11
Zinguru zu ubhwisirirya bhwa abhaatʉ bhɨ ɨkarɨ
1 Ubhwisirirya nɨ‑kʉbha no obhoheene bhwa amangʼana ganʉ tukwisega, na kwisirirya amangʼana ganʉ tʉtakorora. 2 Kʉnzɨra yu ubhwisirirya, bhasʉʉkʉrʉ bhakiisiriribhwa na Mungu. 3 Kʉnzɨra yu ukwisirirya, tʉmɨnyirɨ icharʉ kɨkateemwa kwingʼana rya Mungu. Ebhegero bhɨnʉ bhekororekana bhɨkabhumbwa kurwa mʉbhɨnʉ bhɨtakororekana.
4 Ubhwisirirya bhʉkagirya Abhɨɨri akahurukirya Mungu ikimweso ɨkɨzʉmu kʉkɨra cha Kaɨni.*Rora Ʉbhʉtangɨ 4:3‑7. Kubhwisirirya bhwazɨ Mungu akamʉbharɨra eheene kukwisirirya ikimweso chazɨ. Nangabha Abhɨɨri akakwa, nawe ubhwisirirya bhwazɨ bhʉkɨɨrɨ ne‑kerenjo kɨzʉmu kwa niitwɨ.
5 Ubhwisirirya bhʉkagirya Ɨnʉki akagegwa kurwa kʉʉsɨ mʉhʉru. Na atarʉrɨkɨɨnɨ naatu, kʉ kʉbha Mungu akamogega kuja mwisaarʉ. Amaandɨkʉ Amarɨndu garamenyeekererya, hanʉ aarɨ akɨɨrɨ kogegwa, aarɨ arazomera Mungu.†Rora Ʉbhʉtangɨ 5:24. 6 Atareeho ʉmʉʉtʉ wʉnʉ akʉtʉra kozomera Mungu arɨɨbhɨ ataana ubhwisirirya. Ʉmʉʉtʉ wʉnʉ akwenda kuja kwa Mungu, areenderwa kwisirirya kʉbha Mungu areho na ahaabhaha ʉmʉbhanʉ bhanʉ bhakomomohya.
7 Ubhwisirirya bhʉkagirya Nuuhu akakora ɨsafina korereke asabhʉrɨ abhahiiri bhaazɨ. Akiigwa hanʉ Mungu aamʉrɨkiryɨ igʉrʉ wa amangʼana ganʉ gaarɨ gakɨɨrɨ kororekana.‡Rora Ʉbhʉtangɨ 6:11‑22. Kʉnzɨra yu ubhwisirirya bhwazɨ, akiiyahʉra na abhaatʉ bha mʉʉsɨ bhanʉ bhatiisiriiryɨ Mungu, korereke bhatinirwɨ. Na kubhwisirirya bhwazɨ, Mungu akamʉbhara ne‑we eheene mʉbhʉtangɨ bhwazɨ.
8 Ubhwisirirya bhʉkagirya Abhurahaamu akiigwa Mungu, hanʉ aamubhirikiirɨ, akamʉbhʉʉrɨra arwɨ mucharʉ chazɨ, ajɨ mucharʉ kɨnʉ aaragɨɨnʼyɨ komoha. Abhurahaamu akarwa mucharʉ chazɨ, nangabha ataamɨnyirɨ hanʉ aarɨ akuja.§Rora Ʉbhʉtangɨ 12:1‑2. 9 Ubhwisirirya bhʉkagirya, Abhurahaamu akiikara nchu umugini mucharʉ kɨnʉ aaraganiibhwɨ. Aarɨ ariikara iyo mʉmabhuru hamwɨmwɨ na Iisaka na Yaakobho, bhanʉ bhaarɨ bharabhona ʉbhʉragɨ bhuryabhurya ncha bhʉnʉ Abhurahaamu aabhwɨnɨ. 10 Abhurahaamu akakorabhu, kʉ kʉbha aarɨ ariiseega kwikara mʉrʉbhɨri rwʉ ʉbhʉrʉsa ʉbhʉnagu, ʉrʉbhɨri rʉnʉ Mungu umwene aarʉkʉnzirɨ na kurwʉmbaka.
