22
Yuuda ariisirirya kwichʉra Yɨɨsu
(Mataayo 26:1‑5, 14‑16; Maaroko 14:1‑2, 10‑11; Yoohana 11:45‑53)
1 Isigukuru yɨ Ɨmɨkaatɨ Gɨnʉ Gɨtarɨ Mitunduuru ɨkabha ɨrɨ haguhɨ yɨnʉ ikubhirikirwa Ɨpasaka.*Ɨpasaka ni‑sigukuru yɨnʉ Abhayaahudi bhahaakora kuhiita orogendo rwabhʉ rwu kurwa Miisiri. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. 2 Abhakʉrʉ bha abhakuhaani, hamwɨmwɨ na abhiija bhi imigirʉ, bhaarɨ bharamohya ɨnzɨra yu ukwita Yɨɨsu, nawe bhakabha bharʉʉbhaha abhaatʉ.
3 Neho Shɨtaani akasikɨra Yuuda, wʉnʉ akubhirikirwa Isikariyʉʉti, wʉmwɨ wa abhɨɨga bha Yɨɨsu ikumi na bhabhɨrɨ. 4 Akaja kʉbhakʉrʉ bha abhakuhaani, na kʉbhakʉrʉ bha abhariibhi bha rihekaaru, akarwaza nabhʉ chɨmbu arɨɨbhagwatyɨ Yɨɨsu. 5 Bhakazomerwa bhʉkʉngʼu, bhakiisirirya komoha zimpirya. 6 Yuuda akiisirirya, akatanga komohya umweya gu ukwichʉra Yɨɨsu, hanʉ abhaatʉ bhatarɨ.
Yɨɨsu ararya Ɨpasaka na abhɨɨga bhaazɨ
(Mataayo 26:17‑25; Maaroko 14:12‑21; Yoohana 13:21‑30)
7 Urusikʉ rwi isigukuru yɨ Ɨmɨkaatɨ Gɨnʉ Gɨtarɨ Mitunduuru rʉkahika, nerwe ɨbhɨngʼʉndu bhyɨ Ɨpasaka bhɨhaasinzwa. 8 Neho Yɨɨsu akatʉma Peetero na Yoohana, akabhabhʉʉrɨra, “Mujɨ motokonzere ibhyakurya bhyɨ Ɨpasaka, tuuzɨ turyɨ hamwɨmwɨ.”
9 Bhakabhuurya “Oreenda tokokorere hayi?”
10 Akabhagarukirya, “Mwitegeerere, hanʉ mukusikɨra mʉrʉbhɨri, mʉrarumana nu umusubhɨ wʉmwɨ, agɨgirɨ inywa. Mumutunɨ kuhika munyumba yɨnʉ araasikɨrɨ, 11 mʉmʉbhʉʉrɨrɨ wi inyumba, ‘Umwija arasabha utwereche ɨgatɨ hanʉ araarɨɨrɨ Ɨpasaka hamwɨmwɨ na abhɨɨga bhaazɨ. ’ 12 Hayo, arabhahira mogorofa, arabheerecha ɨgatɨ, muyo mʉrabhona ebhegero bhyʉsi bhirimu. Mototengere muyo, tʉrɨɨrɨ Ɨpasaka.” 13 Abhɨɨga bhakiigwa amangʼana gayo, bhakahʉrʉka bhakaja, bhakabhona gʉʉsi, chɨmbu Yɨɨsu aabhabhuuriirɨ, bhakatenga ibhyakurya bhyɨ Ɨpasaka.
Ibhyakurya bhyʉ Ʉmʉkʉrʉ Yɨɨsu
(Mataayo 26:26‑30; Maaroko 14:22‑26; 1 Abhakʉrintʉ 11:23‑25)
14 Ribhaga ryu ukurya rɨkahika, Yɨɨsu akiikara kurya ibhyakurya hamwɨmwɨ na abhatumwa bhaazɨ ikumi na bhabhɨrɨ. 15 Akabhabhʉʉrɨra, “Niigʉmbirɨ bhʉkʉngʼu kurya ibhyakurya bhyɨ Ɨpasaka, hamwɨmwɨ na niimwɨ nɨkɨɨrɨ kʉnyahaarwa. 16 Nɨrabhabhʉʉrɨra, nɨtakurya naatu ibhyakurya bhɨnʉ, kuhika gʉʉsi gakorwe mʉbhʉtɨmi bhwa Mungu.”
