2
Pohdo' an innilaonyuy aat di amahmahlu' an muntamu ta way atonyun pumhod, ya umat hina goh hinan tatagun iLaodicea, ya nan udumnan tagu goh an agguy nannig ay ha"in. Umat hinay puntamua' ta way aton di nomnomdan mihamad, ya ta munhina"agida ya mumpopohhodanda. Ya ato' goh ta ihamaddan manginnilah aat nan Tugun Kristu ta way aton di panginnilaandan mihamad. At innilaonday aat di Ulgud Apo Dios an agguy nipa'innilah din hopapnan hay aat Kristu. An amin nan ma'innilan makulug an wadan Apo Dios ya hi Kristuy mangipa'innila.
Ya ibaag'uh te ti ini ya waday udum an umalin mangitudtuduh hinnat'on ya ta adi ayu mabalbaliyan an ta"on hi un maphod di pangalida ti ipibahhawday unudonyu!* Nan udum an kimmulug ad Colosse ya inabulutday nappuhin tudtudun nan ohan balbalun kulto eden timpu an ma'alih Gnosticism, ya hay ohah ninomnom Paul hi nangitud'anan ten liblu ya ta mi'laban hinan udumnan tudtuduna. Ti hay doctrinada ya (1) ihamaddan mangun'unud hinan uldin di a'apudah aat nan ma'an, ya ma'inum, ya behta, ya ngilin (2:16-17) ti hana anu ya ma'ahhapul ahan hi aton (2:4, 8); ya (2) do'ol di mapaniaw ay dida an umat hinan adi madapa, unu adi matamtaman, unu adi ma'odnan (2:21); ya (3) hay atonda ya ipapihulday odolda (2:18; 3:23), ya paligatonda (2:23), ya mumpakugitda (3:11); ya (4) dayawonda nan a'anghel (2:18); ya (5) kulugondan na'ampah Jesu Kristu ti Hiya ya tagu ya anggay an bo'on Dios-an-Tagu, mu na'abbagbagtu anu Hiyan nalmuh an amin an limmun Apo Dios (1:15-20; 2:2-3, 9); ya (6) do'ol ay dida nan nahamad an nili"ud an ma'ahhapul an kulugon nan tatagu, mu dida ya anggay di mangawat hi aatna (2:18; 2:2-3). (Bahaom goh nan footnotes di I Tim. 1:3, ya II Tim. 2:18, ya Tit. 1:14, ya I Jn. 4:2, ya I Jn. 5:8, ya I Jn. 5:16, ya II Jn. 1:7, ya II Pet. 1:2 ta innilaom di udumnah aatna.) Mu hay punnomnoma' ya paddungnay wadaa' ay da'yu an ta"on unna' wah tu. Ya mundenola' ti inila' an napapaddung di punnomnomanyu ti iluludyuy ma'at ay da'yu ta way aton nan pangulugyun Kristun adi mibahhaw.
Hay Aat di Amaphodandah Niddumandan Kristu
Inabulutyuh Kristu ta Hiyay Apuyu, at hay maphod ya inaynayunyun middum ay Hiyah tun itaguanyuh tun luta. Ya ituptupyu nan pangulugyuh nan pognad an hi Kristu ta podnonay itaguanyu, ya ongolonyuy pangulugyuh nan kinulugyun nitudun da'yu. Ya dumenodenol ayuh nan ma'ma'at ay da'yu.
Ya emayaanyu ta adiyu unudon nan tatagun mamuhih pangulugyu. Ti hay itududah pamuhida ya nan nomnomon nan tatagun nibahhaw an mid upidnan bumalbali an nalpuh nan inunud di tataguh penghana an nan uldin ya ugalin di tataguh tun lutan itang di punhulbiana, ti bo'on hay aat Kristuy nalpuwan nan itududa. Mu wadan amin ay Kristu nan ugalin Apo Dios, 10 ya an amin di maphod ya wada goh ay da'yu ti niddum ayun Kristu. An amin di mumpapto' ad daya ya nan na'abbagbagtun a'apuda ya na'abbagbagtuh Kristu ya un dida.
