23
Nan Maphod an Hapang
Ya inalin goh Apo Dios di, “Mahmo' ayun ma'alih a'ap'apun nan tatagu' ti alyon un da'yuy mumpapto' ay didan ay kalnilu mu un at goh da'yuy mama"i ya mangiwa'at ay dida! Ti da'yun a'ap'apun nangiwa'at hinan tatagu' hi udum an babluy ya moltao' da'yu an dumalat nan adi maphod an inatyun dida an agguyyu impapto'. Mu la'tot ya Ha"in tuwaliy mangamung hinan na'angang an tatagu' hinan babluy an niyayanda ta pa'anamuto' dida. Ya munholagda ta dumo'olda. Ya pilio' di maphod hi ap'apudan manalimun ay dida. At mi'id mahkay tuma'tanda, ya mi'id ah ohah ma'utaw ay dida.”
Ya inalin goh Apo Dios di,
“Udum hi algaw ya pot'o' han mun'ali an holag David*Unu hi Jesu Kristu.
an hay ipaddungana ya nan nahamad an Hapang.Hay pohdon ad Nazareth an nunhituwan Jesu Kristu an ibaga ya hapang (Mat. 2:23).
Ti henen mun'ali ya nahamad di pangatnan mangipapto' hinan tataguna.
Ya hay pungngadandan Hiya ya Hi Apo Dios di Dumalat hinan Anahamad Tu'uHiyah ne pohdonan hapiton nan ngadan nan alidan hi Zedekiah (bahaom nan footnote di Jer. 21:1). At ta"on hi un adi maphod an ngadan ay Zedekiah ti adina kulugon mu hiyay ma"aphod an ngadan ay Messiah ti makulug ahan nan aatna.
ti hitun pun'aliana ya mabaliwanda ya lumenggopda nan iJudah ya i'Israel.ӤMu bahaom nan footnote di Jer. 22:30 ti heten impa'innilan Jeremiah ya paddungnay bo'nona nan impa'innilana, at umipa'ulaw ahan hinan Hudyu.
Ya inalin goh Apo Dios di, “Madatngan ay goh henen algaw ta wada ay di ihapatan nan tatagu ya adida mahkay alyon di ihapatadan Ha"in an Dios an nangekak hidin o'ommoddan holag Israel hi ad Egypt. Ti hay alyonda mahkay ya ihapatadan Ha"in an Dios an nangawit ay didan holag Israel hinan babluy hi appit hi iggid hi un hagangon di buhu'an di algaw, ya nan udum an babluy an niyayanda. Ti la'tot ya ipa'anamut'u didah nan numbabluyandan indat'u tuwalih din o'ommodda.”
Nan Inulgud Jeremiah hi Aat nan Mumpunlayah an Propeta
Ya ha"in an hi Jeremiah ya inali' di,
“Nidugah an munha'it di nomnom'u ya wumogwoga' hi ta'ot'u
an dumalat nan mumpunlayah an propeta.
An ay ihunay unna' nabutong an dumalat nan hinapit Apo Dios an ma'at ay dida.
10 Ti danen propeta ya nunnaud an nun'appuhiy pangatda
an nan nibahhaw di nangiyatandah nan abalinanda.
Ya umat goh hinan tatagu an din'ugdah Apo Dios,
at hiyanan paddungnay munlungdaya tun luta ti namagananda nan pahtuh nummoltan Apo Dios.”
 
11 Ya inalin Apo Dios di,
“Agguya' ahan inunud hinan numbino'ob'on an propeta ya nan papadi
ti ta"on un hinan Timplu' ya gunda inat di nappuhi.
12 At hiyanan moltao' didah un madatngan di amoltaanda ta mun'a'ubahda
ti paddungnay nipotto'dah nan munhehellong,
ya mundongngol an owon ta magahda ya nun'atoyda.
 
13 Ya ta"on un nan numbino'ob'on an propetad Samaria*Hiyay dadan an kapitulyud Israel.
ya tinnig'u goh nan nidugah an numbaholanda
ti hay gunda impa'innilah nan tatagu ya nan impa'innilan Ba'al anu ay dida.
Ya diday nangidoldol hinan tatagu' hi ad Israel ta din'uga' ay dida.
14 Mu inyal'allanay bahol nan numbino'ob'on an propetad JerusalemHiyay kapitulyud Judah.
ti gunda inlugtapan nan a'ahawada,
ya innaynayundan nunlayah,
ya gunda enetlod nan tatagu ta nan nun'appuhiy innaynayundan inat an agguyda nuntutuyu.
At umatdan amin hidin tatagud Sodom ya ad Gomorrah.
 
15 Ya hay inalin goh Apo Dios an nidugah di abalinana
ya panganona didah nan ma'appait an ma'an,
ya impa'inuma' didah nan nabininuan an danum
ti diday dumalat hi nihinapan nan do'ol an nun'appuhin ma'ma'at.”
 