17 Yɨɨsu akagega ekekombe, akabhʉʉrɨra Mungu, azʉmiryɨ. Akabhaha, akabhuga, “Mogege idivaayi yɨnʉ, munywɨ. 18 Nɨrabhabhʉʉrɨra, nɨtakunywa naatu idivaayi, kuhika ʉbhʉtɨmi bhwa Mungu bhʉraazɨ.”
19 Akʉmara Yɨɨsu akagega ʉmʉkaatɨ, akabhʉʉrɨra Mungu, azʉmiryɨ, akagusunyura, akabhaha abhɨɨga bhaazɨ, akabhabhʉʉrɨra, [“Gʉnʉ negwe ʉmʉbhɨrɨ gwanɨ gʉnʉ gukuhurukibhwa igʉrʉ waanyu. Mʉbhɨ mʉrakorabhu, ku kunhiita.”
20 Yɨɨsu akagega naatu ekekombe kirya, akabhuga, “Idivaayi yɨnʉ ni‑chɨrɨkɨnʼyʉ chʉ ʉbhʉragɨ†Ʉbhʉragɨ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. ubhuhya bhwa amasaahɨ gaanɨ ganʉ gakwitɨka igʉrʉ waanyu.]‡Rora Kʉhʉrʉka 24:8; Yɨrɨmiya 31:31‑34.
21 “Nawe, ʉmʉkɨndichanyu aranyiichʉra, na wʉnʉ akunyiichʉra tʉrakorya nawe kɨbhakuri kɨmwɨ. 22 Maheene Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ araja kwitwa, chɨmbu ubhwɨndi bhwa Mungu bhʉrɨ, nawe horeera wʉnʉ akumwichʉra!” 23 Hayo, abhɨɨga bha Yɨɨsu bhakatanga kwibhuurya, wɨɨwɨ gatɨ waabhʉ wʉnʉ areekore gayo.
Nɨ‑wɨɨwɨ ʉmʉkʉrʉ bhʉkʉngʼu
24 Kʉkahʉrʉka zɨhaka gatɨ wa abhɨɨga bha Yɨɨsu, kʉbha wɨɨwɨ gatɨ waabhʉ wʉnʉ akwiseegerwa kʉbha ʉmʉkʉrʉ kʉkɨra abhakɨndichazɨ. 25 Yɨɨsu akabhabhʉʉrɨra, “Abhatɨmi bhanʉ bhatɨɨzɨ Mungu, bhahaakangata abhaatʉ kwa nguru na bharabhirikirwa kʉbha, nɨ‑bhasakirya.
26 “Nawe imwɨ mʉtabhabhu, gatɨ waanyu ʉmʉʉtʉ arɨɨbhɨ mʉkʉrʉ kʉkɨra abhandɨ, abhɨ chu umusuuhu, nʉ ʉmʉtɨmi abhɨ ncho omohocha. 27 Mmbe! Wahɨ nɨ‑mʉkʉrʉ bhʉkʉngʼu? Umwikari wa mwigari kurya, kisha ʉmʉtɨngi wi ibhyakurya? Atarɨ umwikari wa mwigari kurya? Nawe, inyɨ nɨrɨ gatɨ waanyu nangɨ ʉmʉtɨngi.”
28 “Hanʉ naarɨ nɨnɨ ɨnyaakʉ, imwɨ mwarɨ hamwɨmwɨ na niinyɨ. 29 Nangʉ, nɨrabhakora mʉbhɨ abhatɨmi mʉbhʉtɨmi bhwanɨ, chɨmbu Bhaabha aamarirɨ kongʼa ʉbhʉnaja bhuyo. 30 Mʉrarya nu ukunywa hamwɨmwɨ na niinyɨ, muriikara kubhitumbɨ bhyɨ ɨkɨtɨmi ikumi na bhɨbhɨrɨ, ɨnʉ mʉratɨnɨra ɨbhɨgambʉ ikumi na bhɨbhɨrɨ bhya Iziraɨri.”