11 Ya ay ihunay un ayu nipakugit hi un ayu niddum ay Kristu, ya paddungnay un hi Kristuy nangugit ay da'yu. Mu bo'on nan aton di tatagun mungkugit di inatna ti unda inaanan nan nappuhin ugaliyu. 12 Ti hay na'at ay da'yu ya ay ihunay un ayu ni'lubu' ay Jesus hidin natayanah din nabonyaganyu, ya ni'tagu ayuh din nummahuan Apo Dios ay Jesus an dimmalat nan nanguluganyuh nan nidugah an abalinan Apo Dios. 13 Ya hidin hopapna ya paddungnay un tu'u natoy ti bintiw tu'u nan Maphod hi Ma'unud ti dimmalat di bahol tu'un agguy na'aliwan. Mu la'tot ya paddungnay tinagu ditu'un Apo Dios an ni'tagu tu'un Kristu ti inaliwanan amin di bahol tu'u. 14 At nabaholan tu'u ti agguy tu'u inunud di Uldin Apo Dios. Mu nan Uldin an nanguhig ay ditu'u an nangidiklamuh nan bahol tu'u ya inubah Apo Dios ti pinogpogna an ay ihunay unna ni'lanhah nan krus Kristu. Hay ugalin di mungkumilduh din amatagun Paul ya iyammaday ma'alih Papel an Itud'an di Utang, ya pinelmaana, ya impilitna ta pelmaan goh nan umutang ay hiya. Ya impaddung Paul henen pepel hinan Uldin Apo Dios, ya ditu'un tataguh tun luta ya nipaddung tu'uh nan umutang ti agguy tu'u inabalinan an nangunud (unu ay ihunay namayad) enen Uldin. Ya gulat ta pi"ion nan mungkumelduh nen pepel at mapogpog mahkay an amin nan nitudo' hidi, at adi mumbayad nan immutang. Ya impaddung Paul ta hi Kristu ya paddungnay pini"inay Uldinah nan krus (ti ay ihunay ni'lanhan Hiya), at pinogpognay amah'ahhapul di pangatan tu'u, at libli tu'u ti adi mahapul an unudon (unu ay ihunay mumbayad). 15 Ya inamehnay abalinan nan a'apun di nun'appuhin lennawa ya nan na'abbagbagtun a'apuda goh, ya impattignay nangamehanan dida ti inilan nan tataguh tun lutan mid abalinan daden lennawa, ya hay natayan Kristuy dimmalat hi nangamehanan dida. Hay ugalin di a'apun di tindalun di iRome hi unda mangameh hinan ohan babluy ya bangkelenganda nan natiliw, ya impabladda ya unda itnud hinan ambilog an kalatah nan siudadda an umat hinan aton nan muntukal an band ti matutunuddan dumalan hinan behta. Ya tumata'dog nan general hinan kalesana an punluganan di mi'gubat ta mipattig di anabagtunah nan mi'tigaw hi pingitnan na'abak, at umannung an mabainan nan natiliw ya nan mamannig. Ya intudun Paul an waday nipaddungan nen ugalih nan inat Apu Jesus an paddungnay timmata'dog hinan kalesana, ya binaina da Satanas ya nan dimunyuna an dimmalat nan nangamehanan didah nan krus. At ta"on un ad ugwan ya na'abak da Satanas an ta"on hi unda inalih unda agguy.
16 Ya dumalat heten inali' ya hin'ing'ingaonyuy alyon nan mumpanuh ay da'yu an alyonday nappuhiy atonyuh unyu adi unudon nan paniawonda an umat hinan mihda, ya ma'inum, ya nan behta, ya nan Behtah nan Akayangan di Bulan, ya nan ngilin an Habadu. 17 Mu henen ato'atonda ya hiyay pangimmatunan an paddungnay ngaun nan nahamad an ma'at hi udum di algaw. Ya na'at ay Jesus, at nalpah di punhulbian nan ina'inatda, at hi Jesus di nahamad hi ma'unud ad ugwan, ya bo'on nan mapaniaw. 18 Ya waday tagun pangal'alidah unda papihul di odolda, ya alyonday hay mahapul ya dayawon tu'uy a'anghel. Ya alyonda goh hi un do'ol di iniladah aatna ya mumpahpahiyada, mu un hay nalpuh nomnomda ya anggay an bo'on hay nalpuh nan Na'abuniyanan an Lennawa. At umat ay hinay tatagu ya adiyu abuluton di atondan mumpanuh ay da'yuh unda alyon di adi ayu mabaliwan hi unyu adi unudon nan atonda. 19 Ti agguy ahan niddum di umat hina ay Kristu. Mu nob'on di aat tu'u ti ay ihunay un hi Kristuy ulu tu'u. Ya umat tu'uh nan odol ti mumpun'ummum nan tungal di odol, ya wada goh di ulat an mangdon ta way atonan umodhol. Ya mangan, at umongol, ya umat hina goh hinan Himpampun an Tatagun Apo Dios ti ipa'ongolna dida.
