15
Ukuryʉka kwa Kiriisitʉ
1 Nangʉ, abhahiiri bhaanɨ, nɨrabhahiitya Ɨngʼana Ɨnzʉmu yɨnʉ narwazirɨ kwa niimwɨ, na niimwɨ mʉkasʉngʼaana. Yiyo neyo ɨkʉbhakora kwimɨɨrɨra bhwɨma. 2 Arɨɨbhɨ mʉragwata amangʼana ganʉ narwazirɨ kwa niimwɨ, hayo mʉrabhona ubhutuurya. Nawe arɨɨbhɨ mʉtakʉgagwata, ubhwisirirya bhwanyu bhʉrabha bhʉtaana bhwera.
3 Nɨkabhiija amiija amakʉrʉ ganʉ inyimwene naagasʉngʼaanirɨ, kʉbha Kiriisitʉ akakwa igʉrʉ wʉ ʉbhʉbhɨ bhwɨtʉ, chɨmbu yandikirwɨ mʉMaandɨkʉ Amarɨndu.*Rora Isaaya 53:5‑12. 4 Akabhiikwa, na akaryʉka urusikʉ rwa katatʉ, chɨmbu yandikirwɨ mʉMaandɨkʉ Amarɨndu.†Rora Zabhuri 16:8‑10. 5 Akiiyeerecha kwa Peetero, akʉmara akiiyeerecha kʉbhatumwa bhaazɨ ikumi na bhabhɨrɨ. 6 Ibhaga rɨndɨ akiiyeerecha kubhiisirirya bhanʉ bhaakirirɨ magana ataanʉ kwa hamwɨmwɨ. Abhaaru gatɨ waabhʉ bhakɨɨrɨ bhahʉru, nawe abhandɨ bhakuurɨ. 7 Akʉmara akiiyeerecha kwa Yaakobho, ibhaga rɨndɨ akiiyeerecha kʉbhatumwa bhʉʉsi. 8 Na mʉtɨnɨrʉ ya abhaatʉ bhʉʉsi, akiiyeerecha kwa niinyɨ, inyɨ wʉnʉ nangɨ nchʉ ʉmʉʉtʉ wʉnʉ iibhwirwɨ ribhaga rihitirɨ. 9 Inyɨ ni‑musuuhu kʉkɨra abhatumwa bhʉʉsi, nɨtakwenderwa kubhirikirwa umutumwa, kʉ kʉbha nɨkanyaacha abhiisirirya. 10 Nawe ɨbhɨgʉngi bhya Mungu nebhyo bhɨkʉrirɨ inyɨ kʉbha umutumwa. Nɨ ɨbhɨgʉngi bhyazɨ kwa niinyɨ bhɨtarɨ bhʉʉha, kʉ kʉbha kʉhɨtɨra ɨbhɨgʉngi bhiyo nɨkʉrirɨ emeremo kʉkɨra abhatumwa bhʉʉsi. Nɨtaakʉrirɨ gayo kʉmanaga gaanɨ inyimwene, nawe kʉbhɨgʉngi bhya Mungu bhɨnʉ bhekokora emeremo hamwɨmwɨ na niinyɨ. 11 Mmbe, nɨbhɨ inyɨ, hamwɨ ebho, tʉrarwaza ɨngʼana yiryayirya, na neyo mwisiriiryɨ.