Yɨɨsu ararora kʉbha Simʉʉni Peetero aramwanga
(Mataayo 26:31‑35; Maaroko 14:27‑31; Yoohana 13:36‑38)
31 Yɨɨsu akabhuga, “Simʉʉni, Simʉʉni! Itegeerera, Shɨtaani amarirɨ kwisiriribhwa kʉbhagema imwʉsi, arabhaseesa chɨmbu abhaatʉ bhakoseesa ɨnganʉ. 32 Nawe, nɨmarirɨ kʉkʉsabhɨra kwa Mungu, ʉtaaza kʉtamwa mubhwisirirya bhwazʉ. Nawe ʉraangarʉkɨrɨ, ʉbhahɨ zinguru abhakɨndichazʉ.”
33 Akamʉgarukirya, “Ʉmʉkʉrʉ wɨɨtʉ, inyɨ nisiriiryɨ kuja kobhohwa hamwɨmwɨ na naawɨ, nʉʉrʉ kwitwa!”
34 Yɨɨsu akamʉgarukirya, “Peetero, amaheene nɨrakʉbhʉʉrɨra, reero ekorokoome ɨkɨɨrɨ kʉgamba, ʉrabha ʉnyangirɨ manga katatʉ.”
Ribhaga riibhɨ rɨrariirɨ
35 Akʉmara Yɨɨsu akabhuurya abhɨɨga bhaazɨ, “Hanʉ nabhatumirɨ mʉtaarɨ na kɨgʉzi cha mpirya, ɨsakwa naabha ibhikwɨra, mʉkasuuhirwa na kegero chʉchʉsi?”§Rora Ruuka 9:3, 10:4.
Bhakamʉgarukirya, “Zɨyi.”
36 Yɨɨsu akabhabhʉʉrɨra, “Nawe nangʉ, wɨ ɨkɨgʉzi cha zimpirya agege, na wɨ ɨsakwa, agege, na wʉnʉ ataana risabha, aguryɨ ɨkabhuuti yaazɨ, korereke agʉrɨ risabha. 37 Mokorebhu kʉ kʉbha ribhaga rɨraariirɨ, amangʼana ganʉ gaandikirwɨ mʉMaandɨkʉ Amarɨndu gakorwe, kʉbha ‘Akabharwa hamwɨmwɨ na abhakʉri bha amabhɨ.’ Amaheene amangʼana ganʉ gaandikirwɨ igʉrʉ waanɨ gareenderwa gakorwe.”
38 Bhakamʉbhʉʉrɨra, “Ʉmʉkʉrʉ! Rora! Hanʉ gareho amasabha abhɨrɨ.”
Akabhuga, “Yiisirɨ.”
Yɨɨsu arasabha Mungu kʉkɨgʉrʉ chɨ Ɨmɨzɨyituuni
(Mataayo 26:36‑46; Maaroko 14:32‑42)
39 Ribhaga riyo Yɨɨsu akarwa hayo, akaja kʉkɨgʉrʉ chɨ Ɨmɨzɨyituuni chɨmbu amanarʉ gaazɨ, na abhɨɨga bhaazɨ bhakamutuna. 40 Akahika kʉkɨgʉrʉ kiyo akabhabhʉʉrɨra, “Mʉsabhɨ Mungu mʉtaaza kusikɨra mubhitiimotiimo.”
41 Akabhatiga hayo, akiisuka embere hasuuhu, chɨmbu obhokore bhwʉ ʉkʉtaasha riibhwɨ, akahigama akasabha Mungu, 42 “Bhaabha! Arɨɨbhɨ ʉsɨɨgirɨ, nɨrakʉsabha unduushiryɨ ekekombe chɨ ɨnyaakʉ kɨnʉ. Ɨtarɨ chɨmbu inyɨ nikwenda, nawe gakorwe chɨmbu awɨ ukwenda.” [ 43 Hayo, maraika kurwa mwisaarʉ akahʉrʉkɨra Yɨɨsu, akamoha zinguru. 44 Yɨɨsu akabha nʉ ʉbhʉsʉngʉ bhʉhaari bhʉkʉngʼu, akangʼeha kʉsabha Mungu. Ɨkɨtʉgʉta chazɨ, kɨkatoonya haasɨ kituubhɨɨnɨ na amasaahɨ.]
