19
Paaurʉ arabhʉʉrɨra abhaatʉ bha Efeeso
1 Ribhaga rɨnʉ Apooro aarɨ Kʉrintʉ, Paaurʉ akahɨta kʉzɨmbɨri za mʉbhɨgʉrʉ, akahika kʉrʉbhɨri rwa Efeeso. Iyo akabhabhona abhɨɨga obhorebhe, 2 akabhabhuurya, “Heene mʉkasʉngʼaana Ekoro Ɨndɨndu hanʉ mwisiriiryɨ Yɨɨsu?”
Bhakamʉgarukirya, “Zɨyi, nʉʉrʉ kwigwa kʉna Ekoro Ɨndɨndu tutiigwirɨ.”
3 Akabhabhuurya, “Mʉkabhatiizwa bhʉbhatiizikɨ?”
Bhakamʉbhʉʉrɨra, “Tʉkabhatiizwa ʉbhʉbhatiizi bhwa Yoohana.”
4 Neho Paaurʉ akabhabhʉʉrɨra, “Yoohana aarɨ arabhatiiza abhaatʉ bhanʉ bhaarɨ bharatiga ʉbhʉbhɨ bhwabhʉ. Ewe akabhiija kʉbha, bhiisiriryɨ wʉnʉ akuuza inyuma waazɨ, Yɨɨsu.” 5 Hanʉ bhiigwirɨ amangʼana gayo, bhakabhatiizwa kuriina ryʉ Ʉmʉkʉrʉ Yɨɨsu. 6 Hanʉ Paaurʉ aamarirɨ kʉbhatʉʉrɨra amabhoko gaazɨ igʉrʉ waabhʉ, Ekoro Ɨndɨndu ɨkabhiikɨra, bhakatanga kʉgamba kʉkɨgambʉ ikihya na korootorera. 7 Abhaatʉ bhayo bhaarɨ bhariisemera kuhika abhasubhɨ ikumi na bhabhɨrɨ.
8 Kwibhaga ryi imyɨri ɨtatʉ Paaurʉ aarɨ arasikɨra mwirwazɨrʉ na kʉgambana nabhʉ kwa bhʉkararu. Aarɨ aragambana na abhaatʉ na kʉkandikija bhiisiriryɨ amangʼana gʉ ʉbhʉtɨmi bhwa Mungu. 9 Nawe abhaatʉ abhandɨ gatɨ waabhʉ bhakabha na zekoro kʉngʼu, bhakaanga kwisirirya amangʼana ga Yɨɨsu. Bhakatanga kʉyɨtʉka ɨnzɨra ya Yɨɨsu mʉbhʉtangɨ bhwa abhaatʉ. Paaurʉ akabhatiga, akaahʉra abhɨɨga, akaja nabhʉ munyumba yu ukwɨgɨra yʉ ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ arabhirikirwa Tiraanʉ. Sikʉ zʉʉsi aarɨ aragambana na abhaatʉ igʉrʉ wa Yɨɨsu. 10 Akangʼeha kokorabhu kwibhaga ryi imyaka ɨbhɨrɨ, na abhaatʉ bhʉʉsi bhi icharʉ cha Asiya, Abhayaahudi hamwɨmwɨ na Abhagiriki, bhakiigwa ɨngʼana yʉ Ʉmʉkʉrʉ.
Abhaana bha Sikɨwa bharagema koheebha amasambwa
11 Kʉhɨtɨra amabhoko ga Paaurʉ, Mungu akakora ɨbhɨsɨgʉ bhyu ukuruguurya. 12 Abharwɨrɨ bhakahirirwa ɨbhɨtambaara na zengebho zɨnʉ Paaurʉ aazikuniryɨ, neho bhakahora na amasambwa gʉʉsi gakabharwɨku.
13 Bhaareho Abhayaahudi abhandɨ bhanʉ bhaarɨ bharataamataama ɨnʉ ni irya bharaheebha amasambwa kʉbhaatʉ. Bhayo bhakagema kokorera iriina ryʉ Ʉmʉkʉrʉ Yɨɨsu kʉbhʉʉrɨra amasambwa, “Nɨrabhaswaja kuriina rya Yɨɨsu wʉnʉ Paaurʉ akurwaza, murwɨ kʉmʉʉtʉ wʉnʉ!” 14 Gatɨ wa bhanʉ bhaarɨ bharakorabhu, bhaarɨ abhaana muhungatɨ bhʉ Ʉmʉyaahudi wʉmwɨ arabhirikirwa Sikɨwa, wʉnʉ aarɨ ʉmʉkʉrʉ wʉmwɨ wa abhakuhaani.
15 Nawe risambwa rɨkabhagarukirya, “Yɨɨsu nɨmʉmɨnyirɨ, Paaurʉ wʉʉsi nɨmʉmɨnyirɨ, nawe imwɨ, nɨ‑bha wɨɨwɨ?” 16 Neho ʉmʉʉtʉ wurya risambwa ryarɨ ritiirirɨ, akabhabhururukɨra abhaatʉ bhayo, akabhahiza zinguru. Akabhatema, kuhika bhakaryarɨra igʉtʉ bharɨ tʉʉhʉ na bhanyahaarikirɨ.
