ Huré mɨrakutewatsie, Yawé tɨratu muwewitsie 'ixaheritsixi wahamatɨa 'Ekipitu me'ayekɨneku.
10 Kepauka mawari wewiwamete memɨwayekɨ Muyepatsietsie, muwa haiwitɨri kaniutahɨne Yawé tukieyata. 11 Mɨkɨ hai mutahɨnixɨkɨ, mawari wewiwamete mepɨka'ɨyɨwekaxɨa tawari memɨteta'uximayatakɨ, Yawé xawatɨriyaya mumariwe muwa mɨhɨnekaikɨ.
12 Hikɨ Tsarumuni mɨpaɨ kaniutayɨni:
«Yawé, 'ekɨ mɨpaɨ peputayɨ kename haiwitɨritsie pe'uyeikani muyɨwitsie, 13 ne matsi tuki yemekɨ mɨmariwe nepɨmatsi'utawewiri, muwa pemayekanikɨ 'aheyemekɨ».
14 Hikɨ Tsarumuni 'akaniutakeni Kakaɨyari tawawirienike 'aixɨa mɨwayurienikɨ yunaime 'ixaheritsixi mana memɨti'ukai, 15 mɨpaɨ kaniutayɨni:
«'Aixɨa ke'itɨarieka Yawé 'ixaheritsixi takakaɨyari, mɨkɨ hikɨ yutɨrɨkariyakɨ pɨraye'atɨa nepaapa Rawiri kemɨtiutahɨawixi mɨpaɨ 'utaitɨ: 16 “Kepauka paitɨtɨ 'Ekipitu nemɨwarayewitɨ neteɨterima 'ixaheritsixi, ne xeime kiekari nepɨka'anayexei 'Ixaheri nuiwarimama watsata mana nemɨtawewiyarienikɨ tuki hakewa nemayekanikɨ, matsi Rawiri pɨta nepanayexei neteɨterima 'ixaheritsixi mɨtiwata'aitɨanikɨ”.
17 »Merikɨte, nepaapa Rawiri waɨkawa pɨyuwaɨriyakai mitawewienikɨ tuki Yawé hetsiemieme, 'ixaheritsixi takakaɨyari, 18 peru Yawé mɨpaɨ pɨtitahɨawixɨ: “Nehepaɨtsita 'aixɨa pɨ'ane pemɨ'awaɨriyakɨ tuki nehetsiemieme pemɨwewimɨkɨkɨ. 19 Peru, 'ekɨ pepɨkahɨkɨtɨni pemɨnetsitawewirieni, 'aniwe pɨta 'ahetsie mɨyeyani pɨtiyurieni, mɨkɨ tuki pɨtawewieni nehetsiemieme”.
20 »Hikɨri Yawé katinaye'atɨani kemutayɨ: Yemekɨ kemutayɨkai, hikɨ ne nekananukakeni nepaapa Rawiri 'utɨma nemɨtita'aitakɨ 'Ixaheri kwieyaritsie meta tuki nekaniutawewieni Yawé hetsiemieme, 'ixaheritsixi takakaɨyari. 21 Muwa kakuni hakewa meutahuni nepukuha'aritɨa, tɨratu 'inɨariyari mexeiya Yawé meripaitɨ ta'ukiyarima wahamatɨa miwewi kepauka 'Ekipitu mɨwarayewitɨ».