11 Ubhwisirirya bhʉkagirya Saara akabhona ʉbhʉnaja bhwo okogega ɨnda, nangabha aarɨ akunguhirɨ.*Rora Ʉbhʉtangɨ 18:11‑14. Aarɨ ariisirirya Mungu arahicha ʉbhʉragɨ bhwazɨ. 12 Nangʉ kurwa kʉmʉʉtʉ wʉmwɨ, Abhurahaamu, wʉnʉ aarɨ mʉkaruka bhʉkʉngʼu,†Aarɨ mʉkaruka bhʉkʉngʼu kuKigiriki nɨ‑aarɨ nkina akuurɨ. bhakiibhurwa abhaatʉ bhaaru, ncha zenzota za mwisaarʉ na ncho omosekeenya gwa kukihuukʉ gʉnʉ gʉtakʉtʉra kʉbharwa.‡Rora Ʉbhʉtangɨ 22:17.
13 Abhaatʉ bhayo bhʉʉsi bhakakwa bhanu ubhwisirirya. Bhakakwa bhakɨɨrɨ kobhona ganʉ Mungu aabharagɨɨnʼyɨ, nawe bhaarɨ bharagarora kwa kore na kozomererwa. Bhakiisirirya kʉbha bhaarɨ abhagini na nɨ‑bhahiti kʉʉsɨ. 14 Abhaatʉ bhanʉ bhakʉgamba amangʼana ncha gayo, bhareerecha habhwɨrʉ bhareenda kʉbha ni icharʉ chabhʉ abheene. 15 Angabhɨɨrɨ bhaarɨ bhariiseega igʉrʉ wɨɨsɨ yaabhʉ ɨnʉ bhaaruurɨ, bhaarɨ bharabhona umweya gwʉ ʉkʉgarʉka iyo. 16 Nawe bhakiigomba icharʉ ɨkɨzʉmu bhʉkʉngʼu, icharʉ cha mwisaarʉ. Necho Mungu atakorora sʉni kubhirikirwa Mungu waabhʉ, kʉ kʉbha abhakʉnzɨɨrɨ ʉrʉbhɨri.
17 Ubhwisirirya bhʉkagirya Abhurahaamu akiisirirya kuhurucha Iisaka abhɨ ikimweso kwa Mungu, hanʉ Mungu aamʉgɨmirɨ. Abhurahaamu newe aabhwɨnɨ ʉbhʉragɨ kurwa kwa Mungu, nawe akiisirirya kuhurucha umwana waazɨ umumwɨmwɨ abhɨ ikimweso.§Rora Ʉbhʉtangɨ 22:1‑19. 18 Akakorabhu, nangabha Mungu aarɨ amubhuuriirɨ, “Urwibhʉrʉ rwazʉ rwʉsi rʉrarwa kwa Iisaka.”*Rora Ʉbhʉtangɨ 21:12. 19 Abhurahaamu akiisirirya Mungu anʉ ʉbhʉnaja bhu ukuryʉra Iisaka kurwa mʉbhaku. Na akabhona naatu Iisaka wʉnʉ aarɨ nkina akuurɨ, akaryurwa.
20 Ubhwisirirya bhʉkagirya Iisaka akabhaha ʉrʉbhangʉ abhaana bhaazɨ Yaakobho na Ɨɨsau igʉrʉ wa amangʼana ganʉ gakuuza embere.†Rora Ʉbhʉtangɨ 27:27‑29, 39‑40.
21 Ubhwisirirya bhʉkagirya Yaakobho, hanʉ aarɨ areenda kukwa, akabhaha ʉrʉbhangʉ abhaana bhabhɨrɨ bha Yuusufu‡Rora Ʉbhʉtangɨ 48:15‑16, 20. na kosengera Mungu ɨnʉ ihɨgɨkirɨ kuhimbʉ yaazɨ yo okogendera.§Rora Ʉbhʉtangɨ 47:31.
