13
An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an óm inik
(Mr. 4:1‑9; Lk. 8:4‑8)
Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Jesús kale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani kʼale ti buxkanal bin wál an pujal. Kom yán i atiklábtsik junkun xon ti kʼwajat, ochich na Jesús ba jun i tan ani buxkan. Ani ejtal an atiklábtsik jilkʼon bin waltsik an jaꞌ. In okʼtsitsik tám yán xataꞌ kʼal i junbaxtalábkʼi. Enchéꞌ tin utsaꞌtsik:
―Jun i inik kale ti búkʼul iyaláb, tam ti neꞌech an ti búkʼul iyaláb, taltsik an iyaláb kwajlan ba bél, ulich an chʼichintsik ani in kʼapu an iyaláb. Taltsik kwajlan ba tʼujublom, xon ti yab lej waꞌach i lukuk ani jachanꞌ an iyalábtsik jikʼat ti ixkʼan abal an chabál yab lej owtsik. Por tam ti yajbé an kʼakʼal, tsikan ani kom yab ibidh, wayey. Taltsik kwajlan ba kʼídhlom, pakey an kʼídhtsik ani paxkʼiyat an tʼayabláb. Por wéꞌ an iyaláb, kwajlan ban chabál xi alwaꞌ ani labey tʼajat; taltsik, kʼal jún tokot i itsixlek, in kóꞌoy boꞌ inik i itsixlek. Taltsik ox inik i itsixlek ani taltsik jun inik láju i itsixlek. Max a koꞌoltsik a ochʼoxtal alwaꞌ, ¡ka exbaytsik!
Xantʼókʼi tu okʼtsix na Jesús kʼal i junbaxtalábkʼi
(Mr. 4:10‑12; Lk. 8:9‑10)
10 Utukná tám na Jesús kʼal an exóbaltsik ani konyat enchéꞌ:
―¿Jantʼókʼi ta tawnál an atiklábtsik kʼal i junbaxtalábkʼi?
11 Tókʼoyattsik enchéꞌ:
―Tatáꞌtsik, ti pidhál na Dios ka choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in koꞌol yab tejwaꞌ kʼal tin kwenta xan ti Jajáꞌ tu takʼix; por jajáꞌtsik yab u pidhnal kin choꞌóbnaꞌ. 12 Xitaꞌ xin bachʼúmalich an alwaꞌ tʼilab, neꞌech ka pidhan kin choꞌóbnaꞌ más; por xitaꞌ xi yab in bachʼúmal, neꞌech ka wixkʼintsat xowaꞌ in chalpayal in koꞌol wéꞌ. 13 Jaxtám tu tawnáltsik kʼal i junbaxtalábkʼi; pos jajáꞌtsik in chuꞌtal, por u jilkʼonaltsik jelti max yab xataꞌ in chuꞌúmal; in achʼáltsik, por yabtsik xataꞌ in exbayal, jelti max yab xataꞌ in achʼáltsik. 14 Anchanꞌ, u támnalich kʼal jajáꞌtsik jelt xan tin ulúmal an tʼiltsix Isaías enchéꞌ:
Neꞌech ka achʼaꞌtsik, por yab neꞌech ka exbay;
neꞌech ka chuꞌutsik, por jelti max yab a chuꞌtal.
15 Abal nin itsích jechéꞌ an atiklábtsik in chapikmédhámal tʼajat,
wetsik tʼajat tin achʼáltsik kʼal nin ochʼoxtal.
Ani mutʼutsik tin koꞌol nin wal;
abal yab ka chuꞌxintsik kʼal nin wal,
ani yab ka ochʼxintsik kʼal nin ochʼoxtal,
nibal kin exbaytsik kʼal nin itsích,
ani nibal ka uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ku jeldhaꞌ.
16 ʼPor kʼijidh abal tatáꞌtsik, abal i chuꞌuxtsik ani i ochʼoxtsik. 17 Tsubax tu utsáltsik, ke yán i tʼiltsix ani i alwaꞌ iniktsik in leꞌnámal kin chuꞌu xowaꞌ tatáꞌtsik a chuꞌtal, por yab in chuꞌúmaltsik; in leꞌnámaltsik kin achʼaꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik a achʼál, por yab in achʼámal.
