Isaiah
Hay Aat Ten Liblu
Hay Nangitudo' eten Liblu: hi Isaiah.
Hay Nangitud'an Isaiah eten Liblu: nan Hudyu.
Hay Pohdon nan Ngadan ten Liblun Ibaga: hi Apo Dios di bumaliw.
Hay Gutud hidin Nangitud'anan ten Liblu: hidin numbattanan din 740 B.C. hi engganah din 700 B.C.
Hay Teman ten Liblu: mabalin an mabaliwan nan Hudyu an dumalat nan aton Apo Dios an bumaliw ay dida.
Hay Outline ten Liblu:
Hay Nangihingalan Apo Dios hinan abablubabluy (1:1—35:10)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan Hudyu (1:1—6:13)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan i'Assyria (7:1—12:6)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan iBabylon (13:1—14:23)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan i'Assyria (14:24-27)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan iPhilistia (14:28-32)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan iMoab (15:1—16:14)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan iDamascus (17:1-14)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan i'Egypt (18:1—20:6)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan iBabylon (21:1-10)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan i'Edom (21:11-12)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan i'Arabia (21:13-17)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan iJerusalem (22:1-25)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan iTyre (23:1-18)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan tataguh tun luta (24:1—27:13)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan i'Ephraim (28:1-29)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan iJerusalem (29:1-14)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan tagun mangipo"oy hi planuda (29:15-24)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan tagun nangohoy (30:1-33)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan tagun mangehdol hinan i'Egypt (31:1—32:20)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan tagun pumatoy (33:1-24)
Hay nangihingalan Apo Dios hinan abablubabluy (34:1—35:10)
Hay Nammo'an Apo Dios hinan Hudyu (36:1—39:8)
Hay nammo'an Apo Dios hinan iJudah ti binaliwana dida (36:1—37:38)
Hay nammo'an Apo Dios hinan Alin hi Hezekiah ti impa'adaogna hiya (38:1—39:8)
Hay Nangipalenggopan Apo Dios hinan Hudyu (40:1—66:24)
Hay dumalat hinan alenggopan Apo Dios hinan Hudyu (40:1—48:22)
Hay mangidat hi alenggopan Apo Dios hinan Hudyu (49:1—57:21)
Hay programah nan alenggopan Apo Dios hinan Hudyu (58:1—66:24).
1
1 Heten libluy nitud'an nan impa'innilan Apo Dios hi ma'at hi ad Jerusalem an kapitulyu ya nan udum an babluy ad Judah. Hay nipa'innilaana ya ha"in an hi Isaiah*Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di bumaliw. Ya hay amatagun Isaiah ya hidin 740-681 B.C. an hina' Amoz hidin nun'alian Uzziah,†Hay nun'alianad Judah ya hidin 792-740 B.C. Ya wada goh di ohan ngadana an Azariah. ya un hi Jotham,‡Hay nun'alianad Judah ya hidin 750-735 B.C. ya un hi Ahaz,§Hay nun'alianad Judah ya hidin 735-715 B.C. ta engganah din nun'alian Hezekiah.*Hay nun'alianad Judah ya hidin 715-686 B.C.
Hay Inalin Apo Dios hi Aat nan iJudah
2 Da'yun wah tun luta ya ta"on hi un da'yun wad abuniyan ya donglonyuy hinapit Apo Dios.
Ti inalinay,
“Wadaday imbabaluy'u,
ya impapto"u didah engganay immilogda,
mu ten ngohoyona' ay dida!
3 Odolnaat goh di baka ya dongki ti iniladay ad bagin dida an gun mangipapto' ay dida.
Mu nan tatagu' an holag Israel ya agguya' inilan dida,
ya adida ma'awatan an Ha"in di gun mangipapto' ay dida.”
4 Ya ha"in an hi Isaiah ya nomnomo' an mahmo' tu'u ahan an himpamabluy!
Ti nun'appuhiy aatyun tatagun hay pangulukanyuh i'ibbayuy inilayuh aton,
at din'ugyuh Apo Dios an me'gonan an dayawonyun holag Israel!†Isa. 5:24.
5 Undan maphod hi unyu inaynayun di anangohoyyu?
Unyu mah pohdon an ma'ud'udman di holtaponyun dumalat di moltayu?
Paddungnay nun'ahugatan ayu,
at hiyanan nidugah an mangluy ayu!
6 Ti an amin di odolyu an mete"ah uluyuh engganah dapanyu
ya paddungnay na'amin an nun'ahugutan ya nun'apoghaan.
Ya ninganuy an agguy ahan mah ni' nalanaan,
at ahingengela ya ahinononada!‡Danen hugat nan holag Israel ya bo'on makulug an hugat an un hiyah ne nipaddungan nan nun'appuhin pangatdan Apo Dios.
