12
Yɨɨsu newe Ʉmʉkʉrʉ wu urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ
(Maaroko 2:23‑28; Ruuka 6:1‑5)
Rusikʉ rʉmwɨ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ,*Ʉbhʉtʉʉrʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ muKiniibhasa. Yɨɨsu na abhɨɨga bhaazɨ bhaarɨ bharahɨta mʉmɨgʉndʉ jɨ ɨnganʉ. Hanʉ abhɨɨga bhaazɨ bhiigwirɨ ɨnzara, bhakatɨna ɨbhɨgara bhyɨ ɨnganʉ, bhakarya. Hanʉ Abhafarisaayo bhaarʉʉzɨ gayo, bhakabhʉʉrɨra Yɨɨsu, “Rora, abhɨɨga bhaazʉ bharahocha emeremo gɨnʉ gɨtakwenderwa kokorwa urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ!”Rora Kʉhʉrʉka 20:8‑11.
Yɨɨsu akabhabhʉʉrɨra, “Mʉtasʉmirɨ mʉMaandɨkʉ Amarɨndu chɨmbu Daudi na abhakɨndichazɨ bhaakʉrirɨ, hanʉ bhaarɨ nɨ ɨnzara?Rora 1 Samwɨri 21:1‑6. Akasikɨra mwibhuru rirɨndu rya Mungu, akʉmara ewe na abhakɨndichazɨ bhakarya ɨmɨkaatɨ gɨnʉ jatɨɨrwɨ mʉbhʉtangɨ bhwa Mungu. Ɨmɨkaatɨ gɨnʉ kumigirʉ ja Musa gɨtakwenderwa kuriibhwa na abhaatʉ, kuruushaku bhakuhaani abheene. Kisha mʉkɨɨrɨ kosoma kɨnʉ imigirʉ ja Musa gikubhuga, igʉrʉ wa abhakuhaani bhanʉ bhakohocha mwihekaaru urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ?§Rora Ʉkʉbhara 28:9‑10. Bharasarya imigirʉ jʉ ʉbhʉtʉʉrʉ, nawe Mungu atakʉbhabharɨra kʉbha bharasarya. Nawe nɨrabhabhʉʉrɨra kʉbha, hanʉ areho ʉmʉkʉrʉ kʉkɨra rihekaaru. Mungu arabhuga, ‘Nereenda mʉbhɨ nɨ ɨbhɨgʉngi kʉkɨra kuhurucha ikimweso.’*Rora Hooseya 6:6. Nawe mwangamɨnyirɨ enzobhooro ya amangʼana gayo, mʉtaarɨ mʉratema amasoro abhaatʉ bhanʉ bhataana ʉbhʉbhɨ. Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ, newe Ʉmʉkʉrʉ wu urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ.”
Yɨɨsu arahorya ʉmʉʉtʉ urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ
(Maaroko 3:1‑6; Ruuka 6:6‑11)
Yɨɨsu akabhʉʉka, akaja mwirwazɨrʉ ryabhʉ. 10 Mwirwazɨrʉ muyo, aarɨmu ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ wʉnʉ aarɨ akuurɨ okobhoko. Bhaarɨmu na Abhafarisaayo bhanʉ bhaarɨ bhareenda komogema Yɨɨsu, korereke bhamwinatiriryɨku. Bhakamubhuurya, “Nɨ‑bhwaheene kohorya ʉmʉʉtʉ urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ?”
11 Akabhagarukirya, “Nɨ‑wɨɨwɨ gatɨ waanyu, wʉnʉ arɨɨbhɨ ɨngʼʉndu yaazɨ igwirɨ mwirʉʉma urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ, atamɨ kʉyɨsabhʉramu? 12 Nawe omenye ʉmʉʉtʉ anu ubhwera kʉkɨra ɨngʼʉndu! Mmbe, nangʉ nɨ‑bhwaheene kokora amazʉmu urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ.”
