20
Kemɨtiuyɨ meripaitɨ 'ɨxatsiyari
1 'Auxɨwirieka metseriyaritsie tamamata tukariyaritsie 'atahuta wiyari 'umiekaku, hipatɨ 'Ixaheri kwieyaritsie memanuyetei Yawé meta'iwawiyake mekaniu'axɨani, hikɨ nehɨxie mekanayaxe. 2 Mana Yawé mɨpaɨ kanetiniutaxatɨani: 3 «Tewi pemunu'aya, 'Ixaheri kwieyaritsie memanuyetei wahamatɨa ketineutixata, mɨpaɨ ketiniwarayehɨtɨa, kename mɨpaɨ nehaine Yawé naimekɨnemɨyɨwe: “Xemeri nehetsɨa xetetahu xenetsita'iwawiyake, nekɨmana mɨpaɨ nekatiniyɨhɨritɨaka nepɨkaxepitɨani xemɨnetsiku'iwawiyanikɨ. Ne mɨpaɨ nekanaineni Yawé naimekɨmɨyɨwe”.
4 »Tewi pemunu'aya, 'ekɨ ke'axamemɨteyurie keniwarutaxatɨa. Ke'axamemɨteyuriekai meripaitɨ watutsima mɨkɨ keniwarutaxatɨa. 5 Mɨpaɨ ketiniwarayemari'itɨa ne Yawé naimekɨmɨyɨwe mɨpaɨ nekanaineni: “Kepauka 'Ixaheri nemanayexei, mɨpaɨ nekatiniwaruhɨritɨani kename Kakuwu nuiwarimama wakakaɨyari nehayanikekai. Kepaukata nemuyuhekɨataxɨ wahetsɨa 'Ekipitu paitɨ, mɨpaɨ nekatiniwaruhɨritɨani: ‘Ne Yawé nepɨhɨkɨ xekakaɨyari’. 6 Mɨkɨ tukaritsie mɨpaɨ nepɨtiwarutahɨawixɨ yurikɨ nehaitɨ kename newarayewitɨni 'Ekipitu, kename newaranuwitɨni xeime kwieyaritsie ne nemeikuxeiyakaitsie. Mɨkɨ kwieyaritsie waɨkawa kanexuaweni retsi meta xiete, mɨkɨ yemekɨ witsimɨraku'ane kanihɨkɨtɨni. 7 Yuxexuime mɨpaɨ nepɨtiwaretahɨawixɨ, yukakaɨyarixi memɨxani'eriwa mekewarexɨrienike kwinie memɨtewanaki'erie, meta kakaɨyarixi memɨkawarayexeiyanikɨ 'Ekipitu miemete, ne Yawé xekakaɨyari nemɨhɨkɨkɨ.
8 »”Mɨyatɨtɨ mepɨkanetsi'anu'eni, menetsi'aye'unietɨ mepakɨ. Yukakaɨyarixi mepɨkawarexɨri memɨwanaki'eriekaikɨ, meta kakaɨyarixi 'ekipitu miemete mepɨkawaruku'eiri. 'Ayumieme kepauka 'Ekipitu memu'uwakaitsie, mɨpaɨ nepɨtiu'eri nehaxɨa wahetsie nepɨkawiwieni. 9 Matsi mɨpaɨ netinehɨaweka, mɨpaɨ nepɨtiuyuri hipatɨ nuiwarite 'ixaheritsixi mana watsata memɨtitekai 'axamemɨkahaitɨkanikɨ, wahetsiemieme. Kepaukatsɨ 'ixaheritsixi nemɨwarayewitɨ 'Ekipitu hipame nuiwarite wahɨxie nekatiniuyurieni.
