Amos
Hay Aat Ten Liblu
Hay Nangitudo' eten Liblu: hi Amos.
Hay Nangitud'an Amos eten Liblu: nan Hudyud Israel hi appit hi iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw.
Hay Pohdon nan Ngadan ten Liblun Ibaga: hi Apo Dios di mami'ug.
Hay Gutud hi Nangitud'anan ten Liblu: hidin 760 B.C. nin.
Hay Teman ten Liblu: gapu ta gun impa'annung Apo Dios din intulagnah nan Hudyu at mahapul an ipa'annungda goh nan intulagdan Hiya.
Hay Outline ten Liblu:
Waday WALUN IMPAꞋINNILAN Amos an imbaagnah aat nan abablubabluy (1:1—2:16)
Waday TULUN MENSAHEN Amos an imbaagnah aat ad Israel (3:1—6:14)
Waday ONOM AN ENENAP Amos an imbaagnah aat nan aligatan di Hudyu (7:1—9:10)
Waday OHAN INTULAG Amos an imbaagnah aat di pumhodan ad Israel (9:11-15).
1
Hiyatuy impa'innilan Apo Dios ay ha"in an hi Amos*Henen ngadana ya unda hene'he'dod ti hay immannung an ngadana ya Amasiah, ya hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di mami'ug. Ya hay gutud hidin nuntamuana ya hidin 760-750 B.C. nin. Ya ta"on un iJudah mu ad Israel hi appit hi iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw di nuntamuana. an ohan mumpahtul hi kalniluh ad Tekoa.Hay inadagwinah nan babluy ad Bethlehem ya hi'itangan umuy hi himpuluy kilomitlu, ya hay inadagwinah nan babluy ad Jerusalem ya nahuluk hi himpulu ta pituy kilomitlu. Impa'innilana nan ma'at ay da'min holag Israel hidin duway tawon di nalauh ya un mawada din alyog.Agguy tu'u inilay ustuh tawon hidin alyog hidin nun'alian Uzziah, mu hiyay nidugah an alyog ti ta"on un hi Zechariah an propeta ya imbaagnay aatna goh (Zech. 14:5). Eden gutud ya hi Uzziah§Hay nun'alianad Judah ya hidin 792-740 B.C. di alih ad Judah, ya hi Jeroboam*Hiya ya hi Jeroboam II, ya hay nun'alianad Israel ya hidin 793-753 B.C. an hina' Jehoash di alid Israel.
At ha"in an hi Amos ya inali' di,
“Hidin himmapitan Apo Dios hidih nan Timpluh dih Zion hidid Jerusalem
ya himbumagga ya nun'alangun amin din holo' hinan pahtu
ya nan ayiw hinan Duntug an Carmel.”
Hay Pummoltaan Apo Dios hinan Tatagud DamascusHiyah ne kapitulyud Aram (unu ad Syria).
(Isa. 17:1-3; Jer. 49:23-27; Zech. 9:1)
Ya inalin Apo Dios ay ha"in di,
“Gun numbahol nan tatagud Damascus,
at hiyanan moltao' dida an dumalat nan nidugah an bungot'u!
Ti nidugah di nangatdah nan tatagu' ad Gilead an umat hi a'ili'an di paguy.
At ipa'ali' nan apuyHay itudun ten apuy ya nan aton nan mangabak hi gubat hinan ma'abak ti gohbonday siudadda. ta gohbona nan abung nan Alin hi Hazael,§Hay nun'alianad Damascus ya hidin 842-796 B.C.
ya mapa"i goh nan nun'ihamad an allup an impiyamman din hi Ben-Hadad.*Hiyay imbaluy nan Alin hi Hazael an nipallog ay hiyan nun'ali, ya hay nun'alianad Damascus ya hidin 796-775 B.C.
Ya pumpa"i' goh nan atangotangob di pantaw nan siudad ad Damascus,
ya ubaho' nan numpunhituh nan Nundotal an Aven.Hay pohdonan ibaga ya na"appuhin nundotal an luta.
Ya nun'ipadpap'u nan tatagud Damascus ya nan alid Beth EdenMid mapto' ya oha goh an ngadan nan siudad ad Damascus. ta miyuydad Kir§Mid mapto' ya ohan siudad hi ad Elam (unu ad Iran). ta mumbalindah balud hidi.
Hiyah ne hinapit Apo Dios.”
Hay Pummoltaan Apo Dios hinan Tatagud Gaza*Waday leman siudad hi ad Philistia an ad Gaza, ya ad Ashdod, ya ad Ashkelon, ya ad Gath, ya ad Ekron, ya napapaddung di haaddan hinohhah di ti mid di ohan didah ay kapitulyuna. At hay itudtuduwan ten Am. 1:6-8 ya nan tatagud Philistia.
(Isa. 14:28-32; Jer. 47:1-7; Ezek. 25:15-17; Joel 3:4-8; Zeph. 2:4-7; Zech. 9:5-7)
Ya inalin goh Apo Dios ay ha"in di,
“Gun numbahol goh nan tatagud Gaza,
at hiyanan nidugah an moltao' didan dumalat nan nunheglan bungot'u
ti do'ol ahan hinan tatagu' di inihbutdah nan holag Edom.
At hiyanan ta"on un hidi ya ipa'ali' goh di apuy
ta mun'oghob nan nun'ihamad an allupda.
Ya ubaho' nan a'ap'apud Philistia an nan wad Ashdod ya ad Ashkelon,
ya ta"on ad Ekron ta mi'id di ma'angang ay didan amin.
Hiyah ne hinapit nan na'abbagbagtun Dios.”
Hay Pummoltaan Apo Dios hinan Tatagud TyreHene ya nabagtun siudad ad Phoenicia an wah nan pingit di Baybay an Mediterranean.
(Isa. 23:1-18; Ezek. 26:1—28:19; Joel 3:4-8; Zech. 9:3-4)
Ya inalin goh Apo Dios ay ha"in di,
“Gun goh numbahol nan tatagud Tyre ti inihbutda nan holag Israel hinan holag Edom.
Ya imbahhawda goh udot din nunhahapitandan himbabadangda,
at hiyanan nidugah an moltao' didan dumalat nan nunheglan bungot'u.
10 At hiyay dumalat hi pangipa'alia' hi apuy hidi
ta moghob nan nun'ihamad an allupdad Tyre.”
Hay Pummoltaan Apo Dios hinan Holag Edom
(Isa. 21:11-12; Jer. 49:7-22; Ezek. 25:12-14; 35:1-15; Obad. 1:1-21)
11 Impa'innilan goh Apo Dios ay ha"in di,
“Gun numbahol nan holag Edom,
at hiyanan nidugah an moltao' didan dumalat nan nunheglan bungot'u.
Ti nidugah di nangatdan da'yun i'ibbadan holag Israel ti pinatoyday udum an agguyda enehmo'an.
12 At hiyay dumalat hi pangipa'alia' hi apuy
ta mapa"in amin nan babluydad Teman ya ad Bozrah.”Hiyanay duwan nundengwan siudad ad Edom.
Hay Pummoltaan Apo Dios hinan Holag Ammon
(Jer. 49:1-6; Ezek. 21:28-32; 25:1-7; Zeph. 2:8-11)
13 Inalin goh Apo Dios ay ha"in di,
“Gun numbahol goh nan tatagud Ammon,
at hiyanan nidugah an moltao' didan dumalat nan nunheglan bungot'u.
Ti hidin ginubatda nan tutulangyun iGilead ta hakuponda nan babluy
ya ta"on un nan numpunhabi ya ginulatdan numbughiy putuda.
14 At hiyay dumalat goh hi pangipa'alia' hinan buhulda
an ahitutu'u' an mumpanghob ad Rabbah§Hiyah ne nabayag an ngadan ad Amman an kapitulyud Kingdom of Jordan ad ugwan.
ta mapa"i an umat hi pangat di mabi'ah an puo'.
15 Ya umat goh an alanda nan alida ya nan u'upihyal
ta miyuydah nan udumnan babluy ta mumbalindah balud hidi.
Hiyah ne hinapit Apo Dios.”