45 Hanʉ aamarirɨ kʉsabha, akiimɨɨrɨra, akagarʉkɨra abhɨɨga bhaazɨ, akabhona bhahindiirɨ kʉ kʉbha bhaarɨ bharumikirɨ. 46 Akabhabhuurya, “Heene! Kwakɨ muhindiirɨ? Mʉbhʉʉkɨ mʉsabhɨ, mʉtaaza kusikɨra mubhitiimotiimo.”
Yɨɨsu aragwatwa
(Mataayo 26:47‑56; Maaroko 14:43‑50; Yoohana 18:3‑11)
47 Hanʉ Yɨɨsu akɨɨrɨ aragamba gayo, akiizirwa na abhaatʉ bhaaru, bhakangatiibhwɨ na Yuuda, wʉmwɨ wa abhɨɨga bhaazɨ ikumi na bhabhɨrɨ. Neho Yuuda akiisukɨra Yɨɨsu korereke amokeerye kwa kumuhumbata.
48 Yɨɨsu akamubhuurya, “Yuuda, heene, uriichʉra Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ kwa kumuhumbata?” 49 Hanʉ abhɨɨga bha Yɨɨsu bhaarʉʉzɨ gayo, bhakamubhuurya, “Ʉmʉkʉrʉ, tʉbhangʼere na risabha?”
50 Hayohayo, wʉmwɨ waabhʉ, akatɨna ʉkʉtwɨ ku ubhuryʉ kwa mbʉʉsa wa kuhaani ʉmʉkʉrʉ kutu. 51 Yɨɨsu akabhuga, “Mutigɨ! Yɨnʉ yiisirɨ.” Akakunʼyaku ʉkʉtwɨ kwa mbʉʉsa wuyo, akamohorya.
52 Yɨɨsu akabhuurya abhaatʉ bhanʉ bhiizirɨ kumugwata, abhakʉrʉ bha abhakuhaani, abhakʉrʉ bha abhariibhi bha rihekaaru, hamwɨmwɨ na abhakaruka bha Abhayaahudi, “Ndora mwizirɨ na amasabha na amarungu kungwata, nkina inyɨ nɨ‑mʉsaakuri? 53 Zisikʉ zʉʉsi naarɨ hamwɨmwɨ na niimwɨ mwihekaaru, nawe mʉtaangwatirɨ! Nawe, nangʉ ni‑ribhaga ryanyu nʉ ʉbhʉkangati bhwi ikiirimya.”
Peetero araanga Yɨɨsu
(Mataayo 26:57‑58; Maaroko 14:53‑54, 66‑72; Yoohana 18:12‑18, 25‑27)
54 Neho abhaatʉ bhayo bhakagwata Yɨɨsu, bhakaja nawe kuhika munyumba ya kuhaani ʉmʉkʉrʉ.*Kuhaani ʉmʉkʉrʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana abhakuhaani muKiniibhasa. Peetero aarɨ aratuna Yɨɨsu kwa kore. 55 Hanʉ bhaahikirɨ kʉrʉbhʉʉga rwi inyumba omorero gʉkaakibhwa, bhakiikara. Peetero wʉʉsi, akaaza kwikara rusizʉ waabhʉ. 56 Omohocha wʉmwɨ wɨ ɨkɨkari akamomogorera, akabhuga, “Ʉmʉʉtʉ wʉnʉ, aarɨ hamwɨmwɨ na Yɨɨsu.”
57 Nawe Peetero akaanga, “Awɨ ʉmʉkari! Nɨtamwɨzɨ!”
58 Hasuuhu, ʉmʉʉtʉ wʉndɨ akarora Peetero, akamʉbhʉʉrɨra, “Na naawɨ nɨ‑mʉkɨndichabhʉ.”
Nawe Peetero akamʉgarukirya, “Awɨ musubhɨ! Ʉrantuubhanʼya!”