Hay Paddungnay Ni'yatayan Tu'un Jesus ya Ni'taguan Tu'u Goh
20 Ya ay ihunay un ayu niddum ay Kristuh nan natayana ti ad ugwan ya bintiwyu nan uldin di tataguh tun lutan§ Bo'on hene di Uldin Apo Dios an nidat ay Moses mu hiyah ne nan numbino'ob'on an uldin di tataguh tun luta. itang di punhulbiana, at adi mahapul an unudonyu. Ya umat ay hina ya goh ta ay ihunay un ayu niddum hinan tataguh tun lutan adi mangunud ay Kristu? 21 Ti unudonyu nan uldindan mapaniaw an numbino'ob'on an adi madapa, unu adi matamtaman, unu adi ma'odnan. 22 Mu heten uldinda ya nalpuh nan nomnomda ti diday nangiyuldin, ya diday nangitudu. Mu an amin di paniawonda ya nalmu ta way ma'an ya mihda ta way atonan mapuh. 23 Ya heten uldin ya ay ihunay un maphod ahan di aatna ti itudunay aton nan tatagun mangiyal'allan mundayaw, ya mangipapihul hi odolda, ya nan atondan mamaligat hi odolda. Mu mid anhan ah olognan mangituduh nan aton tu'un mampong hinan laylaydon di odol!

*2:4 Nan udum an kimmulug ad Colosse ya inabulutday nappuhin tudtudun nan ohan balbalun kulto eden timpu an ma'alih Gnosticism, ya hay ohah ninomnom Paul hi nangitud'anan ten liblu ya ta mi'laban hinan udumnan tudtuduna. Ti hay doctrinada ya (1) ihamaddan mangun'unud hinan uldin di a'apudah aat nan ma'an, ya ma'inum, ya behta, ya ngilin (2:16-17) ti hana anu ya ma'ahhapul ahan hi aton (2:4, 8); ya (2) do'ol di mapaniaw ay dida an umat hinan adi madapa, unu adi matamtaman, unu adi ma'odnan (2:21); ya (3) hay atonda ya ipapihulday odolda (2:18; 3:23), ya paligatonda (2:23), ya mumpakugitda (3:11); ya (4) dayawonda nan a'anghel (2:18); ya (5) kulugondan na'ampah Jesu Kristu ti Hiya ya tagu ya anggay an bo'on Dios-an-Tagu, mu na'abbagbagtu anu Hiyan nalmuh an amin an limmun Apo Dios (1:15-20; 2:2-3, 9); ya (6) do'ol ay dida nan nahamad an nili"ud an ma'ahhapul an kulugon nan tatagu, mu dida ya anggay di mangawat hi aatna (2:18; 2:2-3). (Bahaom goh nan footnotes di I Tim. 1:3, ya II Tim. 2:18, ya Tit. 1:14, ya I Jn. 4:2, ya I Jn. 5:8, ya I Jn. 5:16, ya II Jn. 1:7, ya II Pet. 1:2 ta innilaom di udumnah aatna.)

2:14 Hay ugalin di mungkumilduh din amatagun Paul ya iyammaday ma'alih Papel an Itud'an di Utang, ya pinelmaana, ya impilitna ta pelmaan goh nan umutang ay hiya. Ya impaddung Paul henen pepel hinan Uldin Apo Dios, ya ditu'un tataguh tun luta ya nipaddung tu'uh nan umutang ti agguy tu'u inabalinan an nangunud (unu ay ihunay namayad) enen Uldin. Ya gulat ta pi"ion nan mungkumelduh nen pepel at mapogpog mahkay an amin nan nitudo' hidi, at adi mumbayad nan immutang. Ya impaddung Paul ta hi Kristu ya paddungnay pini"inay Uldinah nan krus (ti ay ihunay ni'lanhan Hiya), at pinogpognay amah'ahhapul di pangatan tu'u, at libli tu'u ti adi mahapul an unudon (unu ay ihunay mumbayad).

2:15 Hay ugalin di a'apun di tindalun di iRome hi unda mangameh hinan ohan babluy ya bangkelenganda nan natiliw, ya impabladda ya unda itnud hinan ambilog an kalatah nan siudadda an umat hinan aton nan muntukal an band ti matutunuddan dumalan hinan behta. Ya tumata'dog nan general hinan kalesana an punluganan di mi'gubat ta mipattig di anabagtunah nan mi'tigaw hi pingitnan na'abak, at umannung an mabainan nan natiliw ya nan mamannig. Ya intudun Paul an waday nipaddungan nen ugalih nan inat Apu Jesus an paddungnay timmata'dog hinan kalesana, ya binaina da Satanas ya nan dimunyuna an dimmalat nan nangamehanan didah nan krus. At ta"on un ad ugwan ya na'abak da Satanas an ta"on hi unda inalih unda agguy.

§2:20 Bo'on hene di Uldin Apo Dios an nidat ay Moses mu hiyah ne nan numbino'ob'on an uldin di tataguh tun luta.