27
Paaurʉ arahirwa Ruumi
1 Hanʉ yaswajibhwɨ kʉbha tujɨ nu ubhwatʉ ɨɨsɨ ya Itaariya, Paaurʉ na abhabhohwa abhandɨ bhakatuurwa mʉmabhoko gʉ ʉmʉkʉrʉ wa abhasirikarɨ. Ʉmʉkʉrʉ wuyo iriina ryazɨ Yuuriyo, wa riribhita rya abhasirikarɨ rɨnʉ ryarɨ rɨrabhirikirwa Riribhita rya Kaisaari Agusitʉ. 2 Tʉkatiira mubhwatʉ bhʉnʉ bhwarɨ bhukurwa ʉrʉbhɨri rwa Aduramitiiyʉ, bhwarɨ bhʉraja kubhihuukʉ bhya Asiya. Tʉkarwa hayo, tʉrɨ hamwɨmwɨ na Arisitʉʉrikʉ, wa kʉrʉbhɨri rwa Tɨsarʉʉnikɨ mucharʉ cha Makɨdʉniya.
3 Hanʉ bhwɨrirɨ, tʉkahika kʉrʉbhɨri rwa Sidʉʉni. Yuuriyo akakorera Paaurʉ bhwaheene ku kumwisirirya iirore na abhasaani bhaazɨ, korereke bhaazɨ kʉmʉsakirya kubhwɨndi bhwazɨ. 4 Tʉkakaja no orogendo kurwa iyo, nawe tʉkahɨta rusizʉ wa riginga rya Kipurʉ korereke tutigɨ kotemwa bhʉkʉngʼu nʉ ʉmʉkama. 5 Tʉkaambʉka ɨnyanza yiyo, tʉkahɨta ʉrʉbhaara rwa Kirikiya na rwa Pamufiiriya, tʉkahika Miira ʉrʉbhɨri rwa Riikiya. 6 Ʉmʉkʉrʉ wa abhasirikarɨ akabhona ubhwatʉ bhwʉ ʉrʉbhɨri rwa Arɨkizandiriya, bhʉnʉ bhwarɨ bhʉraja mʉʉsɨ ya Itaariya, akatutiiryamu.
7 Tʉkamara zisikʉ nzaru, tʉkabha tʉraja hanyʉʉhuhanyʉʉhu nu ubhwatʉ kwa nyaakʉ, tʉkahika haguhɨ nʉ ʉrʉbhɨri rwa Niidʉ. Ʉmʉkama ʉmʉhaari gʉkatorecha kʉhɨta ɨnʉ twarɨ toreenda kʉhɨta, gʉkagirya tʉhɨtɨ inyuma ya riginga rya Kireete, ʉrʉbhaara rwa Sarimʉʉnɨ. 8 Tʉkahɨta rusizʉ kwa nyaakʉ, tʉkahika hanʉ hakubhirikirwa Ikihuukʉ Ɨkɨzʉmu, haguhɨ na kʉrʉbhɨri rwa Raseeya.
9 Twarɨ tuhikiryɨ sikʉ nzaru morogendo, na zisikʉ zu ukwiyima kurya*Zisikʉ zu ukwiyima kurya zaarɨ ni isigukuru yu ukwiyima kurya yɨnʉ yaarɨ kokorwa mwɨri gwa kenda hamwɨ gwi ikumi. Na yaarɨ ereerekenʼya kʉbha ribhaga rɨnʉ orogendo nɨ rʉbhɨ bhʉkʉngʼu. zaarɨ zihitirɨ. Kʉ gayo ɨkarorekana tʉraangʼehe no orogendo ruyo, turiku kobhona ɨnyaakʉ. Neho Paaurʉ akabhatongera abhakɨndichazɨ, 10 “Imwɨ, inyɨ nɨrarora kʉbha orogendo rwɨtʉ rʉnʉ, rʉraaza kotoreetera ɨnyaakʉ. Ubhwatʉ bhʉnʉ hamwɨmwɨ ni imirigʉ jaku, bhyʉsi bhɨratʉra kurikɨra mʉnyanza. Ɨtarɨ kubhwatʉ ni imirigʉ ibhyene, nawe nu ubhwikari bhwɨtʉ.”