Tsarumuni kemɨtiuyutanenewi
(1Te 8:22-53 – 2Kem 6:12-40)
22 Hikɨ meta, Tsarumuni mawari taiyame Yawé hetsiemieme hɨxie kaniutakeni, hikɨ yunaime 'ixaheritsixi memɨyuxeɨriekai wahɨxie, yumamate teikɨ kanetseraxɨani muyuawitsie, 23 mɨpaɨ 'utaitɨ:
«Yawé, 'ixaheritsixi takakaɨyari, xewitɨta Kakaɨyari 'apɨka'uyeika 'ahepaɨ 'anetɨ taheima muyuawitsie meta 'ena kwiepa, 'ekɨtsɨ 'atɨratu pekanaye'atɨwani meta pekaniwanenimayaka yuheyemekɨ kemɨ'ane memɨmate'uximayatsirie meta yu'iyarikɨ memɨmatsi'uweiya. 24 Yapepɨtiuyuri 'ari nepaapa Rawiri matsiparewiwame kepemɨtiutahɨawixɨ, 'ikɨ tukaritsie 'atɨrɨkariyakɨ pepɨraye'atɨa kepemɨtitahɨawixɨ 'aniukikɨ.
25 »Hikɨta, Yawé, 'ixaheritsixi takakaɨyari, yaxeikɨata kenaye'atɨa kepemɨtitahɨawixɨ nepaapa Rawiri, kepauka 'ipaɨ pemɨtitahɨawixɨ: “Xɨka 'aniwema 'aixɨa metekahuni meta xɨka menetsi'uweiyani 'ahepaɨ, yuheyemekɨ mepɨhɨkɨtɨni 'anuiwari hetsiemiemete te'aitamete 'Ixaheri kwieyaritsie nehɨxie me'u'uwatɨ”. 26 'Ixaheritsixi takakaɨyari, hikɨ kenaye'atɨa mɨkɨ kepemɨtitahɨawixɨ nepaapa Rawiri mati'uximayatsiriwame.
27 »Perutsɨ ¿tiyɨwekuta, nekakaɨyari, 'ekɨ kwiepa pemukani? Matsi muyuawitɨtɨ, tsepa kemeutitewa, mana pepɨkatinake, matsi 'ikɨ tuki nemutawewi 'etsipupe. 28 Peru, Yawé nekakaɨyari, nenenewieri keneu'eni meta waɨkawa kenemɨmatiwawirie ne matsiparewiwame. Keneu'eni nehiwari meta nenenewieri hikɨ nemiyetua 'ahɨxie. 29 Kenexeiyani tukarikɨ tɨkarikɨ 'ikɨ tuki, hakewa mɨmatsihenakixɨ muwa pemayekanikɨ, pemi'eniekakɨ ne ti'a'uximayatsiriwame nenenewieri 'ena nemiyetuaya. 30 Keneneu'eni waɨkawa kenemɨmatiwawirie ne ti'a'uximayatsiriwame meta 'ateɨterima 'ixaheritsixi kepauka memɨyunenewie 'uwa. Ketane'enieka muyuawitsie paitɨ, hakewa 'ekɨ pemeyeika, ketaneu'eni meta ketatineuyehɨwiri.
31 »Xɨka xewitɨ 'axatiuyurieni yu'iwa hepaɨtsita, xɨka 'utanɨ'arieni 'ena 'atuki manuwe mawari taiyame hɨxie yamɨtayɨnikɨ, 32 'ekɨ keneu'eni muyuawitsie paitɨ meta kemɨtiheitserie ketineuyuri te'a'uximayatsiriwamete wahetsie. 'Uximatɨarika keneupitɨa kemɨ'ane 'axamɨtiuyuri yemekɨ kemɨreuyewetse hetsiena mieme, kemɨ'aneta 'axamɨkatiuyuri keneuxɨna heitserie 'amuyeikakɨ.
33 »Kepauka 'ateɨterima 'ixaheritsixi memɨwaraye'unie memɨwara'iwa 'ahepaɨtsita 'axamemɨte'uyurikɨ, xɨka kwitɨwata mehanuaxɨani 'ahetsɨa mariweme mematsi'ayeitɨani, xɨka meyutanenewieni waɨkawamekɨ 'ena tuki manuwe, 34 'ekɨ keniwaru'eni taheima muyuawitsie paitɨ meta ketiniwareuyehɨwiri 'ateɨterima 'ixaheritsixi ke'axamemɨte'uyuri meta keniwarakunuitɨa 'ikɨ kwieyaritsie wa'ukiyarima pemɨwayetuiritsie.
