Nan Tudo'
James
Hay A'at Tuwen Liblu
Hay nangitudo' ituwen liblu ya hi James. Mu hinan Hebrew ya ma"id ha ngadan hi James te Jacobus di ngadanah nan hapit di i Akaya. Ya atbohdiy ngadanah nan Biblian di i Germany ya i Netherlands ya nadan udum an boble. Ya handi hi ad England ya impibalud nadan udum an patul ya ahawan di patul nadan tatagun nangibalin hinan Biblia hi English an umat i John Hus (1369-1415 A.D.) ya hi John Wycliffe (1320-1384 A.D.). Mu hi Wycliffe ya ammuna nan tungalna an pinu'ulanda te nate ot eda ka"utan di tungalnah nan nilubu'ana. Mu hidin hi James 1 di patul (1566-1625 A.D.) ya inyuldina an mahapul an mibalin nan Hapit Apu Dios hinan hapit an English ta an namin an Simba'an ya waday oha ni'mo hi Biblia. Ta hiyah diye nan wada nan Biblia an King James Version an nagibbuh hidin 1611 A.D. Mu hidin agge ni' nagibbuh an nibalin ya imbagan nan patul an hi James hinadan mangibalin an mabalin'e ya iniddumda nan ngadanah nan Biblia. Ta numanomnomda attog nadan mangibalin te ma"id ha ngadan an James hinan Biblia. Ya hay nipanomnom i dida ya hukkatanda nan ngadan an Jakobus hi James ta pangipatigodah punhanaandah nan patul te hiyay ud nomnom an mibalin nan Hapit Apu Dios hi English. Ta inatda an ta'on on ma"id ha ngadan hi James hinan Biblia.
1
1 Hituwen tudo' ya nalpun ha''on an hi James an baal Apu Dios ya nan Ap'apu ta'un hi Jesu Kristu. Hay puntudo'a' ya da'yun namin an mumpangulug i Kristu an niwakat hi abobboble. Hanat mapmaphod ayun namin.
Hay Iboddang Di Ligat Hi Pangulug
2 Da'yun ibba' an kimmulug, ta'on on dakol di nat'onat'on hi punligatan ta'u ya maphod on munhana ta'u damdama. 3 Te innila ta'u an gapuh nadan punligatan ta'u ya mihamad di pangulug ta'u te abalinan ta'u mon mangitpol hi ligat. 4 Ot mahapul an itpol ta'u nadan punligatan ta'u ta wan mihamad an mihamad di pangulug ta'u ta nan pohdon Apu Dios di pumbalinan ta'u an ma"id ha kulang di amaphod ta'u.
5 Mu wada'en da'yu ha aggena innilay madadawoh hi atona ya maphod on idasalna ta idat Apu Dios di abalinanan mangipanuh hi atona. Ot hi Apu Dios ya nundadaan an mangdat hinan ibaga ta'u ya mun'am'amlong hi pumbagan ta'uh boddangna. 6 Mu gahin on hanan mumbaga i Apu Dios ya patiyona an idat Apu Dios nan ibagana. Te nan waday punduwaduwaana ya umat hinan dalluyun hinan baybay an mumpinulluy hi pangat di dibdib. 7 Ot nan tagun dumuwaduwa ya ma"id ha odamonah idat Apu Dios hinadan ibagana. 8 Ya hidiyen tagu ya ma"id ha pot'onah atona te ma"id ha pot'onah unudona.
Hay Pun'amlongan Nadan Kimmulug I Apu Dios
9 Da'yun i'iba an nun'awotwot ya maphod on mun'am'amlong ayu te gapuh kimmuluganyu ya nabaktuy niyatanyun Apu Dios. 10 Ya atbohdin da'yun i'iba an kakadangyan an maphod on mun'am'amlong ayuh nan eyu pumpada''ulan hitun luta an gapuh kimmuluganyu. Te nan a'at di itaguwan hitun luta ya umat hinadan habhabung an adi madne on nakling. 11 Te inumlot'e nan potang ya mun'alyoh nadan habhabung ta mun'a'agah nadan habungna ta adi mo maphod di tigona. Ot athidiy ma'at hinan tagu an mahiw hinadan kinadangyanah tun luta.