11 Ʉmʉkʉrʉ wa abhasirikarɨ wuyo, atiisiriiryɨ amangʼana ga Paaurʉ, akiisirirya amangʼana gʉ ʉmʉkangati wu ubhwatʉ nu umwene bhwatʉ. 12 Hamwɨmwɨ na gayo, ikihuukʉ kiyo bhaarɨ, charɨ kɨtarɨ kɨzʉmu kʉbhaho ribhaga rye embeho. Ɨkagirya abhaatʉ bhaaru mubhwatʉ bhagambɨ amangʼana kʉbha, bharwɨ hayo bhajɨ mubhiribhʉkʉ ɨbhɨndɨ kwiginga rya Kireete, rɨnʉ rikubhirikirwa Fʉinikɨ, neho bhabhɨ hayo ribhaga rye embeho. Ikiribhʉkʉ cha Fʉinikɨ kɨrarora ɨnʉ iryʉbha rikugwa.
Paaurʉ na abhakɨndichazɨ bharanyaaka mʉnyanza
13 Ʉmʉkama ʉmʉzʉmu gʉkatanga kuhuuta hanyʉʉhu kurwa rangɨ. Ɨkagirya bhu ubhwatʉ bharore kʉbha bhabhwɨnɨ ɨnzɨra yʉ ʉkʉkaja orogendo rwabhʉ, chɨmbu bhaarɨ bhakwenda. Bhakiiha ikitimbʉ chu ubhwatʉ, bhakarwa hayo, bhakahɨta rusizʉ wa riginga rya Kireete. 14 Ribhaga rɨnʉ twarɨ tʉrarwa mʉbhɨgʉrʉ bhya riginga riyo, ʉmʉkama ʉmʉhaari gʉkahuuta bhʉkʉngʼu, gʉnʉ gwarɨ gukubhirikirwa Eurakiro. 15 Ʉmʉkama guyo gwarɨ gʉratema kʉrʉbharu rwu ubhwatʉ bhuyo. Nʉʉrʉ tʉkanyaaka nagwɨ, nawe gʉkatuhiza, gʉkatuhira gatɨgatɨ wɨ ɨnyanza.
16 Tʉkahɨta inyuma ya akaginga kasuuhu kanʉ kaarɨ karabhirikirwa Kauda, kakaturibhɨra hasuuhu ʉmʉkama ʉmʉhaari guyo. Hayo tʉkanaja kwa nyaakʉ, kʉsabhʉra ubhwatʉ bhwʉ ʉkʉsabhʉra abhaatʉ, bhʉnʉ bhwarɨ bhʉrahirwa na amanzi. 17 Ribhaga rɨnʉ twarɨ tukubhuruta muyo, abhahocha bha mubhwatʉ bhayo bhakagaja ubhwatʉ bhuyo zisiri, korereke bhutigɨ kʉbhaarʉka. Bhakʉʉbhaha bhataaza kwangɨra momosekeenya gwɨ ɨnyanza, yɨ ɨɨsɨ ya Riibhiya. Ɨkagirya bhakiicha amabharu gu ubhwatʉ bhuyo, bhakabhutiga bhurutwɨ.
18 Amakunda gakangʼeha kotema ubhwatʉ bhuyo, hanʉ bhwɨrirɨ abhahocha bhu ubhwatʉ bhayo bhakatanga korekera imirigʉ mʉnyanza. 19 Hanʉ bhwɨrirɨ urusikʉ rwa katatʉ, bhakatanga korekera ebhegero bhyu ubhwatʉ mʉnyanza kʉmabhoko gaabhʉ abheene. 20 Zɨkahɨta zisikʉ nzaru iryʉbha na zenzota bhɨtakororekana, ɨnyanza ɨkangʼeha kubhuusuka. Ɨkagirya twiseege kʉbha tʉtakohona.