35 »Kepauka 'ateɨterima 'axamemɨteyurieni 'ahepaɨtsita, xɨkata 'ekɨ pewaruhiweritɨani xɨka muyuawitsie pereunani mɨkakawiyekɨ, xɨkata mɨkɨ kwitɨwa meyutanenewieni 'ena meta mariweme mematsi'ayeitɨani meta ke'axamemɨte'uyuri mete'uhayewa, 36 'ekɨ keniwaru'eni muyuawitsie paitɨ meta ketiniwareuyehɨwiri ke'axamemɨte'uyuri mate'uximayatsiriwamete, 'ateɨrima 'ixaheritsixi. Keniwaruwitɨximeni huye 'aixɨa mɨ'ane memuweiyanikɨ meta wiyeri kenanɨ'a 'ikɨ kwieyaritsie, mɨti'apiini, 'ekɨtsɨ pekaniwayetuirieni 'ateɨterima mɨtiwahetsiemiemetɨnikɨ.
37 »Kepauka 'ikɨ kwieyaritsie mɨhaakaxatɨni, kwiniya muxuaweni, mɨka'ukawiwiyeni, yatɨni kepauka waxa kwiniyayari mɨtaweni, yatɨni 'utsikari xɨka me'utixuawere, yatɨni memɨtatsi'aye'unie xeime takiekari warie xɨka mehatetɨkani, meta tsepa tita 'uximatɨarika mɨtinua yatɨni kwiniya, 38 xɨka kwitɨwata yuxexuitɨ 'ixaheritsixi, yametehetimame yɨkɨmana ke'axamemɨte'uyuri, xɨka yumamate 'ikɨ tuki hepa mehatatseraxɨani, meyunenewietɨ meta waɨkawamekɨ mematsiwawirietɨ, 39 'ekɨ keniwaru'eni muyuawitsie paitɨ, hakewa pemeyeika, meta ketiniwareuyehɨwiri. Yakeniwaruyuri yuxexuitɨ kememɨte'u'uwakai, 'ekɨtsɨ pekatinimaika, 'ekɨ xeikɨa tewi 'iyarieya pekanimaika. 40 Mɨpaɨ mɨkɨ yunaitɨ 'ekɨ mepɨmatsimakaxeni mexi 'ena kwiepa me'u'uwani meripaitɨ ta'ukiyarima pemɨwayetuiritsie.
41 »Yaxeikɨata 'ateewa kiekame 'ateɨterima 'ixaheritsixi wahetsɨa mɨkamieme, peru metsihemarietɨ kepemɨtiyuriene meyetɨa 'ateewa paitɨ xeime kwieyaritsie. 42 (Mɨpaɨ pɨtiyɨni, teɨteri mepɨtetamarieni kepemɨtitewa meta 'atɨrɨkariya kepemɨranakanɨ'awa meta kepemɨtitɨrɨkaɨye). Kepauka mɨkɨ 'ateewa kiekame munuani meta muyutanenewieni 'ena 'ikɨ tuki manuwe, 43 'ekɨ keneu'eni muyuawitsie paitɨ, hakewa pemeyeika, yaketineupitɨa ketita mɨmatitawawirieni. Mɨpaɨ yunaitɨ teɨteri kwiepa memɨtama mepɨmatsihetimani meta 'ateɨterima 'ixaheritsixi wahepaɨ, 'ekɨ mepɨmatsimakaxeni meta mɨpaɨ mepɨtehetimani kename 'ikɨ tuki nemitawewita 'ekɨ pehahɨawarɨwa.
44 »Yawé, kepauka pemɨwarayewitɨni 'ateɨterima memɨwaraye'unie memɨwakwiyukɨ, tsepa hakewa, xɨka nenewieri mematsipitɨaka meta xɨka kiekari pemenayexei hepa mehataneniereni, tuki nemitawewi 'ahetsiemieme hepa, 45 'ekɨ keneu'eni muyuawitsie paitɨ wanenewieri meta waɨkawamekɨ kememɨmatewawirie, hikɨ kememɨte'anuyehu wahetsie keneutanua.
