Amangʼana Amazʉmu ga Yɨɨsu Kiriisitʉ
chɨmbu gaandikirwɨ na
Yoohana
Ʉbhʉkangati
Yoohana aarɨ wʉmwɨ gatɨ wa abhɨɨga ikumi na bhabhɨrɨ bha Yɨɨsu. Akaandɨka ɨkɨtabhʉ kɨnʉ korereke asakiryɨ abhiisirirya bhʉʉsi, Abhayaahudi na abhaatʉ abhandɨ bhanʉ bhiisiriiryɨ Yɨɨsu. Ataandikirɨ amangʼana gu ubhwikari bhwa Yɨɨsu ubhwene, nawe aragana amangʼana gi ibhyɨrɨkɨnʼyʉ bhyaru bhɨnʉ Yɨɨsu aakʉrirɨ, na amiija ganʉ iijiryɨ, korereke imwɨ mwisiriryɨ Yɨɨsu newe Masiya, Umwana wa Mungu na korereke ku kumwisirirya, mobhone ʉbhʉhʉru bhwa kemerano kʉhɨtɨra iriina ryazɨ. Mʉkɨtabhʉ kɨnʉ, Yɨɨsu umwene aragambɨra igʉrʉ wʉ ʉkʉbha Umwana wa Mungu nu ubhumwɨmwɨ bhwazɨ na wiisɨ. Amangʼana gayo gʉʉsi gareerekenʼya kʉbha, Yɨɨsu aarɨ ʉmʉʉtʉ, kwikɨ aarɨ Mungu.
Ɨkɨtabhʉ kɨnʉ Yoohana aratanga kʉ kʉkandikija kʉbha Yɨɨsu newe Ɨngʼana ya Mungu. Na arabhuga kʉbha uruku rwazɨ ni‑kimweso kɨnʉ kɨkʉsabhʉra abhaatʉ kurwa mʉbhʉbhɨ bhwabhʉ, na kwikɨ Yɨɨsu newe Masiya wʉnʉ abharʉʉtɨrɨri bhʉ Ʉbhʉragɨ bhwɨ Ɨkarɨ bhaarʉʉtirɨ. Mukisikʉ chi 13–17 aragambɨra ʉbhʉsɨɨgi bhwa Yɨɨsu kʉbhɨɨga bhaazɨ na amangʼana ganʉ aabhabhuuriirɨ korereke abhahɨ umwʉyʉ rigoroobha rɨnʉ atɨɨrwɨ mozemboko. Ɨkɨtabhʉ kɨramariirya kwa kʉgana chɨmbu Yɨɨsu aatiniirwɨ na kʉbhambwa kʉmʉsarabha, na chɨmbu aaryukirɨ kurwa mʉbhaku, na kuhwarʉkɨra abhɨɨga bhaazɨ manga kaaru.
1
Ɨngʼana ɨkaaza kʉʉsɨ ɨkabha ʉmʉʉtʉ
Kʉbhʉtangɨ, yaareho Ɨngʼana. Ɨngʼana yiyo yaarɨ kwa Mungu, Ɨngʼana yaarɨ Mungu. Kwɨma ʉbhʉtangɨ, Ɨngʼana yaarɨ na Mungu. Ebhegero bhyʉsi bhɨkateemwa kʉhɨtɨra Ɨngʼana yiyo. Kɨtareeho kɨnʉ chatɨɨmirwɨ Ɨngʼana ɨtareeho. Ɨngʼana yaarɨ isimʉka yʉ ʉbhʉhʉru, nʉ ʉbhʉhʉru bhuyo nebhwe bhokoreeta ubhwɨrʉ kʉbhaatʉ bhʉʉsi. Ubhwɨrʉ bhuyo bhʉhaamʉrɨka mukiirimya, ni ikiirimya kɨtakʉtʉra kubhurimya.
Akaaza ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ wʉnʉ aatumirwɨ na Mungu. Ʉmʉʉtʉ wuyo aarɨ arabhirikirwa Yoohana.*Yoohana wʉnʉ ne‑Yoohana Ʉmʉbhatiizi. Yoohana akaaza komenyeekererya ubhwɨrʉ bhuyo, korereke abhaatʉ bhʉʉsi bhatʉrɨ kwisirirya kʉhɨtɨra ʉbhʉmɨnyɨɨkɨrɨri bhwazɨ. Yoohana umwene ataarɨ ubhwɨrʉ bhuyo, nawe akaaza kobhomenyeekererya. Ubhwɨrʉ bhwe eheene bhuyo, bhʉhaamʉrɨka abhaatʉ bhʉʉsi, bhwarɨ bhʉraaza kʉʉsɨ kʉnʉ.