13 Akʉmara Yɨɨsu akabhʉʉrɨra ʉmʉʉtʉ wʉnʉ akuurɨ okobhoko, “Gorora okobhoko kwazʉ.” Akakogorora, na hayohayo kʉkahora, kʉkabha nchʉ ʉkʉndɨ. 14 Nawe Abhafarisaayo bhakahʉrʉka igʉtʉ, bhakagambana chɨmbu bharaamurichɨ Yɨɨsu.
Yɨɨsu newe omohocha wʉnʉ arʉbhwɨrwɨ na Mungu
15 Hanʉ Yɨɨsu aamɨnyirɨ ɨsɨɨmi ya Abhafarisaayo bhayo, akarwa hayo. Abhaatʉ bhaaru bhakamutuna, akahorya abharwɨrɨ bhʉʉsi. 16 Nawe akabharecha bhatakumucha kʉbhaatʉ kʉbha ewe nɨ‑wɨɨwɨ, 17 korereke gakorwe amangʼana ganʉ Mungu aagambirɨ kʉnzɨra yʉ ʉmʉrʉʉtɨrɨri Isaaya,
18 “Rora, omohocha waanɨ wʉnʉ nɨrʉbhwɨrɨ,
ʉmʉsɨɨgwa waanɨ, wʉnʉ akongongeerya umwʉyʉ gwanɨ.
Nɨramoha Ekoro yaanɨ,
korereke araganʼyɨ ubhutuurya kʉbhaatʉ bhi ibhyarʉ bhyʉsi.
19 Atakʉhakaana naabha kʉrɨgɨsa,
na mʉʉtʉ atakwigwa iraka ryazɨ kʉnzɨra.
20 Atakuricha kɨnyʉʉhɨrɨru chʉchʉsi ncha ritete,
naabha kurimya ʉrʉtambɨ rʉnʉ rukuzunzazunza,
kuhika hanʉ araareete ubhutuurya kuhiza ʉbhʉbhɨ.
21 Ni ibhyarʉ bhyʉsi bhɨramwisega ewe umwene.”Rora Isaaya 42:1‑4.
Yɨɨsu ana zinguru kʉkɨra Shɨtaani
(Maaroko 3:20‑30; Ruuka 11:14‑23)
22 Akʉmara bhakamoreetera Yɨɨsu ʉmʉʉtʉ wʉnʉ aarɨ na risambwa. Ʉmʉʉtʉ wuyo aarɨ ʉmʉhʉku ɨnʉ imuumu. Yɨɨsu akamohorya, akatanga kʉgamba na korora. 23 Abhaatʉ bhʉʉsi bhanʉ bhaarɨ hayo bhakarʉgʉʉra bhʉkʉngʼu, bhakabhuga, “Ɨratʉra kʉbha wʉnʉ newe Umwana wʉ ʉmʉtɨmi Daudi?”
24 Nawe hanʉ Abhafarisaayo bhiigwirɨ gayo, bhakabhuga, “Araheebha amasambwa kʉbhʉnaja bhwa Bhɨɨrizɨbhuri,Bhɨɨrizɨbhuri ni‑riina ɨrɨndɨ rya Shɨtaani. ʉmʉkʉrʉ wa amasambwa!”
25 Yɨɨsu akamenya amiisɨɨgi gaabhʉ, akabhabhʉʉrɨra, “Arɨɨbhɨ abhaatʉ bhʉ ʉbhʉtɨmi bhʉmwɨ bhariitana, ʉbhʉtɨmi bhuyo bhʉhaagwa. Na arɨɨbhɨ abhaatʉ bhʉ ʉrʉbhɨri rʉmwɨ hamwɨ inyumba yɨmwɨ bhariitana, mmbe abhaatʉ bhayo bharataana. 26 Na Shɨtaani araaheebhe Shɨtaani, arabha ariiyiitanʼya umwene. Ʉbhʉtɨmi bhwazɨ bhʉranagabhwɨ? 27 Arɨɨbhɨ nɨraheebha amasambwa kʉbhʉnaja bhwa Bhɨɨrizɨbhuri, abhahɨmba bhaanyu ebho bhahaagaheebha kʉbhʉnaja bhwa wɨɨwɨ? Igʉrʉ wa gayo, bhayo nebho bhareereche kʉbha ganʉ mʉkʉgamba gatarɨ maheene. 28 Nawe arɨɨbhɨ nɨraheebha amasambwa kʉbhʉnaja bhwe Ekoro ya Mungu, mmbe momenye kʉbha ʉbhʉtɨmi bhwa Mungu bhuhikirɨ kwa niimwɨ. 29 Ʉmʉʉtʉ aratʉrabhwɨ kusikɨra munyumba yʉ ʉmʉʉtʉ wa amanaga na kumuruusha ebhegero bhyazɨ, akɨɨrɨ komobhoha? Areemobhohe, hayo aratʉra kumuruusha ebhegero bhyazɨ.
