2
Hay Aat di Niyodolan nan Na'abuniyanan an Lennawah nan Kimmulug
Hidin nadatngan nan algaw an Behta an Pentecost* Lev. 23:15-22. Hay udum an ngadan ten ngilin ya (1) Behtah nan aDumiduminggu (Ex. 34:22), ya (2) Behta an Tungaw hi Alpahan di Boto' (Lev. 23:15-22), ya (3) Behtan di Udol (Ex. 23:16). Nan Behta an Pentecost ya na'at hidin nabonglen algaw hi nalpahan din Behtah nan Namaliwan nan Anghel Apo Dios hinan Tataguh din Penghana, ya Dumingguh ne. Ya hay ipaddungan nan punyamanandah nan boto'dah nan gutud di Old Testament ya nan algaw hi immalian nan Na'abuniyanan an Lennawah nan gutud di New Testament ya nan wagahda ti nawagahanda, at do'ol di bento'da an nalpun Apo Dios hinan Old Testament, ya hinan New Testament an Ac. 2:1 ya nawagahanda ti nan Na'abuniyanan an Lennawan nalpun Apo Dios. At nunyamandan amin. ya na'amungdan amin din nangunud ay Jesus. Ya himbumagga ya waday munhuud daya an ay ihunay pumuo', at dengngoldan amin an wah nan abung an inumbunanda. Ya tinnigda han umat hi apuy an mundalang, ya niwa'at an nun'ipattu' ay dida. At niyo'odol nan Na'abuniyanan an Lennawan didan amin, ya himmanapitdah hinnat'on an hapit an bo'on hapitda ti hiyah ne indat nan Na'abuniyanan an Lennawah abalinanda.
Ya wadaday nunhitud Jerusalem an Hudyun nangunud hi Uldin Apo Dios an nalpudah nan numbino'ob'on an babluy hinan Pumpapto'an di iRome. Ya unat goh dengngolda din munhuu ya na'amungda din do'ol an tataguh din wadan di nangunud ay Jesus, ya manoh'ada ti way ohan didaan dengngoldan way ohah din nangunud ay Jesus ya hay hapitnay inhapitna. At immogyatda, ya manongngo'da, ya humanahappitandan inaliday, “Goh ta umat hinay hapit an amin danen linala'in iGalilee? Ya numbino'ob'on di hapit tu'u, mu ne an inila tu'un amin di hapitonda ti iniladan mangihapit hinan hapit tu'u tuwali! Anaad nin udot? Ti ditu'u ya waday iParthia, ya iMedia, ya i'Elam, ya iMesopotamia, ya iJudea, ya iCappadocia, ya iPontus, ya i'Asia, 10 ya iPhrygia, ya iPamphilia, ya i'Egypt, ya nan nalpuh nan ababbabluy ad Libya an neheggon ad Cyrene, ya nan pa"ali an nalpud Rome 11 an Hudyuy udumna ya bo'on di udum, mu unudonday Uldin di Hudyu! Ya wada goh di iCrete ya Arabo. Mu ta"on un nan nalpuwan tu'u ya ihapitday hapit tu'un amin goh, ya ibaagday ina'inat Apo Dios an ma"ap'aphod!”
12 At manoh'ada, ya mi'id poto' di nomnomonda, ya way ohaan mumbabaggaandan inaliday, “Goh udot ta umatdah na?” 13 Mu linayahan din udumnan dida ti inaliday unda nabutong!
Hay Nangulgudan Peter hi Aat Jesus
14 Ni'ta'dog hi Peter hinan himpulu ta ohan ibbana, ya enlotnan himmapit an inalinah nan tataguy, “Da'yun i'ibbamin Hudyu ya an amin ayun numpunhitud Jerusalem ya ihamadyun ingaon tun alyo' ta innilaonyuy aat ten ulgudo'! 15 Alyonyuy un ami nun'abutong ay daten i'ibba' an linala'i, mu agguy ami ti undan nabutong di tataguh un nunta'dang di algaw an alas nuebe? 16 Heten ma'ma'at an donglonyu ya hiyah te goh din imbaag din propetan Apo Dios hidin penghana an hi Joel, ti inalinay,
17 Hi Apo Dios ya inalinay,
Awni ta hay angunuhna at honogo' nan Lennawa' an nan Na'abuniyanan an Lennawa ta ipiyo'odol'un amin hinan tatagu.
Ya ibabbaag nan holagyun linala'i ya binabaiy ipa'innila' ay dida,
ya umipanoh'ay tigon nan ungungan linala'i,
ya heden tigonda ya ipa'innilanay ma'ma'at.
Ya mun'enap nan mina'ma"ilog an linala'i,
ya nan enaponday mangipa'innila goh hinan ma'ma'at. Joel 2:28.
18 Ya an amin nan baal'un linala'i ya binabai ya ipiyo'odol'uy Lennawa' ay dida,
ya ibabbaagda goh nan ipa'innila' ay dida. Joel 2:29.
19 Ya waday ipattig'ud dayan umipanoh'a,
ya wada goh di ipattig'uh nan luta ta pangimmatunan di tatagu
ti hay mipattig ya hay dala, ya apuy, ya nan ma'ugtul an ahu'.§ Joel 2:30.
20 Ya humelong nan algaw ad daya,
ya bumlah nan bulan ta ay dala
ya un dumatong nan algaw an omo'ogyatan di tatagu an pumpanuhan Apu tu'u.* Joel 2:31.
21 Ya un adya waday mangalih, Apu, baliwana' ni'!
at mabaliwanda.” Joel 2:32; Rom. 10:13.
22 Ya unat goh lempah Peter an inulgud din inalin Joel ya innayunan himmapit an inalinay, “I'ibba' an Hudyu, donglonyu tun alyo'! Hi Jesus an iNazareth ya do'ol di ina'inatnan adi olog di tagun mangat an immipanoh'an pangimmatunan di tatagu, ti hiyanay impatamun Apo Dios ay Hiya ta way inatnan nangipa'innilah un makulug an Hiyay hennagna. Ya innilayuh te ti henen inatna ya na'at hi wadanyu. 23 Hidin penghana ya ninomnom Apo Dios di penhodnan ma'ma'at ay Jesus, at i'innilanay ma'ma'at, at immannung ti hiyaat un nidawat hi Jesus ay da'yu ta impapatoyyu, ti inyuyyuh nan linala'in ongol di baholda ta inlanhadah nan krus ta natoy. 24 Mu tinagun Apo Dios hi Jesus ti imbo'tana ta nakak hinan wadan di lennawan nan nun'atoy ti mid olog di logom an nangipawah namahuana. 25 Ya intudo' din alih penghanan hi David goh di aat di namahuan Jesus an inalinay,
