40
Kemɨtiuxeiyarie tuki 'arike mieme
Xeitewiyari heimana 'auxɨwime wiyari panuyemiekai kepauka temehapanie, 'ana Yawé tɨrɨkariyaya nehetsie punua, kanenewitɨni Kerutsareme paitɨ. 'Ikɨ katiniuyɨni hekwame wiyaritsie 'itsutɨakaku, mexɨakame metseritsie tamamata tukaritsie, tamamata heimana nauka wiyari kananuyemiekaitɨni kepauka Kerutsareme mɨtitahatɨxɨtsie. Kakaɨyari mɨpaɨ kanetiniunieritɨani, 'Ixaheri kwieyaritsie kanenewitɨni, hikɨ hɨri 'amanutitewatsie kanenakeni. Mana, tatsutɨa neheukaniereka, mana nepixei kii 'a'utɨtɨme kiekari hepaɨ pɨtiyuxexeiyakai. Kakaɨyari mana kanenewitɨni, mana tewi xeime nekaniuxeiya wurunitsekɨ mɨwewiyaka hepaɨ kani'anekaitɨni. Kitenie kaniuwekaitɨni, xeitapa yumamatsie pehuriekai rinu kaunariyari tapata kɨye ti'inɨnɨatame. Mɨkɨ tewi mɨpaɨ kanetiniutahɨawe: «Tewi pemunu'aya, ketineuxeiya keneu'ena, naime ketita nemɨmetixeiyatsitɨani, 'ayumiemetsɨ 'uwa pekani'atɨarieni. Hikɨta kenemie, ketiniwarutaxatɨa 'ixaheritsixi naime tita pemɨtixeiya».
Kitenie tau manatineika hepa mieme
Hikɨ nekanixeiya kuraru tuki warie hakaikame waritana paitɨ. Mɨkɨ tewi kɨye kanakwekaitɨni haika meturuyari tewime,*40:5 Hepɨrayukɨ 'ataxewi tsikuriyari heimana xeimamayari paine haika meturuyari. ti'inɨnɨatameya pɨhɨkɨtɨkai, hikɨ kuraru kaniu'inɨata, mɨkɨ kuraru haika meturuyari patayeukai meta haika meturuyari heutitewatɨ.
Hikɨ kaneyanita meukitenietsie tau manatineika hepa. Mana tete 'imɨmɨiyari 'amatayewatsie kaniutiyani, hikɨ mana kani'inɨata kitenie manutayanitsie, haika meturuyari kanatayeukaitɨni. Kii meutahanitsie peutaxaxawakai naitsata, haika meturuyari 'ayetɨtɨtɨ yaxeikɨata 'atayeyeutɨ. Mɨkɨ huta meturuyari 'imeriyu puyeyeyeukai. Meutaxaxawakai huta meturuyari 'imeriyu 'ateewa pu'ukai. Kani'inɨatata hutarieka kitenietsie 'imatɨrieka kii meukuwewiyatsie haika meturuyari pexeiyakai. 'Imatɨrieka kii meukuwewiya takwa hepatsie 'amuyeyewa kaniu'inɨata, haika meturuyari kaniuyeyeukaitɨni. Kani'inɨata kii meukuwewiya tuki hepatsie mieme, nauka meturuyari kaneutatewakaitɨni, mukawetɨka xeimeturuyari patayeyeukai. 10 Kitenie tau manatineika hepatsie mieme naitsata peutaxawatɨkatei yaxeikɨa 'uyeyeyeutɨ. Meta 'ixumeri mukawetɨkatei yaxeikɨa pɨpapakai.