Ukuryʉka kwa abhaku
12 Nangʉ, arɨɨbhɨ turwazirɨ kʉbha Kiriisitʉ akaryʉka kurwa mʉbhaku, ɨbhɨɨrɨbhwɨ abhandɨ gatɨ waanyu bharabhuga kʉbha abhaku bhatakuryʉka? 13 Arɨɨbhɨ abhaku bhatakuryʉka, mmbe, Kiriisitʉ wʉʉsi ataaryukirɨ. 14 Na arɨɨbhɨ Kiriisitʉ ataaryukirɨ, ukurwaza kwɨtʉ kʉrabha kʉtaana bhwera, nʉʉrʉ ubhwisirirya bhwanyu bhʉrabha bhʉtaana bhwera. 15 Naatu itwɨ abhatumwa twarɨ twarorekana abhamɨnyɨɨkɨrɨri bhʉ ʉrʉrɨmɨ igʉrʉ wa amangʼana ga Mungu, kʉ kʉbha tʉramenyeekererya kʉbha Mungu akaryʉra Kiriisitʉ kurwa mʉbhaku. Nawe arɨɨbhɨ abhaku bhatakuryukurwa, mmbe, Mungu ataamuryurirɨ. 16 Nɨragambabhu, kʉ kʉbha arɨɨbhɨ abhaku bhatakuryukurwa, Kiriisitʉ wʉʉsi ataaryukirɨ. 17 Na arɨɨbhɨ Kiriisitʉ ataaryukirɨ, ubhwisirirya bhwanyu bhʉrabha bhʉtaana bhwera, mʉrabha mʉkɨɨrɨ kʉsabhurwa kurwa mʉbhʉbhɨ bhwanyu. 18 Igʉrʉ wa gayo, bhʉʉsi bhanʉ bhaakuurɨ bhiisiriiryɨ Kiriisitʉ, bhabhurirɨ kɨmwɨ. 19 Arɨɨbhɨ ubhwisɨgi bhwɨtʉ kwa Kiriisitʉ nɨ‑bhwa kobhona ʉbhʉhʉru bhwa mʉʉsɨ yɨnʉ ubhwene, hayo neho tʉkʉbha abhaatʉ bho okororerwa ɨbhɨgʉngi kʉkɨra abhaatʉ bhʉʉsi.
20 Nawe nangʉ, amaheene nɨ‑kʉbha Kiriisitʉ akaryʉka kurwa mʉbhaku, na ewe newe we embere kuryʉka kʉbhanʉ bhakuurɨ. 21 Chɨmbu uruku rʉkareetwa nʉ ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ kʉʉsɨ, ɨbhuɨbhu nu ukuryʉka kwa abhaku kʉkareetwa nʉ ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ. 22 Na kʉ kʉbha itwɨ ni‑rwibhʉrʉ rwa Adaamu, abhaatʉ bhʉʉsi bharakwa, ɨbhuɨbhu ku ukugwatana kwabhʉ na Kiriisitʉ, abhaatʉ bhʉʉsi bhararyukurwa. 23 Nawe abhaatʉ bhʉʉsi bhararyukurwa kwa ribhaga ryabhʉ, Kiriisitʉ newe we embere kuryʉka, na bharabhata abhaatʉ bhaazɨ, hanʉ araazɨ. 24 Hayo neho ɨtɨnɨrʉ ya bhyʉsi ikuhika, hanʉ Kiriisitʉ araamohe Bhaabha Mungu ʉbhʉtɨmi, ribhaga rɨnʉ akʉbha amarirɨ kuricha abhakangati bhʉʉsi, bhʉ ʉbhʉnaja bhwʉsi na bha amanaga bhʉʉsi. 25 Nɨragambabhu, kʉ kʉbha Kiriisitʉ areenda ateme kuhika abhahizɨ abhabhisa bhaazɨ bhʉʉsi na kʉbhatʉʉra iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhwazɨ.‡Kʉbhatʉʉra iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhwazɨ, kuKigiriki yandikirwɨ, kʉbhatʉʉra iyaasɨ wa amagʉrʉ gaazɨ. Rora Zabhuri 110:1. 26 Umubhisa wɨ ɨtɨnɨrʉ kurichwa nu‑ruku. 27 Amaandɨkʉ Amarɨndu garabhuga, “Mungu atɨɨrɨ ebhegero bhyʉsi iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhwazɨ.”§Rora Zabhuri 8:6. Amangʼana gayo “ebhegero bhyʉsi,” gataana enzobhooro kʉbha wʉʉsi Mungu atɨɨrwɨ iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhuyo. Zɨyi, kʉ kʉbha ewe newe atɨɨrɨ ebhegero bhiyo iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhwa Kiriisitʉ. 28 Na hanʉ ebhegero bhyʉsi bhɨkʉbha bhɨtɨɨrwɨ iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhu Umwana waazɨ,*Umwana waazɨ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana Umwana wa Mungu muKiniibhasa. neho Umwana wʉʉsi akutuurwa iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhwa Mungu, wʉnʉ atɨɨrɨ ebhegero bhyʉsi iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhu Umwana waazɨ, korereke Mungu abhɨ ʉmʉkangati wa bhyʉsi.
