14
Hay Aat Amaziah an Alid Judah
(II Chron. 25:1-4, 11-12, 17-26)
Hidin miyadwan tawon*Unu hidin 796 B.C. hi numpapto'an Jehoash an hina' Jehoahaz an alid Israel di nangete"an AmaziahHay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di mangipabi'ah ay hiya. an hina' Joash an nun'ali. Ya un duwampulu ta lemay tawonan den gutud ya duwampulu ta hiyam di tawon hi numpapto'anad Jerusalem an kapitulyuda.Hay nun'alianad Judah ya hidin 796-767 B.C. Ya hay ngadan inana ya hi Jehoaddin an iJerusalem. Ya inunud Amaziah din nangat amanan hi Joash, at hiyanan maphod di pangatnan umunud ay Apo Dios, mu agguy nipaddung hidin nangat David an hi apuna ti agguyna pina"i din pun'onngan hinan agguy immannung an madayaw hidih nan duntug, at innaynayun nan tatagun gun mun'onong, ya genhobdah di nan incense an maphod di hunghungna.
Ya unat goh nihamad di nun'alian Amaziah ya nun'ipapatoyna din upihyalnan din namatoy ay amanan hi Joash an ali.§II Ki. 12:20-21. Mu agguyna ni'patoy din imbaluyna ti inunudna nan nitudo' hinan liblun nitud'an nan Uldin Apo Dios an inalinay, “Adi mapatoy nan ommod an dumalat nan bahol di imbaluyna, ya adi goh mapatoy nan imbaluy an dumalat nan bahol di ommod ti nan mumbahol di hiyay iballohana.”*Deut. 24:16.
Ya waday namenghan hi ni'gubatan da Amaziah, ya himpuluy libuy pinatoydah nan tindalun di i'Edom hinan way Nundotal an Ahin, ya hinakupda goh ad Sela,Hay pohdon ten hapit an ibaga ya batu, ya hay ngadan ten babluy ad ugwan ya ad Petra. ya hinukatanay ngadana ta nginadnana ta ad Joktheel, at hiyay ngadanah engganad ugwan.
Ya wada han hin'algaw ya nunhonag hi Amaziah hi umuy an mi'hapit hinan alid Israel an hi Jehoash an imbaluy Jehoahaz an hina' Jehu an inalinan hiyay, “Umali ayu ta ditu'uy munggugubat!”
Mu tembal Jehoash an alid Israel hi Amaziah an alid Judah an inalinay, “Wa han hubit hi ad Lebanon, ya hennagna han umuy mi'hapit hinan ongol an ayiw an cedar hi ad Lebanon an inalinay, Iyabulutmu han babain imbaluymu ta ahawaon han lala'in imbaluy'u! Mu unat goh naluh din animal hi inalahan ya nun'igatigatina din hubit, at nun'a'ipung. 10 Undan anggay unmu inabak nan i'Edom ya mumpahpahiya'a? Hay maphod ya munlenot'ah nan immabakam, at un'a mihinah nan babluyyu! Anaad ta un'a dumaladalat hi lummuh a'ubaham ya a'ubahan goh nan tatagum ad Judah?”
11 Mu agguy inabulut Amaziah din inalinan hiya. At indadaan mah Jehoash an alid Israel nan tindaluna ta immuyda ginubat hi Amaziah an alid Judah. At nundammudad Beth Shemesh an hakup ad Judah ta hidiy nunggugubatanda. 12 Ya inabak nan i'Israel da Amaziah an alid Judah, at hiyanan numpangalayaw nan tindaluna, ya numpanga'anamutdah abungda. 13 At da Jehoash an alid Israel ya dempapda nan alid Judah an hi Amaziah an hina' Jehoash an ap'apun Ahaziah. At innayun da Jehoash an immuy ad Jerusalem, ya hennagna din tindaluna ta pina"ida din allup di babluy ad Jerusalem an nete"ah nan Pantaw di Allup ad Ephraim ta engganah nan Pantaw di Dugun nan Allup. Heden napa"in allup ya onom di gahut di umpiy inadu"oyna. 14 Ya innaldan amin din balitu', ya din silver, ya ta"on nan nun'anginan gina'uh nan Timplun Apo Dios, ya an amin nan nun'abalul an wah nan palasyu. Ya dempapna goh di udumnah nan tatagu, ya nun'itnudna ta numbangngaddad Samaria.
15 Ya nan udum an ina'inat Jehoash hidin nun'aliana ya din anatulidnah nangubatandan Amaziah an alid Judah ya niddum an ni'tudo' hinan liblun Nitud'an nan Na'ulgudan di Ina'inat nan A'alid Israel.
16 Ya natoy hi Jehoash, at inlubu'dad Samaria an din nilubu'an din a'alid Israel, ya hi JeroboamHi Jeroboam II. an imbaluynay nihukat ay hiyan nun'ali.
Hay Natayan Amaziah an Alid Judah
(II Chron. 25:27-28)
17 Ya himpulu ta lemay tawon di ni'taguan Amaziah an alid Judah hidin nalpahan di natayan Jehoash an hina' Jehoahaz an alid Israel.§Hi Jehoash ya natoy hidin 782 B.C., ya hi Amaziah ya natoy hidin 767 B.C. 18 An amin nan ina'inat Amaziah ya nitudo' hinan liblun Nitud'an nan Na'ulgudan di Ina'inat nan A'alid Judah.
19 Ya wada han himpampun an tatagun mamhod an mamatoy ay Amaziah hi ad Jerusalem, mu limmayaw hi Amaziah an immuy hi ad Lachish. Mu hennagday udumnah nan i'ibbada, at inunudda ta pinatoyda hiyah di. 20 Ya intakaydah din kabayu ta imbangngaddad Jerusalem ta hidiy nangilubu'andan hiyah din nilubu'an amanah nan Babluy David.
21 Ya pento' din tatagud Judah hi Azariah*Hay ohan ngadana ya hi Uzziah. an himpulu ta onom di tawona ta hiyay alida ta bonhonay haad amanan hi Amaziah. 22 Hi Azariah ya binangngadnan penloh ad Elath hi nangubatana ta hinakup mahkay ad Judah an din penlohdah din hopapna, at nun'ipaphodna din nun'apa"ih din nalpahan di natayan amanan ali.
Hay Aat JeroboamHi Jeroboam II ti duwadan alid Israel an mungngadan hi Jeroboam. Ya hidin amataguna ya matagu goh da Amos ay Hosea an propeta. an Alid Israel
23 Ya heden miyapulu ta leman tawonUnu hidin 782 B.C. Mu hidin 793 B.C. ya ne'dehhan ay amanan nun'ali. hi nun'alian Amaziah hidid Judah ya hiyay nangete"an Jeroboam§Duway pohdonan ibaga ti nan oha ya mi'laban nan tatagu, ya nan oha ya dumo'ol nan tatagu. an hina' Jehoash an nun'alih ad Samaria, ya napat ta han ohay tawon hi numpapto'anah di.*Hay nun'alianad Israel ya hidin 793-753 B.C. 24 Ya nappuhi ahan din ina'inatna an agguy immunud ay Apo Dios. Ya agguyna ahan impogpog an nundayaw hinan bulul an din dinayaw din alin binunatnay ngadanan hi JeroboamHi Jeroboam I (930-909 B.C.). an hina' Nebat an hiyay dinayaw nan holag Israel ta omod unda numbahol. 25 Ya binangngadna din naploh an lutad Israel an nete"ah ad Lebo Hamath ta engganah nan Ma'ahin an BaybayUnu Dead Sea, unu Baybay an Arabah, unu Natoy an Lobong. ti hiyah ne din inalin tuwali Apo Dios an Dios ad Israel hinan propetan hi Jonah an hina' Amittai an nalpuh ad Gath Hepher. 26 Ti tinnig Apo Dios nan nidugah an nipaligligatan nan tatagud Israel ya nan ami'id ah mamadang ay dida. 27 Ya mi'id tuwali inalin Apo Dios an ubahona nan tatagud Israel hitun luta, at hiyanan binadangana nan Alin hi Jeroboam an hina' Jehoash ta binaliwana dida.
28 Ya an amin nan na'na'at hidin numpapto'an Jeroboam, ya din anatulidnan ni'gubat, ya nan inatnan namloh ad Damascus ya ad Hamath hinan iJudah ta binangngadna ta nihakup goh ad Israel ya nitudo' an amin hanah nan liblun Nitud'an nan Na'ulgudan di Ina'inat din A'alid Israel. 29 Ya natoy hi Jeroboam, at inlubu'dah nan lubu' amana an ali. Ya hi Zechariah an imbaluynay nihukat ay hiyah nun'alid Israel.