30 “Ʉmʉʉtʉ wʉnʉ atarɨ hamwɨmwɨ na niinyɨ, arɨ mbarɨka. Na wʉnʉ atakubhiringa abhaatʉ bha Mungu hamwɨmwɨ na niinyɨ, arabhasanja. 31 Kʉgayo nɨrabhabhʉʉrɨra, Mungu aratʉra kobheerera abhaatʉ ʉbhʉbhɨ bhwabhʉ bhwʉsi, nʉʉrʉ bhaarɨ bhamʉrɨgirɨ. Nawe Mungu atakʉtʉra kobheerera abhaatʉ arɨɨbhɨ bhararega Ekoro Ɨndɨndu. 32 Na Mungu aratʉra kobheerera ʉmʉʉtʉ wʉnʉ akʉgamba kɨbhɨ igʉrʉ wu Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ. Nawe atakobheerera ʉmʉʉtʉ wʉnʉ akʉgamba kɨbhɨ igʉrʉ we Ekoro Ɨndɨndu, ɨbhɨ kwibhaga rɨnʉ hamwɨ rɨnʉ rikuuza.
Abhaatʉ bharamenyekana kʉmangʼana gaabhʉ
(Ruuka 6:43‑45)
33 “Ʉmʉtɨ gʉhaamenyekana kumisumʉ jaku. Ʉmʉtɨ ʉmʉzʉmu guhiibhʉra imisumʉ ɨmɨzʉmu, nʉ ʉmʉtɨ ʉmʉbhɨ guhiibhʉra imisumʉ ɨmɨbhɨ. Ʉratʉra komenya ʉmʉtɨ chɨmbu gʉrɨ kumisumʉ jaku. 34 Imwɨ urwibhʉrʉ rwe enzoka! Mʉratʉrabhwɨ kʉgamba amangʼana amazʉmu ɨnʉ imwɨ, nɨ‑bhabhɨ? Ʉmʉʉtʉ ahaagamba ganʉ gizwirɨ mumwʉyʉ gwazɨ. 35 Ʉmʉʉtʉ ʉmʉzʉmu ahaahurucha amangʼana amazʉmu kurwa kʉmazʉmu ganʉ gabhiikirwɨ mumwʉyʉ gwazɨ, nawe ʉmʉʉtʉ ʉmʉbhɨ ahaahurucha amangʼana amabhɨ kurwa kʉmabhɨ ganʉ gabhiikirwɨ mumwʉyʉ gwazɨ. 36 Mmbe, nɨrabhabhʉʉrɨra, urusikʉ rwɨ ɨtɨnɨrʉ, ringʼana ryʉsi rɨnʉ abhaatʉ bhakʉbha bhaagambirɨ rɨtakʉbha na bhwera, bhareenderwa kuhurucha ekerengo cha ringʼana riyo. 37 Kʉmangʼana gaazʉ amazʉmu ʉrabharirwa eheene, na kʉmangʼana amabhɨ ʉrabharirwa ʉbhʉbhɨ.”
Abhafarisaayo bhareenda ɨbhɨsɨgʉ kurwa kwa Yɨɨsu
(Maaroko 8:11‑12; Ruuka 11:29‑32)
38 Akʉmara Abhafarisaayo obhorebhe na abhiija bhi imigirʉ ja Musa bhakabhʉʉrɨra Yɨɨsu, “Umwija, toreenda okore ichɨrɨkɨnʼyʉ kwerecha kʉbha uruurɨ kwa Mungu.”
39 Akabhagarukirya, “Imwɨ urwibhʉrʉ ʉrʉbhɨ na rʉnʉ rʉtarɨ oroheene! Moreenda ichɨrɨkɨnʼyʉ, nawe mʉtakwerechwa ichɨrɨkɨnʼyʉ chʉchʉsi, kuruushaku kɨmwɨ kɨnʉ changɨ chʉ ʉmʉrʉʉtɨrɨri Yoona. 40 Chɨmbu Yoona iikɨɨrɨ mʉnda yi iiswɨ sikʉ isatʉ ubhutikʉ nu umwise,§Rora Yoona 1:17. ɨbhu nɨmbu Umwana wʉ Ʉmʉʉtʉ ariikarɨ mumbihɨra sikʉ isatʉ ubhutikʉ nu umwise.