11 'Iya tewi kani'inɨata meutahanitsie kitenietsie, mɨkɨ 'auxɨwime meturuyari kanatayeukaitɨni meta 'ataxewime meturuyari tewitɨ. 12 Kii meutawetɨkatsie hɨxie kuraru ya'atitewatɨ putaheitɨkatei meriu meturuyari 'atayeyeutɨ meta mɨpaɨ 'atitewatɨ. Yuxexuitɨ kii muyexaxawa haika meturuyari puyeyeyeukai naitɨ. 13 Kitenietsie kaniu'inɨata, xeime kii heimana muyematsie meta xeime kii heimana muyematsie, xewitɨ meutaxawatsie 'inɨaritɨ meta xewitɨta meutaxawatsie tamamata heimana huta meturuyari kanexeiyakaitɨni. 14 Hikɨ xamaru meukuwewiya kaniu'inɨata, mɨkɨ tamamata meturuyari pɨhɨkɨtɨkai. Xamaru takwa hepa kaniukuwewiyakaitɨni, mɨkɨ takwa waritana naitsarie pahanekai. 15 Kitenie paitɨ 'inɨaritɨ meta xamarutɨa paitɨ 'inɨaritɨ, xeitewiyari heimana 'auxɨwi meturuyari pexeiyakai. 16 Kii meutawetɨkatei meta mukawetɨkatei neniereme kanexeiyakaitɨni takwa 'anayeyeukaitɨni 'upaitɨta 'etsinayeyeukaitɨni. Metatsiere xamaru kaneixeiyakaitɨni neniereme 'upaitɨ kaneuwɨkaitɨni. Mukawetɨkatsie kana'utɨkateitɨni takɨ 'ɨkiyari.
Takwa tuki warita maka
17 Hikɨ 'iya tewi kanenewitɨnita takwa tuki warita makatsie. Muwata kii nekanexeiya meta takwa warita tetexi nikumanekaitɨni, kii mawetɨkatei xeitewiyari heimana tamamata nipaɨmekaitɨni tetexi makumane heuyenenieretɨ. 18 Mɨkɨ tetexi mukumanekai, kii kitenieyarite hɨxie katini'anekaitɨni meta yaxeikɨa heutitewatɨ kitenie hepaɨ. 19 Hikɨ kani'inɨata kemeutatewakai kitenie hetɨana mieme meta takwa 'upaitɨ mieme kitenieyaritsie paitɨ, meta kani'inɨata tayetatsie meta tau manatineika hepatsie huta tewiyari heimana tamamata meturuyari kanayani.
Kitenie tayeta mieme
20 Mɨkɨ tewi kani'inɨata kemayetewikai meta kematayeukai kitenie mɨreutahakitɨretsie tayeta miemetsie, mɨkɨ takwa tuki warita makatsie katini'anekaitɨni. 21 Kii meutaxaxawa yaxeikɨa haikame pexeiyatɨkatei mɨpaɨ puyeyeyeukai, meta mukawetɨka meta xamaru meukuwewiya, yaxeikɨa papaɨmeme kanexeiyatɨkateitɨni matɨari kitenie mieme hepaɨ, xeitewiyari heimana 'auxɨwi meturuyari kanitewikaitɨni meta tamamata heimana huta meturuyari heimana 'imeriyu 'atayeutɨ. 22 Maxaxawa neniereme, meta xamaruya meukuwie metatsiere takɨ ma'utɨka yaxeikɨa meturuyari pɨrexeiyatɨkatei kitenie tau manatineika hepa meuwie hepaɨ. Mɨkɨ kitenie tete 'imumuiyari 'amatayewa kanexeiyakaitɨni 'atahutatɨ kananukuheteitɨni, mɨkɨ hɨxie xamaru kaniukuwewiyakaitɨni. 23 Takwa 'upaitɨ miemetsie kitenie kanexeiyakaitɨni mɨkɨta tayeta hepatsie kaneukuwewiyakaitɨni, yaxeikɨa tau manatineika hepa meuwewiya hepaɨ. Mɨkɨ tewi kani'inɨata hutame kitenietsie huta tewiyari heimana tamamata meturuyari kanexeiyakaitɨni.
Kitenie tatsutɨa mieme
24 Hikɨ kanenewitɨni tatsutɨa hepatsie, muwata kaneukiteniekaitɨni tatsutɨa hepatsie heuyetenitɨ. Kii meutawetɨka kaneti'inɨata, meta titutuikame mukawetɨka metatsiere xamaruyari meukuwewiya, mɨkɨ naitɨ yaxeikɨa katini'anenekaitɨni matɨari kiteniete kemɨ'anenekai. 25 Kitenie memeutahaketsie meta xamaru meukuwewiyakai yaxeikɨa naxaxawakaitɨni neniereme kanexeiyatɨkateitɨni yuwarita, hipatɨ kemɨ'anenekai, xeitewiyari heimana 'auxɨwime meturuyari kanayetɨtɨkaitɨni meta tamamata heimana huta meturuyari heimana 'imeriyu 'atayeyeutɨ. 26 Mɨkɨtatsiere kitenie meutahanitsie teikɨmana yeikame kanexeiyakaitɨni 'atahutatɨ kananukuheteitɨni, mɨkɨ hɨxieta xamaru kaniukuwewiyakaitɨni. Titutuikame mukawetɨkatei naitsata kaneixeiyakaitɨni takɨ 'inɨariyari heuku'utɨkaitɨ. 27 Takwa 'upaitɨ mieme kaneixeiyakaitɨni kitenie tatsutɨa heukaniereme. Mɨkɨ tewi kaniti'inɨata kepaɨ meturuyari meutatewakai xeime kitenietsie meta xeime kitenietsie tatsutɨa meukanieretsie, huta tewiyari heimana tamamata meturuyari kaneutatewakaitɨni.
