26
Hi Uzziah an Alid Judah
(II Ki. 14:21-22; 15:1-3)
Hidin natoy hi Amaziah ya nan imbaluynan hi Uzziah*Duway ngadana an hi Uzziah (ya mid mapto' ya hiyah ne na'ahhamad an ngadanan impingadandan hiyah din nun'aliana) ya hi Azariah (ya mid mapto' ya hiyah ne hopap di ngadanah abungda). an himpulu ta onom di tawonay impallog nan tatagud Judah hi alida. At hinakupnad Elath, ya impipaphodna.
Ya un himpulu ta onom di tawon Uzziah nongkay hidin nangete"anan nun'ali, ya numpapto' ad Jerusalem an kapitulyudad Judah hi nabongle ta han duway tawon.Hay nun'alianad Judah ya hidin 792-740 B.C. Ya ne'dehhan hiyah din nun'alin amanan hi Amaziah hidin 792-768 B.C. Hay ngadan inana ya hi Jekoliah an hay babluyna ya ad Jerusalem. Ya nahamad di ina'inat Uzziah an umipa'amlong ay Apo Dios an umat hidin ina'inat amanan hi Amaziah. Ti hi ZechariahMid ah udumnah alyon nan Bibliah aat ten lala'i, ya nob'on hi Zechariah an nibaag hinan II Chron. 24:20-22 an napatoy. di nanugun ay hiyah aat Apo Dios. At heden nangunudanan Apo Dios ya winagahana hiya ta pinumhod di nitaguana.
Ya immuy da Uzziah ta ginubatda nan iPhilistia, ya numpa"ida nan allup ad Gath, ya ad Jabneh, ya ad Ashdod. At nun'ipaphodna nan ahigihigib hinan neheggon ad Ashdod ya nan udumnan babluy ad Philistia. Ti binadangan Apo Dios hiya ya nan tindalunah din nangubatandah nan iPhilistia, ya ta"on goh nan Arabo an din numpunhitud Gur Ba'al, ya din holag Meun. Ya ta"on un nan holag Ammon ya gunda idat di buwitdan Uzziah. At nuntembag di haadnah nan abablubabluy ta engganad Egypt ti nidugah di abalinana.
Ya impiyamman goh Uzziah nan atata'nang an abung an pun'adugan ad Jerusalem hidih nan way Pantaw di Dugun nan Allup, ya hidih nan Pantaw di Allup hinan Hadog, ya hidih nan Pantaw hinan Nuntikkuan di Allup. 10 Ya impiyammana goh di atata'nang an abung an pun'adugan hinan mapulun, ya do'ol di impiyammanah bubun ti do'ol di a'animalnah nan aluhadhad di duntug ya hinan way nundotal an luta. Ya do'ol goh di tataguh puntamuonah nan payawna, ya wadada goh di manalimun hinan greypnah nan way madinunduntug ya hinan malumong an luta ti pa'appohdonan munhabal.
11 Ya nidugah an do'ol di nun'ala'eng hi mi'gubat an tindalun Uzziah an nidadaan an na'uhi'uhig an umuy mi'gubat an ipangpangulun Hananiah an ohah nan upihyalna an ali.§Impitudo' nan Alin hi Tiglath-Pileser III ad Assyria an hidin 743 B.C. ya ni'gubat ay hiya “hi Azriau an Yaudi” (unu “Azariah an Hudyu,” an hiyah ne ohan ngadana an nibaag hinan footnote di II Chron. 26:1). Ya da Jeiel an secretary ay Maaseiah an ohan upihyal di nanguhi'uhig ay dida ya nangipanuh hi atonda. 12 Ya hay uyap nan a'ap'apuh nan ahimpahimpangapun mangipapto' hinan tindalu ya duway libu ta han onom di gahut. 13 Ya hay uyap di ipapto'dah nan tindalu ya tuluy gahut ta han pituy libu ya han lemay gahut di nun'ala'eng an mi'gubat an tindalu, at mabi'ahdan mamaliw hinan alidah nan buhulna. 14 At nun'idatan Uzziah an amin din tindaluh gina'udan umuy mi'gubat an nan hapiaw, ya gayang, ya uklup, ya hanin di palagpag an gumo', ya pana, ya nan paldi'it. 15 Ya hidid Jerusalem ya waday nun'iyamman nan nun'ala'eng an linala'in mangawid hinan pana ya batu, ya nun'ihinadah nan way ata'nang an abung an pun'adugan ya hinan way nuntikkuan nan allup. At ma'al'alih nan adadagwin babluy ti binadangan Apo Dios, at niyal'allay abalinana.
Hay Amoltaan Uzziah an Dumalat nan Pumbagtuana
(II Ki. 15:5-7)
16 Mu unat goh immal'allay anidugah di abalinan Uzziah ya numpahiya, at hiyay dimmalat hi nipa'ampaana. Ti numbahol ay Apo Dios an Diosnah din himmigupanah nan Timplu ta gohbona din incense hinan pun'onngan. 17 Mu inunud Azariah an Nabagtun Padi*Bahaom nan II Chron. 26:20 ta innilaom di aatna an Nabagtun Padi. ya din nawalun nun'atulid an papadi hiya. 18 Ya inhingaldan inalidan hiyay, “Apu Ali, mi'id biyangmun manghob hinan incense ta e'nongmun Apo Dios! Ti da'min papadin holag Aaron di nidawat hi manghob! At lumahun'a ni' eten Timplu ti numbahol'an Apo Dios, at adina abuluton nan inatmu!”
19 Ya ma'abbungot hi Uzziah an nidugah di nanapitnah nan papadih din nanangdonanah din e'nongnan incense an wagwah didan timmata'dog hinan way pun'onngan hi incense. Ya himbumagga ya nalmuy dogohnan unitHay pohdon ten hapit hinan Biblia an hapiton ya malgom an dogoh hi up'up an bo'on nan palla' ya anggay. hi tu'pawna. 20 Ya unat goh tinnig Azariah ya nan udumnan papadin waday dogohnan unit hi tu'pawna ya nun'ituludda hiyan pumitaw. At napannitaw din ali ti enelanan minoltan Apo Dios.
21 Ya ninaynayun henen unit Uzziah ta engganay un natoy. Ya nilahhin din nunhituwana ti na'unit nongkay, ya agguy ahan niyabulut an humigup hinan Timplun Apo Dios, ya agguy goh hiya numpapto', at han imbaluynan hi Jotham di nihukat hinan palasyun di ali ta hiyay mangipapto' hinan tataguh nan babluyda.
22 Ya nan udumnan ina'inat Uzziah hi nangete"anan numpapto' ta engganah nan angunuhna ya intudo' nan propetan hi Isaiah an hina' Amoz.Bo'on nan Liblu an Isaiah di nitud'ana ti habaliy libluna. 23 Ya hidin natayan Uzziah§Natoy hidin 740 B.C. ya inlubu'dah nan lutan nan ali, mu dumalat hinan dogohnan unit ya agguyda iniddum an inlubu' hidin nun'ilubu'an din a'ali tuwali. At han imbaluynan hi Jotham nongkay di nihukat ay hiyah nun'ali.

