8
Nan Balun Ugalin Dimmalat nan Na'abuniyanan an Lennawa
Hay aat ten inulgud'u ya adi ahan moltaon Apo Dios nan tatagun niddum ay Jesu Kristu, at adi lahhinon Apo Dios dida. Ti nan nidduman tu'un Jesu Kristu ya wadan ditu'u nan Na'abuniyanan an Lennawa, ya Hiyay mumpapto' ay ditu'u. At linumanay ugali tu'u ta balu mahkay di nitaguan tu'un dimmalat nan nidduman tu'un Jesu Kristu. At ad ugwan ya indatnay abalinan tu'u ta adi tu'u mahkay itugtugan mabaholan, at adi tu'u goh mamolta ya lahhinon ay Apo Dios. Ya bo'on nan pangunudan tu'uh nan Uldin di dumalat hi abaliwan tu'uh nan bahol ti mid olog tu'un mangunud hinan Uldin. Mu hi Apo Dios di mamaliw ay ditu'uh nan abaholan tu'u, ti hay inatnan namaliw ay ditu'u ya hennagna han Imbaluyna ta ni'tagun umat ay ditu'u. Mu mid ah baholna, ya Hiyay paddungnay Onong di Bahol*Lev. 4:1-5:13. ta inyatoynay bahol tu'u ta way abalinan tu'un adi mumbahol. Ya inatnah ne ta way aton tu'un mangat hi nahamad an umat hinan alyon goh di Uldin. Mu hay pangatan tu'uh nan nahamad ya adi tu'u inaynayun di aat nan ugali tu'uh din hopapna ta nan itudun nan Na'abuniyanan an Lennaway aton tu'u. Ti nan tatagun hay ugalidah din hopapnay gunda aton ya paddungnay henen ugaliday ad poto' hi nomnomda. Mu nan tatagun mangat hi itudun nan Na'abuniyanan an Lennawa ya diday ad poto' hi nomnomda. Ya nan tatagun mangabulut hidin ugalidah hopapnay ad poto' hi nomnomda, mu hay balloh nen atonda ya hay ilahhinandan Apo Dios hi mid pogpogna. Mu nan tatagun halimunan nan Na'abuniyanan an Lennaway punnomnomanda ya hay balloh ne ya hay alenggopanda, ya mi'tagudan Apo Dios hi mid pogpogna. At nan tatagun hay ugalidah din hopapnay ad poto' hi punnomnomanda ya mi'pattoydan Apo Dios hi angunuhna. Ti mi'id abalinandan mangunud hinan Uldina, ya didanay mid abalinanan mangipadenol ay Apo Dios.
Mu da'yu ya adiyu unudon nan ipanomnom nan ugaliyuh din hopapna ti niyo'odol nan Na'abuniyanan an Lennawan da'yu, at nan ipanomnomnan da'yuy hiyay atonyu. Ti nan tatagun agguy niyodolan nan Lennawan Kristu ya bo'on diday tataguna. 10 Mu da'yun niyo'odolan Kristu ya immannung an matoy di odolyun dumalat nan bahol. Mu adi mi'yatoy di lennawayu ti mi'tagun Apo Dios hi mid pogpogna an dimmalat nan nangibilangan Apo Dios an nahamad di ugaliyu. 11 Ya minahuan Apo Dios hi Jesus hidin natayana, at da'yun niyo'odolan nan Lennawana ya mahuana goh di odolyuh un ayu matoy ti nan Lennawanan niyo'odol ay da'yuy mangat.
12 At hay mahapul hi aton tu'u, i'ibba, ya nan pohdon Apo Dios ta adi tu'u aton din ugali tu'uh din hopapna. 13 Ti gulat ta atonyu din ugaliyuh hopapna at milahhin ayun Apo Dios hi mid pogpogna. Mu gulat ta abulutonyu nan badang nan Na'abuniyanan an Lennawan da'yu ta ipogpogyun mangat hi pohpohdonyu at mi'tagu ayun Apo Dios hi mid pogpogna. 14 Ya nan tatagun mangat hinan itudun nan Na'abuniyanan an Lennawa ya diday imbabaluy Apo Dios. 15 Ya hennag Apo Dios nan Na'abuniyanan an Lennawan da'yu, ya henen Lennawan nahnag ay da'yu ya adi da'yu ipata'ot an umat hinan tagun ipata'ot nan mahmahingal an apuda. Ti nan Na'abuniyanan an Lennawa ya Hiyay mangipiyimbaluy ay da'yun Apo Dios, ya idatnay biyang tu'un mangalin Hiyah, “Ama!”Hinan ugalin di mumpaha' ya tuluy hapitdah ama ti ihnay hapit an father, ya ihnay hapit an daddy, ya ihna goh nan hapit an papa. Hay pangusalandah nan nahhun ya hinan me'gonan an ma'ma'at an umat hinan graduation unu kasal, ya hay pangusalandah nan netob ya miyatlu ya hinan gagangayna an umat hi pamilya. Heten hapit an na'usal ete hinan verse ya abba hinan hapit di Hudyu, ya hiyah ne inusaldah nan gagangaynan ma'ma'at. Hay nipaddungana nin hinan hapit di iYadyang ya apu (hi un me'gonan) ya ama (hi un nan o'ommod). hi un way ibaga tu'un Hiya ti inagawit ditu'u.Inabulut nan ugalin di iGreece ya iRome nan pangagawitan hinan nguhu, ya do'ol di na'atanah nan pamilyan nangawit hi ung'ungnga. Ya henen na'agawit ya mid ah nun'abhiwan di aatna ya nan aat di immannung an holag ti mabalin an alyonay, “Ama,” ya mabalin goh an alanay ipatawid amanan hiya. 16 Ya nan Na'abuniyanan an Lennawa goh di mangipa'innilan ditu'u an ditu'uy imbaluy Apo Dios. 17 Ya bonhon nan imbaluy di taguy banoh amada, ya umat goh ay ditu'un imbabaluy Apo Dios an ditu'uy mamnoh hinan maphod an idatnah nan tataguna. Ya nan ipabnoh Apo Dios ay Kristu ya me'ebnoh tu'u goh, ti gulat ta mi'ligat tu'un Kristu ya mi'bagtu tu'u goh ay Hiya.
Hay Ipabagtuan Tu'uh Awni