17 Amangʼana gayo gakanyaragana bhʉkʉngʼu Efeeso hayo, kʉBhayaahudi na Abhagiriki. Bhayo bhʉʉsi bhakagwatwa nu ubhwʉbha, bhakagʉnga iriina ryʉ Ʉmʉkʉrʉ Yɨɨsu. 18 Abhaatʉ bhaaru bhanʉ bhaarɨ bhiisiriiryɨ Yɨɨsu bhakiisasaama mʉbhʉtangɨ bhwa abhaatʉ amangʼana gaabhʉ amabhɨ ganʉ bhaarɨ bhakʉrirɨ. 19 Bhanʉ bhaarɨ bharakora amangʼana gʉ ʉbhʉgabhʉ bhakareeta ɨbhɨtabhʉ bhyabhʉ, akabhyʉcha no omorero mʉbhʉtangɨ bhwa abhaatʉ bhʉʉsi. Bhakakora ubhuguri bhwɨ ɨbhɨtabhʉ, bhʉkahika bhɨkwɨ merongo ɨtaanʉ bhya zimpirya.*Bhɨkwɨ merongo ɨtaanʉ bhya zimpirya bhyarɨ na riguri ikʉrʉ, ni impirya yɨmwɨ yaarɨ na riguri ryʉ ʉkʉrɨha rusikʉ rʉmwɨ rwe emeremo. 20 Ɨbhu nɨmbu ɨngʼana yʉ Ʉmʉkʉrʉ yaarɨ ɨranyaragana na kʉbha na zinguru gatɨ wa abhaatʉ.
Rirɨgɨ kʉrʉbhɨri rwa Efeeso
21 Hanʉ amangʼana gayo gʉʉsi gaasirirɨ, Paaurʉ akabha na amiisɨɨgi gʉ ʉkʉhɨta mucharʉ cha Makɨdʉniya na cha Akaaya ajɨ Yɨrusarɨɨmu. Akabhuga, “Nɨrɨɨmarɨ kuhika Yɨrusarɨɨmu, ereenderwa nihikɨ nʉ ʉrʉbhɨri rwa Ruumi.” 22 Akatʉma abhasakirya bhaazɨ bhabhɨrɨ, Timoseo na Ɨraasitʉ, bhajɨ Makɨdʉniya, ribhaga riyo ewe akasaaga kʉʉsɨ ya Asiya.
23 Ribhaga riyo Efeeso hayo, kʉkakorebhwa rirɨgɨ ikʉrʉ bhʉkʉngʼu igʉrʉ wa riribhita rya abhahɨmba bhɨ ɨnzɨra ya Yɨɨsu. 24 Kʉrʉbhɨri ruyo, areho ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ umuturi wa zimpirya, iriina ryazɨ arabhirikirwa Dɨmɨtiriyʉ. Aarɨ arabhaaza amasambwa ganʉ gatuubhɨɨnɨ ni inyumba ya risambwa ryabhʉ ryɨ ɨkɨkari, rɨnʉ ryabhirikiirwɨ Aritɨɨmi. Na bhaarɨ bharakora emeremo neewe, emeremo giyo gɨkabhaha abhaturi ubhwera bhʉkʉrʉ.
25 Rusikʉ rʉmwɨ Dɨmɨtiriyʉ akabhiringa abhaturi abhakɨndichazɨ, hamwɨmwɨ na abhaatʉ abhandɨ bhanʉ bhaarɨ bharakora emeremo giyo. Akabhabhʉʉrɨra, “Imwɨ abhaatʉ bhɨɨtʉ, mwɨzɨ bhwaheene kʉbha ubhuniibhi bhwɨtʉ bhʉhaabhoneka komeremo gɨnʉ. 26 Nawe nangʉ mwigwirɨ na mʉrʉʉzɨ Paaurʉ wuyo chɨmbu akuruta abhaatʉ bhaaru bha Efeeso hanʉ, hamwɨmwɨ na bhanʉ bharɨ mbaara zʉʉsi zɨ ɨɨsɨ ya Asiya. Abhachurirɨ abhaatʉ bhaaru ubhwɨndi bhwabhʉ kwa kubhuga kʉbha, gayo gakokorwa kwa amabhoko nɨ‑masambwa ganʉ gataana nguru. 27 Nangʉ, nɨrʉʉbhaha kʉbha, emeremo jɨtʉ gɨnʉ gɨraregwa bhʉkʉngʼu. Inyumba ya risambwa ryɨtʉ rikʉrʉ Aritɨɨmi yʉʉsi ɨrarorwa kʉbha ɨtaana nzobhooro. Na Aritɨɨmi wʉnʉ ahaasengerwa Asiya ni ibhyarʉ bhyʉsi, araruusibhwa ʉbhʉkʉrʉ bhwazɨ.”
