Nan Hapit Apo Dios Deuteronomy 28

Hay Awagahan nan Un'unnud

1 Ya intuluy Moses an himmapit an inalinay, “Ya gulat ta donglonyu nan hapiton Apo Dios ya ihamadyu an mangunud hi an amin an Uldina an hiyah ne din indat'un da'yud ugwan an algaw at ipabagtu' da'yu ya un nan ahimpahimpamabluy hitun luta. 2 Ya hi Apo Dios ay di unudonyu at an amin hatun wagah ya idatnan da'yuh munnononnong:

3 Ya wagahan da'yuh nan numbabluyanyu ya nan wadanyuh nan payawyu.

4 Ya wagahan da'yu ta dumo'ol di holagyu, ya dumo'ol di bungan nan ihabalyu, ya dumo'ol goh di holag nan bakayu ya kalniluyu.

5 Ya wagahan goh Apo Dios nan ili'yu ya nan nihaang an ononyu.

6 Ya wagahan goh Apo Dios an amin nan umayanyu ya nan umanamutanyu.

7 Ya badangan da'yun Apo Dios, at abakonyu nan mangubat ay da'yu. Ya un ohay pange'wandah umaliandan mangubat ay da'yu, mu unat goh tuma'otda at malgom di dalan hi pange'wandah nan lumayawanda an paddungnay pituy dalan hi pange'wanda.

8 Ya munnononnong di wagah Apo Dios hinan alangyu ya an amin di itamuyu. At wagahan da'yuh ihinanyun ne han lutan ipabnoh Apo Dios ay da'yu.

9 Ya gulat ta unudonyu nan Uldin Apo Dios ta iyunnudyuh nan pangatna at da'yuy ilahhinah me'gonan hi tataguna ti hiyah ne din intulagna. 10 Ya tigon an amin nan tataguh tun luta an da'yuy ma'alih tatagun Apo Dios, at tuma'otdan da'yu. 11 Ya do'lon Apo Dios di wagahnan da'yu, at dumo'ol di holagyu, ya dumo'ol di a'animalyu, ya dumo'ol di bungan nan ihabalyuh nan luta an hiyah ne din intulag Apo Dios hidin a'apuyuh ipabnohnan da'yu.

12 Ya da'yuy pangidatan Apo Dios hinan do'ol an inadangyana, at ipa'udanad dayah nan panapulanyu, ya wagahanan amin di ihabalyu, at da'yuy umutangan nan do'ol an babluy ta bo'on da'yuy umutang. 13 Ya pumbalinon da'yun Apo Dios hi mun'ap'apuh nan abablubabluy, ya ta bo'on da'yuy umunud ay dida. Ya da'yuy nabagbagtu ta bo'on da'yuy na'ampah unyu ihamad an donglon ya unudon an amin nan inyuldina an itudu' ay da'yud ugwan an algaw. 14 Ya adiyu ahan ibahhaw an mangunud an ta"on ah oha ay daten intugun'un da'yud ugwan an algaw, ya adi ayu munduwaduwa, ya adiyu dayawon nan udumnan dios ta hi Apo Dios di dayawonyu.”

Hay Idut hinan Adi Mangunud

15 Ya inalin goh Moses di, “Mu gulat ta adiyu unudon nan alyon Apo Dios, ya adiyu ihamad an aton an amin nan Uldina ya nan Uldin an intudu' ay da'yud ugwan an algaw at an amin daten idut ya umalin da'yu ta ma'ameh ayu:

16 At ma'idutan nan babluy an wadanyu ya nan payawyu.

17 Ya ma'idutan nan bahkityu ta mi'id mittuh ma'an, ya mi'id mittuh nan iyammayun tinapay.

18 Ya ma'idutan nan punholaganyu ta un matpong di holagyu, ya umat goh hinan ihabalyuh nan lutayu, ya nan kalnilu, ya nan bakayu.