Na Jesús in wilaꞌ xantʼéy in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb kʼal tin kwenta an óm inik
(Mr. 4:13‑20; Lk. 8:11‑15)
18 ʼPos ka achʼaꞌtsik xantʼéy in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb kʼal tin kwenta an óm inik. 19 Taltsik an atiklábtsik in achʼál an tsubaxtaláb kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios, por kom yabtsik in exbayal, u ulel an lej atʼax ani u wékʼontsáb an ti tsubaxtaláb xin bachʼúmal tin itsích. Jechéꞌ an atiklábtsik in junwal jelti an iyalábtsik xi kwajlan ban bél. 20 Taltsik an atiklábtsik, tam kin achʼaꞌ an tsubaxtaláb in bachʼwal kʼal yantam i kulbétaláb, por tam ka taktamiyat o ka atʼan kʼal tin kwenta jechéꞌ an tsubaxtaláb, in jiláltsik jechéꞌ an tsubaxtaláb. 21 Jechéꞌ an atiklábtsik in junwal jelti an iyaláb xi kwajlan ban tʼujublom, kom yab owtsik nin ibíl tin koꞌol, yab u owel. Pos tam kin achʼaꞌ i yajtsiktaláb o ka atʼan kʼal tin kwenta abal in belámal nin káwintal na Dios, in jiláltsik kin belaꞌ. 22 Taltsik an atiklábtsik in achʼál an tsubaxtaláb, por u chalpaxtsik tʼajat kʼal tin kwenta xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá, u kʼambiyábtsik kʼal an tumín ani yabtsik u walkanal kin tʼajaꞌ kʼál xowaꞌ alwaꞌ. Jechéꞌ an atiklábtsik in junwal jelti an iyaláb xi kwajlan ban kʼídhlom, u paxkʼiyáb kʼal an kʼídh ani yab u walkanal ka walin. 23 Taltsik an atiklábtsik xin achʼál an tsubaxtaláb, in exbayal ani in tʼajáltsik tʼajat xowaꞌ alwaꞌ, in junwal jelti an iyaláb xi kwajlan ban alwaꞌ chabál ani labey tʼajat. Taltsik in junwal jelti an itsixlek xin kóꞌoy boꞌ inik i itsixlek, taltsik jelti xin kóꞌoy ox inik láju ani taltsik jelti xin kóꞌoy jun inik láju.
An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an trigo ani an atʼax chʼojól
24 Tʼiltsintsik jeye kʼal na Jesús jechéꞌ an ti junbaxtaláb:
―Xan tu takʼix na Dios, in junwal jelti jun i inik xin tʼayaꞌ i alwaꞌ iyaláb bin ale; 25 por tam ti ejtalich u wayaltsik, ulich jun xitaꞌ xi kʼál tu atʼnal an dhabal ani tʼaytsin ti atʼax chʼojól xon tin tʼayámal an trigo ani tam tin tʼayámalich, kʼale. 26 Tam ti pakey an trigo ani tʼuꞌunich, xalkʼan jeye an atʼax chʼojól. 27 Kʼaletsik tám an tʼojnaltsik kin utsaꞌ enchéꞌ an dhabal: “Ajátik, max i alwaꞌ iyaláb a tʼayámal ba na ale, ¿jónꞌ pé tám ti tsiꞌnek an atʼax chʼojól?” 28 Utsantsik enchéꞌ kʼal an dhabal: “Jun xitaꞌ xi tin atʼál in tʼajámal jechéꞌ.” Konyat tám enchéꞌ kʼal an tʼojnaltsik: “¿A léꞌxeꞌ ku kʼale ki puꞌu an atʼax chʼojól?” 29 Por utsantsik enchéꞌ: “Yabaꞌ, pos max ka puꞌu an atʼax chʼojól, neꞌech jeye ka púꞌun an trigo. 30 Jilaꞌ ka pakey chablamkʼi asta kin bajaw xowkʼi ti neꞌech ki junku an trigo; tam neꞌech ki junkúch an trigo, neꞌech ku utsaꞌ enchéꞌ an tʼojnaltsik: Ka junku okʼox an atʼax chʼojól ani ka kʼwajbaꞌ ti wikʼeꞌtsik abal ka tsikan; por an trigo ka junku abal ka taꞌpá ban wilteꞌ.”
