6
Hay Agguy Nangunudan nan iNazareth ay Jesus
(Mat. 13:53-58)
Nakak da Jesus ya din intudtuduwana ta numbangngaddah nan ni'babluyanad Nazareth. Ya unat goh ngilin an Habadu ya immuy nuntudtuduh din himba'an di Hudyu. Ya do'olday tatagun wah di an nangngol hidin inulgudna, ya manoh'adah nan panudtuduna, ya inaliday, “Hay nangitudun Hiya udot enen inilana? Anaad ta nala'eng ya abalinanan mangat hi umipanoh'a? Undan bo'on Hiya din imbaluy di karpentero an imbaluy Mary, ya hi agin da Jacob*Bahaom nan footnote di Mat. 4:21 ta innilaom di aat ten ngadan. ay Joseph, ya hi Judas, ya hi Simon? Kan ya wah tu goh nan a'aginan binabain ni'hituh tu!” Ya binohol nan ni'babluyana Hiya ti agguyda kinulug hi un waday haadna.
Ya inalin Jesus ay diday, “Nan propeta ya an amin di umuyna punle'le'dan ya e'gonan nan tatagu hiya, mu anggay di ni'babluyana, ya nan tutulangna, ya didan hina"amay adi mange'gon ay hiya.” At hiyah ne dumalat ya agguyna mahkay inat di do'ol an umipanoh'ah di ti hay inatna ya anggay ya unna dinapay udumnah nan way dogohna ta impa'adaogna dida, mu nahnotda. Ya manoh'ah Jesus hinan aatda ti mi'id pangulugda.
Hay Namaalan Jesus hinan Himpulu ta Duwan IntudtuduwanaMid mapto' ya na'at hidin 28 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nundongolan Jesus.
(Mat. 10:1-42; Lk. 9:12-16)
Immuy da Jesus an nunle'le'od hinan bababbabluy an gun nuntudtudu. Ya wada han hin'algaw ya inayagan Jesus din himpulu ta duwan intudtuduwana, ya hinindudwana didan hennag an immuy nuntudtudu, ya indatnay haadda ta ologdan munla'ah hinan nun'eh'op an nun'appuhin lennawa. Ya inalinan diday, “Mangiw'iwadya ayun mumbaat, at adiyu odnan di gina'uyu, ya ononyu, ya pihhuyu an ammunay hul'udyuh odnanyu. Ya munhapatus ayu, ya un ohay ilubungyu ya ammuna. 10 Ya wa ay ta umuy ayuh nan babluy ya mihina ayuh abung di mangayag ay da'yu ta engganay unyu taynan henen babluy. 11 Ya wa ay ta umuy ayuh nan ohan babluy ta adi da'yu ayagan ya adi da'yu donglon ya pu'pu'onyuy hupu' hi hu'iyuh nan akakanyun nen babluy ta panginnilaanda an hiyah ne padan ay dida.”
12 At tinaynandah Jesus ta immuydan nuntudtuduh nan tatagu, ya hay intududa ya mahapul an du'gon nan tataguy baholda ta way atondan mabaliwan. 13 Ya nunla'ahday do'ol an neh'op hinan tatagu, ya innalday danum an lana, ya nun'ilamuhdah nan way dogohna, at numpanga'adaogda.
Hay Natayan John an MumbonyagMid mapto' ya na'at hidin 29 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nipaligligatan Jesus.
(Mat. 14:1-12; Lk. 3:18-20; 9:7-9)
14 Dengngol Herod§Hi Herod Antipas ya impapto'nay duwan provincia an ad Galilee ya ad Perea hidin 4 B.C. ta engganah din 39 A.D., ya hiyay ma'alih Tetrarch (bahaom nan footnote di Mat. 14:1 ta innilaom di aatna). an alid Galilee an amin din ina'inat Jesus ti nundongol di aatnah nan himpapangili. Inalin din udum an tataguy, “Manu ay abalinan Jesus an mangat hi umipanoh'a ti Hiyah John an Mumbonyag an un namahuan.” 15 Ya din udumna ya inaliday, “Hiyah Elijah.” Ya din udum ya inaliday, “Hiya ya propeta an umat hidin propetah din penghana.”
16 Ya unat goh dengngol Herod nan inulgudda ya inalinay, “Hiyah John an Mumbonyag an din impaputul'uy uluna!” 17-18 Ya manu ay inat Herod ti nan gun nangalyan John ay hiya an adi abuluton Apo Dios di pangiyahawaanan Herodias an ahawan han aginan hi Philip! At hiyanan binum'on hi Herod, ya nunhonag hi immuy an nangngal ay John, ya impabobodna, ya impibaludna. 19 Ya ta"on hi Herodias ya waday boholnan John, at hiyanan pepenhodnan mapatoy hiya. Mu mid inatnan nangipapatoy 20 ti ene'gonan Herod hi John, ya inilanan maphod di ugalina, ya hiya ya tagun Apo Dios, at hiyanan binaliwana hiya. Ya gunna dengngol din itudtudun John an ta"on un hin'umu'udduman hiyay dumalat hi pun'od'oddana, mu pohpohdona damdaman donglon nan itudtuduna.
