6
Atuli kritik Lamtua Yesus nol un ima-ii las deng leol teen in dake
(Matius 12:1-8; Markus 2:23-28)
1 Oe mesan na, tom nol atuil Yahudi las leol teen in dake kon, Yesus nol Un ima-ii las laok deng atuli las klapa dalen. Un ima-ii las nul ael-gandum isin in se oen silan na ngas hidim kisis le kaa. 2 Se na, muik atuli at ila lo deng partei agama Farisi man kil dididi oen hadat Yahudi la. Oen net Yesus ima-ii las tao ela kon, oen kaing Un noan, “Tasao le Ku ima-ii las kaliut kit atorang agama la lia? Oen daek osa tom nol leol teen in dake! Ngat le! Oen ket ael-gandum nan. Tao ela deken!”✡Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 23:25
3-4 Mo Yesus siut noan, “Elola la? Mi nangan net upung Daud dehet ta lo ke? Upung Daud nol un ima-ii las tain nas seen undeng oen lubus isi. Kon oen taam lakos Ama Lamtua Allah Hleep in Kohe-kanas sa, le kat ruti man tulu agama las in bel Ama Lamtua son nas, hidim oen kaas. Molota suma tulu agama las siis man boel in kaa ruti nas. Atuil didang ngam boel lo. Upung Daud kaa, mo muik atuli in bel kula one lo. Mi hnika el noan les taan Ama Lamtua Allah Buk Niu ka lo!✡Samuel mesa la 21:1-6; Atorang deng Tulu Agama las 24:9
5 Tidi mi hngilan nas le hii babanan ne! Auk niam, Atuling Baktetebes sa. Auk muik hak le nutus noan, atuli li boel tao saa tom nol leol teen in dake.”
Lamtua Yesus tao banan atuling mes ima halin mate
(Matius 12:9-14; Markus 3:1-6)
6 Oe mesan na, tom nol leol teen in dake mes pait kon, Yesus lako tui se um in kohe-kanas mesa. Se na, muik biklobeng mes ima halin mate. 7 Se na kon, muik guru agama at ila lo nol atuli deeh deng partei agama Farisi, man nuting lalan le noan tao nahu Yesus. Kon oen nata-natang le tamlom mo Un tao banan atuling man ima halin na in mate ka, tom nol leol teen in dake ka. Ta nini ela lam, oen tudu nal Un se atuil hut mamo silan. 8 Mo Yesus taan parsis oen in nangan na. Tiata Un haman atuling man ima halin in mate ka, le tekan noan, “Kaka! Maa dil se hlala ni le!” Kon un lako dil se hlala ka. 9 Hidim Yesus ketan atuli las elia, “Olan Auk ketan mi napat le. Muid kit atorang agama lia lam, asa man boel kit daken tom nol leol teen in dake ka la? Kit daek sa-saa banan tamlom daat ta? Kit bel slamat atuli, tamlom tao didaan un in nuli ka la?” 10 Yesus ngat pukiu one, hidim Un aa nol atuling man ima halin in mate ka noan, “Doong ku imam ma maa!” Kon un doong ima ka, ti un ima ka banan nol na kon.
11 Net ela kon, Yesus musu las komali isi. Hidim oen mulai nangan daat le nuting lalan elia, “Kit musti nuting lalan didang pait, le halin kiu nahu Una.”
Lamtua Yesus huil nal Un ima-ii at hngul dua kas
(Matius 10:1-4; Markus 3:13-19)
12 Nesang lo kon, Yesus lako se leten mes le kohe-kanas. Un kohe-kanas se la duman mes tetema. 13 Ola oskaong bii kon, Un haman nakbua totoang atuil in muid Una ngas, le huil nal atuli at hngul dua, halin daid Un atulin in nutus. Atuil man Un in huli ngas ngalan nas elia:
14 Simun (man Yesus haman noan ‘Petrus’),
Anderias (Simun palin na),
Yakobus,
Yuhanis (Yakobus palin na),
Filipus,
Bartolomeos,
15 Matius,
Tomas,
Yakobus (Alpius ana ka),
Simun (man muid partei Selot),*Partei Selot ta, nuting lalan le oen dil esas deng pamarenta Roma. Kon oen ngali partei na noan ‘Patriot’.
16 Yudas (Yakobus ana ka), nol
Yudas Iskariot (man mam hee soleng Yesus).
Lamtua Yesus tao banan atuli hut mamo
(Matius 4:23-25)
17 Nikit Yesus nol Un ima-ii las nius deng leten na kon, oen dil se dale titun mesa. Se na, muik atuli hut mamo maas nakbua. Oen maas deng propinsi Yudea, deng kota Yerusalem, deng Tirus nol Sidon, kota dua nas ne tasi suut. 18 Oen maas le noan hii se Yesus, nol muik in le nodan Un halin tao banan atuil in heda ngas. Kon Un tao banan one. Un kon tao banan atuil in tom uikjale kas, nol nulut puting uikjale deng atuli las. 19 Totoang atuil nas kom le huud Una, ta eta oen huud toman nam, muik kuasa puit deng Una, le tao banan one.