*1:1 Henen ngadana ya unda hene'he'dod ti hay immannung an ngadana ya Amasiah, ya hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di mami'ug. Ya hay gutud hidin nuntamuana ya hidin 760-750 B.C. nin. Ya ta"on un iJudah mu ad Israel hi appit hi iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw di nuntamuana.

1:1 Hay inadagwinah nan babluy ad Bethlehem ya hi'itangan umuy hi himpuluy kilomitlu, ya hay inadagwinah nan babluy ad Jerusalem ya nahuluk hi himpulu ta pituy kilomitlu.

1:1 Agguy tu'u inilay ustuh tawon hidin alyog hidin nun'alian Uzziah, mu hiyay nidugah an alyog ti ta"on un hi Zechariah an propeta ya imbaagnay aatna goh (Zech. 14:5).

§1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 792-740 B.C.

*1:1 Hiya ya hi Jeroboam II, ya hay nun'alianad Israel ya hidin 793-753 B.C.

1:2 Hiyah ne kapitulyud Aram (unu ad Syria).

1:4 Hay itudun ten apuy ya nan aton nan mangabak hi gubat hinan ma'abak ti gohbonday siudadda.

§1:4 Hay nun'alianad Damascus ya hidin 842-796 B.C.

*1:4 Hiyay imbaluy nan Alin hi Hazael an nipallog ay hiyan nun'ali, ya hay nun'alianad Damascus ya hidin 796-775 B.C.

1:5 Hay pohdonan ibaga ya na"appuhin nundotal an luta.

1:5 Mid mapto' ya oha goh an ngadan nan siudad ad Damascus.

§1:5 Mid mapto' ya ohan siudad hi ad Elam (unu ad Iran).

*1:5 Waday leman siudad hi ad Philistia an ad Gaza, ya ad Ashdod, ya ad Ashkelon, ya ad Gath, ya ad Ekron, ya napapaddung di haaddan hinohhah di ti mid di ohan didah ay kapitulyuna. At hay itudtuduwan ten Am. 1:6-8 ya nan tatagud Philistia.

1:8 Hene ya nabagtun siudad ad Phoenicia an wah nan pingit di Baybay an Mediterranean.

1:12 Hiyanay duwan nundengwan siudad ad Edom.

§1:14 Hiyah ne nabayag an ngadan ad Amman an kapitulyud Kingdom of Jordan ad ugwan.