19 Ya ma'idutan an amin di umayanyu ya nan umanamutanyu.

20 Ya dumalat nan nappuhin ato'atonyu ya din'ugyuh Apo Dios, at idutan da'yu, ya ipata'ot da'yu, ya mid hulbin an amin nan itamuyu ta nangamung un ayu munnaud an ma'ubah. 21 Ya ipa'alinay dogoh ta mumpundogoh ayun amin ta nangamung un ayu mun'atoy ta mi'id ah ohah ma'angang ay da'yuh nan lutan umayanyu ta hakuponyu. 22 Ya pundoghon da'yun Apo Dios hinan dogoh an mun'inulay an mangubah ay da'yu, at lumahuy odolyu, ya bumlal. Ya nunheglay lahun di potang, ya nidugah di ugaw, ya mabegehan ya matiyaw di ihabalyu, at daten dogoh di ay ihunay mamdug ay da'yu. 23 Ya pumbalinona an ay gumo' ad daya, at hiyanan mi'id ah udan, at umulhi nan lutan gopa'onyu an ay gambang. 24 Ya pumbalinona nan udan ta ay panag ya hupu', ya mun'agah ay da'yu ta nangamung un ayu ma'amin an mun'a'ubah.

25 Ya ipa'abak da'yuh nan binuhulyuh unyu umuy gubaton dida. Ya un ohay dalan hi buhu'anyu an mangubat ay dida, mu ipata'ot da'yu, at malgom di pange'wanyuh nan paddungnay pitun dalan. Ya hanan ma'ma'at ay da'yu ya hiyay dumalat hi tuma'tan nan tataguh tun luta. 26 Ti nan odolyun mun'atoy ya pun'a'an nan hamuti ya nan a'animal hi inalahan, ya mi'id ah umuy an mangabul ay dida. 27 Ya lumuwon Apo Dios di poghayun umat hidin poghan nan i'Egypt,* ya ma'almuranas ayu, ya magulid ayu, ya maloghapan ayu, at adi umadaog daten dogohyu. 28 Ya pun'angawon da'yu, ya bulawon da'yu, ya matmata'ot ayu, 29 ya ta"on un nuntonga nan algaw ya mun'ap'apu'ap ayuh nan tamuyun umat hinan nabulaw an umapu'apu'ap ti mid tigonah owona, at hiyanan mi'id ahan di pumhodan di itamuanyu. Ya un da'yu layalayahan ya abohlan, ya mun'a'akawday gina'uyu, mu mi'id ah mamadang ay da'yu.

30 Ya mi'tulag ayuh nan ohan babai ta ahawaonyu, mu nob'on an lala'iy mangelo' ay hiya. Ya mun'amma ayuh abung, mu bo'on da'yuy munhitu. Ya muntanom ayuh greyp, mu adiyu tamtaman di bungana. 31 Ya ta"on unyu titiggon di apaltian nan bakayu mu adiyu ahan tamtaman an ihday lamohna. Ya titiggonyun pun'ilayawday dongkiyu, ya adida ibangngad. Ya ta"on un pun'alan nan binuhulyu nan kalniluyu ya mi'id umalin mamadang ay da'yu. 32 Ya ta"on unyu titiggon nan imbabaluyyun linala'i ya binabai ya alan nan nat'on an tatagu ta iyuydah babluyda ta pumbalinonda didah himbut unu bunag. Ya abigabigat ya mamablay ayun mamannod hi umanamutan nan imbabaluyyu, mu mi'id ah abalinanyun mangiyanamut. 33 Ya an amin nan bungan di nitanom hi lutayu ya nan nat'on an tatagun agguyyu in'innilay mangitanud. Ya layalayahan ya abohlan da'yu. 34 Ya titiggonyun ato'atondan da'yuy dumalat an mangipabungot ay da'yu. 35 Ya lumuwon Apo Dios di poghah nan lulugyu, ya henen pogha ya adi umadaog an un at dumala'da ta nangamung un malipuh an amin di odolyun mete"ah uluyu ta engganay dapanyu.

36 Ya hi Apo Dios di mamakak ay da'yu ya nan aliyun mumpapto' ay da'yu ta iyuy da'yuh nan babluy an agguyyu tintinnig an ta"on nan o'ommodyu ya agguyda goh tintinnig. Ya hidiy pundayawanyuh nan nat'on an dios an hay ayiw ya batuy niyamma. 37 Ya unat goh tigon da'yuh nan tataguh nan babluy an pangiyayan Apo Dios ay da'yu ya manoh'adah nan ma'at ay da'yu, at ulgu'ulgudon da'yu an pahapahalon.

