Ruth
Ya meippanggep nunyan libluh Ruth
Neipeamta eyad libluh hu impahding nan Apu Dios ni nengipaptek idan tutu-u tu anin ni nanligligat ida niya nanhelheltap ida. (Romans 8:28) Ey peamta tu e ya impeminhed niya kapemaptek nan Apu Dios ey beken ni yaddan ebuh helag Israel pengippeang-angan tu tep anin idan edum ni tutu-un kamengu-unnud niya kamengiddinnel ni hi-gatu. (Romans 1:5)
Hi Ruth ey kat-agun biin iMoab. Yadda iMoab ni nunman ey buhul idan helag Israel. Nem hi Apu Dios ey nekitbalan idan tutu-u tun helag Israel e ippaptek tudda. Huyyan hi Ruth ey anggehemmek niya endi mengippaptek ni hi-gatu. Entanni ey nambalin ni kamengullug ni Dios idan helag Israel. Neipeang-ang eyad libluh hu impahding nan Apu Dios ni nemendisyon nan Ruth gapuh ni nehammad ni tuka pengullug niya gapuh ni impeminhed tun Naomi e ina eman lan ahwa tu.
Huyyan neipahding di biyag di Ruth nan Boaz ey impeamta tu hu nan-ingngehan di Boaz nan Jesus Christo e mehlag alin Boaz et hi Ruth. Hi Boaz ey neihnup hu neiegian tun Ruth et mukun lebbeng tun hi-gatu mengippaptek nan Ruth. (3:9) Heni daman Jesus e neihnup ni agi tayu niya hi-gatu mengippaptek ni hi-gatsun tutu-u tun kamengullug. (Romans 1:3 et yad Hebrews 2:14)
Hi Boaz ey gintang tu payew Naomi, hanniman daman Jesus e sinekla tu liwat tayu ma-lat wada inna-nu tayun meibbangngad nan Apu Dios. (1 Pet. 1:18-19)
Eleg bumeing hi Boaz ni mengi-ahwan Ruth et ihwang tud kawinetwet, heni daman Jesus e eleg umbaing ni mengibbillang hi-gatsun agi tu ni nengihwangan tun hi-gatsud liwat tayu. (3:11, 4:9-10 et yad Hebrews 2:11)
Ya neitudekan eyad libluh:
1. Ya nanlelehhanan Naomi. Ya impeminhed nan Ruth nan Naomi et ya tuka pengullug nan Apu Dios. (chapter 1)
2. Ya nengipeang-angan nan Boaz ni hemek tu et ya tuka pemaptek nan Ruth. (chapter 2)
3. Ya nan-am-amtaan di Boaz nan Ruth. (chapter 3)
4. Ya nan-ahwaan di Boaz. (chapter 4)
1
Ya nekibebleyan di Elimelek et yadda pamilyah tud Moab
1-2 Yan eman ni tsimpuh ni yadda huwet hu kaman-ap-apud Israel ey wada etan hakey ni tuun nahlag nan Eprat e hi Elimelek ngadan tun iBethlehem di Judah. Hini-yan tu bebley da tep nemahhig bisil diman. Ingkuyug tu hi Naomi e ahwa tu et yadda etan dewwan u-ungnga dan laki e di Mahlon nan Kilion et ida mekibebley di Moab.
3 Entanni ey netey hi Elimelek et ebuh ida law di Naomi et yadda dewwan u-ungnga dan nekibebley diman. 4 Yadda etan dewwan lakin u-ungnga da ey nekiahwaddan iMoab e di Ruth nan Orpah. Nem entanni et nelabah hu ngannganih ni hampulun toon 5 ey netey damad Mahlon nan Kilion. Et ebuh law hi Naomi ni natdaan tep netey hu ahwatu et yadda u-ungnga tu.
Ya nambangngadan di Naomi nan Ruth di Bethlehem di Judah
6 Entanniy ninemnem nan Naomi ni mambangngad di bebley dad Judah tep dingngel tu e wada law kennen diman tep binendisyonan Apu Dios ida tuudman. Et mandaddan hi Naomi et yadda dewwan ineputun biin mambangngad. 7 Et umgah ida et hi-yanen da Moab ni nekibebleyan da nem entanni et wadaddad dalan ey nannemnemnem hi Naomi.