*14:1 Unu hidin 796 B.C.

14:1 Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di mangipabi'ah ay hiya.

14:2 Hay nun'alianad Judah ya hidin 796-767 B.C.

§14:5 II Ki. 12:20-21.

*14:6 Deut. 24:16.

14:7 Hay pohdon ten hapit an ibaga ya batu, ya hay ngadan ten babluy ad ugwan ya ad Petra.

14:16 Hi Jeroboam II.

§14:17 Hi Jehoash ya natoy hidin 782 B.C., ya hi Amaziah ya natoy hidin 767 B.C.

*14:21 Hay ohan ngadana ya hi Uzziah.

14:22 Hi Jeroboam II ti duwadan alid Israel an mungngadan hi Jeroboam. Ya hidin amataguna ya matagu goh da Amos ay Hosea an propeta.

14:23 Unu hidin 782 B.C. Mu hidin 793 B.C. ya ne'dehhan ay amanan nun'ali.

§14:23 Duway pohdonan ibaga ti nan oha ya mi'laban nan tatagu, ya nan oha ya dumo'ol nan tatagu.

*14:23 Hay nun'alianad Israel ya hidin 793-753 B.C.

14:24 Hi Jeroboam I (930-909 B.C.).

14:25 Unu Dead Sea, unu Baybay an Arabah, unu Natoy an Lobong.