Titus
Hay Aat Ten Liblu
Hay Nangitudo' eten Liblu: hi Apostoles Paul (1:1).
Hay Nangitud'an Paul eten Liblu: hi Pastor Titus (1:4).
Hay Pohdon nan Ngadan ten Liblun Ibaga: mid nanginnilah pohdonan ibaga, mu na'innila an hiyay ohan ngadan di iRome.
Hay Gutud hi Nangitud'anan ten Liblu: hidin numbattanan di 61 A.D. hi engganah 63 A.D.
Hay Teman ten Liblu: hay maphod hi aton Pastor Titus an mumpapto' hinan himba'an ad Crete (1:5).
Hay Outline ten Liblu:
Hay NIPAꞋINNILA ay Pastor Titus hinan himba'an ad Crete (1:1-4)
Hay IPAPTOꞋ Pastor Titus hinan himba'an ad Crete (1:5—2:10)
Hay ipapto'na ya nan mun'endog (1:5-9)
Hay ipapto'na ya nan nappuhin muntudtudu (1:10-16)
Hay ipapto'na ya nan mina'ma'ilog (2:1-2)
Hay ipapto'na ya nan nun'a'in'inna (2:3-5)
Hay ipapto'na ya nan ungungan linala'i (2:6-8)
Hay ipapto'na ya nan himbut (2:9-10)
Hay ITUDUN Pastor Titus hinan himba'an ad Crete (2:11-14)
Hay ituduna ya nan aat di abaliwanda (2:11)
Hay ituduna ya nan aat di pangipaphodandah ugalida (2:12)
Hay ituduna ya nan aat di pumbangngadan Kristu (2:13)
Hay ituduna ya nan aat di pamto'an Kristu (2:14)
Hay ATON Pastor Titus hinan himba'an ad Crete (2:15—3:15).
1
Heten tudo' ay he"a, Titus, ya nalpun ha"in an hi Paul an baal Apo Dios ya apostoles*Hay pohdonan ibaga ya nan nahnag. Jesu Kristu an mangul'ulgud hinan Hapitna ta mihamad di pangulug nan pento' Apo Dios an tataguna ya ta ma'ud'udman di iniladah aat nan Makulug an Mitudtudu ta umunuddan Apo Dios. Ya nan tatagun mangulug enen tudtudu ya mundenolda ti waday pi'taguandah mid pogpogna an hiyah ne din intulag Apo Dios hidin penghanan idatnah nan kumulug. Ya ipa'annungna ahan ti adi munlayah. Ya ad ugwan ya nadatngan mahkay di ipa'innilaan ten Tudtudun amaphodan tu'u. Ti hi Apo Dios an mangibaliw ay ditu'u ya ha"in di nangiyokodanah mangipa'innila.
At ten itud'a' he"a, Titus, an ibilang'uh nahamad an imbaluy'u an dumalat di pangulugta.
Nan homo' ya lenggop ni' Apo Dios an hi Ama tu'u ya hi Jesu Kristun mamaliw ay ditu'u di mawadan he"a.Inusal Apostoles Paul nan duwan kalahin di apnga eden gutud. Nan nahhun an alyona an nan homo' Apo Dios di mawadan he"a (unu charis) ya apngan di iGreece, ya nan netob an alyonay nan lenggop Apo Dios di mawadan he"a (unu shalom) ya apngan di Hudyu.
Hay Aat di Tamun Titus ad Crete
Hay dumalat hi nanayna' ay he"ah nad Crete ya penhod'un lopahom nan ma'at hina an agguy'u enelpah ta pot'om di mumpun'endog hinan kimmulug hi abablubabluy hina. Mu nomnomom ni' din intudu' ay he"ah atom an mumpili. Ta nan pot'om an mangipangpangulu ya nan agguy napahpahal ta mi'id di dumalat hi pamihulan di tatagun dida, ya nan adi umilugtap, ya adi nabinabai,Hay immannung hi alyonah tu ya oh'ohhay ahawana. Ya manu ay inalinah ne ti do'ol di tagun way ahawana ya kabitna. ya mahapul an kimmulug nan imbabaluyna ya natugunda an adi alyon di tataguy unda nangohoy unu umipabain di ato'atonda. At gapu ta diday niyokodan nan ipatamun Apo Dios ya mahapul an mi'id di apahpahalandah nappuhi, ya adida ipapilit di pohdonda, ya adida mabanbanungot, ya adida mumbutong, ya adida gun mi'pattoy, ya bo'on hay pihhuy gamgamonda. Mu hay maphod at ni' hi atonda ya ma"apngadan amin hi mangilida ta hay maphod ya anggay di atonda. Ya mahapul goh an madpolda, ya nahamad di pangatda. Ya an amin di atonda ya miyunnudan hinan pohdon Apo Dios, ya mahapul goh an waday ogonda. Mahapul an inaynayundan unudon ya itudtudu nan Makulug an Ulgud an nipa'innilan dida ta ihamadday pangulug nan mangngol, ya ta itududay nibahhawan nan adi mangunud hinan itudtududa.
10 Manu ay ya do'olday nangohoy ya bumalbali an mi'id di hulbin di ul'ulgudonda an inyal'allanah nan mangilulud hinan pangat di Hudyu an aat di kugit. 11 Hanan nibahhaw an itudtududa ya mahapul an mipadinong ti hiyanay dumalat hi apa"ian di pangulug di do'ol an pamilya an dumalat ahan hi aid di bain hanan muntudtudun hay pihhuy gamgamonda. 12 Ta"on din ohan propetada ya inalinay,
“Nan iCrete ya ma'aladyahda,
ya umatdah ahun mabungot.
Pohdonda goh an mamabhug,
mu napayadda.ӤHay nangalin ne ya hi Epimenides an nalpud Knosses hinan babluy ad Crete, ya nunhituh dih din mga 550 B.C. Ya gapu ta na'at nan udumnan impa'innilana at alyon nan iCrete di un hiyay immannung an propeta.
13 Ya makulug heden inalina. At hiyanan ihamadmun manugun hinan kimmulug hina ta mihamad di pangulugda 14 ta bo'on mahkay nan tudtudun di Hudyu ya nan tugun di tatagun nangidinong hinan Makulug an Tugun di unudonda.*Penhod Apostoles Paul an mi'laban hi Titus hinan balbalun kulton ma'alih Gnosticism an bimmuhu' eden timpu. At hay aatna ya (1) kinulugday tudtudun di Hudyun mid upidna (1:14; 3:9), ya (2) do'ol di mapaniaw ay dida (1:15). (Bahaom nan footnotes di Col 2:4, ya I Tim. 1:3, ya II Tim. 2:18, ya II Pet. 1:2, ya I Jn. 4:2, ya I Jn. 5:8, ya I Jn. 5:16, ya II Jn. 1:7 ta innilaom di udumnah aat ten kulto.)
15 Nan tagun maphod di punnomnomna ti makulug ya adina paniawon nan do'ol an paniawon di udum an tatagu. Mu nan adi mangulug an nangipa'enghah nappuhi ya do'ol di paniawonda ti pina"in tuwali nan nappuhiy nomnomda. 16 Alyonday kimmulugdan Apo Dios, mu hay immannung ya agguyda ti nappuhiy gunda aton. Umipabungotda, ya ma'angohhoyda, ya mi'id di abalinandan mangat hi maphod.