Takwa 'upaitɨ mieme kemɨreukitenie: kitenie tatsutɨa mieme
28 Hikɨ kanenewitɨni kitenie tatsutɨa meukaniereta takwa 'upaitɨ mieme hepatsie. Kitenie tatsutɨa meukaniere kaniu'inɨata, mɨkɨ yaxeikɨa paɨmeme kanexeiyakaitɨni hipame wahepaɨ. 29 Kii meutawetɨka, mukawetɨka meta xamaru meukuwiyatɨka yaxeikɨa papaɨmeme 'inɨari pexeiyatɨkatei hipame wahepaɨ. Kitenie meta xamaru meukuwewiya kanaxaxawakaitɨni neniereme kanexeiyatɨkateitɨni, mɨkɨ xeitewiyari heimana 'auxɨwi meturuyari kanayetɨkaitɨni meta tamamata heimana huta meturuyari heimana 'imeriyu 'atayeyeutɨ. 30 Yutenie kaneixeiyakaitɨnita xamaru tamamata heimana huta meturuyari heimana 'imeriyu 'ayetɨtɨkame meta huta meturuyari heimana 'imeriyu 'atayeyeutɨ. 31 Xamaruyari takwa hetɨa mieme hepa peutanierekai, mukawetɨka mituikatɨka yaxeikɨa takɨ 'inɨariyari neukuwetɨkateitɨni. Mɨkɨ kitenietsie xɨka heutahani tete 'imɨmɨiyari 'amatayewatsie kaniutiyeimɨkɨ 'atahaika 'anukuheimetsie.
Takwa 'upaitɨ mieme: kitenie tau manatineika hepatsie mieme
32 Metatsiere kanenewitɨni takwa 'upaitɨ miemetsie tau manatineika hepatsie, muwata kani'inɨata kitenie, yaxeikɨa kani'anekaitɨni hipame wahepaɨ. 33 Kii meutawetɨka, mukawetɨka meta xamaru meukuwie mɨkɨ naitɨ yaxeikɨa meturuyari kanipapaɨmekaitɨni hipame wahepaɨ. Kitenie meta xamaruyari kanaxaxawakaitɨni neniereme kanexeiyatɨkateitɨni. Mɨkɨ xeitewiyari heimana 'auxɨwi meturuyari payetewikai meta tamamata heimana huta heimana 'imeriyu meturuyari patayeukai. 34 Xamaruyari takwa hutarieka mieme hepa peuyenierekai. Mukawetɨka titutuikame naitsata peixeiyakai meta mana takɨ 'ɨkiyari pawetɨkatei, mɨkɨ kitenie xɨka heutahamɨkɨ teté 'imɨmɨiyari 'amatayewatsie kaniutiyeimɨkɨ 'atahaika 'anukuheimetsie.
Takwa 'upaitɨ miemetsie: kitenie tayeta mieme
35 Mɨkɨtsiere tewi kanenewitɨni kitenie tayeta miemetsie, hikɨ mɨkɨta kaniu'inɨata: mɨkɨta yaxeikɨa paɨmeme meturuyari kanexeiyakaitɨni hipame wahepaɨ. 36 Mɨkɨta tsiere kii meutaxaxawa kanexeiyakaitɨni, mukawetɨka, xamaru meukuwewiya meta paxaxawakai neniereme pexeiyakai yuwarita, meta xeitewiyari heimana 'auxɨwi meturuyari payetewikai meta tamamata heimana huta heimana 'imeriyu meturuyari patayeukai. 37 Xamaruyari takwa hutarieka mieme hepatsie peutanierekai. Mukawetɨka wahetsie pa'utɨkatei takɨ 'ɨkiyari. Mɨkɨ kitenie xɨka heutahamɨkɨ 'atahaikametsie 'utiyame peutahani.
