Esther
Ya huyyan libluh nan Esther
Huyyan libluh ey impeamta tu hu impahding nan Esther ni nengihwang idan Jews ma-lat eleg ida matey. Hi Esther nan Mordekai niyadda dakel ni edum dan Jews e helag Israel ni neilaw ni balud di Babilon ey nambebley idad Persia. (Ya eman ni 539 b.c. ey inapput ni Persia hu Babilon et sakupen da.)
Hi Serses hu patul di Persia ni nunman. Hini-yan tu hi Basti e ahwatu et ahwaen tu hi Esther e Jew. (Nem eleg ni meamtaan e Jew hi Esther.)
Yadman e nambebleyan nan Serses ey wada hu lakin hi Haman hu ngadan tu. Neipeta-gey hu ngunu tu et mambalin ni meihhayned nan Serses e patul. Hi Haman ey hakey ni Amalekite. Anggebe-hel tudda hu Jews et nemnemen tun pepettey idan emin. Et mekihummangan nan patul e hi Serses et ehelen tun hi-gatu e mengapyan olden ma-lat dammutun petteyen idan tutu-u hu Jews di megtud ni aggew. Ey inebulut nan patul.
Nem entanni ey dingngel nan Mordekai e pengemmaen Esther humman ni olden et lumaw nan Esther et peamta tun hi-gatu humman. Et ilemangan nan Esther hu biyag tu et an makihummangan nan patul meippanggep nunya. Et ya impahding nan patul ey nengapyan hin-appil ni olden e mei-ebbulut ida Jews ni mekihhanggaddan buhul da ma-lat ihwang da annel da. Henin nunman hu impahding da et meihwang idad ketteyyan da et hi Haman hu neipepatey.
Nan-am-amleng ida hu Jews ni nengapputan daddan buhul da et ilepu da etan piyestah dan katootoon e nginedanan dan Purim.
Ya neitudek eyad libluh:
1. Nambalin hi Esther ni ahwan nan patul e hi Serses. (chapters 1–2)
2. Nannemnem hi Haman ni pehding tun mengippepettey idan Jews. (chapter 3)
3. Nannemnem hi Esther ni pehding tun mengihwang idan edum tun Jews. (chapters 4–7)
4. Inhewang nan Apu Dios ida Jews di ketteyyan da. Neilepu hu Piyestah e Purim. (chapters 8–10)
1
Ya nampahemulan etan ni patul e hi Serses
1-2 Yan nunman ey wada hu patul e hi Serses ngadan tu e nan-ap-apud hanggatut et dewampulut pitun probinsiya e neipalpud India ingganah di Ethiopia *1:1-2 Heb. Cush; Sudan niya Ethiopia ni nunya. Yad Susa hu nanha-adan tu. 3 Yan meikkatlun toon ni nampatulan tu ey nampahemul et ayagan tudda emin opisyal tu, yadda ap-apun sindalu tud Persia niyad Media, yadda gobernor idan probinsiya niyadda edum ni ap-apudman. 4 Humman ni hamul ey limmaw ni enem ni bulan et han megibbuh et pengipeang-angan tun kinedangyan ni bebley tu niya dayaw ni nampatulan tu.
5 Negibbuh humman et mampahemul mewan ni hanlingguan di dallin ni baley tud Susa et ayagan tuddan emin hu tutu-udman, kedangyan niya newetwet. 6 Hina-adan da dallin ni kayyaggud ni kultinah ni mablah niya blue ey madlang ni luput hu impemedbed da. Netullikeng ni silber hu neihukluban ni nemedbed da e neihabley di tukud ni marbol. Ya neikapyan det-al ni dallin ey marbol niya pearl niyadda edum ni nenginan batu. Yadda yuddungngan diman ey nekapyad balituk niya silber. 7 Yadda balituk ni basuh ni eleg man-iingngeh, e endi dewwan nan-ingngeh kapkapya tu hu nengiinuman da etan ni dakel ni meinnum ni indaddan nan patul. 8 Immandal nan patul idan bega-en tu e eleg da tetteppenga hu ittaug dan innumen idan tuu et ngenamung kehinglaan da.