An junbaxtaláb kʼal tin kwenta in itsích an mostasa
(Mr. 4:30‑32; Lk. 13:18‑19)
31 Tʼiltsintsik jeye jechéꞌ an ti junbaxtaláb:
―Xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun in itsích i mostasa xi jun i inik in tʼayál bin ale. 32 Jechéꞌ jaꞌich an iyaláb xi más chipíl ké xi kʼeꞌet an iyalábtsik, por tam ka ixkʼan ani ka pubey, u pubel tʼajat ké xi kʼeꞌet an tʼayablábtsik ani u kʼweꞌnal tʼajat. U ulel an chʼichintsik ani in tʼajál tajaꞌ nin pákʼw.
An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an jilbédhaxtaláb kʼoye
(Lk. 13:20‑21)
33 Tʼiltsintsik jeye jechéꞌ an ti junbaxtaláb:
―Xan tu takʼix na Dios in junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye xi jun i mímláb in xukʼyal kʼal ox lejab i cheꞌedh trigo ani in jilbédhál ejtal an xoꞌkadh cheꞌedh trigo.
Xantʼókʼi tu okʼtsix na Jesús kʼal i junbaxtaláb
(Mr. 4:33‑34)
34 Na Jesús in tʼiltsi ejtal jechéꞌ an atiklábtsik kʼal i junbaxtalábkʼi, yab in tʼilaꞌ xataꞌ xi yab kʼal i junbaxtaláb. 35 Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan xan tin ulúmal enchéꞌ an tʼiltsix:
Neꞌech tin káw kʼal i junbaxtalábkʼi,
neꞌech ku tʼilaꞌ xataꞌ xowaꞌ kʼwajinek chinat asta tam ti na Dios in tʼajám an kʼayꞌlá.
Na Jesús in wilaꞌ an junbaxtaláb kʼal tin kwenta an trigo ani an atʼax chʼojól
36 Tam ti na Jesús in utsaꞌich an atiklábtsik abal ka kʼaléch, Jajáꞌ ochich altá. Utukná tám kʼal nin exóbaliltsik ani utsan enchéꞌ:
―Ti ku wiltsi an ti junbaxtaláb kʼal tin kwenta an atʼax chʼojól xi tʼayan ban aleláb.
37 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús:
―Xitaꞌ nin tʼayál an alwaꞌ iyaláb, jaꞌich Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. 38 An aleláb, jaꞌich an kʼayꞌlá; an alwaꞌ iyaláb, jaꞌich an atiklábtsik xin walkál tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios ani an atʼax chʼojól, jaꞌich an atiklábtsik xu dhabaláb kʼal an lej atʼax. 39 Xitaꞌ nin tʼayaꞌ an atʼax chʼojól, jaꞌich an lej atʼax. Xowkʼi ti neꞌech ka junkuwat an trigo, jaꞌich an pakwenib; ani an junkuxtsik, jaꞌich an tʼokat abatwáletsik. 40 Anchanꞌ jelt xan tu junkuwáb an atʼax chʼojól ani u petʼnáb ban kʼamal abal ka tʼaꞌay, anchanꞌ jeye neꞌech ka támun tam kin bajaw an pakwenib. 41 Xi Nanáꞌich xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ku abaꞌ nu tʼokat abatwálejiltsik kin junku xi kʼwajattsik xon ti Nanáꞌ in takʼix, xu walbindhaxtsik ani xin tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ. 42 Neꞌech ka petʼnátsik ban kʼamal, neꞌech ti ukʼnaltsik ani ti rechʼechʼél nin kamab. 43 Jachanꞌ i kʼij, xi kʼwajatichtsik alwaꞌ kʼal na Dios, neꞌech ka kʼwajaytsik xon tu takʼix an Tátaꞌláb; neꞌech ka xalkʼantsik chʼaxixíl, jelti nin chʼaxixíltal na kʼítsá. Xitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin achʼaꞌ xowaꞌ u ulal.
