Malachi
Hay Aat Ten Liblu
Hay Nangitudo' eten Liblu: hi Malachi.
Hay Nangitud'an Malachi eten Liblu: nan Hudyu.
Hay Pohdon nan Ngadan ten Liblun Ibaga: nan mangipa'innila.
Hay Gutud hi Nangitud'anan ten Liblu: hidin 460 B.C. nin.
Hay Teman ten Liblu: ma'ahhapul di anahamad nan ugalin di Hudyuh un wagahan Apo Dios dida.
Hay Outline ten Liblu:
Hay HOPAP hi hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Hay inatmun ni'popohhodan ay da'mi?” (1:1-5)
Hay MIYADWAN hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Hay inatmin namahiw hinan ngadanmu?” (1:6—2:9)
Hay MIYATLUN hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Hay inatmin numbahol hinan Tulagmu?” (2:10-12)
Hay MIYAPAT hi hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Anaad ta adim abuluton nan e'nongmi?” (2:13-16)
Hay MIYALEMAN hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Hay inatmin nangipahigan He"a?” (2:17a)
Hay MIYONOM hi hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Anaad ta mi'id aton Apo Dios hi nahamad?” (2:17b—3:5)
Hay MIYAPITUN hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Hay atonmin mumbangngad ay He"a?” (3:6-7)
Hay MIYAWALUN hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Hay inatmin nangakaw ay He"a?” (3:8-12)
Hay MIYAHIYAM hi hinanhanan nan Hudyun Apo Dios ya inaliday, “Hay hinapitmih nappuhin aatmu?” (3:13—4:6).
1
1 Hiyah te inalin Apo Dios ay ha"in an hi Malachi*Hay pohdon nan ngadanan ibaga ya nan mangipa'innila (ya hiyah ne goh di pohdon an hapiton nan hapit an anghel). Ya hay nunhulbianan Apo Dios ya hidin 440-430 B.C. an nipaddung hidin amatagun Nehemiah an gobelnadol ad Judah. ta ipa'innila' hinan i'Israel.
Nan Pamhod'uh nan Holag Israel
2 At inali' hinan i'Israel di, “Hi Apo Dios ya inalinan da'yuy, Pepenhod'u tuwali da'yu!”
Mu inalidan Hiyay, “Hay aat di umatan nan namhodmun da'mi?”
Ya tembal Apo Dios an inalinan diday, “Da Esau ay Jacob ya hin'agida, mu da Jacob ya nan tutulangnay pa'appohdo'.†Rom. 9:13. 3 Mu hi Esau ya nan tutulangna ya binohol'u,‡Rom. 9:13. ya numbalino' nan numbabluyandah mi'id di hulbinan luta, ya ingnganuy'u nan lutan banohda ta numbalin an hiyay punhituwan nan agguy na'amu an animal an umat hi jakal.§Na'at hidin 550-400 B.C. ti pinakak nan Arabo an iNabatea didah nan lutada. 4 Ya mid mapto' ya nan tatagud Edom an holag Esau ya alyonday, Ta"on un napa"i tun babluymi mu ipaphodmi damdama! Mu Ha"in an nan nidugah di abalinanan Dios ya alyo' ay diday, Ta"on hi unda ipabangngad an ipaphod mu pa"io' goh damdama! Nangadnan nan babluydah Babluy an Na"appuhiy Pangatda ti diday tatagun ibungobungot'uh enggana. 5 At da'yun i'Israel ya tigonyu, at alyonyuy, Ta"on hinan udumnan babluy an bo'on hitud Israel ya ipattig Apo Dios nan nidugah an abalinana!”
Nan Nange'nongan nan Papadih nan Way Ganitnan Animal
6 Ya ha"in an hi Malachi ya inali' hinan papadi ta donglonday ipa'innilan Apo Dios ay dida ti inalinay, “Nan imbaluy an lala'i ya e'gonanah amana, ya nan baal ya e'gonana nan ad baal ay hiya. Ya gulat ta Ha"in di hi amayu ya anaad ta adia' e'gonan? Ya gulat ta Ha"in di ad baal ay da'yu mu anaad ta adia' e'gonan goh? Da'yun papadi ya pinahiwa'!”
Mu ini an inalidan Hiyay, “Anuud di namahiwanmin He"a?”