10 »”Ne nepɨwarayewitɨ 'Ekipitu, nepɨwarewitɨ makumawetsie. 11 Ne ne'aitsika nepɨwayetuiri memimaikakɨ ne'inɨari niukiyari, tukari tiyupitɨwame kanihɨkɨtɨni kemɨ'ane hetsiena yamemɨtekakɨne. 12 Meta xawati tukariyari nekaniwayetuirieni 'inɨari mɨhɨkɨtɨnikɨ ne wahamatɨa mɨkɨta nehamatɨa, mɨpaɨ memɨnetehaye'eriwanikɨ, ne Yawé, xawati tukariyari patsiekame nepayeitɨa nehetsiemieme. 13 Peru 'ixaheritsixi teɨteriyari menetsi'aye'unietɨ mepakɨ makumawetsie, ne'aitsika mepɨka'anu'eni meta ne'inɨari niukiyari, tukari tiyupitɨwame mɨhɨkɨkɨ kemɨ'ane hetsiena yamemɨtekakɨne. Matsi meta xawati tukariyari kapatsiekame mepayeitɨa. 'Ayumieme kepauka makumawetsie memu'uwakai, wahetsie nehaxɨa nepɨkawiwienikekai, nepɨwakwinikekai. 14 Peru mɨpaɨ netinehɨaweka mɨpaɨ nepɨtiuyuri 'axamɨkaraniuwanikɨ nehetsiemieme hipame nuiwarite wahɨxie, nekapatsiekame memɨkanetsi'eriekakɨ kemɨ'ane memɨnetsi'uxei 'Ekipitu nemɨwarayewitɨtsie.
15 »”Meta yurikɨ nehaitɨ, mɨpaɨ nepɨtiwarutahɨawixɨ makumawetsie me'u'uwakaku kename kemɨ'ane kwietsie nemɨwaranuwitɨnikekaitsie nekawaranuwitɨni, kwie 'aixɨa mɨ'anetsie, retsi meta xiete waɨkawa muwaxuawetsie. 16 Ne'inɨari niukiyari mepɨka'utanaki'eri meta ne'aitsika mepɨka'anu'eni, meta xawati tukariyari kapatsiekame mepayeitɨa, mɨya mepuyɨ kakaɨyarixi 'axamemu'ɨatɨka memɨwarayexeiyakaikɨ. 17 Matsi ne nepɨwarutinenimayataxɨ, makumawetsie nepɨkawarakumaweriyaxɨ.
18 »”Mana makumawetsie mɨpaɨ nepɨtiwarutahɨawixɨ wanuiwarima: ‘Yu'ukiyarima wa'aitsika xepɨka'uweiyani, wa'inɨari xepɨka'ɨkeni meta wakakaɨyarixi 'axamemu'ɨatɨka xepɨkawarayexeiyani. 19 Ne Yawé xekakaɨyari nekanihɨkɨtɨni. Ne'aitsika xekeneuweiyani, meta ne'inɨari niukiyaritsie yaxeketenekahuni. 20 Xawati tukariyari xekena'eriwani mɨpatsie nehetsiemieme, mɨ'inɨaritɨnikɨ xehetsiemieme meta nehetsiemieme, mɨpaɨ xemɨtemaikakɨ ne Yawé xekakaɨyari nemɨkɨkɨ’.
21 »”Mɨyatɨtɨ, 'ixaheritsixi mepɨkanetsi'anu'eni. Ne'aitsika mepɨka'anukuwei meta ne'inɨari niukiyaritsie yamepɨkatekakɨ, tukari tiyupitɨwame kanihɨkɨtɨni kemɨ'ane hetsiena yamemɨtekakɨne. Matsi nexawati tukariyari kapatsiekame mepayeitɨa. 'Ayumieme kepauka makumawetsie memu'uwakai wahetsie nehaxɨa nepɨkawiwienikekai. 22 Matsi mɨpaɨ netinehɨaweka hipame nuiwarite wahɨxie 'axamɨkaraniuwanikɨ nehetsiemieme, kemɨ'ane memɨnetsi'uxei 'Ekipitu nemɨwarayewitɨtsie. 23 Meta yurikɨ nehaitɨ makumawetsie mɨpaɨ nepɨtiwarutahɨawixɨ kename newataxɨriexɨanikekai, hipame nuiwarite wahetsɨa, meta hipame kwieyaritsie, 24 memɨwarayexeiyakaikɨ yututsima wakakaɨyarixi 'axamemu'ɨatɨka, ne'inɨari niukiyari mepɨkahaye'atɨa meta ne'aitsika mepɨka'utanaki'eri metatsiere xawati tukariyari kapatsiekame mepayeitɨa. 25 'Ayumieme nepɨxeyetuiri 'aitsika 'aixɨa mɨka'anene, meta 'inɨari niukiyari tukari mɨkahexeiya. 26 Xeka'itiyakame nepɨxe'ayeitɨa yumawarikɨ, nepɨxe'upitɨa yuniwema matɨari miemete xemɨwatimawakɨ, xemɨtimamanikɨ meta mɨpaɨ xemɨtehetimanikɨ ne Yawé nemɨhɨkɨkɨ”.