16 Ya inalin goh Apo Dios an nidugah di abalinanah nan tatagud Jerusalem di,
“Adi ayu pedpedngolan hinan paddungnay umipadenol an ibagan danen numbino'ob'on an propeta
ti un hay ninomnomda an bo'on Ha"in di nalpuwana!
17 Ti hay al'alyon danen propetah nan tatagun mungngohoy ay Ha"in ya alyonday,
Adi ayu numanomnom ti hay inalin Apo Dios ya mid al'alin da'yu!
Ya danen tatagun nan nun'appuhin laylaydon di odolday ato'atonda ya alyondan diday,
Ta"omman, at mi'id di ma'at ay da'yuh nappuhi!
18 Mu Ha"in an Dios ya alyo' ay da'yuy
mi'id di ohan daten propetah immannung an nanginnilah nan wah nomnom'u!
Ya umat goh an mi'id ay diday namhod an mangngol hinan ibaga'!
19 Mu Ha"in an Dios ya awniat nidugah di bumungta' hinan mumbahol
ti umat hinan mabi'ah an puo' di ato' an mangubah hinan tatagun nun'appuhiy pangatda.
20 Ti hay bungot'u ya adi nonong ya na'uyah an engganah un'u aton an amin nan ninomnom'u,
at ma'awatanyu mahkay an amin hanan ma'ma'at.
21 Ti bo'on Ha"in di nannag ay danen propeta,
ya agguya' goh ni'haphapit ay dida!
Mu alyonda damdamay un Ha"in di nalpuwan nan gunda alyon hinan tatagu!
22 Ti un gulat ta immannung an nan Hapit'uy dengngolda ta hiyay impa'innilada
at wan din'ug nan tatagu' nan nun'appuhin ato'atonda!”
 
23 Ya inalin goh Apo Dios di,
“Ha"in an Dios ya wagwadaa' ay da'yu,
24 at hiyanan adi mabalin hi unna' ipo"oyan ta adi' da'yu tigon.
Undan agguyyu inilan ta"on di ad abuniyan ya hitun luta ya wagwadaa'?
Ha"in an Dios di nanapit ene.
 
25 At dengngol'u nan gun ibagan danen propeta an alyonday wada anuy impattig'u unu impa'enap'un dida. Ya gunda inaynayun an layalayahan nan tatagu'. 26 Mu hanan ibagabagada ya un hay ninomnomnomda. Ya uya'aat at nin ya adida idinong henen ato'atonda? 27 Mu manu ay layah an nan inen'enapday ibagabagada ya ta alyondaan ta du'gona' hinan tatagu' ta umat hinan inat din o'ommoda an hay dinayawda ya hi Ba'al. 28 Ya nan mumpunlayah an propeta ya un nan enenapday ipa'innilada, mu nan nahamad an propeta ya un anggay nan ipa'innila' di ipa'innilana. Ya ongol di nun'abhiwanda an umat hinan dagami ya paguy.” 29 Ya inalin goh Apo Dios di, “Nan Hapit'u ya umat hi apuy an gohbonay lugit. Ya umat goh hi mattilyu an gimu'onay batu.
30 At hiyanan Ha"in an Dios ya nidugah di bungot'uh nan munlayah an propetan mundongol hinan enenap nan i'ibbadan propeta, ya inaliday un Ha"in di nalpuwana. 31 Ya umat goh an nidugah di bungot'uh nan propeta an nan ninomnomday gunda ipa'innila, ya inaliday un Ha"in an Dios di nangali. 32 At makulug an nidugah di bungot'uh nan propeta an hay layah an enapday gunda ibagabagah dumalat hi pumbaholan nan tatagu'. At ibaga' an agguy'u pento' didah propeta, ya agguy'u goh hennag dida. Dida ya mi'id di ibadangdah nan tatagu. Ha"in an Dios di nanapit ete.”
Hay Nibahhaw an Tudtudu ya Manudtudu
33 Inalin goh Apo Dios ay ha"in an hi Jeremiah di, “Wa ay di tagu, unu munlayah an propeta, unu padi an mummahmah an alyonday, Hay problema goh hi inalin Apo Dios ay he"a? Ya alyom ay diday, Da'yu nongkay di problemana! At hiyanan du'gon da'yun Hiya. 34 Ti wa ay goh di malgom an tagu, ya propeta, unu padin mangalih un wadan hiya nan inalin Apo Dios ya moltao' an ta"on un nan pamilyana. 35 Ti way ohaan munhanhan ta innilaonday pohdo' an ipa'innilan dida. 36 Mu adiyu ahan tobalon dida ti numbino'ob'on di hapitonyu, ya hay nalpuh nomnomyuy hapitonyu an bo'on nan immannung an ipahapit'u an nidugah di abalinanan Dios an dayawon nan holag Israel, at pikuwonyuy aatna. 37 At wada ay di hanhananyuh nan propeta an alyonyuy, Hay inalin Apo Dios? 38 Ya adiyu ahan alyon di, Hete ya impa'innilan Apo Dios! ti inali' ay da'yu an adiyu ahan hapiton nan umat hina an hapit! 39 At gapu ta umat hinay pangatyu ya du'go'Hete ya hanul di Hudyu ti nan hapit an du'go' hinan hapit di Hudyu ya umat hinan hapit an ipa'innila. da'yun iJerusalem ta ipiyuy da'yuh udum an babluy ta miyadagwi ayun Ha"in. Ya inganuy'u tun babluy an indat'un da'yu ya din o'ommodyu. 40 At ipa'ampa' da'yu, ya baibainon ya pihupihulon da'yuh nan tataguh enggana.”

*23:5 Unu hi Jesu Kristu.

23:5 Hay pohdon ad Nazareth an nunhituwan Jesu Kristu an ibaga ya hapang (Mat. 2:23).

23:6 Hiyah ne pohdonan hapiton nan ngadan nan alidan hi Zedekiah (bahaom nan footnote di Jer. 21:1). At ta"on hi un adi maphod an ngadan ay Zedekiah ti adina kulugon mu hiyay ma"aphod an ngadan ay Messiah ti makulug ahan nan aatna.

§23:6 Mu bahaom nan footnote di Jer. 22:30 ti heten impa'innilan Jeremiah ya paddungnay bo'nona nan impa'innilana, at umipa'ulaw ahan hinan Hudyu.

*23:13 Hiyay dadan an kapitulyud Israel.

23:14 Hiyay kapitulyud Judah.

23:39 Hete ya hanul di Hudyu ti nan hapit an du'go' hinan hapit di Hudyu ya umat hinan hapit an ipa'innila.