10 Ɨngʼana neyo yaarɨ kʉʉsɨ kʉnʉ, na Mungu akateema ɨɨsɨ kʉhɨtɨra kwayo. Nawe, abhaatʉ bhɨ ɨɨsɨ bhataayɨmɨnyirɨ. 11 Ɨkaaza kʉbhaatʉ bhaazɨ, nawe abhaatʉ bhaazɨ bhataayɨsʉngʼaanirɨ. 12 Nawe abhaatʉ bhʉʉsi bhanʉ bhaayɨsʉngʼaanirɨ na kuyiisirirya, bhayo bhakahaabhwa ʉbhʉnaja bhwa kʉbha abhaana bha Mungu. 13 Abhaana bha Mungu bhayo, bhatiibhwirwɨ kumbusurʉ ya abhaatʉ, hamwɨ kʉbhʉsɨɨgi bhwʉ ʉmʉʉtʉ, hamwɨ kubhwɨndi bhwʉ ʉmʉʉtʉ, nawe Mungu umwene akabhakora kʉbha abhaana bhaazɨ.
14 Mmbe, Ɨngʼana yiyo ɨkabha ʉmʉʉtʉ, akiikara hamwɨmwɨ na niitwɨ. Na niitwɨ tʉkarora ʉbhʉkʉrʉ bhwazɨ, ʉbhʉkʉrʉ bhu Umwana umumwɨmwɨ wa Bhaabha Mungu. Aarɨ nɨ ɨbhɨgʉngi ɨbhɨkʉrʉ na amaheene gʉʉsi.
15 Yoohana akamomenyeekererya, akoongera riraka arabhuga, “Wʉnʉ newe naarɨ nɨkʉbhabhʉʉrɨra, ‘Hanʉ nɨkʉmara araaza ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ ʉmʉkʉrʉ kʉnkɨra, kʉ kʉbha aareho inyɨ nɨkɨɨrɨ kwibhurwa.’ ”
16 Igʉrʉ wʉ ʉbhʉnagu bhwazɨ bhwɨ ɨbhɨgʉngi na amaheene gaazɨ, Mungu atʉrʉrɨɨrɨ itwʉsi ɨbhɨgʉngi na atwʉngɨɨrɨ ʉrʉndɨ kʉkɨra rwe embere. 17 Mmbe, ɨkarɨ Mungu akahurucha imigirʉ jazɨ kʉhɨtɨra Musa,Musa. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. ɨbhɨgʉngi na amaheene gaazɨ bhyizirɨ kʉhɨtɨra Yɨɨsu Kiriisitʉ.Kiriisitʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. 18 Atareeho ʉmʉʉtʉ nʉʉrʉ wʉmwɨ wʉnʉ arʉʉzɨ Mungu. Nawe Umwana umumwɨmwɨ, wʉʉsi ni‑Mungu, na arɨ haguhɨ na Bhaabha Mungu, ewe newe aagiriryɨ tʉkamenya Mungu.
Obhomenyeekererya bhwa Yoohana Ʉmʉbhatiizi
(Mataayo 3:1‑12; Maaroko 1:1‑8; Ruuka 3:1‑18)
19 Rusikʉ rʉmwɨ, abhakangati bha Abhayaahudi bhakatʉma abhakuhaani§Abhakuhaani. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. na Abharaawi*Abharaawi nebho bhaarɨ ikishoko cha abhakuhaani bhaarɨ bharasakirya kohocha mwihekaaru. kurwa Yɨrusarɨɨmu, bhabhuuryɨ Yoohana, “Awɨ nɨ‑wɨɨwɨ?”
20 Yoohana akagarukirya, ataabhisirɨ amaheene, “Inyɨ nɨtarɨ Kiriisitʉ.”
21 Bhakamubhuurya, “Nangʉ awɨ nɨ‑wɨɨwɨ? Awɨ ʉmʉrʉʉtɨrɨri Ɨɨriya?”
Yoohana akabhagarukirya, “Zɨyi, inyɨ nɨtarɨ Ɨɨriya.”
Ebho bhakamubhuurya, “Awɨ naawɨ ʉmʉrʉʉtɨrɨri wʉnʉ tʉkʉrɨnda kurwa kwa Mungu?”Rora Amahiityʉ gi Imigirʉ 18:15‑22.
