Marikuxi
Niuki 'aixɨa manuyɨne kemɨraka'utɨa
1
Ti'ɨyame Wani kemɨtikuxatakai
(Mat 1:2-8 – Mat 3:1-11, Ruk 3:2-16)
1 Niuki 'aixɨa manuyɨne Ketsutsi Kɨritsitu Kakaɨyari nu'aya hepaɨtsita, 'ipaɨ katiniutsutɨarieni.
2 Mɨpaɨ katiniuyɨni Kitsariyaxi Kakaɨyari niukameya xapayatsie kemɨre'uxa:
«Kamɨ, ne neniuki tuayame nekananunɨ'amɨkɨ 'ahɨxie paitɨ,
mikuha'aritɨanikɨ 'ahuye».
3 «Xewitɨ makumawetsie mɨpaɨ pɨrehiwa:
“Ti'aitame huyeya xekeneukuha'aritɨa,
xexeurawime huyeya xekeneutiwewi”».
4 Mɨpaɨ Wani Ti'ɨyame katininuani, makumawetsie katini'ɨyanekaitɨni meta tikuxatatɨ teɨteri memɨtehayewakɨ 'axameteyurietɨ meta memɨka'ɨyarienikɨ mɨpaɨ mɨtimatsiɨkɨnikɨ kename mete'uhayewaxɨ 'axameteyurietɨ. 5 Yunaitɨ teɨteri Kureya kwieyaritsie kiekatari meta Kerutsareme kiekatari mekani'axekaitɨni hetsɨana. Mɨkɨ meyuhekɨatakaku 'axakememɨteyuriekai, mɨkɨ kaniwaruka'ɨyakaitɨni Kurutani hatuxameyaritsie. 6 Wani kemarieya kameyu huxarieyakɨ pɨwewiyakai. Nawikɨ kananayukuhɨakaitɨni meta pɨtikwa'akai tɨpuxi meta xiete yeuta mieme. 7 Kemɨtikuxatakai, mɨpaɨ kaniutainekaitɨni: «Xewitɨ 'ukanamieni ne'utɨma, mɨkɨ matsi waɨkawa kanitɨrɨkaɨyeni keyuri ne. Ne 'aixɨa nepɨka'ane nehetsie mɨtinakenikɨ ni nemiparewienikɨ kakaiya nemixɨnirienikɨ. 8 Ne hakɨ nekanixe'uka'ɨyani, matsi mɨkɨ pɨxeka'ɨya 'Iyari Mɨtiyupatakɨ».
Ketsutsi kemɨtiuka'ɨyarie
(Mar 1:9-13 – Mat 3:13-17, 4:1-11, Ruk 3:21-22, 4:1-13)
9 Merikɨtsɨ, 'ana kaninuani Ketsutsi, Natsareti heyeyaka Karereya kwieyaritsie, hikɨ Wani kanika'ɨya Kurutani hatuxametsie. 10 Hikɨ Ketsutsi hapa 'anatiyeiximetɨ, muyuawi kaniuxeiya 'anakayepierirɨmeme, meta 'Iyari kaniuxeiya 'a'akamieme para hetsiena mɨyuhayewakɨ, kukuru hepaɨ 'anetɨ. 11 Xewitɨta kanetaniuni taheima, mɨpaɨ 'utaitɨ: «'Ekɨ pekanineniwetɨni nekamaninaki'erieka, 'akɨmana nekaniyutemawieka».
12 Hikɨ 'Iyari kaneinɨ'ani makumawetsie paitɨ, 13 mana kaniuyeikakaitɨni huta tewiyari tukari, Kauyumarie kani'inɨatanekaitɨni. Yeutari memɨwaxuawe kaniuyeikakaitɨni Ketsutsi, Kakaɨyari niukieya tuayametemama mekaniparewiekaitɨni.
Ketsutsi kemɨtiwaruta'ini hetsiena memɨtewiyanikɨ ketsɨteweiyamete yunaukame
(Mar 1:16-20 – Mat 4:18-22, Ruk 5:2-11, Wa 1:35-42)
14 Merikɨtsɨ 'arike Wani 'anutahɨiyaku, Ketsutsi Karereya paitɨ kaneyani, niuki kuxatatɨ 'aixɨa manuyɨne Kakaɨyari hetsɨa mieme, 15 mɨpaɨ 'utaitɨ: «Tukari kanaye'aniri. Kanehuraniri Kakaɨyari kemɨtita'aita. Xeketeneuhayewa ke'axaxemɨteyurie, niuki 'aixɨa manuyɨnetsie yuri xeketeneuta'eri».