Kitenie 'aurie kii mukuwewiyatɨka
38 Kii peukuwewiyatɨkatei kitenie xamaru meukuwewiyatɨka 'aurie. Muwa pɨtihauxinarɨwakai mawari mɨtitaiyarɨwakai. 39 Kitenie xamaruyari hetɨa naukatɨ puku'ukai mexa, hutatɨ tapa, tapata hutatɨ, mana mepɨtikwikwiwakai tewaxi mawari taiyariyari memayeitɨarieni, 'itiya mawariyari mayanikɨ, meta mɨrayukatuani mawariyari mayanikɨ. 40 Xamaru hɨxie kitenie heutahanike, manutiyanitsie kitenie tayeta miemetsie, muwata hutatɨ mexa puti'ukai meta xamaru hɨxie tapapɨtata tawarita hutatɨ mexa puti'ukai. 41 Mɨyatɨtɨ kitenie tserieta naukatɨ puti'ukai mexa meta 'utatana naukatɨ, naitɨ 'atahaikatɨ pɨhɨkɨtɨkai, mana memɨtikwikwiwakai tewaxi. 42 Mawari taiyariyari wewiwame mana puku'ukai naukatɨ tetexi mexayari, haika tewiyari heimana tamamata heimana 'auxɨwi xɨteyari payetɨkai meta haika tewiyari heimana tamamata heimana 'auxɨwi xɨteyari 'atayeyeutɨ, meta huta tewiyari heimana tamamata hatitetewatɨ. Mana pɨrapiwakai piinite tewaxi kɨmana memɨwakukukuya mawari taiyariyari memakɨne meta hipatɨ mawarite. 43 'Upaitɨ pɨwakuwɨtɨkatei, 'ixumeritsie, kwatsiturai 'ayehuhutatɨ, mɨkɨ xeitewiyari heimana 'auxɨwi xɨteyari pɨtɨkai. Mexatsie wai payatsarɨwakai mɨtimawarieni.
Mawari wewiwamete wakii
44 Takwa 'upaitɨ mɨyematsie, kitenie kiiyari 'aurie, hutatɨ kii puxuawekai. Xewitɨ kitenie tayeta mieme 'aurie kaneukuwewiyakaitɨni tatsutɨa meukateni 'aurie, xewitɨta kitenie tatsutɨa mieme 'aurie kaneukuwewiyakaitɨni tayeta meutiteni 'aurie. 45 'Iya tewi mɨpaɨ kanetiniutahɨawe: «Kii tatsutɨa meukateni mɨkɨ mawari wewiwamete tukita memɨte'uximaya kaniwahetsiemiemetɨni, 46 kii tayeta meutiteni mɨkɨ mawari wewiwamete kaniwahetsiemiemetɨni mawari taiyame hepaɨtsita memɨte'uximaya. Mɨkɨ Tsaruki niwemama mekanihɨkɨtɨni, mɨkɨ rewitsixi xeikɨa mekaniyɨwaweni Yawé hetsiemieme memɨteta'uximayata».
Takwa 'upaitɨ mieme meta tuki
47 Tewi takwa kaniu'inɨata, yaxeikɨa kaneutatetewakaitɨni huta tewiyari heimana tamamata 'ayetewitɨ meta mɨpaɨtsiere 'atayeutɨ. Mawari taiyame tuki hɨxie kanikumakaitɨni. 48 Hikɨ kanenewitɨni tuki xamaruyaritɨa, mukawetɨka kaniuti'inɨata, xexuitɨ huta meturuyari heimana 'imeriyu kanipapakaitɨni. Kitenie 'atahuta meturuyari kanatayeukaitɨni, meta kitenie 'ixumeriyari xeimeturuyari heimana 'imeriyu kanatayeyeukaitɨni. 49 Xamaruyari 'ataxewime meturuyari payetewikai meta tamamata meturuyari 'atayeutɨ, meta mana pɨye'ani teté 'imɨmɨiyari 'amatayewatsie 'utiyame tamamata 'anukuheikametsie. Xexuitɨ mukawetɨka 'aurie kaniti'utɨkateitɨni tuxiyu.

*40:5 40:5 Hepɨrayukɨ 'ataxewi tsikuriyari heimana xeimamayari paine haika meturuyari.