8
Ti'iwiwame niukiyari
(Ruk 8:4-15 – Mat 13:2-23, Mar 4:1-20)
1 Merikɨtsɨ 'ariketa, Ketsutsi kanikuyeikakaitɨni kiekari 'emɨyeyeutsie meta 'etsimɨyeyeutsie, kanikuxatanekaitɨni niuki 'aixɨa manuyɨne, tiwakuxaxatɨwatɨ kemɨti'ane Kakaɨyari mɨra'aitatsie. Tamamata heimana yuhutatɨ hamatɨana mekaniu'uwakaitɨni, 2 hipatɨta 'ukari 'aixɨa meteheu'erietɨ memayeitɨarie kakaɨyarixi 'axamemɨteyurie mewarunɨku, meta metekukuyekaku: xewitɨ mɨkɨ Mariya Mararatanaka katinitewakaitɨni, meripai muxɨnarie kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene me'inɨkaku 'atahutatɨ, 3 xewitɨta Wana katinitewakaitɨni Tsutsa mɨ'ɨyayatɨkai, mɨkɨ Tsutsa mɨhɨritɨariekai Herurexi mɨtimikwanikɨ, xewitɨta Tsutsana, hipatɨta yumɨiretɨ, mɨkɨ mekaniwaparewiekaitɨni tita memɨteheuxeiyakaikɨ.
4 Merikɨtsɨ yumɨiretɨ teɨteri hetsɨana mekaniyuxeɨriekaitɨni, mɨireme kiekaritetsie meheyekɨneka, hikɨ 'ɨxatsi hepaɨtsita tikuxatatɨ katiniwaruti'ɨkitɨatɨyani mɨpaɨ 'utaitɨ: 5 «Ti'iwiwame kanayeyani 'imɨari ka'iwienike. Merikɨtsɨ 'imɨari 'iwienekaku, hipatɨ huye tetsita kaniukaxɨrieni, hikɨ kaniutiketsinarieni, meta wikixi mekanikuxɨni. 6 Hipatɨta mutetexiyatsie kaniukaxɨrieni, 'utineka kaniutiwani mɨka'akuhawirekaikɨ. 7 Hipatɨta xuyatsata kaniukaxɨrieni, hamatɨana 'utinexɨaka xuya kanenukanani. 8 Hipatɨta kaniukaxɨrieni 'aixɨa mɨraku'anetsie, 'utineka kaniutixuawere xeitsienituyari payeixɨa».
Mɨpaɨ 'utayɨka karima mɨpaɨ kaniutayɨni: «Xewitɨ netɨ mu'enaxɨ, ke'u'ena».
9 Hikɨ hetsɨana miemete teyɨ'ɨkitɨwamete mekaniku'iwawiyakaitɨni keri haine mɨkɨ 'ɨxatsi. 10 Mɨpaɨ kaniutayɨni: «Xeme xekanipitɨarieka xemimaikakɨ tita mɨtiuti'awietsiekai, xemɨtemaikakɨ Kakaɨyari mɨra'aitatsie timieme, hipatɨ pɨta 'ɨxatsikɨ xeikɨa mekanipitɨarieka,
»“para meheunenieretɨ memɨka'ixeiyakɨ,
meheu'enanatɨ, memɨka'i'enienikɨ”.
11 »'Ɨxatsikɨ 'ipaɨ katinimatsiɨkɨni: 'Imɨari, Kakaɨyari niukieya kanihɨkɨtɨni. 12 Huye tetsita miemete, mɨkɨ mekanihɨkɨtɨni memɨ'enana, peru kwitɨwa kani'axeni Kauyumarie, wa'iyaritsie kaninawani niuki kapa me'utawikweitsitɨarienikɨ yuri mete'uta'eriekaxɨame. 13 Makutetexiyatsie miemete, mɨkɨ mekanihɨkɨtɨni memitanaki'eri niuki meyutemamawietɨ me'u'enanaka, peru mɨkɨ mepɨkahananatɨka. Yatewimekɨ yuri mekateni'erieka, peru kepauka memɨta'inɨatsienitsie mekatenikuhayeikawani. 14 Xuyatsata mukaxɨri, mɨkɨ mekanihɨkɨtɨni memɨ'enana, peru 'iyaritɨarika, tuminikɨ, hikɨ mieme tukari naki'eriyayakɨ meyɨatɨ mekananukanaka, meta mepɨka'aye'axɨani. 15 'Aixɨa mɨraku'anetsie miemete, mɨkɨ mekanihɨkɨtɨni niukitsie memɨtewiya 'aixɨa 'iyarikɨ meyuwaɨriyatɨ me'u'enanaka. Mɨkɨ mekaniutixuxuawereni mete'uka'eniwatɨ.