46 »Merikɨte xewitɨ tewi 'amɨka'uyeikakɨ 'axamɨti'ane hetsiena mɨtiumawe, xɨka 'ateɨterima 'axamete'uyurieni 'ahepaɨtsita, xɨka 'ekɨ pewaruyeheka pewayetuani mɨwaraye'unie hetsɨa mɨwaranuhapanikɨ xeime kwieyaritsie, heteewakaku yatɨni hehurakaku, 47 xɨka xeime kwieyaritsie mehehapanieme, memɨwara'iwaxɨ wakwieyaritsie, xɨka mete'uhayewa ke'axamemɨte'uyuri, meta xɨka 'ahetsɨa me'u'axɨani, xɨka 'ipaɨ mete'uyunenewieni: “Tame 'axatepɨte'uyuri, mɨpaɨ tepɨtehetima kwinimieme 'axatepɨte'uyuri”, 48 meta mana memɨwaraye'unie memɨwarehapa wakwieyaritsie paitɨ xɨka 'ahetsɨa yu'iyarikɨ meyuyetuani meta kememɨteyumatekɨ, xɨka nenewieri memetsiheyetuirieni meta kwie wa'ukiyarima pemɨwayetuiri hepa xɨka mehataneniereni meta kiekari pemenayexei hepa meta tuki 'ahetsiemieme nemitawewi hepa, 49 'ekɨ wanenewieri meta waɨkawamekɨ kememɨmetewawirieka keneu'eni muyuawitsie paitɨ, hakewa pemeyeika, hikɨ kememɨte'anuyehu wahetsie keneutanua. 50 Ketiniwareuyehɨwiri 'ateɨterima, 'axamemɨte'uyuri 'ahepaɨtsita, ketiniwareuyehɨwiri naime titakɨ memɨmatehiweritɨakai. Yaketineuyuri memɨwaraye'unie memɨwatinenimayatakɨ, 51 'ateɨterimatsɨ mekanihɨkɨtɨni 'ixaheritsixi, 'ahetsɨa mekanimiemetetɨni, 'ekɨ 'Ekipitu pemɨwarayewitɨ kwinimieme mete'uximatɨariekaku huxunuta memayeteni hepaɨ meteyumaikaku.
52 »Keneu'eni nenenewieri waɨkawa kenemɨmatiwawirie meta 'ateɨterima 'ixaheritsixi keniwa'enieka. Tsepa kepauka memɨmatsihahɨaweni keniwa'enieka. 53 'Ekɨ pepɨwaranayexei yunaime kwiepa memɨtama watsata, 'ahetsɨa miemete memɨhɨkɨtɨnikɨ. Mɨpaɨ pepɨtitaxatɨa matsiparewiwame Muitsexi teɨteri mɨpaɨ mɨtiwataxatɨanikɨ, kepauka 'ekɨ, Yawé Kakaɨyari, 'Ekipitu ta'ukiyarima pemɨwarayewitɨ».