27 »'Ayumieme, tewi pemunu'aya, 'ixaheri teɨteriyari mɨpaɨ ketiniwarayemari'itɨa, ne Yawé naimekɨmɨyɨwe mɨpaɨ nekanaineni: “'Ikɨkɨ nehɨxie xetutsima kemɨkanetinake mepɨte'uyuri, yemekɨ mepɨkanetsi'anu'eni: 28 Kepauka nemɨwa'atɨa kwietsie meripaitɨ yurikɨ nehaitɨ, mɨpaɨ nemainekai kename newayetuirienikekai, mɨkɨ kwieyaritsie tsepa kemɨ'ane hɨri memuxei yatɨni kɨye waɨkawa yɨrakame, mɨkɨ hetɨa mawari meputiwewiwakai, mepɨnetsixatɨakai matsi yemekɨ mɨkanetsinake. Mana 'ɨkwa witsimu'ɨa meputitaiyakai, meta kaxie winuyari mɨtiyeuriwa. 29 Ne mɨpaɨ nekatiniwaruta'iwawiya: ‘¿Kehepaɨtɨtɨri mɨkɨ tukiteta yaxepɨyɨa?’. Hikɨ 'akuxi muwa kakaɨyarixi memayexeiyarietsie, mɨpaɨ katinimatiwani, ‘kakaɨyarixi watuki’ ”.
Kememɨte'anuyekɨne kememɨte'anayexeiyarieni
30 »'Ayumieme, 'ixaheri teɨteriyari mɨpaɨ ketiniwaraye'eritɨa Yawé naimekɨmɨyɨwe mɨpaɨ kanaineni: “¿Xemeta yututsima wahepaɨ xeka'itiyatɨ xetehayuyeitɨani, meta kakaɨyarixi memɨxani'eriwa xewakumaɨwatɨ? 31 Hikɨtɨtɨ xeme 'axaxekaniyuyurieka yumawarikɨ, meta yuniwema xemɨwamawakɨ, xewataiyatɨ yukakaɨyarixima 'axamemu'ɨatɨka wahɨxie. Hikɨta xeme 'ixaheritsixi xeneteku'iwawiyatɨwe. Ne yurikɨ mɨpaɨ nekanaineni nepɨkanewaɨriya nemɨxeta'eiya. Ne Yawé naimekɨmɨyɨwe mɨpaɨ nekanaineni. 32 Hatsuaku kexemɨteku'eriwa mɨpaɨ pɨkatiyɨni: ‘Hipame nuiwarite wahepaɨ tepɨ'anenikeyu, kwiepa memɨtama wahepaɨ, kɨye memayexeiya meta tete’. 33 Ne Yawé naimekɨmɨyɨwe, yurikɨ mɨpaɨ nekanaineni xehetsie nekatinita'aitamɨkɨ waɨkawa netɨrɨkaɨyetɨ, meta waɨkawa neha'atɨ. 34 Tsepa hakewa xeme'uwa hipame nuiwarite wakwietsie nekanixekuxeɨriemɨkɨ tsepa hakewa xemetayeixɨakai, nekanixekuxeɨrimɨkɨ waɨkawamekɨ netɨrɨkariyakɨ, meta waɨkawa neha'atɨ. 35 Nekanixe'anuwitɨmɨkɨ makumawetsie nuiwarite wahixɨapa, mana nexexeiyatɨ nepɨtixekwinitɨani. 36 Kehepaɨ xetutsima memɨte'ayukatua, 'Ekipitu nemɨwayewitɨtsie makumawetsie me'uhutɨ, xemeta yaxeikɨa nekanixeyurimɨkɨ. Ne Yawé naimekɨmɨyɨwe mɨpaɨ nekanaineni. 37 Muxatsi wahɨweme kehepaɨ yumuxatsi mɨtiwaranuyehapana, mɨpaɨta ne yaxeikɨa nekɨyekɨ nepɨtiwaranuyexexeiya, meta nepɨxe'anayexeiya tɨratu temexeiyanikɨ xehamatɨa. 38 Nepɨwaranuyehapanita 'axamemɨte'u'iyari, metatsiere kemɨ'ane menetsi'aye'unietɨ memakɨ, nekanixe'ayewitɨmɨkɨ hikɨ hakewa xemetitei teewatari wahepaɨ, peru 'Ixaheri kwieyaritsie xepɨkaheutahaxɨani. Hikɨ 'ana mɨpaɨ xeme xepɨtehetimani ne, Yawé nemɨhɨkɨ.