21 Ya la'tot ya nadatngan nan algaw an hohoddon Herodias ti heden algaw ya gutudnah punnomnoman Herod hinan nitungawana, at nundadaandah do'ol an ma'an ta na'amungda din nun'abagtuy haaddan u'upihyalna, ya din a'ap'apun di tindaluna, ya din udumna goh an ma'al'alin tatagud Galilee ta mi'yamlongdan hiya. 22 Ya unat goh nanayaw din mumbalbalahang an imbaluy Herodias ya impadenolnah Herod ya din bihhitan na'amung. At inalin din Alin hi Herod hinan balahang di, “Ibagam di malgom hi pohdom, at idat'un he"a.” 23 Ya intulagnan nen nanayaw an inalinay, “Malgom di alyom hi pohdom at idat'u an ta"on hi un nan godwan di hakup tun pumpapto'a'!”
24 Ya immuy henen balahang ay inanan hi Herodias, ya inalinay, “Ngadan nin di ibaga' ay Herod hi pohdo' hi idatna?”
Ya inalin inanay, “Hay ulun John an Mumbonyag!”
25 Ya nabanangngad hinan Alin hi Herod, ya inalinay, “Hay ulun John an Mumbonyag di pohdo' hi idatmun ha"in ad ugwan an mittuh nan duyu.”
26 Ya nunheglay tutuyun nan alih din inalina, mu mahapul an unudona ti intulagnah din ado'ol di tatagun na'amung. 27 At nunnaudonan minandal nan baalna ta putulanday ulun John ya inyuyda. At immuy din baalnah nan baludan, ya pinutulanay ulun John, 28 ya inyuynan nittuh nan duyu. Ya unat goh indat Herod hinan balahang ya inyuyna indat ay inanan hi Herodias.
29 Ya unat goh dengngol din intudtuduwan John din na'at ya immuyda innal din odol John ta inyuyda inlubu'.
Hay Namanganan Jesus hinan Lemay Libun Tatagu*Mid mapto' ya na'at hidin 29 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nipaligligatan Jesus.
(Mat. 14:13-21; Lk. 9:10-17; Jn. 6:1-14)
30 Numbangngad din nahnag an ma'alih a'apostoles ay Jesus an nalpudah nan immuyda nuntudtuduwan ta middumda goh ay Hiya, ya inulguddan amin ay Hiyay aat di ina'inatda ya nan intudtududa. 31 Ya do'olday tatagun pumanopolloh an pumitawday udumna ya humigupday udumna, at mid inat da Jesus an nangat hinan pohdonda an ta"on nan angananda. At inalin Jesus hinan intudtuduwanay, “Ma ayu ta umuy tu'u miyohha ta way aton tu'un mun'eblay hi na'amtang.” 32 At immuydah nan way lobong an nunlugandah nan bangka, ya immuyda niyohhah nan lugal an mid di tagu.
33 Mu unat goh tinnig din do'ol an tataguy nakakan da Jesus ya inimmatunanda dida, at an amin din tataguh nan abablubabluy ya nakakda ta inunuddah Jesus. Mu inlikawda ti nan lutay nange'wanda, at bimmani'bi"ahanda, at hiyaat un diday nahhun an dimmatong ya un da Jesus. 34 Ya unat goh dimmatong da Jesus ya limmahundah din bangka, ya tinnigna din tatagun na'amung, ya ongol di homo'nan dida ti umatdah nan kalnilun mid mangipahtul ay dida. Ya numbino'ob'on di intudtudunan dida.
35 Ya unat goh napuyaw ya immuy din intudtuduwanan Hiya, ya inaliday, “Mi'id nunhituh tu, at akkay mahdoman tun tatagun ninitnud ay ditu'u! 36 At payom dida ta adida maladaw an umuy hinan nun'eheggon an bababbabluy ta way luma'uandah ononda.”
37 Mu inalin Jesus ay diday, “Adi mahapul an makakda ti da'yuy mangidat hi ononda.”
Ya inalin din intudtuduwanay, “Oo, mu hay pangngalanmi mah? Ti gulat ta la'uanmi at do'ol di pihhuh mahapul hi mila'uh mun'olog hi ononda!”
38 Ya inalin Jesus ay diday, “Atnay tinapay hi wah nan tatagu? Ekayu tigon.”