7 Hay ma'at hitun babluy tu'u ya mun'apa"i
ti puulan di buhul tun babluy hitud Judah.§Hidin amatagun Isaiah ya gun ginubat nan i'Aram (II Chron. 28:5a), ya nan i'Israel an i'ibbadan iJudah (II Chron. 28:5b-15), ya nan i'Edom (II Chron. 28:17), ya nan iPhilistia (II Chron. 28:18-19), ya nan i'Assyria (II Chron. 28:16, 20-21; 36:1-2), ya ta"on un nan iBabylon (II Chron. 36:6-7, 10, 17-20).
At ta"on hi unyu titiggon ya pun'aladan amin di bungan di intanomyu,
at mumbalin heten babluy tu'uh mi'id di hulbina
ti abakon di tataguh udum an babluy.
8 At anggay ad Jerusalem hi ma'angang,
mu li'ubonda goh ta mumbalin hi ay allung hinan gagwan di payaw.
9 Mu gulat ta hi Apo Dios an nidugah di abalinana
ya agguy ditu'u binaliwan ta mi'id di inangangnan ditu'u
at mid mapto' ya umat tu'uh nan iSodom ya iGomorrah.*Rom. 9:29.
10 At da'yun a'ap'apumi ya da'yun i'ibbah tun ad Judah
ya umat ayu goh hinan iSodom ya iGomorrah an nidugah an nappuhiy pangatda,
at ihamadyun donglon tun intugun Apo Dios ta nomnomnomonyu nan alyonan ditu'u.
11 Ti inalinay,
“Alyonyu nin di gapuh nan do'ol an gunyu e'nong ay Ha"in an Dios ya umamlonga'.
Mu adi umat hina ti unna' at goh impahigah nan nun'e'nongyun moghob
an kalnilu ya nan taban di impatabayun animal.
Ti bo'on nan dalan di e'nongyun baka, ya kalnilu, ya gandeng di mangipa'amlong ay Ha"in.
12 At idinongyun gun mangiyalin danen mi'id di hulbinan idawatyun Ha"in hinan Timplu'
ti hay immannung ya unna' inaliwan ay da'yu.
13 Danen gunyu e'nong ay Ha"in ya mi'id nongkay di hulbina,
ya ta"on un nan gohbonyun incense ya adi' pohdon an hunghungon.
Ya himmigaa' hinan ato'atonyun umat hi pumbehtaanyuh nan Akayangan di Bulan,
ya nan ngilin an Habadu hi pun'eblayanyu,
ya nan udum an a'am'amunganyun mundayaw.
An amin danen punnomnomanyu ya mi'id di hulbina
ti gapuh nan nidugah ahan an numbaholanyu.
14 Hanan pumbehtaanyuh nan Akayangan di Bulan
ya nan udum an behtayuh pundayawanyun Ha"in†Hay aptan ahan an behtan nan holag Israel ya nan Punnomnomandah Namaliwan di Anghel Apo Dios ay dida ya nan Behtan di A'ab'abbung (Ex. 23:14-17; 34:18; Lev. 23:1-44; Deut. 16:1-17).
ya numbalindah umipabohol ay Ha"in.
15 At ta"on hi unyu ita'nang di ngamayyuh un ayu munluwalu
ya adi' da'yu damdama donglon
ti paddungnay na'amoh di ngamayyuh dalan di tatagun pinatopatoyyu.
16 At muntutuyu ayuh nan gunyu pumbahbaholan
ta ipogpogyun amin nan nun'appuhin gunyu aton.
17 Ya nan nepto' an pangat di ipa'enghayun aton,
ya badanganyu nan paligligaton di udum an tatagu,
ya baliwanyu nan nguhu ya balu.”
18 Ya inalin goh Apo Dios ay diday,
“Umali ayud ugwan ta munhahapit tu'u.
Ti ta"on hi un nidugah di baholyu an umat hi mumbolah‡Anaad ta hay bahol ya nipaddung hi mumbolah an bo'on hay mangmangitit? Manu ay ya hiyah ne nilamuh hi hanggapda an pimmatopatoy (verses 15 ya 21). an lugit ya aliwa'
ta papaha'o' ta umat hi ma'appaha' an dalallu.
19 Ya gulat ta un'unnud ayun Ha"in
at makulug an da'yuy mangan hinan ma"aphod an bungan di nihabal hitun babluyyu.
20 Mu gulat ta inaynayunyun man'ug ay Ha"in
at umannung an pumpatoy da'yuh nan buhulyu.
Ha"in an hi Apo Dios di nanapit ete.”