Yoohana akabhagarukirya, “Zɨyi, nɨtarɨ inyɨ.” 22 Bhakamubhuurya naatu, “Mmbe, awɨ nɨ‑wɨɨwɨ? Ʉtʉbhʉʉrɨrɨ korereke tujɨ tʉbhabhʉʉrɨrɨ bhanʉ bhatutumirɨ. Awɨ ʉrabhugabhwɨ igʉrʉ waazʉ aumwene?”
23 Yoohana akabhagarukirya kʉrɨngʼaana na amangʼana ganʉ ʉmʉrʉʉtɨrɨri Isaaya aagambirɨ,
“Inyɨ ni‑wurya ‘ʉmʉʉtʉ wʉnʉ akutiirya riraka kʉkɨbhara:
Mogorore ɨbhɨhɨtʉ bhyʉ Ʉmʉkʉrʉ!’Rora Isaaya 40:3.
24 Gatɨ wa abhaatʉ bhanʉ bhaatumirwɨ bhajɨ kwa Yoohana, bhaarɨ bharuurɨ kʉBhafarisaayo.§Abhafarisaayo. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. 25 Bhayo bhakamubhuurya, “Arɨɨbhɨ awɨ ʉtarɨ Kiriisitʉ, hamwɨ ʉmʉrʉʉtɨrɨri Ɨɨriya, hamwɨ ʉmʉrʉʉtɨrɨri wʉnʉ tʉkʉrɨnda kurwa kwa Mungu, nɨ‑kwakɨ ʉrabhatiiza abhaatʉ?”
26 Yoohana akabhagarukirya, “Inyɨ nɨrabhatiiza abhaatʉ kʉmanzi, nawe gatɨ waanyu areho ʉmʉʉtʉ wʉnʉ imwɨ mʉtɨɨzɨ. 27 Wuyo newe araazɨ inyuma waanɨ. Inyɨ nɨtakwenderwa nʉʉrʉ kʉtazʉra zisiri zi ibhikwɨra bhyazɨ.”*Zisikʉ zirya, emeremo jʉ ʉkʉtazʉra zisiri zi ibhikwɨra bhya abhagini korereke amagʉrʉ gaabhʉ gʉʉjibhwɨ na amanzi, jarɨ gɨrakorwa na bhambʉʉsa bhi iyaasɨ bhʉkʉngʼu.
28 Amangʼana gayo gʉʉsi gakakorebhwa mʉrʉbhɨri rwa Bhɨtaniya, ʉrʉbhaara rwa rʉgʉrʉ wɨ ɨkɨtaarʉ cha Yorodaani, hanʉ Yoohana aarɨ arabhatiiza abhaatʉ.
Yɨɨsu nɨ‑Kɨngʼʉndu cha Mungu
29 Tabhʉʉri waho, Yoohana akarora Yɨɨsu araaza kwawe. Akabhʉʉrɨra abhaatʉ bhanʉ bhaareho hayo, “Rora, wuyo newe Ɨkɨngʼʉndu cha Mungu, wʉnʉ akuruusha ʉbhʉbhɨ bhwa abhaatʉ bhʉʉsi bhɨ ɨɨsɨ yɨnʉ!Rora Kʉhʉrʉka 12:21‑28. 30 Wʉnʉ newe naarɨ nɨkʉbhabhʉʉrɨra, ‘Hanʉ nɨkʉmara araaza ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ ʉmʉkʉrʉ kʉnkɨra, kʉ kʉbha aareho inyɨ nɨkɨɨrɨ kwibhurwa.’ 31 Nʉʉrʉ inyɨ nɨtaamɨnyirɨ kʉbha ewe nɨ‑wɨɨwɨ, nawe niizirɨ kʉbhatiiza abhaatʉ kʉmanzi korereke ahumburwɨ kʉbhaatʉ bha Iziraɨri.” 32 Neho Yoohana akabhamenyeekererya ganʉ aarɨ arʉʉzɨ, arabhuga, “Nɨkarora Ekoro ƗndɨnduEkoro Ɨndɨndu. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. iriika kurwa mwisaarʉ nchi ikiguuti na kwikara igʉrʉ waazɨ. 