8 Kantuddan etan ni dewwan ineputu ey “Heballi keibangngad kayud baley ni a-ammed yu. Iddasal ku e ya binabbal yuddan ahwa yu niya binabbal yun hi-gak ey henin nunman pehding Apu Dios ni hi-gayu. 9 Ey nakka iddasal e i-abulut tun mengahwa kayu ma-lat wada mewan hu neduttuk ni panha-adan yu.”
Humman inhel Naomi ey tudda kapan-akwala, ey wada hakey ey kamannengngih.
10 Himmumang idan ineputu ey kanday “Eleg, mekillaw kamin hi-gam di bebley yu et mekibebley kamidman.”
11 Nem kan Naomi ni hi-gaday “Hipa yu pekillawwan ni hi-gak? Pambangngad kayu kuma e u-ungngak ida. Kaw dammutu mewan ni man-ungnga-ak ni lakin ahwaen yu? 12 Eleg, e u-ungngak ida. Keibangngad kayu kumad baballey ni a-ammed yu, tep nei-inna-ak law ey eleg mabalin ni nak melehhin. Et anin dedan ni kantu et melehhinnak mewan et man-ungnga-ak ni lalakki, 13 kaw makkaw eleg kayu mengahwa et hegeden yu kehikkenan da? Eleg mabalin humman! Et-eteng hemek kun hi-gayu nem inna-nu ey humman in-abulut Apu Dios ni meippahding ni hi-gak. Et humman hu heballi anemut kayu ew katteg.”
14 Inhel tu humman ey nannanangih ida mewan. Et akwalen Orpah hi inetu et umenamut. Nem hedin hi Ruth, man tuka pepillit ni mekillaw nan Naomi.
15 Kan Naomi nan Ruth ey “Ang-ang mu kedi ni-ngangu hi Orpah e nambangngad di bebley dad kad-an idan dios tu. Kaiunnud ka kuman hi-gatu et umenamut ka dama.”
16 Nem hinumang Ruth e kantuy “Ebuh anhan tu ika-leg et makilawwak ni hi-gam. Anin ni attu lawwam ey mekillawwak niya anin ni attu mu panha-adan ey yadman nak pekihha-adan. Yadda agim ey ibbilang kuddan agik. Ya Dios mun muka deyyawa ey humman dama Dios ni deyyawen ku. 17 Ya bebley ni ketteyyam ey yadman dama ketteyyan ku et maikulungngak diman. Issapatah ku e anin nehalman hu pengastigun Apu Dios ni hi-gak hedin hi-yanen daka. Ya katey ni ebuh hu mabalin ni mengappil ni hi-gatan dewwa.”
18 Inamta law nan Naomi e eleg mehulluli nemnem nan Ruth et isiked tun mengittu-dak ni hi-gatu.
19 Et lumaw idan dewwad Bethlehem. Dimmateng idadman ey immamleng ida bimmebley ni nenang-ang ni hi-gada. Wada hakey idan bibi-i ey kanday “Kaw hi Naomi huyya?”
20 Kan Naomi ey “Beken law ni Naomi * 1:20 Ya keibbellinan ni Naomi ey kaman-an-anla, ey ya keibbellinan ni Marah ey kaumlelemyung. hu pangngeddan yun hi-gak. Marah law hu pangngeddan yun hi-gak tep kamei-ellig e mapeit katteg ngu neitu-wan kun indawat Apu Dios e Kabaelan tun emin. 21 Yan eman ni neni-yanan kun eyan bebley tayu ey wada kamin emin ni hampamilyah, nem yan nunyan imbangngad tuwak Apu Dios ey hakeyyak et endi mengippeamleng ni hi-gak. Beken law ni ya Naomi hu pangngeddan yun hi-gak, tep nemahhig hu ligat kun impehakbat Apu Dios e Kabaelan tun emin?”
22 Hanniman hu neipahding e nambangngad hi Naomi e kadwa tu etan iMoab ni ineputu e hi Ruth. Yan nunman ey pakelappun ahianin barley di Bethlehem.