21 Hanʉ abhaatʉ bhayo bhaamarirɨ sikʉ nzaru bhatakurya, Paaurʉ akiimɨɨrɨra gatɨgatɨ waabhʉ, akabhabhʉʉrɨra, “Nɨkabhabhʉʉrɨra ribhaga rɨnʉ twarɨ Kireete kʉbha tʉtarweho, yaarɨ ereenderwa munyiitegeerere. Mwanganyitɨgɨɨrɨɨrɨ, ganʉ gʉʉsi gataarɨ garatobhona. 22 Nawe nangʉ, nɨrabhasabha mwihaanɨ umwʉyʉ, kʉ kʉbha atareeho nʉʉrʉ wʉmwɨ waanyu wʉnʉ ariikwɨ, ubhwatʉ bhʉnʉ nebhwe bhʉraarikɨ.
23 “Nɨrabhabhʉʉrɨrabhu kʉ kʉbha inyɨ nɨ‑mʉʉtʉ wa Mungu na ne‑mohocha waazɨ. Ubhutikʉ bhwa reero maraika wa Mungu akiimɨɨrɨra rusizʉ waanɨ, 24 akambʉʉrɨra, ‘Paaurʉ tiga kwʉbhaha! Oreenderwa kwimɨɨrɨra mʉbhʉtangɨ bhwa Kaisaari. Na omenye bhwaheene kʉbha bhanʉ mʉrɨ hamwɨmwɨ nabhʉ morogendo, Mungu araaza kʉbhatuurya kʉbhɨgʉngi bhyazɨ bhatarika.’ 25 Mozomerwe mozekoro zaanyu, kʉ kʉbha niriisirirya Mungu, garabha chɨmbu aambuuriirɨ. 26 Nawe ubhwatʉ bhwɨtʉ bhʉraaza kwangɨra kwiginga irebhe.”
Paaurʉ na abhakɨndichazɨ bharasabhʉka mʉnyanza
27 Tʉkamara zisikʉ ikumi ni inyɨ, tʉrarutwa nʉ ʉmʉkama ʉmʉhaari ɨnʉ niirya, mʉnyanza ya Adiiriya. Ubhutikʉ bhwa gatɨgatɨ, abhahocha bhu ubhwatʉ bhayo bhakakina kʉbha bhiisukirɨ haguhɨ nɨ ɨɨsɨ ɨnyʉmu. 28 Bhakiicha ekerengo mʉmanzi, bhakarora kʉbha kuhika haasɨ nɨ‑mabhoko merongo ene. Hanʉ bhiisukirɨ mʉbhʉtangɨ hasuuhu, bhakiicha ekerengo kiyo naatu mʉmanzi, bhakabhona amabhoko merongo ɨtatʉ. 29 Bhakʉʉbhaha kʉbha ubhwatʉ bhuriihuna kʉmabhwɨ, ɨkagirya bhakataasha ibhitimbʉ bhene mʉmanzi bhyi inyuma wu ubhwatʉ. Bhakasabha bhwere bhwangʉ.
30 Abhahocha bhu ubhwatʉ bhakeenda kongʼosa kurwa mubhwatʉ. Bhakiicha ubhwatʉ bhwʉ ʉkʉsabhʉrɨra abhaatʉ mʉmanzi, bhakiikorya kina bhareenda korekera ibhitimbʉ ʉrʉbhaara rwe embere yu ubhwatʉ. 31 Hayohayo Paaurʉ akabhʉʉrɨra ʉmʉkʉrʉ wa abhasirikarɨ, hamwɨmwɨ na abhasirikarɨ bhaazɨ, akabhuga, “Abhahocha bhu ubhwatʉ bhanʉ, arɨɨbhɨ bhatakʉsaaga hamwɨmwɨ na niitwɨ mubhwatʉ mʉnʉ, mʉtakohona.” 32 Neho abhasirikarɨ bhayo bhakatɨna emenyororo gɨnʉ jarɨ gɨbhʉhɨɨrɨ ubhwatʉ bhuyo, bhakabhutiga bhujɨ na amanzi.