22 Ubhwisirirya bhʉkagirya Yuusufu, hanʉ aarɨ areenda kukwa, akagamba amangʼana chɨmbu Abhiiziraɨri bhakurwa mucharʉ cha Miisiri. Na akabha abhaswajiryɨ bhagege amaguha gaazɨ na kuja kʉbhɨɨka mucharʉ cha Kanaani.*Rora Ʉbhʉtangɨ 50:24‑25.
23 Ubhwisirirya bhʉkagirya abhiibhuri bha Musa bhakamubhisa imyɨri ɨtatʉ hanʉ iibhwirwɨ. Bhakakorabhu kʉ kʉbha bhakarora Musa akiibhurwa mwana mʉzʉmu, na bhatʉʉbhahirɨ kʉsarya ubhuswaja bhwa Farao, ʉmʉtɨmi wa Miisiri.†Rora Kʉhʉrʉka 1:22, 2:2‑3. 24 Ubhwisirirya bhʉkagirya hanʉ Musa aarɨ mʉʉtʉ mugima, akaanga kubhirikirwa umwana wu umuucha wa Farao. 25 Akarora nɨ‑hakɨrɨku anyaakɨ hamwɨmwɨ na abhaatʉ bha Mungu kʉkɨra kozomererwa mʉbhʉbhɨ kwibhaga isuuhu. 26 Akarora ni‑bhwera kutukwa igʉrʉ wa Kiriisitʉ‡Kiriisitʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. kʉkɨra kobhona ubhuniibhi bhwʉsi bhwa mucharʉ cha Miisiri. Akarorabhu kʉ kʉbha aarɨ ariisega ʉmʉbhanʉ gʉnʉ akobhona zisikʉ zɨnʉ zikuuza.
27 Ubhwisirirya bhʉkagirya Musa akarwa Miisiri, ɨnʉ atakwʉbhaha ʉbhʉrʉrʉ bhwʉ ʉmʉtɨmi. Akiikongʼeererya, kʉ kʉbha aarɨ ncha wʉnʉ akorora Mungu wʉnʉ atakororekana. 28 Ubhwisirirya bhʉkagirya Musa akaswaja Abhiiziraɨri bharyɨ isigukuru yɨ Ɨpasaka. Akabhabhʉʉrɨra bhahakɨ amasaahɨ imiimʉ ji ibhisikʉ, korereke maraika wʉnʉ akuricha abhiibhurwa bhe embere hanʉ araahɨtɨ, atiita abhaana bhaabhʉ bhe embere.§Rora Kʉhʉrʉka 12:7‑13. 29 Ubhwisirirya bhʉkagirya Abhiiziraɨri bhakaambʉka ɨnyanza ya Shamu kwa amagʉrʉ kina bhakogenda kʉʉsɨ ɨnyʉmu. Nawe hanʉ Abhamiisiri bhaagɨmirɨ kokorabhu, amanzi gakabhakundikirya, bhakakwa bhʉʉsi.*Rora Kʉhʉrʉka 14:21‑31.
30 Ubhwisirirya bhʉkagirya Abhiiziraɨri bhakiinaara ʉrʉbhɨri rwa Yɨriko kwa sikʉ muhungatɨ, na zinyiki zʉ ʉrʉbhɨri zɨkagwa.†Rora Yoosho 6:8‑20.
31 Ubhwisirirya bhʉkagirya Rahaabhu, wʉnʉ aarɨ umusimbɨ, ataarichirwɨ hamwɨmwɨ na abhaatʉ bhanʉ bhaarɨ bhakwanga Mungu. Akahona, kʉ kʉbha akaginihya abhabhuuririrya bha Abhiiziraɨri komorembe.‡Rora Yoosho 6:22‑25.