An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tumín xi jolidh
44 ʼXan tu takʼix na Dios, in junwal jelti tumín xi jolidh ba jun i aleláb, xi jun i inik in elál ani in chinál juní táykʼi; ani kulbenek kʼal jechéꞌ tin kwenta, u kʼalel kin nuju ejtal xowaꞌ in koꞌol ani in chʼaꞌyal jachanꞌ an chabál.
An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an perla xi kajbidh tʼajat in jalbíl
45 ʼAníl jeye, xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun i chʼaꞌum inik xi xeꞌech in ayal i perlatsik xi alwaꞌ tʼajat. 46 Tam tin elaꞌ jun i perla xi kajbidh tʼajat in jalbíl, kʼale kin nuju ejtal xowaꞌ in koꞌol ani in chʼaꞌay jachanꞌ an perla xi kajbidh tʼajat in jalbíl.
An junbaxtaláb kʼal tin kwenta nin jixáb an toꞌol
47 ʼAníl jeye, xan tu takʼix na Dios in junwal jelti jun in jixáb i toꞌol xu petʼnáb ban pujal ani in yakʼwál xowaꞌkich i toꞌoltsik. 48 Tam ka yákʼwanich yán an toꞌoltsik, an jixom toꞌoltsik in káldhál walteꞌ nin jixáb an toꞌol. Tajaꞌ u buxkanaltsik ti tákul an ti toꞌol, xi alwaꞌ in balyal ban tʼoknaltsik ani xi yab alwaꞌ in petʼnál. 49 Anchanꞌ jeye neꞌech ka támun tam kin bajaw an pakwenib; neꞌech ka kale an tʼokat abatwáletsik kin takuy an atiklábtsik xi atʼax ani xi alwaꞌ. 50 Xi atʼaxtsik neꞌech ka petʼná ban kʼamal, tajaꞌ neꞌech ti ukʼnaltsik ani ti rechʼechʼél nin kamab.
An tsubaxtaláb xi ítich ani an tsubaxtaláb xi wejeꞌich
51 Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús:
―¿A exbayaltsikxeꞌ ejtal jechéꞌ?
Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ:
―I exbayal, Ajátik.
52 Utsantsik tám enchéꞌ:
―Tam jun i okʼtsix xin exlál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, kin exlaꞌ jeye xan tu takʼix na Dios, in junwal jelti jun xitaꞌ xin koꞌol xataꞌ kajbidh in jalbíl.
Tam ti na Jesús kʼwajat ban bitsow Nasaret
(Mr. 6:1‑6; Lk. 4:16‑30)
53 Tam ti na Jesús in okʼoy kin tʼilaꞌ jechéꞌ an junbaxtalábtsik, kʼale. 54 Ulich bin chabálil ani in tuju ti okʼtsix ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Ejtal xin achʼáltsik xan tu okʼtsix, u labnal ani in ulaltsik enchéꞌ:
―¿Jónꞌ tin witʼámal jechéꞌ an inik ejtal jechéꞌ xowaꞌ in okʼtsixnál? ¿Jan tin ejtowal kin tʼajaꞌ jechéꞌ an labidh labandhaxtaláb? 55 Pos jechéꞌ jaꞌich nin chakámil an dhakúm ani nin nánaꞌ jaꞌich na María. In kidháb na Jakobo, na José, na Simón ani na Judas 56 ani nin ixámtsik techéꞌ jeye u kʼwajíl xon ti wawáꞌ u kʼwajíl. ¿Pos, jónꞌ pé tám tin witʼámal ejtal jechéꞌ?
57 Jaxtám ti yab leꞌná ka tʼajan ti kʼij. Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús:
―Putálkʼi tu kʼakʼnáb jun i tʼiltsix, tokotkʼi bin chabálil ani kʼal xu kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ ti yab u kʼakʼnáb. 58 Ani yab in tʼajaꞌ yán i labidh labandhaxtaláb tajaꞌ, kom yab u belnal kʼal jajáꞌtsik.