Kɨxeme
16 »Kɨxeme 'utaiyame pɨka'iti'awieta, xarita pɨkaheikayeni, 'utatɨa pɨkaheitayeni, matsi wapaitɨ kaneitiyemɨkɨ, mɨkɨ memɨwatahaxɨaxime hekɨariyaya memɨxeiyakɨ. 17 Karikɨ naitɨ tita mɨti'awietsie katinahekɨarimɨkɨ, meta naitɨ tita mɨti'awietsiekai katinitamariwamɨkɨ. 18 'Ayumieme, yemekɨ xekeneu'enana. Kemɨ'ane tixaɨtɨ mɨrexeiya, tawari matsi pɨtimikieni, kemɨ'ane mɨkarexeiya, tsepa 'etsiwa rexeiyame muyu'erie mɨkɨ katininawaiyariemɨkɨ».
Ketsutsi 'iwamama meta warutsieya
(Ruk 8:19-21 – Mat 12:46-50, Mar 3:31-35)
19 Merikɨtsɨ maamaya meta 'iwamama mekaniu'axɨani hetsɨana, mekaniyutatexieni me'itahɨaweke, teɨteri yuwaɨkawatɨ memayetekaikɨ.
20 Hikɨ mɨpaɨ katiniutahɨawarieni:
—'Amaama meta 'a'iwama takwa mekaneti'uka mematsixeiyakutɨ.
21 Peru mɨkɨ mɨpaɨ katiniwaruta'eiya:
—'Ikɨ Kakaɨyari niukieya memɨ'enie yamemɨtekahu, mɨkɨ mekanihɨkɨtɨni nemaama meta ne'iwama.
Ketsutsi 'eka kemɨreunuitɨa
(Ruk 8:22-25 – Mat 8:23-27, Mar 4:36-41)
22 Merikɨtsɨ heiwa kanuwatsie kanikayerɨni, hetsɨana miemete teyɨ'ɨkitɨwamete wahamatɨa. Mɨpaɨ katiniwarutahɨawe:
—Harakuna 'anutaɨye tepanukɨne.
Hikɨ mekanayekɨne, 23 hapa me'uhukaku Ketsutsi kaneukuni. Hikɨ 'eka kaniuyutawewieni tɨrɨkaɨyetɨ wiyerimatɨ harakuna hetsie, hikɨ kanuwatsie haa kanitahɨnirɨmekaitɨni meta mekanikayunirɨmekaitɨni.
24 Hikɨ mekanenutahɨtɨani mɨpaɨ me'utiyuatɨ:
—Ti'ɨkitame, Ti'ɨkitame, tepɨkayunirɨme.
Ketsutsi 'anukukeka kanitatieni 'eka hamewari meta, hikɨ kaneunuani, kayuwatɨ kaniutamare.
25 Hikɨ mɨpaɨ katiniwarutahɨawe teyu'ɨkitɨwamete:
—¿Keri yuri xete'erie?
Meheumamatɨ mekanihɨxiyakaitɨni mɨpaɨ meteyɨkɨhɨawetɨ: «¿Ketsɨ pɨpaikɨ 'ikɨ, pɨtiwa'aitɨa 'eka meta hamewari haa, yamepɨtekahu kemaine?»
Kakaɨyarixi kememɨte'iwiyakai katarenatanaka
(Ruk 8:26-39 – Mat 8:28-34, Mar 5:1-20)
26 Hikɨ Katarenatsixi wakwieyaritsie mekaneta'axɨani kanuwatsie meyetetɨ, Karereya 'anutaɨyetsie. 27 Heukakeximekaku kwiepa, tewi nenukunake mana mɨkiekametɨkai, kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene meminɨkai mɨixa. 'Ayumieme mɨkɨ 'ixurikite pɨka'anakatɨkɨkai, kiita pɨka'ayekatei, matsi teukiyatsata kaniuyeikakaitɨni. 28 Ketsutsi 'uxeiyaka, 'utahiwaka kanatiweni hetɨana mɨpaɨ tiuhiwatɨ:
—¿Kepeneti'uximatɨa Ketsutsi, Kakaɨyari taheima makawe pemɨnu'aya? Nepɨmatsiwawirie kwerietɨ, penɨkahɨrixɨa netsi'uximatɨaka.