9 Hi Basti e ahwan patul ey nampahemul damaddan bibi-id bawang. 10 Yan eman ni meikkeppitun aggew ey kamengi-innum hi patul ey kaman-an-anla. Entanni ey impaeyag tudda etan pitun napnahan ni lalakkin bega-en tu e hi Mehuman, hi Bista, hi Harbona, hi Bigta, hi Abagta, hi Sethar et hi Karkas. 11 Et ehelen tun hi-gada e da ewwiten hi Basti e ahwatu niya e-helen dan hi-gatu e ippepnget tu etan kaippepnget ni ahwan patul et han umlid kad-an tu. Kat-agun peteg humman ni ahwan patul et pinhed tun peang-ang idan opisyal tu niyadda mangili tu hu kakinat-agu tu. 12 Nem an ineyagan idan bega-en patul hi Basti ey eleg tu pinhed ni umlaw et nemahhig hu bunget nan patul.
13 Et pinhakkeyey impaeyag tudda opisyal tun nengamtan emin ni hipan kameunnud ni linteg niya elaw dad Persia, tep humman ni ingganah tuka pehding e tuka mahmahin hi-gada hedin hipa pehding tu. 14 Ya ngadan idan nunyan opisyal ni kaeyyagin patul hedin wada pinhed tun mahmahan ey hi Karsena, hi Sethar, hi Admatha, hi Tarsis, hi Meres, hi Marsena et hi Memukan. Hi-gada hu pitun opisyal ni tuka kedinneli niya hi-gada keta-ta-geyyan saad dad Persia niyad Media. 15 Immalidda et kantun hi-gaday “Hi-gak e patul yun hi Serses ey intu-dak kudda bega-en ku et da ehelen nan ahwak e hi Basti e immandal kun um-ali ey eleg tuwak u-unnuden! Impaeyag dakeyu ma-lat ehlen yun hi-gak hedin hipa wadad linteg tayun lebbeng tun pehding kun hi-gatu.”
16 Immehel hi Memukan et kantun hi-gatu niyadda opisyal tuy “Nambahul hi Basti e ahwam, apu patul. Ey beken ni hi-gam ni ebuh e ahwatu ni nambahulan tu, nem anin idan ap-apud bebley tayu niyadda edum tayun lalakki. 17 Lektattuy emin idalli law bibi-i ey eleg da law lispituha hu aahwa da hedin dedngelen da e nginhay nan Basti hu mandal nan patul e ahwa tu. Tep kandallin ahwa day “Immandal nan patul ni umlaw di kad-an tu hi Basti e ahwa tu ey eleg tu u-unnuden hu inhel ni ahwa tun patul.” 18 Inamtak et eleg mehilleng nunyan aggew ey dedngelen idan ahwa min opisyal mudya Persia niyad Media hu impahding Basti et iu-unnud dan hi-gatu e eleg da lispituha hu ahwa da, et umhulun ni pengibbungngetan ni ahwa dan hi-gada. 19 Et humman hu, hedin pinhed mu, ey imandal mu et eleg law mabalin ni an mampeang-ang ni hi-gam e patul hi Basti e ahwam. Paitudek mu huyya etan di neitudekan idan linteg di deya Persia niyad Media e eleg ali mabalin ni mehullulan. Ey penang-ang kan edum ni kakkayyaggud ni biin meihhullul ni hi-gatun ahwam. 20 Nakka medinnel e hedin amtaen idan emin ni tuu huyyan mandal mu, ey emin law bibi-i ey lispituhen da ahwa da, kedangyan winu newetwet.”
21 Emin ida etan opisyal, anin etan patul ey daka ebbuluta e kayyaggud humman ni inhel Memukan et u-unnuden nan patul humman ni inhel tu. 22 Et palaw tun emin di probinsiya ni nampatulan tu hu tudek e neibelin emin di nambakbaklang ni ehel idan tutu-u et imandal tu e emin hu lalakki ey hi-gada meunnud di baballey da.