Jeremiah
Hay A'at Tuwen Liblu
Hituwen liblu ya ipa'innilana nadan imbagabagan Jeremiah ya nadan ina'inatna an nangipa'innilah nadan ibbanan Judyu hinan pohdon Apu Dios an atonda ta adina dusaon dida. Ya hay oha bo an nitudo' ituwe ya nan mumbimbinangngad an a'at di pumbahbahulan nadan tinanud Israel ya nan ma'at hi ad Judah hi pidwana an wadah nan Jeremiah 31 ya 32.
Hi Jeremiah ya propeta an pinto' Apu Dios an mangipa'innilah nadan i Jerusalem ya hinadan udum an bobleh ad Judah hinan pundusaan Apu Dios i dida an gapuh bahulda. Te dakol nadan numbahbahulanda mu namama ahan hi nan'uganda i Apu Dios ta nadan dios di udum an tatagu an iniphodda di dinaydayawda ya nunhilbiyanda.
Mu datuwen tataguh ad Jerusalem ya adida pohdon an idinong nadan pumbahulan ya adida pohdon an donglon nan ibagan Jeremiah. Ta lo'tat mo ya inyabulut Apu Dios an gubaton nadan i Babilon dida ot iyeday dakol i dida hi ad Babilon hidin limay gahut ta nahiyam ta walu di tawon ot ahi miyayyam hi Jesu Kristu (598 B.C.). (2 Patul 24:8-17 ya Jeremiah 29:2)
Ya hidin nala"uh di himpulut duway (12) tawon i diye mo an limay gahut ta nawalut onom di tawon ot ahi miyayyam hi Jesu Kristu (586 B.C.) ya ginubat bon di i Babilon hi ad Jerusalem. Ot patayonday dakol hinadan tatagu ot dadagondah diyen boble ya ta'on on nan Templo. Ya nadan agge nate ya inyedah ad Babilon. Ta ammuna nadan nun'awowotwot an binatidah ad Judah ta waday mangipapto' hinadan greyp ya nadan puntanoman hi barley.
Mu indani bo ya impapilit nadan nabatin tataguh ad Judah an umeh ad Egypt te tumakutda an miha"ad hidi an gapuh namatayan nadan ibbadah nadan pinto' nan ap'apun nan guwalyan di patul hi ad Babilon an mangipangpangulu i dida an nabatih ad Judah. Ta ta'on on hi Jeremiah on pinilitdan mi'ye i didah ad Egypt. Ta ni'yeh Jeremiah ot inaynayunan manugutugun i dida. Ya impa'innilana bo i dida an lo'tat ya dusaon Apu Dios nadan i Egypt ya nadan udum an binuhuldan i Judah.
Hay Nitudo' Ituwen Liblu
1. Hay nangipa'innilaan Jeremiah hinadan impa'innilan Apu Dios i hiya an umat hinan pundusaanah nadan i Jerusalem ya an namindan i Judah (Jeremiah 1–33)
2. Hay nunholholtapan Jeremiah (Jeremiah 34–45)
3. Hay nangipa'innilaan Jeremiah hi adusaan nadan binuhul di i Judah (Jeremiah 46–51)
4. Hay nipa'annungan nan imbagan Jeremiah ta inukit nadan i Babilon di matan nan patul hi ad Judah an hi Sedekiah ot pu'ulanda nan Templo ya hay nangitudo' ituwen na'udi ya ma"id ha mapto' ya hi Baruk (Jeremiah 52)
1
1 Hituwen liblu di nitudo'an nadan inali'alin nan imbabalen Hilkiah an hi Jeremiah an oha an padi hi ad Anatot an numboblayan di tinanud Benjamin. 2 Te hi Apu Dios ya himmapit i Jeremiah hidin mi'apulut tuluh (13) tawon hi numpatulan Josiah an imbabalen Amon hi ad Judah 3 ya ta'on on hidin numpatulan nan imbabalen Josiah an hi Jehoyakim ta ingganah din mi'ahimpulut ohay (11) tawon hinan mi'alimah bulan an numpatulan nan oha bon imbabalen Josiah an hi Sedekiah an hidiye din niyayan nadan tataguh ad Jerusalem hi udum an boble.