38 Ya ta"on un ayu mun'oho' hi do'ol mu un itang di ma'alayuh bungana ti aminon nan dudun an pun'a'an. 39 Ya muntanom ayuh greyp, ya hinalimunanyu, mu mi'id di bunganah pugahonyu ta way iyammayuh bayah hi inumonyu ti pun'a'an nan begeh. 40 Ya malgom di humangawan nan ayiw an oliboh nan lutayu, mu mi'id di alanyuh bungana ta iyammayuh lana ti un nonongan nun'agah di bungada. 41 Ya waday holagyuh linala'i ya binabai, mu adida mihihinnan da'yu ti iyuy nan buhulyuh nan babluyda ta ayda balud. 42 Ya an amin nan ayiwyu ya nan way bungada ya pun'a'an nan dudun.

43 Ya nan bunag an ni'hituh nan lutayu ya gun pumhod di itamuanda, at nabagbagtuda ya un da'yu ti gun pumuhi nan itaguanyu. 44 Ya diday way pihhunah mumpa'utang ay da'yu, mu da'yu ya mi'id di ipa'utangyun dida, at diday mumpapto' ta da'yuy umunud.

45 At an amin hatun idut ya umalin da'yu. Ya paddungnay pudugon da'yu ta nangamung un ayu ma'ubah ti nan agguyyu nangunudan ay Apo Dios ya nan agguyyu nangunudan hi an amin hidin Uldinan immandalnan da'yu. 46 Ya hanan ma'at ay da'yu ya nan holagyuh enggana ya panginomnomanyuh mamadan ay da'yu, at nan tatagu ya manoh'adah nan ma'ma'at ay da'yu. 47 Ti do'ol di wagah Apo Dios ay da'yu, mu adi ayu ahan umamlong an mundayaw ay Apo Dios. 48 At hay ma'at ay da'yu ya mumbalin ayuh baal nan binuhulyu an honogon Apo Dios hi mangubat ay da'yu. At holtaponyuy hinaangyu, ya ma'uwaw ayu, ya mi'id di am'amungit hi pangngalanyuh mahapulyu. Ya pun'iyammanay gumo' an mibahangal hi bagangyu ta nangamung un da'yu aminon an pumpatoy.

49 Hi Apo Dios ya honogona han mangubat ay da'yu an malpuh nan adagwin babluy an nab'on di hapitda an adiyu ma'awatan.† Ya umatdah nan agila an ma'abbi'ah an tumayap, at un himbumagga ya inabak da'yu. 50 Ya daten himpangili ya mi'id ahan ah ta'tanda, ya mid gohgohdah nan ung'ungungnga, ya mid homo'dah nan nun'ala'ay. 51 Ya aminonday a'animalyun pun'ihda, ya pun'a'andan amin di ihabalyu, at matoy ayuh hinaangyu. Ya mi'id ah ang'angondah nan paguyyu, ya bayahyu, ya mantikan di oliboyu, ya nan a'animalyu, unu kalniluyu ta nangamung un ayu matoy. 52 Ya li'ubondan amin nan siudad an indat Apo Dios ay da'yu, ya hogponda ta nangamung unda puntu"in nan atata'nang an binattun alad an ehdolyuh mananin da'yu.

53 Ya heden punli'uban nan binuhulyuh nan siudadyu ya madnoy di ah'omanyu, at maligatan ayu, at ononyu nan linala'i ya binabain holagyun indat Apo Dios ay da'yu ti nidugah di hinaangyu.‡ 54 Ya ta"on nan lala'in nidugdugah di homo'na ya ama'ma'ullaynah nan tatagu ya elebahanay agina an lala'i, unu nan ahawana an pa'appohpohdona, unu nan imbabaluynan inangangnan matagu. 55 Ti adina idatan didah nan paltionan imbaluyna ti ini ya mapuhan, at mi'id idatnan didah nan lamoh di imbaluyna an onona ta me"anda ti tuma'ot an mapuhan hi ononah nan aho'omanyuh punli'uban nan buhulyun da'yu, at punligligaton da'yuh nan babluyyu. 56 Ya ta"on nan babain nidugdugah di homo'na ya ama'ma'ullaynah nan tatagu ti tuma'ot an dumalan ti ini ya mahuhupu' di dapana ya ukuhanan idatan hi lakayna ya nan imbabaluynan linala'i ya binabaih 57 baladyan nalpuh putuna, ya ta"on un goh nan pa'ittungawna ti ili"udnan mangan ti mi'id ahan ah ma'an hidi ti maho'om ayuh nan nunli'uban nan binuhulyun da'yun mangipaligligat ay dayuh nan babluyyu.