Atuil in haup ulat, nol atuil man haup in daat
(Matius 5:1-12)
20 Hidim Yesus bali saol Un ima-ii las, le tuis noan,
“Ulat bating
atuil kasiang ngas!
Undeng Ama Lamtua Allah esa man daid mi Lahin banan na!
21 Ulat bating
atuil in lubu ngas!
Undeng mam Ama Lamtua man tao mi le silim.
Ulat bating
atuil in lilu nol dalen susa ngas!
Undeng mam mi mail nol dalen kolo.
22-23 Ulat bating
atuil in tom susa undeng in muid Au, Atuling Baktetebes nia ngas!
Undeng mam Ama Lamtua bel seda mi in tom susa na se sorga.
Atuli las pesang dael nol mia,
tamlom tao didaan mi ngaal banan na,
tamlom tudan-kida mia,
tamlom nulut soleng mi banansila el atuil daat ta kon no,
mi ulat,
undeng mam se sorga lam, Ama Lamtua nangan net mia.✡Petrus mesa la 4:14
Tiata eta atuli tao sus mi ela son nam, tao teken mi dalen nas, nol mi kon musti dalen kolo tutungus! Herang deken, undeng atuil in tao sus mia hahalas nia ngas, oen upu kia-kaon nas esan kon tao sus Ama Lamtua Allah mee-baah hmuna-hmunan nua ngas.
Tiata, eta mi haup in susa tuladang ela lam,
tao mi dalen nas kolo tutungus,
undeng mam Ama Lamtua balas bel mi mamo-mamo se sorga!✡Dehet deng Bangsa Israel nol Bangsa Yahuda lalis dua la 36:16; Dehet deng Aan in Nutus sas 7:52
24 Mo atuil in muki ngas!
Mi nahim tom in daat,
undeng mi in nuil dalen kolo ka, suma pes se ni sii tuun!
25 Atuil in sili ngas!
Mi nahim tom in daat,
undeng oras lubu in muun isi ka saek tom mia.
Atuil in mail dadahut halas nia ngas!
Mi nahim tom in daat,
undeng in susa-daat ta maa tao mi le lilu hultotoen.
26 Atuil man kom naseke le haup todan nas!
Mi nahim tom in daat,
undeng hmunan nu mi upu kia-kaon nas kon,
naka-naka mee-baah in dehet nole-lilung daat tas!”
Mi musti namnau mi musu las
(Matius 5:38-48; 7:12a)
27 Kon Yesus tupang napiut noan, “Tidi mi hngilan nas le hii babanan! Mi musti namnau mi musu las. Nol tao dais banan taung atuil in kom mi lo ngas. 28 Kohe-kanas le nodan Ama Lamtua Allah, halin tao dais banan bel atuil man in kolen-bahang mi ngas. Nol nodan Un le tao dais banan taung atuil in tao mi dadaat tas. 29 Eta muik atuli in papas ku pipim halin na kam, nang le un papas taplaeng ku pipim halin na kon. Eta muik in nuhu-dau ku kaod metes sa kam, bel taplaeng ku kado la. 30 Eta muik atuli in nodan ku sa-saa mesa kam, belen tuun lako. Nol eta muik in kat lai-niin ku sa-saa mesa kam, nang le un palan tuun tia. Laok sium pait bakun na! 31 Ku musti tao saol atuil didang, banansila el ku in kom le oen tao saol ku ka kon.✡Matius 7:12
32 Ku kom in tulu namnau bel ku atulin esa nas. Na banan kon. Mo ela lam in muun ni saa? Ta atuil daat tas namnau oen atulin esan nas ela kon! 33 Eta ku suma daek banan saol atuil in daek banan saol ku ngas sam, in muun ni ki ola la? Ta atuil daat tas taan in daek banan saol apa ela ka kon. 34 Eta ku suma bel duit se atuil in naut duit se ku, mo mam baen nal pait ta sam, in muun dui ki saa la? Ta atuil daat tas kon bel duit se atuil in naut duit tas, sadi ola bingin dua kam oen sium pait nol tetema.
35 Mo in banan dui ka elia: namnau ku musu las! Nol tao dais banan saol one. Asa man oen parlun nam, beles tuun lako. Nangan noan oen bel pait nalan tam lo ka deken. Nini ela lam, mam Ama Lamtua Allah balas ku. Nol ku daid Ama Lamtua Allah Man Lapa Dudui ka ana. Undeng ku in nuli ka el ku Amam in kom le daek dais banan saol atuil daat ta ngas. Un kon daek dais banan saol atuil man nodan mamo taan lo ngas. 36 Tiata ku musti tulu dael in namnau saol atuli lia, banansila el ku Amam in ne sorga ku tulu in namnau bel ku ka kon.”