16 Merikɨtsɨ, harakuna tetsita 'uyemietɨ Karereya kwieyaritsie, kaniwaruxeiya yu'iwamakame Tsimuni meta 'Atɨrexi, wipi mekaneukawiwiwakaitɨni harakunatsie, mɨkɨ memɨketsɨweiyametetɨkaikɨ. 17 Hikɨ Ketsutsi mɨpaɨ katiniwarutahɨawe: «Hikɨmɨ, nehetsie xeketeneuwiya, teɨteri waxexeɨriwamete nekanixe'ayeitɨamɨkɨ». 18 'Ana kwitɨwa wipi me'uku'eiriexɨaka, hetsiena mekateniuwiya.
19 Hikɨ kwitɨwa ya'amietɨ kaniwaruxeiyata yu'iwamakame Kakuwu meta Wani, Tsewereu niwemama, mɨkɨ kanuwatsie mekaniyetekaitɨni yuwipi memanetsikitɨatɨ. 20 'Iya kaniwaruta'inieni, hikɨ mɨkɨ, yupaapa Tsewereu me'uku'eirieka kanuwatsie yekaime meta te'iwamete wahamatɨa, Ketsutsi mekaneweiya.
Kakaɨyari mɨka'itiya tewi kemɨtinɨkai
(Mar 1:21-28 – Ruk 4:31-37)
21 Merikɨtsɨ Kaperunaume mekaneta'axɨani, hikɨ kwitɨwa 'uxipiya tukari 'aye'aku, huriyutsixi watukita heutahaka, katini'ɨkitakaitɨni. 22 Mekanihɨxiyakaitɨni tita mɨti'ɨkitakai hepaɨtsita, kemɨ'ane heitserie mexeiya hepaɨ katiniwaru'ɨkitɨwakaitɨni, mɨkɨ 'inɨarikɨ memɨte'ɨkitakai wahepaɨ pɨkati'ɨkitakai. 23 Merikɨtsɨ, yapauka tewi kaniutahiwa tukita kakaɨyari 'axamɨ'ane minɨkai:
24 —'Ai, ¿titayari 'uperamie tahetsɨa Ketsutsi Natsaretitanaka? ¿Petatsiheuyehɨanike petinua? Ne nepɨmatsimate kemɨ'ane pemɨhɨkɨ: Kemɨ'ane Kakaɨyari hetsiemieme mɨpatsie, 'ekɨ pekanihɨkɨtɨni.
25 Ketsutsi kanitatieni, mɨpaɨ tikɨhɨawetɨ:
—Kayuwatɨ 'aixɨa, keneuxɨna mɨkɨ tewi.
26 Hikɨ mɨkɨ kakaɨyari 'axamɨ'ane tewi kaniutayuitɨani, karima 'utahiwaka hetsiena kanayeyani. 27 Yunaitɨ mekaniuhɨxiyani, 'ayumieme niuki mekaniutixɨatɨatɨkɨne mɨpaɨ me'utiyuatɨ: «¿Ketita tihɨkɨ 'ikɨ? 'Ɨkitsika mɨhekwa, mɨkɨ heitserie hexeiyatɨ katiniwa'aitɨaka. 'Atsita kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene katiniwa'aitɨaka, meta mɨkɨ mekani'enieni» 28 Hikɨ kwitɨwa naitsarie Karereya kwieyaritsie kaniutamariwa kemɨtiuyuri.
Ketsutsi kemɨrenayehɨa Pekuru warɨkaɨya
(Mar 1:29-34 – Mat 8:14-17, Ruk 4:38-41)
29 Merikɨtsɨ tukita me'ayenexɨaka, Tsimuni meta 'Atɨrexi wakie mekanekɨne, Wani meta Kakuwu yunaitɨ. 30 Tsimuni warɨkaɨya yu'utatsie kanikakateitɨni hɨiyatɨ, hikɨ Ketsutsi kwitɨwa mekateniutaxatɨani kemɨ'anekai. 31 Hikɨ mɨkɨ 'ahurawa kaniuyani, mamayatsie kanikawiere kanenukuhana. Yapauka hɨiya kanihayewa, hikɨ katiniwarumini.