18 Hay inila' ya iyal'allana ahan di ipabagbagtuan tu'uh awni ya un heten ligat tu'ud ugwan. 19 Ya an amin di nalmu ya paddungnay umiyahupdan manod hi pangipattigan Apo Dios hi anabagtun nan imbabaluynan tataguna. 20 Ti din penghana ya an amin di nalmuh tun luta ya agguy nipa'annung din penhod Apo Dios hi aatda ti pimmuhida. Ya hay dimmalat ya ninomnom Apo Dios an moltaonay tatagu ta balloh din inat Adam, at ni'molta tun nalmuh tun luta. Mu waday mahahalimid damdama 21 ti ad ugwan ya matoy an gun mapitay an amin di nalmu. Mu awniat ipaphod Apo Dios dida, at adida matoy an umat hinan imbabaluynan adida mahkay ipidwan matoy.
22 Ya inila tu'un paddungnay naligatan an amin tun nalmun nete"ah din penghana ta nangamung ad ugwan an umat hinan punligligatan nan babaih un muntungaw. 23 Ya bo'on dida ya anggay di maligatan ti niddum tu'u goh an wadan nan Na'abuniyanan an Lennawa an nan nanalimun ay ditu'uh din hopapna. At edpol tu'uy ligat tu'ud ugwan ta hodon tu'uy pangipattigan Apo Dios hi un ditu'uy na'agawit an imbabaluyna an hiyah ne alumanan di odol tu'u ta balu. 24 Hidin te"an di nabaliwan tu'u ya hiyah ne goh di nete"aan di panahalimidan tu'u. Mu agguy ni' nipa'annung henen hahalimidon tu'u, ti gulat un nipa'annung at adi tu'u ituluy an manahalimid, ti undan halimidon di taguy nalpah an nipa'annung? 25 Mu henen hahalimidon tu'u ya adi tu'u tigon ad ugwan, mu mehodan tu'u ta nangamung un mipa'annung.
26 Ya hay oha goh ya badangan ditu'uh nan Na'abuniyanan an Lennawa ti mi'id abalinan tu'u. Ya ta"on un hay punluwaluan tu'u ya mid inila tu'uh maphod hi ibaga tu'un Apo Dios. At nan Na'abuniyanan an Lennaway bumadang ay ditu'uh mangibagah aatna ti adi tu'u pa'ibagga ay Apo Dios. 27 Ya inilan Apo Dios nan wah nomnom di tatagu, at inilana goh nan nomnomon nan Na'abuniyanan an Lennawah pangibaganan Hiyah abadangan tu'u. Ti nan pohdon Apo Dios hi ibagan nan Na'abuniyanan an Lennawah abadangan tu'u di hiyay hapitona.
28 Ya nan tatagun pento' Apo Dios an mangipa'annung hidin ninomnomnah penhodnah aatda ya diday mamhod ay Hiya, at an amin di ma'at ay dida ya pumbalinon Apo Dios ta hiyay amaphodanda. 29 Ti nete"ah din hopapnah din agguy tu'u nitungawan ya i'innilan Apo Dios an ditu'uy tataguna, at ninomnomnay penhodnah aat tu'u, ta way aton tu'un mangeyengngoh hi aat nan Imbaluyna ta ditu'un amin di imbabaluy Apo Dios. Mu hi Jesus di paddungnay pangpangullu.§Pa'appohdon Jesus hi un way a'agina ti adina pohdon hi un oh'ohha Hiyan imbaluy Amana. Ya ta"on hi un way ma'agawit ta middum ay Hiya ta Hiyay agida mu na'abbagbagtu Hiya ya un dida ti hiyah ne haadna tuwali an pangpangullu. 30 At nan ninomnom Apo Dios hi penhodnah tataguna ya diday pento'na, ya diday imbilangnah mi'id baholda ti inaliwana, ya danen imbilang Apo Dios ya diday iniddumnah nan anabagtuna.
Hay Aat di Pamhodan Apo Dios ay Ditu'un Dimmalat hi Jesu Kristu
31 Hay ipa'innilan ten amin ya niddum hi Apo Dios an bumadang ay ditu'u, at mid olog di udumnan mangameh ay ditu'u! 32 Ya agguyna ahan inadyuwan nan Imbaluyna ti hennagnah tun luta ta inyatoy ditu'un amin! Ya hiyah ne panginnilaan hi unna goh idat an amin di mahapul tu'u! 33 Ya ta"on hi un way gun umuy mundiklamun ditu'u ta alyonan Apo Dios ad abuniyan di un nabaholan nan pento'nah tataguna mu ibilang Apo Dios didah nahamad di ugalida!*Hay itudun ten nipa"el ya gapu ta imbilang Apo Dios ditu'uh nahamad di ugali tu'u at adina ahan alyon di, “Nabaholan'a damdama!” 34 Ya mid ah ohah way biyangnan mummoltah nan tatagun Apo Dios an mannag hi ad imbelnu ti anggay hi Jesu Kristuh way biyangnan mummolta. Mu adi ditu'u moltaon ti inyatoy ditu'u, ya namahuan, at wah dih nan na'abbagbagtun appit di agwan Apo Dios. Ya Hiyay mangihapit ay ditu'un Hiya ta badangan ditu'u! 35 Ya mi'id olog di logom an mangipadinong hi pamhod Kristun ditu'u! Ti ta"on un mid pohod di itaguan tu'u, unu maligatan tu'u, unu mipaligligat tu'u, unu gun tu'u mabtel, unu mawotwot tu'u, unu atata'ot di ma'at ay ditu'u, unu matoy tu'u mu waday pamhodHiyah ne agape hinan hapit di iGreece. Kristun ditu'u damdama. 36 At nan punligatan tu'ud ugwan ya na'ulgud hidin penghana ti impitudo' Apo Dios an inalinay,
“Gun tu'u hi'ihi'itangan mapatoy an dimmalat nan pangunudan tu'un Hiya
ti paddungnay umat tu'uh nan kalnilun iyuyda golton.”Psa. 44:22.
37 Mu ta"on hi un numbino'ob'on di ligat tu'u mu mangabak tu'u damdama ti nan pamhod Kristun ditu'u! 38 Ti hay inila' ya mi'id ah olog di logom an mangipadinong hi pamhod Apo Dios ay ditu'u ti ta"on un tu'u matoy unu matagu ya pepenhod ditu'u damdama. Ya adi abalinan di a'anghel an mangipadinong hi pamhodnan ditu'u, ya mi'id goh di olog nan nappuhin lennawan mangipadinong, ya ta"on hi un numbino'ob'on di ma'at ay ditu'ud ugwan, unu nan ma'at hi awni, mu wagwada damdamay pamhodnan ditu'u. 39 At ta"on un nan way abalinandad daya, unu ad dolom, unu nan malgom an nalmu mu mid goh ologdan mangipadinong hinan pamhod Apo Dios ay ditu'u. Ya hay dumalat hi namhodanan ditu'u ya hi Jesu Kristun Apu tu'u.