29 Mɨpaɨ kaniutayɨni mɨkɨ, Ketsutsi mɨtita'aitɨakɨ kakaɨyari mɨka'itiya, mixɨnakɨ tewi. Mɨixa wiyari kaniwiyakaitɨni kakaɨyari 'axamɨ'ane, tewi nanutahɨiwakaitɨni tepɨakɨ 'akuwietɨ yumamatsie yɨ'ɨkatsie, kanititekekaitɨni tepɨa karenayari meta kakaɨyari 'axamɨ'ane kaneiwitɨkɨkaitɨni makumawetsie paitɨ.
30 Merikɨtsɨ Ketsutsi mɨpaɨ katinita'iwawiya:
—¿Kepetitewa 'ekɨ?
'Iya yumɨiretɨ kakaɨyarixi meminɨkaikɨ mɨpaɨ kaniutayɨni:
—Xeiwaxayari nekatinitewaka.
31 Mɨkɨ kwerietɨ waɨkawamekɨ mekaniwawiriekaitɨni Ketsutsi mɨkawatanɨ'anikɨ meukatewatsie memɨkayehukɨ. 32 Merikɨtsɨ mana hura yumɨiretɨ tuixuri mekatenikwatɨwekaitɨni yemuritɨa, mekanitawawirieni kakaɨyarixi mɨpaɨ mɨtiwapitɨanikɨ memɨwatiwiyakɨ tuixuri. Mɨpaɨ yakatiniwarupitɨani. 33 Hikɨ kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene me'ixɨnaka tewi, mekaniwarutiwiya tuixuri, hikɨ tuixuri yunaitɨ mekaniutinautsa. 'Axa'anekɨa mekaneukanautsaxɨani, harakunapa mekaneuxɨrieni.
34 Hikɨ tuixuri wahɨwemete me'uneniereka kemɨtiuyɨ mekaniyuta'unaxɨani, kiekaritsie mekatenikuxatakaitɨni kiekari 'aurie meta, 35 mana mekaneyekɨne me'ixeiyake kemɨtiuyɨ. Ketsutsi hetsɨa me'u'axɨaka tewi mekaniutaxeiya kakaɨyarixi memixɨnaxɨ. 'Aixɨa reukemaritɨ Ketsutsi hetɨa kaniukateitɨni heuyumarietɨ, hikɨ mekaniutimamani. 36 Hikɨ memunenierixɨ mekateniwarutaxatɨani kemɨtiutawikweitsitɨarie tewi kakaɨyarixi meminɨkai. 37 Hikɨ yunaitɨ Katarenatsixi wakwietsie memɨtamakai meyumɨiretɨ mekanitawawirieni mana mayeyanikɨ, kwinimieme memɨtemamakaikɨ. Ketsutsi kanuwatsie kayerɨka kaneyani yu'utɨma.
38 Hikɨ 'iya tewi kakaɨyarixi memixɨnaxɨ kanitawawirieni hamatɨana mɨkuyeikanikɨ, matsi Ketsutsi kanitateutɨani mɨpaɨ katinitahɨawe:
39 —'Akie kenemie, mana ketiniwaretaxatɨa naime Kakaɨyari kemɨmatsi'uyuri.
Kaneyani naitsarie kiekaritsie tikuxatatɨ kemɨtitawikweitsitɨa Ketsutsi.
Kairu nu'aya meta 'uka Ketsutsi 'ɨkarieya mumayɨa
(Ruk 8:40-56 – Mat 9:18-26, Mar 5:22-43)
40 Merikɨtsɨ Ketsutsi 'anutaɨye heta'aku, yumɨiretɨ teɨteri mekanitawaɨritɨani me'ikwewietɨ. 41 Hikɨ tewi mana kaninuani Kairu titewatɨ, tuki mɨhɨritɨarie kanihɨkɨtɨkaitɨni. Ketsutsi hetɨa 'utihɨximakeka waɨriyarika kanitawawirieni kiena mɨmiekɨ. 42 Xeime xeikɨa kanexeiyakaitɨni yuniwe 'ukatɨme, tamamata heimana huta wiyari yakɨtɨtɨ hɨkame, kanemɨximekaitɨni.