7 Ya inalin Apo Dios ay diday, “Hay namahiwanyun Ha"in ya dumalat nan nappuhin ma'an an ene'nongyu!”
Mu inalida goh di, “Hay inatmin namuhin nen ma'an?”
Ya inalin Apo Dios di, “Pinuhiyu ti hay ninomnomyu ya alyonyuy, Ta"omman hi un malgom an ma'an di e'nongmi! 8 Mu gulat ta iyaliyuy waday ganitnan animal an umat hinan nabulaw, ya nan napilay, unu nan waday dogohna ta e'nongyun Ha"in ya undan adi nappuhih ne aton?*Itudun nan Uldin an hanan kalahin di animal ya adi mabalin (Deut. 15:21). Gulat ta ipadahyun umidat hinan umat hinah nan gobelnadolyu ya unna dan nin abuluton ta umamlong ay da'yu? 9 At da'yun papadi ya agayu ta munluwalu ayun Ha"in ta olom ya hom'o' da'yu! Mu nan umat hina an aat di e'nongyun Ha"in ya alyo' an adi' ahan abuluton nan ibagayu! Ha"in an nabagtun Dios di nanapit ene.”
10 Ya intuluy Apo Dios an inalinay, “Maphod un waday ohan da'yuh umuy mangitangob hinan apantapantaw nan Timplu ta mi'id ah umuy mun'apuy hinan pun'onngan ay Ha"in! Ti Ha"in ya adia' umamlong hinan ato'atonyu, at hiyanan adi' ahan abuluton nan e'nongyun Ha"in! 11 Nan ngadan'u ya mahapul an e'gonan an amin nan Hentil hitun abablubabluy an mete"ah nan buhu'an di algaw ta engganah nan alimuhana! Ya an amin hinan lugal ya nan incense ya nan mi'id ganitnay iyalidan epe'nong hi pange'gonandan Ha"in.†Penhod Apo Dios hi un waday Hentil an mun'onong ay Hiyad Jerusalem ti Hiyay Dios an amin di tataguh tun luta an bo'on Dios di Hudyu ya anggay (Lev. 22:18; Isa. 56:6-7; 60:7). 12 Mu da'yu ya agguya' ene'gonan ti pinuhiyu nan pun'onngan ti inaliyuy ta"omman un malgom di e'nongyun midat ay Ha"in. 13 Ya inaliyu goh an nidugah an bumlay di umat hinan tamu, ya mundu'ug ayun Ha"in. Ti hay inyaliyu ya nan napilay, ya nan napilok, ya nan nahugatan, ya nan way dogohna an animal hi empe'nongyu, at hay ninomnomyu nin ya abuluto'. 14 Mu ma'idutan nan munlayah an nangalih waday animalna an mi'id ganitna an enetbalnan idat, mu hinukatana ta nan waday ganitnan animal di ene'nongnan Ha"in an hi Apo Dios!‡Mattig an agguy inunud nan Hudyuy Uldin Apo Dios an nitudo' hi Lev. 22:17-25; 27:9-10. Ha"in ya nidugah di anabagtu' an ali, at an amin nan tataguh tun luta ya ma'ahhapul an e'gonana'!”
*1:1 Hay pohdon nan ngadanan ibaga ya nan mangipa'innila (ya hiyah ne goh di pohdon an hapiton nan hapit an anghel). Ya hay nunhulbianan Apo Dios ya hidin 440-430 B.C. an nipaddung hidin amatagun Nehemiah an gobelnadol ad Judah.
†1:2 Rom. 9:13.
‡1:3 Rom. 9:13.
§1:3 Na'at hidin 550-400 B.C. ti pinakak nan Arabo an iNabatea didah nan lutada.
*1:8 Itudun nan Uldin an hanan kalahin di animal ya adi mabalin (Deut. 15:21).
†1:11 Penhod Apo Dios hi un waday Hentil an mun'onong ay Hiyad Jerusalem ti Hiyay Dios an amin di tataguh tun luta an bo'on Dios di Hudyu ya anggay (Lev. 22:18; Isa. 56:6-7; 60:7).
‡1:14 Mattig an agguy inunud nan Hudyuy Uldin Apo Dios an nitudo' hi Lev. 22:17-25; 27:9-10.