59 Rɨkahɨta ibhaga ryɨ ɨsa yɨmwɨ, ʉmʉʉtʉ wʉndɨ akakandikija kʉgamba, “Maheene, ʉmʉʉtʉ wʉnʉ aarɨ hamwɨmwɨ na Yɨɨsu, ndora ewe wʉʉsi nɨ‑Mʉgariraaya!”
60 Nawe Peetero akagarukirya, “Awɨ musubhɨ! Nɨtɨɨzɨ gayo ʉkʉgamba.” Akɨɨrɨ achagamba gayo, rogendo rʉmwɨ ekorokoome ɨkagamba. 61 Ʉmʉkʉrʉ akiichʉra, akarora Peetero, hayohayo Peetero akahiita amangʼana ganʉ Yɨɨsu aamubhuuriirɨ, “Reero, ekorokoome ɨkɨɨrɨ kʉgamba, ʉrabha ʉnyangirɨ manga katatʉ.” 62 Peetero akahʉrʉka igʉtʉ, akatanga kʉrɨra kwi isʉngʉ ihaari.
Abhariibhi bharakaara Yɨɨsu
(Mataayo 26:67‑68; Maaroko 14:65)
63 Akʉmara abhasubhɨ bhanʉ bhaarɨ bhakuriibha Yɨɨsu, bhakabha bharamʉkaara. Hamwɨmwɨ na gayo, bhakamotema bhʉkʉngʼu. 64 Bhakamuribha amɨɨsʉ, bharamʉbhʉʉrɨra, “Rootorera, nɨ‑wɨɨwɨ wʉnʉ akʉtɨmirɨ?” 65 Bhakabha bharamuhuruchirya amangʼana agandɨ maaru gʉ ʉkʉmʉtʉka.
Yɨɨsu aragambwa mʉbhʉtangɨ bhwa abhakʉrʉ
(Mataayo 26:59‑66; Maaroko 14:55‑64; Yoohana 18:19‑24)
66 Bhʉkacha, bhakakora ikiikarʉ cha abhakaruka bha Abhayaahudi, abhakʉrʉ bha abhakuhaani na abhiija bhi imigirʉ. Yɨɨsu akareetwa muchandarʉ†Ichandarʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. chabhʉ, bhakamubhuurya, 67 “Arɨɨbhɨ awɨ naawɨ Kiriisitʉ, tʉbhʉʉrɨrɨ.”
Akabhagarukirya, “Nʉʉrʉ nɨraabhabhʉʉrɨrɨ, mʉtakwisirirya, 68 na nɨrabhabhuuryɨ, mʉtakʉngarukirya. 69 Nawe kwɨma nangʉ, Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ arabha ikɨɨrɨ ʉrʉbhaara rwu ubhuryʉ rwa Mungu wa zinguru.”‡Rora Zabhuri 110:1.
70 Bhʉʉsi bhakamubhuurya, “Heene awɨ ni‑Mwana wa Mungu?”
Yɨɨsu akabhagarukirya, “Ndora imubheene mʉmarirɨ kʉgamba kʉbha inyɨ newe!”
71 Rogendo rʉmwɨ, abhakʉrʉ bhayo bhakabhuga, “Nɨ‑bhamenyeekereryakɨ bhanʉ tukwenda? Itwɨ tʉmarirɨ kwigwa amangʼana ganʉ agambirɨ!”
*22:1 Ɨpasaka ni‑sigukuru yɨnʉ Abhayaahudi bhahaakora kuhiita orogendo rwabhʉ rwu kurwa Miisiri. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.
†22:20 Ʉbhʉragɨ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.
‡22:20 Rora Kʉhʉrʉka 24:8; Yɨrɨmiya 31:31‑34.
§22:35 Rora Ruuka 9:3, 10:4.
*22:54 Kuhaani ʉmʉkʉrʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana abhakuhaani muKiniibhasa.
†22:66 Ichandarʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.
‡22:69 Rora Zabhuri 110:1.