Merikɨtsɨ 'ayeyaku yumɨiretɨ teɨteri mekanitsaipɨnakaitɨni. 43 Hikɨ mana kaniuyeikakaitɨni watsata, 'uka mɨtikuyekai tamamata heimana huta wiyari mɨyuriekai xuriyaya kaheunuawekaku, teyu'uayemawamete wahetsɨa yupiini katiniutixɨtɨakaitɨni naime, nixewitɨ pɨkayɨwekai menayehɨanikɨ. 44 Mɨkɨ 'ahurawa kaniuyani waritana 'uyemietɨ kanimayɨani 'ɨkarieya putuniyaritsie, hikɨ yapauka kaneunuani xuriyaya.
45 Hikɨ Ketsutsi mɨpaɨ kaniutayɨni:
—¿Kepaikɨ pɨnetsi'umayɨa?
Yunaitɨ meyuku'imawakaku, mɨpaɨ kaniutayɨni Pekuru:
—Ti'ɨkitame, yunaitɨ teɨteri 'a'aurie mepɨyukuxeɨri mepɨmatsitsaipɨna, ¿kepai pɨnetsi'umayɨa peraine?
46 Ketsutsi mɨpaɨ kaniutayɨni:
—Xewitɨ pɨnetsi'umayɨa. Tɨrɨkariya nehetsie payene yanepɨretima.
47 Hikɨ 'uka yatimaitɨ 'awie mɨkayɨanekaikɨ, 'utayɨyɨakatɨ kaninuani, hetɨana 'atiweka yunaime teɨteri wahɨrɨpa kanitaxatɨani kemɨtimayɨa meta yapauka kemɨranayehɨiya.
48 Ketsutsi mɨpaɨ katinitahɨawe:
—Neniwe, yuri pemɨti'eriekɨ 'aixɨa pereu'erietɨ pepatɨa. 'A'iyaritsie peka'uximatɨarietɨ kenemie.
49 Merikɨtsɨ mɨpaɨ 'utainekaku 'akuxi, xewitɨ tuki mɨhɨritɨarie kie meyetɨa mana kaninuani mɨpaɨ titahɨaweke tuki mɨhɨritɨarie:
—'Ari 'aniwe kanemɨni yemekɨ. Ti'ɨkitame pepɨkati'uxitɨaka.
50 Hikɨ Ketsutsi 'u'enaka mɨpaɨ katinitahɨawe:
—Pepɨkaheumaka, yuri ketineuta'eri xeikɨa, kanitawikweitsitɨariemɨkɨ.
51 Hikɨ Kepauka Ketsutsi Kairu kiita meutaha, hipame pɨkawarupitɨa hamatɨana memeutahaxɨanikɨ mɨwayekateitsie, Pekuru, Wani meta Kakuwu xeikɨa, 'ɨimari paapaya meta maamaya xeikɨa kaniwarupitɨani. 52 Yunaitɨ mekaniutitsuanakaitɨni mekane'eriwakaitɨni meyuhiwerietɨ. Ketsutsi mɨpaɨ katiniwarutahɨawe:
—Xepɨka'utitsuanani, pɨkamɨki, matsi pukutsu.
53 Hikɨ mɨkɨ mekani'atsekaitɨni metemaitɨ yeme mɨmɨkikaikɨ. 54 Peru mɨkɨ mamayatsie kawiereka, mɨpaɨ katinitahɨawe:
—'Ɨimari 'aku, kenanukukexi.
55 Hikɨ 'iyarieya kaninuani, yapauka kananukukeni. Ketsutsi mɨpaɨ katiniuta'aita mɨtimikienikɨ. 56 Hikɨ 'ukiyarimama mekaniuhɨxiyani, peru Ketsutsi mɨpaɨ katiniwarutahɨawe, nixeime tɨma memɨkatehaxaxatɨwanikɨ kemɨtiuyɨ hepaɨtsita.