41 “Urusikʉ rwɨ ɨtɨnɨrʉ, abhaatʉ bhʉ ʉrʉbhɨri rwa Ninaawi bhariimɨɨrɨra mʉbhʉtangɨ bhwa Mungu hamwɨmwɨ na abhaatʉ bhu urwibhʉrʉ rwa nangwɨnʉ na kʉrʉtɨnɨra. Abhaatʉ bha Ninaawi bhakatiga ʉbhʉbhɨ bhwabhʉ igʉrʉ wu ukwigwa ubhurwazi bhwa Yoona. Nangʉ nɨrabhabhʉʉrɨra, hanʉ areho ʉmʉkʉrʉ kʉkɨra Yoona.*Rora Yoona 3. 42 Ribhaga ryʉ ʉmʉtɨmi Sɨrɨmaani, aareho marikiya wʉmwɨ wʉnʉ aarɨ aratema ʉrʉbhaara rwa rangɨ. Marikiya wuyo ariimɨɨrɨra mʉbhʉtangɨ bhwa Mungu na kʉtɨnɨra abhaatʉ bhu urwibhʉrʉ rʉnʉ, kʉ kʉbha bhasariryɨ. Ewe akarwa mucharʉ cha kore korereke aazɨ iitegeerere amangʼana gu ubhwʉbhʉʉri bhwʉ ʉmʉtɨmi Sɨrɨmaani.Rora 1 Abhatɨmi 10:1‑13; 2 Amangʼana ga Amabhaga 9:1‑12. Nangʉ nɨrabhabhʉʉrɨra, hanʉ areho mʉkʉrʉ kʉkɨra Sɨrɨmaani.”
Ekerenjo cho okorecha abhaatʉ abhabhɨ
(Ruuka 11:24‑26)
43 Yɨɨsu akangʼeha kʉgamba, “Hanʉ risambwa rikurwa kʉmʉʉtʉ, rɨhaaja kʉkɨbhara ɨnʉ rɨramohya ahagero hu ukwoyeera. Nawe rɨraatamwɨ kʉhabhona, 44 rɨhaabhuga, ‘Nɨragarʉka uwaanɨ hanʉ naruurɨ.’ Hanʉ rɨkʉgarʉka, rɨrabhona aangɨ inyumba yɨnʉ ɨrɨ bhʉʉha, ɨtarikiibhwɨ na ɨkʉrirwɨ bhwaheene. 45 Akʉmara rɨhaaja koreeta amasambwa agandɨ muhungatɨ amabhɨ kʉrɨkɨra, gʉʉsi gahaasikɨra kʉmʉʉtʉ wuyo, na kwikara kwawɨ. Neho ubhwikari bhwʉ ʉmʉʉtʉ wuyo bhʉhaabha bhʉbhɨ kʉkɨra chɨmbu bhwarɨ. Ɨbhu nɨmbu ɨkʉbha kwa niimwɨ, urwibhʉrʉ ʉrʉbhɨ rʉnʉ.”
Bhaumwabhʉ Yɨɨsu na unina
(Maaroko 3:31‑35; Ruuka 8:19‑21)
46 Hanʉ Yɨɨsu aarɨ achagambana na riribhita rya abhaatʉ bhayo, unina na abhahiiri bhaazɨ bhakaaza, bhakiimɨɨrɨra igʉtʉ, bhareenda kʉgambana nawe. 47 Ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ akabhʉʉrɨra Yɨɨsu, “Onyoko na bhaumwanyu bhiimiiriirɨ igʉtʉ, bhareenda kʉgambana na naawɨ.”
48 Yɨɨsu akamʉgarukirya, “Yiiya, nɨ‑wɨɨwɨ? Na bhaumwɨtʉ, nɨ‑bha wɨɨwɨ?” 49 Akʉmara akoorota abhɨɨga bhaazɨ, akabhuga, “Rora, bhanʉ nebho bha yiiya na bhaumwɨtʉ! 50 Ʉmʉʉtʉ wʉwʉʉsi wʉnʉ akokora ubhwɨndi bhwa Mungu, wuyo newe umwɨtʉ, umusubhaati na yiiya.”

*12:1 Ʉbhʉtʉʉrʉ. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora ringʼana urusikʉ rwʉ ʉbhʉtʉʉrʉ muKiniibhasa.

12:2 Rora Kʉhʉrʉka 20:8‑11.

12:3 Rora 1 Samwɨri 21:1‑6.

§12:5 Rora Ʉkʉbhara 28:9‑10.

*12:7 Rora Hooseya 6:6.

12:21 Rora Isaaya 42:1‑4.

12:24 Bhɨɨrizɨbhuri ni‑riina ɨrɨndɨ rya Shɨtaani.

§12:40 Rora Yoona 1:17.

*12:41 Rora Yoona 3.

12:42 Rora 1 Abhatɨmi 10:1‑13; 2 Amangʼana ga Amabhaga 9:1‑12.