33 Hanʉ bhwɨndirɨ kwera, Paaurʉ akabhʉʉrɨra abhakɨndichazɨ bhʉʉsi akabhuga, “Reero muhikiryɨ zisikʉ ikumi ni inyɨ mʉhahirɨ, kɨtareeho ekegero kɨnʉ muriirɨ. 34 Nangʉ nɨrabhasabha muryɨ, korereke mʉtakwa nɨ ɨnzara, kʉ kʉbha atareeho wʉnʉ araazɨ kubhurya nʉʉrʉ uruzwɨrɨ rʉmwɨ kumutwɨ gwazɨ.”
35 Hanʉ Paaurʉ aamarirɨ kʉgamba gayo, akagega ʉmʉkaatɨ, akasabha Mungu mʉbhʉtangɨ bhwabhʉ bhʉʉsi, akasunyura akatanga kurya. 36 Neho bhʉʉsi bhakiihaana umwʉyʉ, bhakarya ibhyakurya. 37 Bhanʉ bhʉʉsi twarɨ mubhwatʉ, twarɨ abhaatʉ magana abhɨrɨ na merongo muhungatɨ na bhasaasabha. 38 Hanʉ bhiigutirɨ, bhakataasha ɨnganʉ mʉnyanza, korereke ubhwatʉ bhʉhʉhɨ.
39 Hanʉ bhwɨrirɨ, abhahocha bhakarora ɨɨsɨ yɨnʉ twarɨ tʉrɨ yo omosekeenya, nawe bhataamɨnyirɨ kʉbha nɨ‑ɨsɨkɨ. Bhakeenda bhabhutigɨ ubhwatʉ bhogobhe ɨɨsɨ ɨnyʉmu, arɨɨbhɨ ɨratʉrɨkana. 40 Bhakatɨna zisiri zi ibhitimbʉ zɨnʉ zaarɨ ziikibhwɨ mʉmanzi, bhakazɨtazʉra na zisiri zɨnʉ zaarɨ zɨbhʉhirɨ urusukaani rwʉ ʉkʉbhʉkangata. Bhakatiirya ritanga risuuhu rya mʉbhʉtangɨ, korereke ʉmʉkama guhirɨ ubhwatʉ ɨɨsɨ ɨnyʉmu. 41 Nawe hanʉ ubhwatʉ bhuyo bhwisukirɨ embere hasuuhu, bhakahika hanʉ ɨmɨgɨri jɨ ɨbhɨtaarʉ bhɨbhɨrɨ gikurumana, ʉrʉbhaara rwe embere rʉkasikɨra momosekeenya gʉnʉ gwarɨ mʉnyanza gʉkaangɨramu. Ʉrʉbhaara rwaku rwi inyuma rʉkatemwa na amakunda, bhʉkatanga kʉbhaarʉka.
42 Abhasirikarɨ bhanʉ bhaarɨ mubhwatʉ bhuyo, bhakeenda bhiitɨ abhabhohwa bhʉʉsi, korereke bhataaza kwerema bhangʼose. 43 Nawe ʉmʉkʉrʉ waabhʉ aarɨ atakwenda Paaurʉ iitwɨ, ɨkagirya abhaangirijɨ. Akabhuga kʉbha bhanʉ bhɨɨzɨ kwerema, bhiirekere mʉnyanza, korereke bhajɨ ɨɨsɨ ɨnyʉmu. 44 Bhanʉ bhakʉsaaga bhagege zɨmbao, hamwɨ ɨbhɨtɨnɨka bhyu ubhwatʉ. Nɨmbu bhʉʉsi bhaambukirɨ morembe.
*27:9 Zisikʉ zu ukwiyima kurya zaarɨ ni isigukuru yu ukwiyima kurya yɨnʉ yaarɨ kokorwa mwɨri gwa kenda hamwɨ gwi ikumi. Na yaarɨ ereerekenʼya kʉbha ribhaga rɨnʉ orogendo nɨ rʉbhɨ bhʉkʉngʼu.