Titiggo' hi Apu tu'u ti wadan Ha"in an adi makmakkak
ti nipaeng hi appit di agwan'u,
at malenggop damdamay punnomnoma'. Psa. 16:8.
26 Ya hiyaat unna' mun'am'amlong,
at ihapit'uy pundenola'.
Ya ta"on hi unna' tagu mu malenggop di punnomnoma' ti waday namnama' an tumagu.§ Psa. 16:9.
27 Ti hay innila' ya adia' inganuy ay Apo Dios ad dolom hi wadan di lennawan di nun'atoy
ti Ha"in an un'unnud an baalmu ya inila' an ipawam di apitayan di odol'u.* Psa. 16:10.
28 Ya impa'innilam ay Ha"in di ma'ma'at ta way ato' an mi'tagun He"ah mid pogpogna,
ya impa'amlonga' ay He"a ti nan awadam ay Ha"in at ma"am'amlonga'. Psa. 16:11.
Hiyah ne intudo' David.”
29 Ya innayun Peter an nangali goh hi, “I'ibba', iyam'amma' an mangulgud ta itudu' di aat David an ad holag ay ditu'u. Henen intudo'nan inali' ay da'yu ya bo'on hay odolnay hinapitna ti natoy hi David, ya nilubu', ya ta"on ad ugwan ya wadah tun lutan wadan tu'uy lubu'na. 30 Hiyay oha goh an propetan Apo Dios, at inilanan intulag Apo Dios ay hiya an hi udum di tawon ya pun'alion Apo Dios di ohah nan holagna ta ali goh an umat ay David an hi apuna. 31 Ya inilan David di aton Apo Dios hi udum di tawon ti nan Alin Pento' Apo Dios ya Hiyay hinapitna, ya intudunay aat di namahuana an adi minganuy di odolnad dolom, at adi mapitay di lamohna. 32 Ya henen inulgudna ya hi Jesus ti nepto' an minahuan Apo Dios Hiya, ya da'min amin di ihtiguna ti tinnigmi Hiyan namahuan! 33 Ya impabagtun Apo Dios Hiya an wah appit hi agwana! Ya intulag Amana an umali nan Na'abuniyanan an Lennawan middum hinan tatagu, at ten immannung ti hennag Jesus goh ay da'mi ta miyo'odol an hiyah tey aat di tigonyu ya donglonyud ugwan. 34 Hi David ya agguy timmulud abuniyan, mu intudo'na tuwalih din penghana an inalinay,
Ni'hapit hi Apo Dios an Apu tu'uh nan Apu tu'u goh an pento'nah ali an inalinay:
Umbun'ah tun appit hi agwan'u Psa. 110:1.
35 ta engganay abako' an amin di buhulmu
ta way atondan un'unnud ay He"a.Ӥ Psa. 110:1.
36 Ya innaynayun goh Peter an himmapit an inalinay, “Hay mahapul ya an amin di Hudyu ya ihamhamaddan innilaon an din lala'in impilanhayuh nan krus an hi Jesus ya Hiyah Kristun Alin Pento' Apo Dios, ya Hiyay Apu tu'u!”
37 Ya unat goh dengngoldah ne ya nahahlaang di balada, ya ni'hapitdan da Peter ya din udumnan a'apostoles an inaliday, “I'ibba! Hay atonmi mah?”
38 Ya inalin Peter ay diday, “Hay mahapul ya muntutuyu ayun amin hinan inatyun nappuhi ta du'gonyu ta adiyu ipidpidwan aton, ya mumpabonyag ayuh nan ngadan Jesu Kristu! Ya atonyu ay at ma'aliwan di baholyu, ya midat goh ay da'yu nan ipa'daw Apo Dios an nan Na'abuniyanan an Lennawa. 39 Ti hiyah ne inalin Apu tu'un hi Apo Dios an ipa'alinan ditu'u, ya hinan imbabaluy tu'u, ya hinan udumnan tataguh nan abablubabluy ta middumdan Hiya.”
40 Ya do'ol di udumnah inulgud Peter an mangibaag hi aatna, ya hiyay impadanan didan inalinay, “Baliwanyuy odolyu ta adi ayu middum an mi'moltah nan tatagud ugwan an na"appuhiy ugalida!”
41 At do'olday nundenol an nangabulut enen intugun Peter, ya numpabonyagda. Ya henen algaw ya tuluy libu nin di niddum ay didah nangulug ay Jesus.
Hay Inat nan Nangulug ay Jesus
42 Nan pa"akkulug ya innaynayundan inadal nan intudun di a'apostoles, ya ni'hina"agida, ya na'ubu'ubungdan nangan hi Nunnomnomandah nan Natayan Kristu, ya gunda goh nunluwalun Apo Dios. 43 Do'ol di immipanoh'ah ina'inat nan a'apostoles hi pangimmatunan di tatagu, at an amin din tatagu ya e'gonanda dida. 44 Ya an amindan kimmulug ay Jesus ya nunlalammungda, ya nun'i'iddatandah nan gina'uda 45 ti hay inatda ya inla'uday lutada ya gina'uda ta nan pihhun na'amung ya inwatwatda. Mu agguy napapaddung di indatda ti hay aat di mahapul di ohah tagu di hiyay indatda. 46 Ya abigabigat ya na'amungdah nan gettaw di Timplun Apo Dios ad Jerusalem an mundayaw. Ya wa ay ta nalpah ya immuyda nangan an amin hi abung di ohan dida. Ya nidugah di pun'an'anlaanda, 47 ya gunda ul'ulgudon nan amaphodan Apo Dios. Ya an amin din udumnan tatagu ya endenolday aat danen nangunud ay Jesus, ya abigabigat ya waday udumnah mabaliwan, ya iniddum Apu tu'u didah nan Himpampun an Tataguna.