32 Mmbe, nɨgambɨkɨ kʉkɨra gayo? Nɨtaana ribhaga ryʉ ʉkʉgamba igʉrʉ wu ubhwisirirya bhwa Gidiyʉʉni, Bharaaka, Samusʉʉni, Yɨfuta, Daudi, Samwɨri na bhwa abharʉʉtɨrɨri. 33 Kʉhɨtɨra ubhwisirirya bhwabhʉ, bhakiitana riihɨ na abhatɨmi bhi icharʉ ɨkɨndɨ, bhakahiza. Bhakakora eheene na kobhona ganʉ Mungu aaragɨɨnʼyɨ. Bhakaribha iminywa ja zɨɨka. 34 Bhakarimya omorero ʉmʉhaari. Bhakahona kwitwa kwa risabha. Bhaarɨ bhanyʉʉhɨrɨru, nawe Mungu akabhaha amanaga gu ukuhiza riihɨ na koheebha abhasirikarɨ bhi ibhyarʉ ɨbhɨndɨ.
35 Ubhwisirirya bhʉkagirya abhakari bhakabhona naatu abhahiiri bhaabhʉ bhanʉ bhaarɨ bhakuurɨ, bhakaryʉka. Nawe abhandɨ bhakanyaakibhwa bhʉkʉngʼu na kwitwa. Bhakaanga kʉtazurwa, kʉ kʉbha bhaarɨ bhariisega Mungu arabharyʉra, korereke bhabhone ubhwikari ʉbhʉzʉmu bhʉkʉngʼu. 36 Abhandɨ bhakaregwa na kotemwa ɨmɨzariti, na bhakabhohwa ne emenyororo na kutuurwa mokebhoho. 37 Bhakatemwa amabhwɨ, bhakatinwa bhekenyeka bhɨbhɨrɨ ni imisumeeno, bhakagemwa, na abhandɨ bhakangʼerwa na risabha. Bhakiinaaranaara bhiibhʉhirɨ amaseero ga zɨngʼʉndu na ga zimburi. Bhaarɨ bhahabhɨ, bhakanyaakibhwa na kokorerwa amabhɨ maaru. 38 Abhaatʉ bhayo bhakagendagenda kʉkɨbhara na kʉbhɨgʉrʉ, bhaarɨ bhariikara mʉmabhigi na mʉmarʉʉma. Ɨɨsɨ ɨtɨɨndirɨ kʉbha na abhaatʉ bhayo.
39 Abhaatʉ bhayo bhʉʉsi bhakazomera Mungu igʉrʉ wu ubhwisirirya bhwabhʉ. Nawe bhatabhwɨnɨ ganʉ bhaaraganiibhwɨ. 40 Mungu akakorabhu, kʉ kʉbha aarɨ atʉkʉnzɨɨrɨ amangʼana amazʉmu bhʉkʉngʼu, korereke itwɨ tuhichɨ hamwɨmwɨ nabhʉ kobhona ganʉ aaragɨɨnʼyɨ.
*11:4 Rora Ʉbhʉtangɨ 4:3‑7.
†11:5 Rora Ʉbhʉtangɨ 5:24.
‡11:7 Rora Ʉbhʉtangɨ 6:11‑22.
§11:8 Rora Ʉbhʉtangɨ 12:1‑2.
*11:11 Rora Ʉbhʉtangɨ 18:11‑14.
†11:12 Aarɨ mʉkaruka bhʉkʉngʼu kuKigiriki nɨ‑aarɨ nkina akuurɨ.
‡11:12 Rora Ʉbhʉtangɨ 22:17.
§11:17 Rora Ʉbhʉtangɨ 22:1‑19.
*11:18 Rora Ʉbhʉtangɨ 21:12.
†11:20 Rora Ʉbhʉtangɨ 27:27‑29, 39‑40.
‡11:21 Rora Ʉbhʉtangɨ 48:15‑16, 20.
§11:21 Rora Ʉbhʉtangɨ 47:31.
*11:22 Rora Ʉbhʉtangɨ 50:24‑25.
†11:23 Rora Kʉhʉrʉka 1:22, 2:2‑3.
‡11:26 Kiriisitʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.
§11:28 Rora Kʉhʉrʉka 12:7‑13.
*11:29 Rora Kʉhʉrʉka 14:21‑31.
†11:30 Rora Yoosho 6:8‑20.
‡11:31 Rora Yoosho 6:22‑25.