28
Hay Nun'alian Ahaz ad Judah
(II Ki. 16:1-4)
1 Hi Ahaz ya duwampuluy tawonah din nangete"anan nun'ali, ya numpapto' hi ad Judah hi himpulu ta onom di tawon.*Hay nun'alianad Judah ya hidin 732-715 B.C. Mu ne'dehhan hiyan nun'alin amanan hi Jotham hidin 735-732 B.C. an agguy niddum enen nun'alianah himpulu ta onom di tawon. Ya agguyna inanung nan maphod an ina'inat apunan hi David an umipa'amlong ay Apo Dios. 2 Ti inyunnudnah din nun'appuhin ina'inat nan a'alid Israel, at numpahibug hi abulubulul an Ba'al ta way dayawona. 3 Ya nun'onong hiyah dih nan Hadog an Ben Hinnom, ya ene'nongnan genhob goh nan linala'in imbabaluyna an inunudna din gun ina'inat din tatagun pinakak Apo Dios hinan numbabluyanda ya un midatong nan holag Israel. 4 Ya nun'onong hi Ahaz, ya genhobna goh nan incense hinan nun'abagtun lugal an pundayawan ya hinan way puun nan o"ongol an ayiw.
Hay Nangubatan nan i'Aram ya nan i'Israel ad Judah
(II Ki. 16:5)
5 Dumalat henen numbaholan Ahaz ya impa'abak Apo Dios hiyah nan i'Aram, ya do'ol di nundopapdah nan tataguna ta initnuddan inyuy hi ad Damascus.
Ya ginubat goh nan alid Israel ya nan titindaluna hiya, ya impa'abak goh Apo Dios, at do'ol di numpatoydah nan tatagun Ahaz. 6 Ti un ohay algaw ya hinggahut ta han duwampuluy libuh nan iJudah di pinatoy nan i'Israel an impangulun Pekah an hina' Remaliah. Ya manu ay na'at hana ti dumalat nan nan'ugan nan iJudah ay Apo Dios an Dios din o'ommodda. 7 Ya nan tindalu an hi Zikri an i'Ephraim ya pinatoyna da Maaseiah an imbaluy di ali, ya hi Azrikam an ap'apuh nan palasyu, ya hi Elkanah an mehnod di haadnah nan ali. 8 Ya nundopap nan i'Israel di duway gahut di libun tutulangdan iJudah an nun'alhin an binabai ya nan inung'ungungnga. Ya do'ol goh di hinamhamdan gina'u ta nun'iyuydad Samaria.
Nan Propetan hi Oded
9 Wah did Samaria han propetan Apo Dios an hi Oded, ya immuy an nanamuh nan tindaluh din numbangngadandad Samaria, ya inalinan diday, “Dumalat di bimmungtan Apo Dios an dayawon din o'ommod tu'un iJudah ya inyabulutna ta abakonyu dida. Mu nidugdugah di bimmungtanyuh numpamatayanyun dida, at henen inatyu ya inilan Apo Dios ad abuniyan! 10 Ya ad ugwan ya hay wah nomnomyu ya unyu ibilang hi baalyu nan linala'i ya binabain iJudah ya iJerusalem an kapitulyuda. Mu undan agguy ayu goh numbahol ay Apo Dios an Diosyu! 11 At donglonyu tun alyo'! Hanan nundopapyu ya tutulangyu damdama, at pa'anamutonyu dida ti ini ya bumungot hi Apo Dios ay da'yu!”
12 Ya nan udumnan a'ap'apud Ephraim an da Azariah an hina' Jehohanan, ya hi Berekiah an hina' Meshillemoth, ya hi Jehizkiah an hina' Shallum, ya hi Amasa an hina' Hadlai ya agguyda goh penhod nan inat danen tindalu. 13 At inaliday, “Hay mahapul ya adiyu iyalih tu hanan nundopapyu ti mumbahol tu'un Apo Dios! Unyu dan pohdon an udman nan numbaholan tu'u? Ti nidugah di numbaholan tu'un Apo Dios, at hiyanan bimmubungot ay ditu'un i'Israel!”
14 At nuntaynan din tindalu nan tatagu, ya din hinamhamdah dih nan u'upihyal, ya nan na'amung an tatagu. 15 Ya waday pinilidan linala'i ta badanganda din nun'adpap, at nun'alada din gina'un nun'ahamham ta nun'ipilubungdah din mid lubungda. At nun'idatanda didah lubung, ya hapatus, ya hay ononda, ya inumonda, ya nun'agahanda nan way hugatna. Ya nuntakayondah nan dongki din mi'id olognan dumalan ta imbangngadda didah nan wadan nan i'ibbadad Jericho an ma'alih Siudad an Palma, ta nalpah ya numpanga'anamutdad Samaria.