*26:1 Duway ngadana an hi Uzziah (ya mid mapto' ya hiyah ne na'ahhamad an ngadanan impingadandan hiyah din nun'aliana) ya hi Azariah (ya mid mapto' ya hiyah ne hopap di ngadanah abungda).

26:3 Hay nun'alianad Judah ya hidin 792-740 B.C. Ya ne'dehhan hiyah din nun'alin amanan hi Amaziah hidin 792-768 B.C.

26:5 Mid ah udumnah alyon nan Bibliah aat ten lala'i, ya nob'on hi Zechariah an nibaag hinan II Chron. 24:20-22 an napatoy.

§26:11 Impitudo' nan Alin hi Tiglath-Pileser III ad Assyria an hidin 743 B.C. ya ni'gubat ay hiya “hi Azriau an Yaudi” (unu “Azariah an Hudyu,” an hiyah ne ohan ngadana an nibaag hinan footnote di II Chron. 26:1).

*26:17 Bahaom nan II Chron. 26:20 ta innilaom di aatna an Nabagtun Padi.

26:19 Hay pohdon ten hapit hinan Biblia an hapiton ya malgom an dogoh hi up'up an bo'on nan palla' ya anggay.

26:22 Bo'on nan Liblu an Isaiah di nitud'ana ti habaliy libluna.

§26:23 Natoy hidin 740 B.C.