Ya unat goh tinnigda nan wah di ya numbangngadda, ya inaliday, “Waday lemah tinapay ya han duwan ekan.”
39 Ya inalinah din intudtuduwanay, “Alyonyu ta malahhilahhindan umbun hinan way holo'.” 40 At inumbunda din tatagu ta waday hinggagahut di ohay pampun, ya hinnanabongleda goh di udumnan nalammung an inumbun. 41 Ya innal Jesus din leman tinapay ya din duwan ekan, ya intangadnad abuniyan, ya endenolnan Apo Dios, ya inupe'upengna, ya indatnah din intudtuduwana ta impiyapongdah din tatagu. Ya ginogodwana goh din duwan ekan, ya impiwanahnan amin ay dida. 42 At nangandan amin, ya nun'abhugda. 43 Ya inamungday na'angang, ya himpulu ta duway bahkit hi napnuh tinapay ya nan ekan. 44 Ya hay uyap di linala'in nangan ya lemay libu.
Hay Nanalanan Jesus hinan Tu'yap di DanumMid mapto' ya na'at hidin 29 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nipaligligatan Jesus.
(Mat. 14:22-33; Jn. 6:15-21)
45 Un ahan nalpah hanan na'at ya nunhonag Jesus din intudtuduwana ta munlugandah nan bangka ta mahhundan umuy ad Bethsaida. Ya nataynan hi Jesus ta nun'ipa'anamutna din tatagu. 46 Ya unat goh nakak din tatagu ya immuy hi Jesus an nun'ohhah buludnan nunluwalun Apo Dios.
47 Ya unat goh wan na'uy an mahdom ya wah dih nan gagwan di lobong din intudtuduwana, mu wagwah dih Jesus hinan buludnan nun'ohha. 48 Ya tinnig Jesus din intudtuduwanan mid ologdan mangipa'uy hidin bangka ti waday puo' an ibangngabangngadna dida. Ya unat goh timmalanu ya dinalan Jesus nan tu'yap di danum ta umuy hi wadanda. Ya unat goh wan lauhana dida 49 ya tinnigda Hiyan mundaldallanan hinan tu'yap di danum, ya timma'otda, at pinumkawda ti inaliday un banig 50 ti wimmogwogdah ta'otdan amin hinan tinnigda.
Ya nahannapit hi Jesus ay didan inalinay, “Adi ayu tuma'ot ti Ha"in, at mid al'alin da'yu!” 51 Ya immuy hi Jesus an ni'lugan hinan bangkan nunluganan nan intudtuduwana, ya namahngan din puo' mahkay.
Ya nidugah di amanoh'aandah nan na'at, ya mid poto' di punnomnomandah aatna 52 ti ta"on un nan nangipado'olan Jesus hinan tinapay mu mid inilada damdamah aat Jesus an paddungnay immodhol di nomnomda.
Hay Nangipa'adaogan Jesus hinan Way Dogohnan Tatagud Gennesaret
(Mat. 14:31-36)
53 Unat goh dimmatong da Jesus hinan dammangnad Gennesaret ya inhebodda din bangka. 54 Ya unat goh limmahunda ya inimmatunan din tataguh Jesus. 55-56 At intagtagdan immuy an amin hinan abablubabluy ta inayaganda din way dogohna ta nun'iyattangdan inyuy ay Jesus. Ya an amin din inaya'ayan Jesus ya wa ay ta dengngol nan tataguan Hiyay pangiyayandah nan way dogohna. Ya ta"on un din it'ittang an babluy unu din ongol an babluy ya inyuyda din way dogohna ta impalo'dah nan pummalkaduan. Ya inal'alu'da Hiya ta abulutonay umadaoganda an ta"on hi unda dapoon di lupit di lubungna ya anggay. At an amin din nanapan Hiya ya immadaogda.

*6:3 Bahaom nan footnote di Mat. 4:21 ta innilaom di aat ten ngadan.

6:6 Mid mapto' ya na'at hidin 28 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nundongolan Jesus.

6:13 Mid mapto' ya na'at hidin 29 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nipaligligatan Jesus.

§6:14 Hi Herod Antipas ya impapto'nay duwan provincia an ad Galilee ya ad Perea hidin 4 B.C. ta engganah din 39 A.D., ya hiyay ma'alih Tetrarch (bahaom nan footnote di Mat. 14:1 ta innilaom di aatna).

*6:29 Mid mapto' ya na'at hidin 29 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nipaligligatan Jesus.

6:44 Mid mapto' ya na'at hidin 29 A.D., ya henen timpuy ma'alih Gutud di Nipaligligatan Jesus.