58 Ya gulat ta adiyu ihamad an unudon an amin nan itudun di Uldin Apo Dios an nitudo' eten liblu ya adiyu goh e'gonan heten nabagbagtu ya mata'tan an ngadan Apo Dios an Ap'apu§ 59 at nunheglan atata'ot di idat Apo Dios ay da'yu ya nan holagyu ti adi ahan umad'adaog. 60 Ya ipa'alina goh ay da'yu din atata'ot an dogoh hi ad Egypt,* ya adi ayu umad'adaog. 61 Ya ipa'alin goh Apo Dios ay da'yu nan numbino'ob'on an dogoh an agguy niddum an nitudo' eten liblun nitud'an di Uldin ta nangamung un ayu ma'ubah. 62 Ya ta"on un ayu do'ol ahan an umat ayuh nan ado'ol di bittuan ad daya mu nahnot ayun ma'angang ti dumalat nan adiyu pangunudan hinan Hapit Apo Dios. 63 At hi Apo Dios ya mun'am'amlong hi nangipapto'anan da'yu ta pinumhod ayu, at dumo'ol di uyapyu. Ya umat goh hinay amlongnan mama"in da'yu ta mi'id hulbiyu ti dumalat nan adiyu pangunudan hinan Uldina, at pakakon da'yu enen lutan umuyyu hakupon.

64 Ya pun'iwa'at da'yun Apo Dios hi an amin hitun abablubabluy hitun alutaluta. Ya hay dayawonyuh di ya nan bulul an ayiw di niyamma ya batuy udumna an agguyyu impa'enghan dayawon, ya ta"on un nan o'ommodyu ya agguyda goh dinayaw. 65 Ya an amin daten babluy an ayanyu ya adi ayu malenggop. Ya mi'id ah babluy hi ah'upanyuh pi'hituwanyu ta mun'eblay ayu. Ti hidi ya guluwon Apo Dios di nomnomyu, ya ma'allungdaya ayu, ya mi'id di namnamayu. 66 Ya mi'id am'ammah pi'taguanyu ti abigabigat ya amahdomahdom ya un ayu umo'od'od ti agguyyu inilay ma'at ay da'yu. 67 At hiyanan wa ay ta mapatal ya alyonyuy, Uya'a ya adi humelong! Ya wa ay goh ta nahdom ya alyonyuy, Uya'a ya adi pumatal! Ya manu ay umat ayuh na ti nan nunheglan tuma'tanyuh nan tigotigonyun atata'ot. 68 Ya ibangngad da'yun Apo Dios hi ad Egypt an munlugan ayuh nan pupul an ta"on hi unna inalin da'yuy adi ayu ahan mumbangbangngad hidi.† Ya ila'uyuy odolyuh nan binuhulyu ta mumbalin ayuh himbutda, mu mid mamhod an mambut ay da'yu.”

*28:27 Ex. 9:9. Bahaom nan footnote di Ex. 9:10.

†28:49 I Cor. 14:21. Ya immannung an nipa'annung heten idut hinan Hudyu ti hidin 722 B.C. ya inabak nan i'Assyria nan Hudyud Israel hi appit hi iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw, ya hidin 586 B.C. ya inabak nan iBabylon nan Hudyud Judea hi appit hi agwan hi un hagangon di buhu'an di algaw. Ya ta"on un waday nipaddungan ten duwan hapit an nan hapit di i'Assyria ya hapit di iBabylon hinan hapit di Hudyu mu adagwi damdama, at manghan di Hudyun way na'awatanah nan hapitda.

‡28:53 Hay mangipa'innilah nipa'annungana ya nibaag hinan II Ki. 6:24-29, ya Lam. 2:20, ya Lam. 4:10.

§28:58 Unu hi YHWH (unu Yahweh) hinan hapit di Hudyu, unu Jehovah hinan English. Ya na'utaw ad ugwan nan ustuh aton an manapit eten ngadan ti nan Hudyu ya adida hapiton heten ngadan Apo Dios ti ma"e'gonan.

*28:60 Hanan dogoh ya nan dalat nan himpulun kalahin di moltan Apo Dios an nummoltanah nan i'Egypt (Ex. 7:14-12:30). Mu gapu ta adi ahan unudon nan Hudyud ugwan nan Uldin Apo Dios at hinan Punligatan di Tatagu at ipa'dam Apo Dios hanan himpulun moltan dida ta mi'moltada goh (Rev. 6:1-16:21).

†28:68 Deut. 17:16.