*1:1 Hay pohdonan ibaga ya nan nahnag.

1:4 Inusal Apostoles Paul nan duwan kalahin di apnga eden gutud. Nan nahhun an alyona an nan homo' Apo Dios di mawadan he"a (unu charis) ya apngan di iGreece, ya nan netob an alyonay nan lenggop Apo Dios di mawadan he"a (unu shalom) ya apngan di Hudyu.

1:6 Hay immannung hi alyonah tu ya oh'ohhay ahawana. Ya manu ay inalinah ne ti do'ol di tagun way ahawana ya kabitna.

§1:12 Hay nangalin ne ya hi Epimenides an nalpud Knosses hinan babluy ad Crete, ya nunhituh dih din mga 550 B.C. Ya gapu ta na'at nan udumnan impa'innilana at alyon nan iCrete di un hiyay immannung an propeta.

*1:14 Penhod Apostoles Paul an mi'laban hi Titus hinan balbalun kulton ma'alih Gnosticism an bimmuhu' eden timpu. At hay aatna ya (1) kinulugday tudtudun di Hudyun mid upidna (1:14; 3:9), ya (2) do'ol di mapaniaw ay dida (1:15). (Bahaom nan footnotes di Col 2:4, ya I Tim. 1:3, ya II Tim. 2:18, ya II Pet. 1:2, ya I Jn. 4:2, ya I Jn. 5:8, ya I Jn. 5:16, ya II Jn. 1:7 ta innilaom di udumnah aat ten kulto.)