*8:3 Lev. 4:1-5:13.

8:15 Hinan ugalin di mumpaha' ya tuluy hapitdah ama ti ihnay hapit an father, ya ihnay hapit an daddy, ya ihna goh nan hapit an papa. Hay pangusalandah nan nahhun ya hinan me'gonan an ma'ma'at an umat hinan graduation unu kasal, ya hay pangusalandah nan netob ya miyatlu ya hinan gagangayna an umat hi pamilya. Heten hapit an na'usal ete hinan verse ya abba hinan hapit di Hudyu, ya hiyah ne inusaldah nan gagangaynan ma'ma'at. Hay nipaddungana nin hinan hapit di iYadyang ya apu (hi un me'gonan) ya ama (hi un nan o'ommod).

8:15 Inabulut nan ugalin di iGreece ya iRome nan pangagawitan hinan nguhu, ya do'ol di na'atanah nan pamilyan nangawit hi ung'ungnga. Ya henen na'agawit ya mid ah nun'abhiwan di aatna ya nan aat di immannung an holag ti mabalin an alyonay, “Ama,” ya mabalin goh an alanay ipatawid amanan hiya.

§8:29 Pa'appohdon Jesus hi un way a'agina ti adina pohdon hi un oh'ohha Hiyan imbaluy Amana. Ya ta"on hi un way ma'agawit ta middum ay Hiya ta Hiyay agida mu na'abbagbagtu Hiya ya un dida ti hiyah ne haadna tuwali an pangpangullu.

*8:33 Hay itudun ten nipa"el ya gapu ta imbilang Apo Dios ditu'uh nahamad di ugali tu'u at adina ahan alyon di, “Nabaholan'a damdama!”

8:35 Hiyah ne agape hinan hapit di iGreece.

8:36 Psa. 44:22.