39 »”Xemeta, 'ixaheri teɨteriyari, Yawé naimekɨmɨyɨwe mɨpaɨ kanaineni: Xɨka kaxenakeni yaxemɨtekahunikɨ, xekenehu, yukakaɨyarixi xekeniwarayexeiyani. Peru tawariri kenemɨtitewakɨ kapatsiekame xepɨka'ayeitɨwani yumawarikakɨ, meta yukakaɨyarixi 'axamemu'ɨatɨkakɨ ne nemɨpatsiekɨ. 40 Nehɨri mɨpatsietsie, 'Ixaheri hɨriyari 'amanutitewitsie, mana mepɨnetsi'ayexeiyani yunaitɨ 'ixaheritsixi teɨteriyari, meta yunaitɨ mɨkɨ kwieyaritsie kiekatari. Ne Yawé mɨpaɨ nekanaineni. Mana nepɨxetanaki'erieni, xemawari nepɨxetawawirieni, meta xe'imikieri mexɨakametsie timieme, meta tsepa hipame mawarite xemɨneteyetuiri. 41 Kepauka ne nemɨxe'atɨani, hipame nuiwarite wahetsɨa xemeutayeixɨakai nepɨxekuxeɨrieni, hipame nuiwarite wahɨxie nepɨxetanaki'erieni 'ɨkwa witsimu'ɨa hepaɨ, meta xepɨnetsihetimani kenemɨtipatsie. 42 Kepauka nemɨxe'atɨani 'ixaheri kwieyaritsie, yurikɨ nehaitɨa xetutsima mɨpaɨ nemɨtiwarutahɨawekai kwie nemɨwayetuirienikekaitsie, 'ana mɨpaɨ xepɨtehetimani ne Yawé nemɨhɨkɨ. 43 Mana xepayuye'erieni kexemutiyɨ, 'axa'anemekɨ kexemɨte'uyuri, 'ana xepuyutixani'erieni xemetɨtɨ naimekɨ kexemɨte'uyuri. 44 'Ixaheri teɨteriyari, kepauka ne nemɨxeparewieni, 'aixɨa nemɨrahɨawarɨwanikɨ, nepɨkatixekwinitɨani 'axakexemɨte'uyurikɨ meta kemɨkareuyewetse xemɨte'uyurikɨ, hikɨ xeme mɨpaɨ xepɨtehetimani ne Yawé nemɨhɨkɨ. Ne Yawé naimekɨmɨyɨwe, mɨpaɨ nekanaineni”».
Niuki tatsutɨa hepaɨtsita mieme
45 Yawé mɨpaɨ kanetiniutaxatɨani: 46 «Tewi pemunu'aya, tatsutɨa keneukanieri, mɨkɨ hepaɨtsita ketineutaxata Nekexi mu'ɨtsiyatsie. 47 Mɨpaɨ ketineutahɨawi: “Nekexi 'ɨtsiyari, Yawé naimekɨmɨyɨwe niukieya keneu'eni: ‘'Ahixɨapatsie tai nekanitaiyamɨkɨ naime kɨyexi kanitixɨtsitɨamɨkɨ, mɨwawaki meta muyuyuri. 'Ikɨ tai pɨkayutɨnɨaka, naime pɨtititaiya tatsutɨa meta tayeta mɨtiuyehane. 48 Yunaitɨ teɨteri mɨpaɨ mekateninenierikuni ne Yawé nemitaiyaxɨkɨ pɨkatɨni’ ”».
49 Hikɨ ne mɨpaɨ neputayɨ: «Xɨa'ui, Yawé naimekɨmɨyɨwe, yunaitɨ teɨteri mɨpaɨ meputiyuane kename ne'ɨxatsikɨ xeikɨa ne'utaine».