33 Nawe na niinyɨ nɨtaamʉmɨnyirɨ kʉbha nɨ‑wɨɨwɨ, nawe Mungu wʉnʉ antumirɨ kʉbhatiiza kwa amanzi aarɨ aambuuriirɨ, ‘Ʉmʉʉtʉ wʉnʉ ʉraarore Ekoro yaanɨ iriika igʉrʉ waazɨ na kʉsaaga nawe, wuyo newe araabhatiizɨ abhaatʉ kwe Ekoro Ɨndɨndu.’ ” 34 Hayo Yoohana akabhuga, “Na niinyɨ nɨrʉʉzɨ gayo gʉʉsi, na nɨramenyeekererya kʉbha, wuyo newe Umwana wa Mungu.”§Umwana wa Mungu. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.
Yɨɨsu ararobhora abhɨɨga bhaazɨ bhe embere
35 Tabhʉʉri waho, Yoohana aarɨ imiiriirɨ hayo naatu, hamwɨmwɨ na bhabhɨrɨ wa abhɨɨga bhaazɨ. 36 Neho akarora Yɨɨsu aragenda haguhɨ nabhʉ. Akabhʉʉrɨra abhɨɨga bhaazɨ, “Rora, wuyo newe Ɨkɨngʼʉndu cha Mungu!” 37 Hanʉ abhɨɨga bhabhɨrɨ bhayo bhiigwirɨ amangʼana gayo, bhakatuna Yɨɨsu.
38 Yɨɨsu akiichʉra, akarora abhɨɨga bhayo bharamutuna.
Akabhabhuurya, “Nangʉ, moreendakɨ?”
Ebho bhakamʉgarukirya, “Raabhi, uriikara hayi?” Enzobhooro ya ringʼana Raabhi ni‑Mwija.
39 Yɨɨsu akabhuga, “Muuzɨ, mʉraharora.” Neho bhakamutuna, bhakaja hanʉ aarɨ ariikara. Hanʉ bhaahikirɨ hayo, yaarɨ ɨsa ikumi ya rigoroobha, bhakasaaga nawe kurusikʉ ruyo.
40 Wʉmwɨ gatɨ wa abhɨɨga bhabhɨrɨ bhanʉ bhiigwirɨ amangʼana ga Yoohana na kutuna Yɨɨsu, aarɨ arabhirikirwa Andureya, umuhiiri wa Simʉʉni Peetero. 41 Rogendo rʉmwɨ akaja komohya Simʉʉni, umuhiiri waazɨ. Hanʉ aamubhwɨnɨ, akamʉbhʉʉrɨra, “Tʉrʉʉzɨ Masiya!” Masiya, newe Kiriisitʉ.
42 Neho Andureya akamuhira Simʉʉni kwa Yɨɨsu. Yɨɨsu akamogorera Simʉʉni, akamʉbhʉʉrɨra, “Awɨ ni‑Simʉʉni, umwana wa Yoohana. Nawe kʉtangɨra nangʉ, iriina ryazʉ rɨrabha Keefa.” Enzobhooro yaku ne‑Peetero, hamwɨ ritarɨ.
Yɨɨsu ararobhora abhɨɨga abhandɨ bhabhɨrɨ
43 Tabhʉʉri waho, Yɨɨsu akatɨnɨra kuja mucharʉ cha Gariraaya. Neho akabhona Firipʉ, akamʉbhʉʉrɨra, “Ntuna.” 44 Firipʉ aarɨ ʉmʉʉtʉ kurwa ʉrʉbhɨri rwa Bhɨtɨsaida, mʉnʉ Andureya na Peetero bhaarɨ bhakwikara.
45 Mmbe, Firipʉ akabhona Natanaɨri, akamʉbhʉʉrɨra, “Tʉrʉʉzɨ ʉmʉʉtʉ wʉnʉ Musa aandikirɨ amangʼana igʉrʉ waazɨ mʉkɨtabhʉ chi imigirʉ, naatu newe abharʉʉtɨrɨri bhaandikirɨ amangʼana igʉrʉ waazɨ. Iriina ryazɨ nɨ‑Yɨɨsu, umwana wa Yuusufu, kurwa Nazarɨɨti.”
46 Nawe Natanaɨri akabhuurya Firipʉ, “Awɨɨ, ekegero chʉchʉsi ɨkɨzʉmu kɨratʉra kurwa mʉrʉbhɨri urusuuhu rwa Nazarɨɨti?”
