Daniel
Ya meippanggep nunyan libluh nan Daniel
Hi Daniel hu hakey ni Hebrew di Judah ni neilaw di Babilon. (606 B.C.) Huyyan libluh hu neitudekan ni nepatnaan ni kapengullug nan Daniel et yadda gagayyum tu nan Apu Dios. (1:1-16, 3:1-30 et yad 6:1-28)
Gapu tep nelaing hi Daniel niya kabaelan tun mengamtan keibbellinan ni i-innep ey impambalin nan patul e hi Nebukadnessar ni gobernor ni probinsiya ni Babilon. Ey nambalin ni eta-gey ni opisyal di gubilnun Persia eman ni nengapputan ni Persia ni Babilon et sakupen tu.
Dewwa hu ini-innep nan Nebukadnessar ni inhel nan Daniel hu keibbellinan tu. (2:24-45 et yad 4:19-33) Entanni mewan et ibalikas nan Daniel nan patul e hi Belsassar hu keibbellinan ni intudek ni nampeang-ang ni ngamay di dingding ni baley ni patul. (chapter 5)
Yan eman ni ketaggun Daniel ey impei-innep nan Apu Dios ni hi-gatu hu meippahding etan idan epat ni bebley ni manhuluhulul ni man-ap-apu.
Yadda etan epat ni bebley di i-innep nan Daniel
| I-innep di Chapter 2 | I-innep di Chapter 7 | I-innep di Chapter 8 | Ngadan ni Bebley |
| Balituk ni ulu | Nepayakan ni layon | Babilon (2:28) | |
| Silber ni pagew et ya ngamay | Bear | Ram | Media-Persia (8:20) |
| Giniling ni egeh et ya ulpu | Leopard | Gelding | Greece (8:21) |
| Gumek ni heli | Anggetakkut ni animal | Rome |
Ya neitudek eyad libluh
1. Ya nansilbian nan Daniel et yadda gagayyum tu nan Apu Dios et yad gubilnun Babilon. (chapters 1–6)
2. Ya nengipei-innepan nan Apu Dios nan Daniel ni meippanggep ni meippahding eyad puyek ni edum ni aggew. (chapters 7–12)
1
Hi Daniel et yadda etan impan-edum tu
1 Ya eman ni katlun toon ni nampatulan nan Jehoiakim di Judah ey immali hu patul di Babilon e hi Nebukadnessar niyadda sindalu tu, et gubaten da Jerusalem et liktuben da. 2 Impeapput nan Apu Dios hi Jehoiakim et yan eman ni nambangngadan lad Nebukadnessar di bebley dad Babilon ey nampeki-la dadda edum ni nangkebalol ni kameussal di Tempol Apu Dios et da pan-iha-ad di tempol ni dios da. Niya emin ida etan dimpap dan sindalun Jehoiakim ey impambalin Nebukadnessar idan balud et ikuyug daddad Babilon.
3 Entanni ey minandal nan Nebukadnessar hi Aspenas e ap-apuddan opisyal tu ma-lat pumilin kamenikken ni lalakkin helag idan patul et ya helag idan ap-apud Israel ni nunman. 4 Kan patul nan Aspenas ey “Ang-ang mu et ya kayyaggud hu impenga-annel da, endi hu degeh da, kayyaggud hu kaleki da, nan-adal ida niya nelaing ida ma-lat dammutun pangngunnuk idad baley ku. Hi-gam hu penuttuddun hi-gadan mengi-hel niya memidbid ni ehel tayun iBabilon. 5 Ang-ang mu mewan ma-lat ya kennen da niya innumen dan kewa-wa-wa ey nan-ingngeh di kakenna niya kainnumaddan kamangngunnud baley ku. Tuttudduim idan tellun toon et han dammutun mangngunnuddad baley ku.”
6 Yadda edum ni nepili ey hi Daniel, hi Hananiah, hi Mishael, et hi Asariah. Emin ida huyya ey helag idan Judah. 7 Hinullulan Aspenas e ap-apuddan opisyal di baley patul hu ngadan da et ya law ngadan Daniel ey hi Belteshasar, hi Shadrak dama hi Hananiah, hi Meshak hi Mishael, et hedin hi Abednego, ey hi Asariah.
8 Hedin hi Daniel, man ninemnem tu dedan e eleg tu kenna niya eleg tu innuma humman idan daka immangdad di baley nan patul ma-lat eleg mambalin ni beken ni malinih. Et mampebaddang nan Aspenas. 9 Impambalin dedan nan Apu Dios hi Aspenas ni kabbabbal nan hi Daniel. 10 Nem kaumtakut nan patul et kantun Daniel ey “Hi Apu patul hu nengimandal hedin hipa kennen yu niya innumen yu, et nakka umtakut, tep pepettey tuwak hedin hin-appil pekkan min hi-gayu et el-eleg ali hu ang-ang yu nem yadda etan edum yun nangkehiken ni lalakkin wadad baley patul.”
11 Et mandudug law hi Daniel ni nekihummangan etan ni guwalyan sinudun Aspenas ni mengippaptek ni hi-gatu niyadda etan tellun edum tu. 12 Kantuy “Iebulut mu anhan et patnaan dakemin hampulun aggew. Et ya kameitnem ni ebuh ni ya danum hu immangdad yun hi-gami. 13 Et hedin megibbuh humman ni hampulun aggew, ey dakemi iingngeh etan idad edum ni kamenikken ni lalakkin kamengngan ni kakennad baley nan patul. Et hedin hipa penang-ang mun hi-gami, ey ngenamung kan pinhed mun kennen mi.”
14 Inebulut etan ni guwalya et ipatna dan hampulun aggew humman ni inhel Daniel. 15 Negibbuh humman ni nekapulun aggew ey kakkayyaggud hu ang-ang di Daniel niya mehihhinnadel ida anhan law nem yadda etan edum ni kamenikken ni lalakkin nenganengan ni kakennad baley nan patul. 16 Et humman ni neipahding hu nengiebulutan etan ni guwalyan anin ya kameitnem ni ebuh hu kennen da et beken ni ya etan kennen ni kapeiddaddan nan patul.
17 Indawtan idan Apu Dios humman ni epat ni lalakkin nalpud Judah ni laing da niya kabaelan dan mengewwat niya mengeddal idan dakel ni kameituttuddu. Ey indawtan tu pay hi Daniel ni kabaelan tun mengamtan keibbellinan ni i-innep. Binenidbid da nambakbaklang ni libluh et dakel adalen da.
18 Negibbuh etan tellun toon ni in-olden nan patul ni pan-eddalan idan nunman ni kamangkehikken ni lalakki, et ilaw nan Aspenas idan emin di kad-an tu. 19 Et mekihuhhummangan hi patul ni hi-gada ey neamtaan tu e nelalla-ing hi Daniel, hi Hananiah, hi Mishael, et hi Asariah nem yadda etan edum da. Et idwatan idan patul ni ngunu dad baley tu. 20 Ey emin hu hipan pinhed etan ni patul ni amtaen winu hipan tuka ketemmai ey kayyaggud ni peteg hu kaittugun idan etan ni epat nem yaddan emin etan nelaing ni magic niyadda etan mangkadiba di kebebbebley ni nan-ap-apuan tu.
21 Nannaneng hi Daniel ni nangngunud baley nan patul ingganah eman ni nemangulun toon ni nansakupan nan Cyrus e patul di Persia ni Babilon.