Hay Apatnaan Ya Hay Abaliyan
12 Hanan tagun hi Apu Dios di nanongnah unudona an ta'on on mapalpaligat ya hiyay mipa'amlong. Te umannung an mi'tagu i Apu Dios hi munnananong te hiyah diyey alyon Apu Dios hi lagbun midat hinadan tatagun naminhod i hiya. 13 Ot hanat adiyu alyon di hi Apu Dios di nunha'ul i da'yu ta hiya nan numbahul ayu. Te hi Apu Dios ya agge numbahul. Ot adi mabalin hi ha'ulon da'yu i hiya ta atonyu nadan adina pohdon. 14 Te hay lummuh e aha'ulan di tatagu ya gapuh nan nunhiglan naminhoddan mangat hinadan adi maphod an nonomnomonda. 15 Ya hay pangatan hinan adi maphod an ninomnom ya bahul. Ya hay pumbalinan nan e panginaynayunan an pangatan i diyen bahul ya ate an hidiye nan ihi"anan i Apu Dios.
16 Ta hiya nan adiyu alyon an i'iba di hi Apu Dios di nunha'ul i da'yu. 17 Te hi Apu Dios an wah ad abunyan di nalpuwan an namin nadan maphod an wada i dita'u ya hiyay nunlumuh nadan dumilag hi ad lagud an bittuwon ya algo ya bulan. Ya ta'on on wa'e on maluman di a'at dadiyen limmuna mu hi Apu Dios ya adi maluman di a'atna. 18 Ya imbilang dita'un kimmulug hi imbabalenah din namatiyan ta'uh nan nipto' an tudtuduna. Ta dita'uy nabakbaktu hi an namin hinadan limmuna.
Mahapul An Unudon Ta'u Nadan Donglon Ta'un Tugun
19 Da'yun ibba' an kimmulug, hanat nomnomnomonyu ta mundadaan ayun mangngol hinan hapit Apu Dios. Ya nomnomonyu on ahi ayu humapit. Ya hanat adi hi kittang on bimmungot ayu 20 te ma"id ha iboddang di bungot hinan e pangatan hinan pohdon Apu Dios. 21 Ot hiya nan mahapul an aanonyun namin nadan adi maphod an punnomnomyu. Ya idinongyu nadan adi maphod an ato'atonyu. Ya mahapul bon mumpada''ul ayu ta nan tugun Apu Dios an pinatiyuy unudonyu ta way atonyun mi'tagu i hiya. 22 Te hay adolyuy ilaylayahhanyu hi'on adiyu unudon nan hapit Apu Dios an eyu donglodonglon. 23 Te nan tagun mangmangngol hinan tugun Apu Dios mu adina unudon ya umat hinan tagun e nundiggal ya tinigonan nagungal di ibu'na 24 mu aggena hinugud ta on immaan hinan way diggal ya lininglingnay a'atna.
Athidiy a'at nan tagun mangngol hinan tugun Apu Dios ya adina unudon. 25 Mu nan tagun nangngol hinan tugun Apu Dios ya inunudna ta indinongnan mangat hinadan pumbahulan ya boddangan Apu Dios hi an namin an at'attona ta adi umat hinan tagun adi mangunud hinan tugun an dingngolna. 26 Ya nan tagun mangalih kimmulug i Apu Dios mu adina ono'nongon di hapitona ya hay adolnay ilaylayahhana ya ma''id ha hilbin diyen alyonay kimmulug. 27 Te hay abuluton Ama ta'un hi Apu Dios hi nahamad di pangulugna an miyunnudan hinan pohdona ya nadan nanginnilan mammo' hinadan nun'apuhig ya nadan nun'abalu ta boddangana didah nadan punligatanda. Ya adida mi'mi'yat hinadan adi maphod an ato'aton di tataguh tun luta.