*2:1 Lev. 23:15-22. Hay udum an ngadan ten ngilin ya (1) Behtah nan aDumiduminggu (Ex. 34:22), ya (2) Behta an Tungaw hi Alpahan di Boto' (Lev. 23:15-22), ya (3) Behtan di Udol (Ex. 23:16). Nan Behta an Pentecost ya na'at hidin nabonglen algaw hi nalpahan din Behtah nan Namaliwan nan Anghel Apo Dios hinan Tataguh din Penghana, ya Dumingguh ne. Ya hay ipaddungan nan punyamanandah nan boto'dah nan gutud di Old Testament ya nan algaw hi immalian nan Na'abuniyanan an Lennawah nan gutud di New Testament ya nan wagahda ti nawagahanda, at do'ol di bento'da an nalpun Apo Dios hinan Old Testament, ya hinan New Testament an Ac. 2:1 ya nawagahanda ti nan Na'abuniyanan an Lennawan nalpun Apo Dios. At nunyamandan amin.

2:17 Joel 2:28.

2:18 Joel 2:29.

§2:19 Joel 2:30.

*2:20 Joel 2:31.

2:21 Joel 2:32; Rom. 10:13.

2:25 Psa. 16:8.

§2:26 Psa. 16:9.

*2:27 Psa. 16:10.

2:28 Psa. 16:11.

2:34 Psa. 110:1.

§2:35 Psa. 110:1.