Hay Numpabadangan Ahaz ad Assyria
(II Ki. 16:7-9)
16 Henen gutud ya binagan nan Alin hi Ahaz han alid Assyria ta bumadang 17 ti immuy goh ginubat nan holag Edom ad Judah, ya nun'ekakda nan nundopapda. 18 Ya ginubat nan iPhilistia nan babluy hinan puun di duntug ya ad Negev hidid Judah. Ya penlohda nan babluy ad Beth Shemesh, ya ad Aijalon, ya ad Gederoth, ya ad Soko, ya ad Timnah, ya ad Gimzo, ya nan babluy an nunlene'woh hidi, at numpunhitudah di. 19 Ya manu ay inyabulut Apo Dios an umat hinay ma'at hi ad Judah ti hi Ahaz an alida ya hiyay mangipangpanguluh nan tatagunan mumbahol ta adida unudon hi Apo Dios. 20 Ya da Tiglath-Pileser an alid Assyria ya immuyda ta badanganda dida, mu undaat goh binuhul da Ahaz an agguyda binadangan dida. 21 Ya ta"on un nun'alan Ahaz din udumnan gina'un nun'anginah nan Timplun Apo Dios, ya nan gina'uh nan palasyuna, ya nan gina'uh nan a'abung nan a'ap'apun nan tatagu ta indatnah nan alid Assyria mu agguyda damdama dida binadangan.†Mu itudun II Ki. 16:9 an binadangan da Tiglath-Pileser nan iJudah ti inabakdad Damascus, ya enekakda nan iDamascus ta impiyuydah nan adagwin babluy, ya impapatoyda nan Alin hi Rezin an alidah di. At hay pohdonan hapiton nin ya ta"on un binadangan nan i'Assyria nan iJudah mu nappuhiy na'at ay dida damdama, at paddungnay mid ah bimmadang ay dida.
Nan Do'ol an Bahol Ahaz
(II Ki. 16:6, 10-20)
22 Heden nunligligatan nan Alin hi Ahaz ya unnaat goh inyal'allan bumahobahol ay Apo Dios. 23 Ti inonngana nan do'ol an dayawondad Damascus an din nangabak ay dida ti hay ninomnomna ya alyonay, “Gapu ta binadangan nan numbino'ob'on an bulul an dayawon nan a'alin di i'Aram dida at diday onnga' ta way atonda goh an bumadang ay ha"in!” Mu un at goh hiyay dimmalat hi na'abakana ya nan i'ibbanan holag Israel.
24 Ya hay oha goh hi inat Ahaz ya innalnan amin nan gina'uh nan Timplun Apo Dios, ya numpa"ina, ya nun'itangobna nan pantaw di Timplu, ya impiyammana nan pun'onngandah bulul hi an amin hinan lugal hi ad Jerusalem. 25 Ya an amin nan abablubabluy ad Judah ya nun'ammadah pun'onngandah nan dayawonda, at hiyah ne dimmalat hi bimmungtan Apo Dios an Dios din o'ommodda.
26 Ya nitudo' hinan Liblun Na'ulgudan nan A'alid Judah ya ad Israel nan udumnan na'na'at hinan numpapto'an Ahaz an nete"ah din nangete"ana ta nangamung di nalpahan di numpapto'ana. 27 Ya hidin natayan Ahaz‡Natoy hidin 715 B.C. ya inlubu'dad Jerusalem, mu bo'on nan lubu' din a'aliy nilubu'ana. Ya han imbaluynan hi Hezekiah di nihukat ay hiyah nun'ali.
*28:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 732-715 B.C. Mu ne'dehhan hiyan nun'alin amanan hi Jotham hidin 735-732 B.C. an agguy niddum enen nun'alianah himpulu ta onom di tawon.
†28:21 Mu itudun II Ki. 16:9 an binadangan da Tiglath-Pileser nan iJudah ti inabakdad Damascus, ya enekakda nan iDamascus ta impiyuydah nan adagwin babluy, ya impapatoyda nan Alin hi Rezin an alidah di. At hay pohdonan hapiton nin ya ta"on un binadangan nan i'Assyria nan iJudah mu nappuhiy na'at ay dida damdama, at paddungnay mid ah bimmadang ay dida.
‡28:27 Natoy hidin 715 B.C.