29 Nangʉ, abhaatʉ bhanʉ bhakʉbhatiizwa igʉrʉ wa abhaku bhariisegakɨ? Arɨɨbhɨ abhaku bhatakuryukurwa nʉʉrʉ urusikʉ rʉmwɨ, kwakɨ abhaatʉ bharabhatiizwa igʉrʉ wa abhaku? 30 Na niitwɨ kwakɨ turiitʉʉra mʉnyaakʉ sikʉ zʉʉsi? 31 Abhahiiri bhaanɨ, sikʉ zʉʉsi inyɨ nɨrɨ mʉnyaakʉ yu ukukwa. Na rɨnʉ nɨ‑maheene, chɨmbu nɨ‑maheene kʉbha niriikumya igʉrʉ waanyu kʉ kʉbha mugwatɨɨnɨ nʉ Ʉmʉkʉrʉ wɨɨtʉ Yɨɨsu Kiriisitʉ. 32 Arɨɨbhɨ ubhwisɨgi bhwanɨ bhwarɨ bhwɨ ɨɨsɨ yɨnʉ iyeene, kwitana kwanɨ na abhaatʉ bhanʉ bhaangɨ ibhityɨnyi ɨbhɨhaari mʉrʉbhɨri rwa Efeeso kwarɨ kʉna bhwerakɨ? Arɨɨbhɨ abhaku bhatakuryʉka, mmbe,
“Turyɨ na tunywɨ,
kʉ kʉbha tabhʉʉri tʉrakwa.”†Rora Isaaya 22:13.
33 Mʉtakangiriribhwa, kʉ kʉbha, “Abhasaani abhabhɨ, bhahaasarya eteemwa ɨnzʉmu.” 34 Mʉtangɨ kohokerya amangʼɨɨni chɨmbu ikwenderwa, na kutiga kokora ʉbhʉbhɨ, kʉ kʉbha abhandɨ gatɨ waanyu bhatɨɨzɨ Mungu. Nɨragamba gayo, korereke nɨbhasuuchɨ.
Chɨmbu ʉmʉbhɨrɨ gʉ kʉbha urusikʉ rwu ubhuryukuri
35 Ʉmʉʉtʉ aratʉra kubhuurya, “Abhaku bhararyukurwabhwɨ? Na bharabha nʉ ʉmʉbhɨrɨ gwa teemwakɨ?” 36 Gayo nɨ‑mabhuurya ge ekegeege! Ʉraahambɨ zendetere, zɨtakʉtʉra komera zɨkɨɨrɨ kukwa. 37 Zendetere zɨnʉ mʉkʉhamba, zɨbhɨ zɨ ɨnganʉ hamwɨ zendetere ɨzɨndɨ, zɨtakutuubhana nɨ ɨkɨtʉʉtʉ chaku. 38 Mungu ahaaha endetere ʉmʉbhɨrɨ chɨmbu akwenda, zendetere zʉʉsi arazɨhaana ʉmʉbhɨrɨ gwazʉ umwene.