21 Ha"in an hi Isaiah ya nomnomo' an nidugah di nalumananyun tatagun
nun'ahamad di pangulugnah tun ad Jerusalem.
Ad ugwan ya nan dayawon di udum an babluy di daydayawonyun
umat ayuh nan babain mi'lala'i.§Ti tinaynanda ay ahawadan hi Apo Dios ta paddungnay mi'yelo'dah nan bulul.
Ya numbalin ayuh un hay pumatpatoy,
ya wan hidin hopapna ay ya hay nepto' ya nahamad di atonyun mangipanuh hi tatagu.
22 At mipaddung ayuh din hopapnah nan namahmah an silver an na'abbalul,
mu ad ugwan ya numbalin ayuh mi'id di balulna.
Ya mipaddung ayuh nan pinahapah an ma"aphod hi inumon,
mu numbalin ayu mahkay hi umat hinan hubul.
23 Ya nan mumpangipangpangulun ditu'u ya ngohoyondah Apo Dios,
at nan mumpangakaw di i'iddumanda.
Ya hay nonomnomonda ahan ya nan midat ay dida ta atonday nappuhi,
ya adida badangan nan nguhu,
ya adida igohgohan nan nun'abalu.
24 At hiyanan hi Apo Dios an nidugah di abalinana
an dayawon tu'un holag Israel ya inalinay,
“Ad ugwan ya buhulo' da'yu,
ya adia' duminong hi engganah un'u ipuhay di bungot'un da'yu
ta iballoh'u nan ina'inatyu.
25 Ya makulug an nidugah di ato' an mummoltan da'yu,
at paddungnay hibugo' da'yuh engganah un mahinhin nan nun'appuhin pangatyun
humanih pundayawanyun Ha"in.
26 Ya ibangngad'u mahkay nan nahamad di pamanuhda
ya panugundah nan tatagu ta umat hidin hopapna.
At hay angunuhna ya alyon di tataguy,
Maphod kangan ad Jerusalem
ti nahamad di pangat nan tataguh di an un'unnuddan Apo Dios!”
27 At ha"in an hi Isaiah ya inali' di,
“Umat hinay aton Apo Dios an nahamad di pamangngadanad Jerusalem
ya ditu'un tatagun man'ug hinan pumbaholan
ti baliwan ditu'un dumalat nan makulug an pangatna.
28 Mu an amin nan mungngohoy ya manginaynayun hinan pumbaholan ta du'gondah Apo Dios,
ya mipapatoyda ta mapogpogda.
29 Ya da'yun gun mundayaw hinan bulul di udum an babluy hinan puun di ayiw an oak
ya mabainan ayun dumalat nan pumbahbaholan an ina'inatyuh di.
30 Ti mumbalin ayuh umat hinan nalyaw an ayiw
an mun'a'agah di tubuna.
31 Ya nan dagamin un hi'itangan napuulan,
ya umat goh hinay apa"ian nan ongol di abalinanan tagun
dumalat nan nappuhin ato'atona.”
*1:1 Hay pohdonan ibaga ya hi Apo Dios di bumaliw. Ya hay amatagun Isaiah ya hidin 740-681 B.C.
†1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 792-740 B.C. Ya wada goh di ohan ngadana an Azariah.
‡1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 750-735 B.C.
§1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 735-715 B.C.
*1:1 Hay nun'alianad Judah ya hidin 715-686 B.C.
†1:4 Isa. 5:24.
‡1:6 Danen hugat nan holag Israel ya bo'on makulug an hugat an un hiyah ne nipaddungan nan nun'appuhin pangatdan Apo Dios.
§1:7 Hidin amatagun Isaiah ya gun ginubat nan i'Aram (II Chron. 28:5a), ya nan i'Israel an i'ibbadan iJudah (II Chron. 28:5b-15), ya nan i'Edom (II Chron. 28:17), ya nan iPhilistia (II Chron. 28:18-19), ya nan i'Assyria (II Chron. 28:16, 20-21; 36:1-2), ya ta"on un nan iBabylon (II Chron. 36:6-7, 10, 17-20).
*1:9 Rom. 9:29.
†1:14 Hay aptan ahan an behtan nan holag Israel ya nan Punnomnomandah Namaliwan di Anghel Apo Dios ay dida ya nan Behtan di A'ab'abbung (Ex. 23:14-17; 34:18; Lev. 23:1-44; Deut. 16:1-17).
‡1:18 Anaad ta hay bahol ya nipaddung hi mumbolah an bo'on hay mangmangitit? Manu ay ya hiyah ne nilamuh hi hanggapda an pimmatopatoy (verses 15 ya 21).
§1:21 Ti tinaynanda ay ahawadan hi Apo Dios ta paddungnay mi'yelo'dah nan bulul.