Kritik atuil dadahut deken
(Matius 7:1-5)
37 Yesus tui napiut noan, “Sukat atuil deken, le halin nam atuli sukat bali ku deken. Kritik atuil deken, ta lo kam mam atuli kritik bali ku. Nadidingun atuli li in kula-sala ngas, le halin nam oen kon nadidingun ku in kula-sala ngas. 38 Eta ku bel atuli li asa man oen in parlu ngas sam, mam ku haup pait. Mam Ama Lamtua mana le halin ku sium pait nol inu-inu. Na tuladang el atuli doan bula mamamo laok se blek in hnukat ta, hidim heko-heko nol tudan niung le nisi pait didiin inu lai-lisi. Ku in simu ka kon tuladang ela. Eta ku bel bubuit tam, ku kon sium pait bubuit. Mo eta ku in bele ka mamo kam, ku in sium pait ta kon mamo.”
39 Yesus kon tui nini kleta le tek noan, “Atuil in tedo ka, taon elola ko tulu lalan bel atuil tedo tenga ka lo. Ta lo kam oen duas leo-leo naih taam lakos bolo dalen!✡Matius 15:14 40 Nol tana-ana hkola li niam mo taon elola ko taan dui deng un gurun na lo! Mo eta un muid babanan un gurun na in tui ka lam, un daid nal tuladang el un gurun na kon.✡Matius 10:24-25; Yuhanis 13:16; 15:20
41 Taom ku tadas bana-banan atuli li in kula ana blutu mesa ka. Mo ku in kula tetene na, ku nangan noan muik lo. Na hnika el ku net hmomos ana mes se atuli mes mata dalen. Molota kai hbatan tene mes keba ku matam ma, mo ku tanan lo! 42 Taon elola le ku brain aa noan, ‘Pail-kaka! Maa le auk maid puting hmomos in mo ku matam beas sa ka le.’ Molota ku esa net saa lo, lole muik kai hbatan tene mes keba ku matam ma lam! Hoe! Meman ku niam atuil in sila-klup tuun! Tulung nikit soleng kai hbatan tene in mo ku matam ma ka le, halas-sam ku neta, le maid soleng nal hmomos ana in se ku tapam ma mata ka ka.”
Atuli li dalen na tanan deng un in lako-dake ka
(Matius 7:16-20; 12:33-35)
43 Yesus tui tapnaeng kleta mes pait noan, “Taon elola ko kai ina banan nam, puting isin daat lo. Nol kai ina daat tam, puting isin banan lo. 44 Atuli li tadas taan kai ina ol man banan tam lo ka, deng un isin na. Totoang atuli li tana noan, taon elola ko atuli li nui kaut isin tamlom anggor isin deng kai ina in muik duli lo.†Alkitab dais Yunanin dul noan, atuli nui σῦκον (sukon) deng ἀκανθα (akantha) lo. Oen kon haup σταφυλή (stafulei) deng βάτος (batos) lo. Tiata un nahin na noan, deng kai ina mesa lam kit haup un isin esa ka. ✡Matius 12:33 45 Ela kon nol atuil in dalen niu ka, lako-daek dasi-dais banan nas. Mo atuil in dalen hmomos sa, lako-daek dasi-dais daat tas. Ta kit taan atuli li dalen baktetebes sa deng un dasin in aa ka.”✡Matius 12:34
Atuil in tana nol atuil ngengo kas in bangun-pii uma ka
(Matius 7:24-27)
46 Hidim Yesus tupang napiut noan, “Mi taan in haman Auk tutungus noan, ‘Tuang’. Mo tasao le mi dai muid Auk in aa ka lo kia? 47 Atuil in maa le hii se Au, hidim daek muid Auk in aa ngas sa, un banansila el 48 atuil in le bangun-pii um in kuat. Un kali bolo netes sa bana-banan mulai deng dale boa, didiin haup baut telas. Hidim un daek netes sa se baut na dapa, halas-sam un bangun-pii uma la. Eta ui baa maa kam, um na heheon lo, undeng un netes sa dil didi son. 49 Mo atuil in hii nol dalen tailuang tuun, hidim dai muid Auk in teka ka lo ka, un banansila el atuil in kom le bangun-pii uma la nol sadi tuun. Un daek netes lo, le suma bangun-pii um na se dale boa in se palun suut ta ka. Ti oras ui tene ka baa maa kon, kokon lail-niin um na didiin dudu-dudus!”
✡6:2 Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 23:25
✡6:3-4 Samuel mesa la 21:1-6; Atorang deng Tulu Agama las 24:9
*6:15 Partei Selot ta, nuting lalan le oen dil esas deng pamarenta Roma. Kon oen ngali partei na noan ‘Patriot’.
✡6:22-23 Dehet deng Bangsa Israel nol Bangsa Yahuda lalis dua la 36:16; Dehet deng Aan in Nutus sas 7:52
✡6:40 Matius 10:24-25; Yuhanis 13:16; 15:20
†6:44 Alkitab dais Yunanin dul noan, atuli nui σῦκον (sukon) deng ἀκανθα (akantha) lo. Oen kon haup σταφυλή (stafulei) deng βάτος (batos) lo. Tiata un nahin na noan, deng kai ina mesa lam kit haup un isin esa ka.