39 Ibhityɨnyi bhyʉsi bhene ɨmɨbhɨrɨ, nawe ɨmɨbhɨrɨ giyo gɨtatuubhɨɨnɨ. Ɨmɨbhɨrɨ ja abhaatʉ nɨ‑ja teemwa yɨmwɨ, ji ibhityɨnyi nɨ‑ja teemwa zɨndɨ, ji ibhinyunyi nɨ‑ja teemwa zɨndɨ, na ja ziiswɨ nɨ‑ja teemwa zɨndɨ. 40 Na gereho ɨmɨbhɨrɨ ja mwisaarʉ nɨ ɨmɨbhɨrɨ ja kʉʉsɨ. Ubhwera bhwɨ ɨmɨbhɨrɨ ja mwisaarʉ gɨrɨ bhʉndɨ, nu ubhwera bhwɨ ɨmɨbhɨrɨ ja kʉʉsɨ gɨrɨ bhʉndɨ. 41 Ubhwera bhwi iryʉbha bhʉrɨ bhʉndɨ, ubhwera bhu umwɨri bhʉrɨ bhʉndɨ nu ubhwera bhwa zenzota bhʉrɨ bhʉndɨ. Na zenzota zʉʉsi zinu ubhwera bhwazʉ.
42 Ɨbhu nɨmbu ɨkʉbha, ribhaga rɨnʉ abhaku bhakuryʉka. Chɨmbu zendetere, ʉmʉbhɨrɨ gʉnʉ gukubhiikwa gʉhaasarɨka, nawe gʉnʉ gukuryukurwa gʉtakʉsarɨka. 43 Hanʉ ʉmʉbhɨrɨ gukubhiikwa, gʉraregwa, nawe hanʉ gukuryukurwa, gʉrabha nu ubhwera. Hanʉ gukubhiikwa, gʉhaabha mʉnyʉʉhɨrɨru, nawe hanʉ gukuryukurwa, gʉrabha na amanaga. 44 Hanʉ gukubhiikwa nɨ‑mʉbhɨrɨ gwa mʉʉtʉ, nawe hanʉ gukuryukurwa nɨ‑mʉbhɨrɨ muhya gʉnʉ tʉkʉhaabhwa ne Ekoro Ɨndɨndu. Goreho ʉmʉbhɨrɨ gwʉ ʉmʉʉtʉ, na goreho ʉmʉbhɨrɨ umuhya gʉnʉ Ekoro Ɨndɨndu ekotoha.
45 MʉMaandɨkʉ Amarɨndu yandikirwɨ, “Ʉmʉʉtʉ we embere, Adaamu, akabhumbwa akabha mʉhʉru,”‡Rora Ʉbhʉtangɨ 2:7. Nawe Adaamu wa mʉtɨnɨrʉ, Kiriisitʉ newe Ekoro wʉnʉ akʉbhaha abhaatʉ ʉbhʉhʉru. 46 Nawe ʉmʉbhɨrɨ gʉnʉ gʉkʉkangata nɨ‑mʉbhɨrɨ gwʉ ʉmʉʉtʉ, ibhaga rɨndɨ gʉraaza ʉmʉbhɨrɨ muhya gʉnʉ tʉkʉhaabhwa ne Ekoro Ɨndɨndu. 47 Ʉmʉʉtʉ we embere, Adaamu, aarɨ wa kʉʉsɨ, akabhumbwa kobhototo. Ʉmʉʉtʉ wa kabhɨrɨ, Kiriisitʉ, akarwa mwisaarʉ. 48 Kwɨbhu abhaatʉ bhʉʉsi kʉʉsɨ bhaana ʉmʉbhɨrɨ gwa mʉʉsɨ nchʉ ʉmʉbhɨrɨ gwa Adaamu. Na abhaatʉ bhʉʉsi mwisaarʉ bharabha nʉ ʉmʉbhɨrɨ gwa mwisaarʉ nchʉ ʉmʉbhɨrɨ gwa Kiriisitʉ. 49 Chɨmbu tutuubhɨɨnɨ na Adaamu, wʉnʉ aabhumbirwɨ kobhototo, ɨbhuɨbhu tʉratuubhana na Kiriisitʉ, wʉnʉ ari mwisaarʉ.