28 Amangʼana ga Dɨmɨtiriyʉ gayo gakabhabhiihya imitwɨ bhʉkʉngʼu abhaturi abhakɨndichazɨ bhayo. Bhakarɨgɨsa, “Aritɨɨmi wa Abheefeeso newe ʉmʉkʉrʉ!” 29 Ʉrʉbhɨri rwʉsi rwa Efeeso rukiizʉra rirɨgɨ. Abhaatʉ bhakagwata Gaayo na Arisitʉʉrikʉ, abhaatʉ bha Makɨdʉniya bhanʉ bhaarɨ bharagenda hamwɨmwɨ na Paaurʉ, bhakasikɨra neebho bhwangʉ mwigoobhe rya amabharaana. 30 Paaurʉ akeenda imɨɨrɨrɨ gatɨgatɨ wa abhaatʉ bhayo, nawe abhɨɨga abhakɨndichazɨ bhatamwisiririiryɨ. 31 Na abhasaani bhaazɨ obhorebhe abhakʉrʉ bha Asiya hayo, bhakamuhirɨra amangʼana gu ukumwisasaama kʉbha atasikɨra mwigoobhe rya ribharaana kʉbhaatʉ bhayo.
32 Ribhaga riyo abhaatʉ bhakakora rirɨgɨ bhʉkʉngʼu, abhandɨ ringʼana rɨnʉ, abhandɨ ringʼana rirya, kʉ kʉbha ikiikarʉ charɨ kibhuruurirɨ na bhaaru gatɨ waabhʉ bhataamɨnyirɨ kɨnʉ kigiriryɨ bhiibhiringirɨ. 33 Abhayaahudi bhakasukuma Arɨkizanda mʉbhʉtangɨ bhwa abhaatʉ bhayo, kwɨbhu abhandɨ bhakakina kʉbha rirɨgɨ riyo ryarɨ igʉrʉ waazɨ. Neho Arɨkizanda akabhanʉngɨra amabhoko abhaatʉ bhayo bhʉʉsi kʉbha bhakirɨ, kʉ kʉbha aarɨ areenda kwibhagɨra mʉbhʉtangɨ bhwabhʉ. 34 Nawe hanʉ bhʉʉbhʉʉrirɨ kʉbha nɨ‑Mʉyaahudi, bhʉʉsi bhakangʼeha kʉrɨgɨsa kwiraka rɨmwɨ kwɨ ɨsa ibhɨrɨ bharabhuga, “Aritɨɨmi wa Abheefeeso newe ʉmʉkʉrʉ!”
35 Mʉtɨnɨrʉ umwandiki wʉ ʉrʉbhɨri ruyo akakirya abhaatʉ akabhabhʉʉrɨra, “Imwɨ abhaatʉ bha Efeeso, nɨ‑wɨɨwɨ wʉnʉ atɨɨzɨ ʉrʉbhɨri rwa Efeeso, negwe gukuriibha risengerero rya risambwa rikʉrʉ Aritɨɨmi, hamwɨmwɨ na risambwa ryazɨ ryʉ ʉkʉbhaaza, rɨnʉ ryagwirɨ kurwa mwisaarʉ? 36 Mmbe kʉ kʉbha atareeho ʉmʉʉtʉ wʉnʉ akʉtʉra kwanga amangʼana ganʉ, kwɨbhu moreendebhwa mukirɨ, naatu mʉtakora ingʼana ryʉryʉsi kwa bhwangʉ bhwangʉ. 37 Nɨrabhugabhu kʉ kʉbha abhaatʉ bhanʉ mwarɨɨtirɨ hanʉ, bhatiibhirɨ ekegero munyumba ya amasambwa nʉʉrʉ kʉmʉtʉka risambwa ryɨtʉ, Aritɨɨmi.
38 “Arɨɨbhɨ Dɨmɨtiriyʉ na abhaturi abhakɨndichazɨ bhaana ɨngʼana igʉrʉ wʉ ʉmʉʉtʉ wʉwʉʉsi, tuni ichandarʉ na abhatiniri bhi imigirʉ bhʉʉsi bhareho. Hayo neho Dɨmɨtiriyʉ na abhaturi abhakɨndichazɨ bhareenderwa kʉgamba abhaatʉ bhanʉ. 39 Arɨɨbhɨ mʉna amangʼana agandɨ, mʉgahirɨ kuchandarʉ kɨnʉ kikwisiriribhwa ni imigirʉ jɨtʉ. 40 Ganʉ tʉkʉrirɨ reero garatʉra kugirya tʉgambwɨ kʉbha tʉkʉrirɨ rirɨgɨ. Tʉrɨɨgambwɨ tʉtaana ingʼana rɨnʉ rɨkʉtʉra kʉtʉbhagɨra, kʉ kʉbha rirɨgɨ rɨnʉ rɨtaana nzobhooro.” 41 Hanʉ umwandiki aamarirɨ kʉbhʉʉrɨra abhaatʉ bhayo, akabhanyaraganʼya bhajɨ yɨɨka.
*19:19 Bhɨkwɨ merongo ɨtaanʉ bhya zimpirya bhyarɨ na riguri ikʉrʉ, ni impirya yɨmwɨ yaarɨ na riguri ryʉ ʉkʉrɨha rusikʉ rʉmwɨ rwe emeremo.