32 Hikɨ taikai, tau 'akayunekuri, teɨteri mekani'atɨirieni tekwikwikate yunaime, meta mɨkɨ kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene memɨwawiyakai. 33 Yunaitɨ kiekatari mekaniyukuxeɨrieni kitenie hɨxie. 34 Yumɨireme 'aixɨa meteheu'eriekame kaniwarayeitɨani kwimemɨyɨakai mɨireme kwiniyakɨ. Metatsiere kakaɨyarixi kaniwarayenɨ'axɨani yuwaɨkawame, peru pɨkawapitɨakai kakaɨyarixi memɨtiniunikɨ, mɨkɨ memimaikaikɨ.
Ketsutsi kemɨtikuyeikakai Karereya kwieyaritsie tikuxatatɨ
(Mar 1:35-38 – Ruk 4:42-43)
35 Hikɨ 'uxa'arieka ximeri meripaitɨ 'akuxi yɨwikɨta Ketsutsi kananukukeni, kiita wayeyaka kaneyani teɨteri memɨka'anu'uwatsie paitɨ, mana kaniuyutanenewieni. 36 Hikɨ Tsimuni, meta hipatɨ hamatɨana memu'uwakai Ketsutsi mekananukuyeike.
37 Me'itaxeiyaka mɨpaɨ mekatenitahɨawe:
—Yunaitɨ teɨteri mepɨmatsikuwautɨwe.
38 Ketsutsi mɨpaɨ katiniwarutahɨawe:
—Kɨmɨtsɨari huma pɨta tepɨyehu, hipame kiekaritetsie tepɨtayeixɨani, nemɨtiwaretaxatɨanikɨ manarita. 'Ayumieme nekaneyeyani.
39 Hikɨ naitsarie Karereya kwieyaritsie kanikuyeikakaitɨni, tikuxatatɨ watukiteta meta warayenɨ'awatɨ kakaɨyarixi 'axamemɨ'anene.
Ketsutsi kemɨrenayehɨa tewi kwiniyakɨ mɨka'itiyakai
(Mar 1:40-44 – Mat 8:2-4, Ruk 5:12-14)
40 Merikɨtsɨ xewitɨ tewi nawi kwiniyayari mexeiyakai kaninuani hetsɨana, kwi 'iwawirietɨ, hɨxiena 'utitunumakeka, mɨpaɨ katinitahɨawe:
—Xɨka pe'awaɨriyani, pepɨyɨwe pemɨnetsi'itieni.
41 'Inenimayatɨ, Ketsutsi yumamá 'utatseraka kanimayɨani, mɨpaɨ tikɨhɨawetɨ:
―Nepɨnewaɨriya. Pekaniu'itiyaniri.
42 Mɨpaɨ titahɨaweku yapauka kaneunuani nawi kwiniyayari. Tewi 'itiyatɨ kanayani. 43 Waɨkawamekɨ 'ihɨritɨatɨ, Ketsutsi kaneinɨ'ani kwitɨwa, mɨpaɨ tikɨhɨawetɨ:
44 ―Neuxei, xeimetɨma pepɨkaraxaxatɨwani, mawari wewiwame hetsɨa pɨta kenemie kene'ahekɨata matsihexeiyakɨ, 'aixɨa pereu'erietɨ pematɨakɨ, kenanutimawa kemɨtiu'aitaxɨ Muitsexi yapemɨtiwatahekɨatɨanikɨ.
45 Mɨkɨ matsi mana heyaka yatiniutixatatɨyani waɨkawa, naitsarie katinikuxatakaitɨni kemɨtiuyɨ. 'Ayumieme Ketsutsi pɨkayɨwekai kiekaritsie me'axeni yuhekɨatatɨ, matsi yeuta nekateitɨni makumawetsie. Mɨyatɨtɨ hetsɨana mekani'axekaitɨni naitsarie kiekatari.