50 Abhahiiri bhaanɨ, ganʉ nikwenda kʉgamba nɨ‑ganʉ, ʉmʉbhɨrɨ gwɨ ɨnyama na amasaahɨ gʉtakʉtʉra kusikɨra mʉbhʉtɨmi bhwa Mungu, na kɨnʉ kɨkʉsarɨka kɨtakʉtʉra kʉbha nʉ ʉbhʉhʉru bhwa kemerano.
51 Mwitegeerere, nɨrabhabhʉʉrɨra imbisi, itwɨ tʉtakukwa bhʉʉsi, nawe bhʉʉsi turiichʉra. 52 Riyo rɨrabha kwi ibhaga isuuhu ryu ukuhindirirya nʉ ʉkʉramucha, ribhaga rɨnʉ rihembe rya mʉtɨnɨrʉ rɨkʉrɨra. Ribhaga riyo abhaku bhararyukurwa na bharabha nɨ ɨmɨbhɨrɨ gɨnʉ gɨtakʉsarɨka, na niitwɨ abhahʉru, turiichʉra. 53 Ɨrabhabhu, kʉ kʉbha ʉmʉbhɨrɨ gʉnʉ gʉkʉsarɨka goreenderwa gwichʉrɨ gʉbhɨ ʉmʉbhɨrɨ gʉnʉ gʉtakʉsarɨka, ʉmʉbhɨrɨ gʉnʉ gukukwa gwichʉrɨ kʉbha ʉmʉbhɨrɨ gʉnʉ gʉtakukwa. 54 Mmbe, ʉmʉbhɨrɨ gʉnʉ gʉkʉsarɨka na kukwa, hanʉ guriichʉrɨ kʉbha ʉmʉbhɨrɨ gʉnʉ gʉtakʉsarɨka na kukwa, hayo neho rɨkʉbha rihikirɨ ringʼana rɨnʉ ryandikirwɨ mʉMaandɨkʉ Amarɨndu ganʉ gakubhuga, “Mungu ahizirɨ uruku, rʉtamirwɨ kɨmwɨ!”§Rora Isaaya 25:8.
55 “Uruku, ubhuhizi bhwazʉ bhʉrɨ hayi?
Garɨ hayi amanaga gaazʉ go okoreeta ʉbhʉsʉngʉ?”*Rora Hooseya 13:14.
56 Amanaga gu uruku gararwɨra kʉbhʉbhɨ bhʉnʉ tokokora, na zinguru zʉ ʉbhʉbhɨ zɨrarwa kumigirʉ. 57 Nawe tukumyɨ Mungu. Ewe aratoha ubhuhizi kʉnzɨra yʉ Ʉmʉkʉrʉ wɨɨtʉ Yɨɨsu Kiriisitʉ.
58 Mmbe, abhahiiri bhaanɨ abhasɨɨgwa, mokongʼe mubhwisirirya bhuyo, mwimɨɨrɨrɨ bhwɨma. Mʉkajɨ kokora emeremo jʉ Ʉmʉkʉrʉ kumucha sikʉ zʉʉsi, kʉ kʉbha mwɨzɨ emeremo gɨnʉ mokokora igʉrʉ wʉ Ʉmʉkʉrʉ, gɨtakʉhɨta bhʉʉha.
*15:3 Rora Isaaya 53:5‑12.
†15:4 Rora Zabhuri 16:8‑10.
‡15:25 Kʉbhatʉʉra iyaasɨ wʉ ʉbhʉkangati bhwazɨ, kuKigiriki yandikirwɨ, kʉbhatʉʉra iyaasɨ wa amagʉrʉ gaazɨ. Rora Zabhuri 110:1.
§15:27 Rora Zabhuri 8:6.
*15:28 Umwana waazɨ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana Umwana wa Mungu muKiniibhasa.
†15:32 Rora Isaaya 22:13.
‡15:45 Rora Ʉbhʉtangɨ 2:7.
§15:54 Rora Isaaya 25:8.
*15:55 Rora Hooseya 13:14.