Hay Na'ayagan Jeremiah
4 Ya hay himmapitan Apu Dios i ha"on an hi Jeremiah ya alyonay, 5 Handih din agge' ni' nunlumuwan i he"a ya pinili da'a mo tuwali an mumbalin hi propeta an munhilbi hi tatagu hi abobboble.
6 Mu inali' i hiya di, Apu Dios an na'abbaktu, innilam an ungaa' ot undan nin abalina' an e mangipa'pa'innilah a'atmu?
7 Ya alyonay, Adim pambal di a'ungam. Te an namin nan pannaga' i he"a ya mahapul an ume'a ta em ibaga nan ibaga' i he"a. 8 Ot adi'a tumakut te nanongnan wadaa' an mangipapto' i he"a. Ha"on an Dios di mangalin tuwe.
9 Ya dinapanay to'o' ot alyonay, Ha"on di ukod an mangibagan he"ah nadan hapitom. 10 Ot agam ta atom te mihipun hi ad uwanin algo ya idat'uy abalinam an humapit hi abobboble ya ta'on on nadan pun'ap'apuwan di apatupatul. Ta ipa'innilam di adadagan nan pun'ap'apuwan di udum ta ayda naba'gut an nitanom. Ya nadan udum ya ipa'innilam di pumhodan nan pun'ap'apuwanda ta umatdah nan nitanom an nidallom di lumamutanda.
11 Ya waday impatigon Apu Dios i ha"on ot alyonay, Nganney matigom Jeremiah?
Ot alyo' di, Han hapang di bungbunga"an an almon.
12 Ya alyon Apu Dios di, O te hay ipa"elan nan hapang di almon ya tigo' ta mipa'annung nadan imbaga' an ma'at.* 1:12 Nan hapit an tigo' ta mipa'annung nadan imbaga' an ma'at ya hinan Hebrew ya nipaddung di dongolnah nan panapitdah nan almon.
13 Indani ya wada boy impatigon Apu Dios i ha"on ot alyonay, Ad uwani ya nganney tinigom?
Ot alyo' di, Tinigo' hi nangappit hi huddo'na han nibangot an banga an munluwag. Ya nuntigging ta ay mikuyag hi nangappit hitun awadanmi.
14 Ya alyonan ha"on di, O, te hay huddo'nay alpuwan nadan manadag hinadan tatagu ituwen boble. 15 Ya adi madne ya ipa'ali' nadan titindalu an malpuh nangappit hi huddo'na an ipangulun nadan patulda. Ta diday mun'ap'apu hi ad Jerusalem ya hi an namin an boble hi ad Judah. Ha"on an Dios di mangalin tuwe.
16 Ta ibaga' an hidiyey pundusa' hinadan tatagu' an gapuh nadan dakol an adi ahan maphod an ato'atonda ta din'uga' i dida. Ta eda nundayaw ya nunggohob hi insenso hinadan iniphoddan dios di udum an boble.
17 Ot he"a Jeremiah ya makak'a ta em ibagan namin nadan imbaga' i he"a hinadan tatagu. Adi'a tumakut i dida te tumakut'a'e ya namama otahan di ato' an mangipatakut i he"a hi hinangngab di tatagu. 18 Ot nomnomnomom an pumbalinon da'a hi paddungnay boble an nahamad di aladna onu nan gumo' an tu"ud onu nan gombang an dingding ta abalinam an mananggah nadan ma'ahihhiwo i he"a hitun ad Judah an ta'on on nadan patul ya nadan ap'apun munhilbin dida ya nadan padi. 19 Manu te adhuwan da'a i dida mu adida pa"abak i he"a te ipapto' da'an ha"on. Ha"on an Dios di mangalin tuwe.
*1:12 1:12 Nan hapit an tigo' ta mipa'annung nadan imbaga' an ma'at ya hinan Hebrew ya nipaddung di dongolnah nan panapitdah nan almon.