54 Tsarumuni mawari taiyame Yawé hetsiemieme hɨxie pɨtitunumawekai teikɨ hemetɨ. Kepauka mɨtiutahayewaxɨ yunenewietɨ waɨkawamekɨ mɨpaɨ Yawé tiwawirietɨ, kananukukeni, 55 hikɨ 'a'utakeka, Kakaɨyari kaniutawawirieni 'ixaheritsixi memɨyuxeɨriekai 'aixɨa mɨwayurienikɨ, mɨpaɨ 'utaitɨ karima:
56 «'Aixɨa kerahɨawarɨwani Yawé, yemekɨ kemutayɨ pɨtatsi'uka'uxipitɨa yuteɨterima 'ixaheritsixi. Nixeime pɨkahayewa witsikemutayɨ heye'atɨwatɨ Muitsexi kemɨtiutahɨawixɨ mɨkɨta yamɨtatiutahɨawixɨ. 57 Yawé takakaɨyari tahamatɨa ke'uyeikani meripaitɨ ta'ukiyarima wahepaɨ, hatsuaku pɨkatatsiku'eirieni pɨkatatsinutuitani. 58 Yaketatiu'iyaritɨani hetsiena mieme xeikɨa yatemɨtekahunikɨ, temiweiyanikɨ huyeya, yatemɨtekahunikɨ 'aitsikayatsie meripaitɨ ta'ukiyarima mɨwayetuiritsie. 59 Tukarikɨ tɨkarikɨ Yawé yakere'eriwani naime kenemɨtitawawiri, nehetsie munuakakɨ 'iparewiwameya nemɨhɨkɨkɨ meta xeme teɨterimama 'ixaheritsixi, xexuime tukaritsie kemɨreuyeweka. 60 'Ana mɨpaɨ yunaitɨ teɨteri kwiepa memɨtama mepɨtemaika kename Yawé Kakaɨyari hɨkɨ, kename tawari xewitɨ 'umawe. 61 Hikɨri xekenayexeiyani yuxewime Yawé takakaɨyari xeyunaitɨ, yaxeketenekahuni naime 'aitsikateyatsie yaxeketeneu'uwani hikɨ kexemɨteyurie yaxeikɨa».
Tuki 'ixɨarariyari
(1Te 8:62-66 – 2Kem 7:1-10)
62 Hikɨ ti'aitame, yunaime 'ixaheritsixi wahamatɨa, mawarite kaniuwewieni Yawé hɨxie. 63 Tsarumuni kayuwatɨ memexeiyanikɨ mawariyari kaniuwewieni, xeitewiyari heimana huta miriyari tuurutsixi meta xeitsienituyari heimana xeitewiyari miriyari muxatsi kaniwarutimawa Yawé hetsiemieme. Mɨpaɨ ti'aitame meta yunaitɨ 'ixaheritsixi tuki Yawé hetsiemieme 'ixɨarariyari mekateniuwewieni.
64 Mɨkɨ tukaritsieta ti'aitame takwa hixɨapatsie mieme patsiekame kanayeitɨani, Yawé tukieya hɨxie mukuma, meta mana mawari taiyariyari kaniuwewieni meta hatsite mawariyari meta wiiya kayuwatɨ memexeiyanikɨ mawariyari hetsiemieme, mawari taiyame wurunitsekɨ mɨwewiya Yawé hɨxie muwekai 'etsipupekai, 'ikɨ mawarite pɨmɨirekai mana pɨkatinakekai.
65 Hikɨ mɨpaɨ, Yawé hɨxie, Tsarumuni meta yunaitɨ 'ixaheritsixi 'ixɨarari mekateniuwewieni 'atahuta tukari, meta tawarita 'atahuta tukari 'akuxi mekaniuyurieni: naitɨri tamamata heimana nauka tukari 'ixɨarari patɨa. Mɨkɨ 'ixɨararitsie naitsarie teɨteri mepayeixɨa, Rewu-Kamati mɨrakutewatsie meye'atɨkaitɨ 'atsita 'Ekipitu hatuxameyaritsie meye'atɨkaitɨ, yemekɨ meyumɨiretɨ mepuyukuxeɨri. 66 'Imatɨrieka, Tsarumuni kaniwarutateutɨani teɨteri, mɨkɨta Kakaɨyari mekaniutawawirieni ti'aitame 'aixɨa mɨyurienikɨ hikɨ mekanakunuaxɨani yukiekaritetsie, meyutemamawietɨ waɨkawa yemekɨ Yawé naime hepaɨtsita 'aixɨa mɨtiuyurikɨ tiyu'uximayatsiriwame Rawiri hetsiemieme meta yuteɨterima 'ixaheritsixi.