Firipʉ akamʉgarukirya, “Nauzɨ, orore.”
47 Hanʉ Yɨɨsu aarʉʉzɨ Natanaɨri araaza kwewe, akabhuga, “Rora, ʉmʉʉtʉ wuyo ni‑Mwiziraɨri we eheene, ataana ngʼeera yʉyʉʉsi.”
48 Natanaɨri akabhuurya Yɨɨsu, “Ʉmɨnyirɨbhwɨ?”
Yɨɨsu akamʉgarukirya, “Nʉʉrʉ hanʉ Firipʉ aarɨ akɨɨrɨ kʉkʉbhɨrɨkɨra, inyɨ nɨkakorora wiikɨɨrɨ iyaasɨ wʉ ʉmʉtɨ gu umutiini.”
49 Natanaɨri akamʉgarukirya, “Umwija, awɨ ni‑Mwana wa Mungu! Awɨ nɨ‑Mʉtɨmi wa Iziraɨri!”
50 Yɨɨsu akamubhuurya, “Nangʉ, uriisirirya kʉ kʉbha nikubhuuriirɨ kʉbha nɨkʉrʉʉzɨ hanʉ waarɨ wiikɨɨrɨ iyaasɨ wu umutiini? Ʉrarora amangʼana agandɨ amakʉrʉ kʉkɨra ganʉ!” 51 Neho akamʉbhʉʉrɨra, “Nɨrabhabhʉʉrɨra amaheene, mʉrarora mwisaarʉ hiigukirɨ, na mʉrarora bhamaraika*Bhamaraika. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana maraika muKiniibhasa. bha Mungu bharatiira na kwika kwa niinyɨ, Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ.”Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ ni‑riina ɨrɨndɨ rya Yɨɨsu, ariigambɨra umwene. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.

*1:6 Yoohana wʉnʉ ne‑Yoohana Ʉmʉbhatiizi.

1:17 Musa. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.

1:17 Kiriisitʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.

§1:19 Abhakuhaani. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.

*1:19 Abharaawi nebho bhaarɨ ikishoko cha abhakuhaani bhaarɨ bharasakirya kohocha mwihekaaru.

1:21 Rora Amahiityʉ gi Imigirʉ 18:15‑22.

1:23 Rora Isaaya 40:3.

§1:24 Abhafarisaayo. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.

*1:27 Zisikʉ zirya, emeremo jʉ ʉkʉtazʉra zisiri zi ibhikwɨra bhya abhagini korereke amagʉrʉ gaabhʉ gʉʉjibhwɨ na amanzi, jarɨ gɨrakorwa na bhambʉʉsa bhi iyaasɨ bhʉkʉngʼu.

1:29 Rora Kʉhʉrʉka 12:21‑28.

1:32 Ekoro Ɨndɨndu. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.

§1:34 Umwana wa Mungu. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.

*1:51 Bhamaraika. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana maraika muKiniibhasa.

1:51 Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ ni‑riina ɨrɨndɨ rya Yɨɨsu, ariigambɨra umwene. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.