12
Ekerenjo cha abharimi abhabhɨ
(Mataayo 21:33‑46; Ruuka 20:9‑19)
1 Yɨɨsu akatanga kʉgambana na abhakangati bha Abhayaahudi bharya kobherenjo. Akabhuga, “Kwarɨ nʉ ʉmʉʉtʉ wʉmwɨ wʉnʉ aarimirɨ ʉmʉgʉndʉ gwɨ ɨmɨzabhiibhu. Akagʉbhagɨra, akatuka ikisima chu ukugundɨkɨra ɨmɨzabhiibhu girya. Akʉʉmbaka ɨkɨkʉngʉ ɨkɨrɨɨhu cha abhariibhi mʉmʉgʉndʉ. Akakʉʉdishirya abharimi. Ewe akaja icharʉ ɨkɨndɨ. 2 Ribhaga ryu ukutwa zɨzabhiibhu rɨkahika, akamʉtʉma wʉmwɨ wa bhambʉʉsa bhaazɨ kʉbharimi bharya, bhamohe esondo yaazɨ ya zɨzabhiibhu kurwa mʉmʉgʉndʉ gwazɨ. 3 Nawe, abharimi bhakagwata mbʉʉsa, bhakamotema, bhakamuhurucha mabhoko bhʉʉha. 4 Wʉ ʉmʉgʉndʉ akatʉma mbʉʉsa ʉwʉndɨ kʉbharimi. Wʉʉsi bhakamotema na kʉmʉnyahaara kumutwɨ, na komokorera kɨbhɨ bhʉkʉngʼu. 5 Akatʉma mbʉʉsa waazɨ ʉwʉndɨ, wʉʉsi abharimi bhakamwita. Akabhatʉma bhambʉʉsa bhaazɨ abhandɨ bhaaru. Abharimi bharya bhakabhatema, abhandɨ bhakabhiita. 6 Wʉ ʉmʉgʉndʉ akasaaga na wʉmwɨ, umwana waazɨ ʉmʉsɨɨgwa. Ɨtɨnɨrʉ akamʉtʉma kʉbharimi bharya, akiiseega, ‘Bharamʉsʉʉka umwana waanɨ.’
7 “Nawe, hanʉ aahikirɨ, abharimi bharya bhakiibhʉʉrɨra, ‘Wʉnʉ newe ʉmʉgabhi wʉ ʉmʉgʉndʉ gʉnʉ. Nangʉ, tumwitɨ. Ɨgabhʉ yaazɨ yɨnʉ ɨrabha iyɨɨtʉ.’ 8 Bhakamugwata, bhakamwita, bhakamorekera igʉtʉ wʉ ʉmʉgʉndʉ gurya.
9 “Nangʉ wʉ ʉmʉgʉndʉ wuyo arakorabhwɨ? Araaza na kubhiita abharimi bharya, nʉ ʉmʉgʉndʉ guyo, arabhaha abhaatʉ abhandɨ. 10 Nangʉ, mʉkɨɨrɨ kosoma Amaandɨkʉ ganʉ?
‘Riibhwɨ rɨnʉ abhʉʉmbaki bhaangirɨ,
neryo rɨbhɨɨrɨ riibhwɨ rikʉrʉ rya rusizʉ.*Riibhwɨ rikʉrʉ rya rusizʉ ryarɨ rereenderwa kuryʉmbaka rya Abhayaahudi. Rɨkagwatanʼya nyiki ibhɨrɨ na kugwatɨrɨra inyumba ngima.
11 Ʉmʉkʉrʉ umwene akʉrirɨ ganʉ,
nego gararuguurya kwa niitwɨ.’†Rora Zabhuri 118:22‑23. ”
12 Abhakʉrʉ bha abhakuhaani, abhiija bhi imigirʉ ja Musa na abhakʉrʉ, bhakoobhoora kʉbha ekerenjo kiyo nebho kɨkʉgambɨra. Neho bhakeenda kumugwata, nawe kʉ kʉbha bhakʉʉbhaha riribhita rya abhaatʉ, bhakamutiga, bhakabhʉʉka.
Yɨɨsu arabhuuribhwa igʉrʉ wʉ ʉkʉrɨha rigʉʉti
(Mataayo 22:15‑22; Ruuka 20:20‑26)
13 Neho abhakʉrʉ bha Abhayaahudi, bhakatʉma Abhafarisaayo obhorebhe na abhasakirya bha riribhita ryʉ ʉmʉtɨmi Heroode Antipaasi, bhahaatyɨ Yɨɨsu kʉrɨngʼaana na amangʼana gaazɨ umwene. 14 Bhakamujaku, bhakamʉbhʉʉrɨra, “Umwija, tʉmɨnyirɨ kʉbha, gʉʉsi ganʉ ukubhuga, nɨ‑ga amaheene. Ʉtakwʉbhaha wʉwʉʉsi, nʉʉrʉ abhɨ nu umweya gwi igʉrʉ. Uriija ɨnzɨra ya Mungu kʉmaheene. Nangʉ, kʉrɨngʼaana ni imigirʉ ja Musa, toreenderwa kʉrɨha rigʉʉti kwa Kaisaari,‡Kaisaari. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. kisha zɨyi?”
15 Nawe Yɨɨsu akoobhoora engʼeera yaabhʉ, akabhabhʉʉrɨra, “Kwakɨ mʉrangema? Mondeetere rizenzere nerore.” 16 Bhakamuhirɨra, akabhabhuurya, “Ipicha yɨnʉ ni riina rɨnʉ, ni‑bhya wɨɨwɨ?”
Bhakamʉgarukirya, “Bhya Kaisaari.”
17 Yɨɨsu akabhabhʉʉrɨra, “Bhya Kaisaari mohe Kaisaari, na bhya Mungu mohe Mungu.” Bhʉʉsi bhakarʉgʉʉra bhʉkʉngʼu.
Yɨɨsu ariija igʉrʉ wu ukuryʉka abhaku
(Mataayo 22:23‑33; Ruuka 20:27‑40)
18 Kwarɨ na riribhita rɨmwɨ rya Abhayaahudi rɨnʉ rikubhirikirwa Abhasadukaayo.§Abhasadukaayo. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa. Ebho bhaarɨ bharabhuga kuryʉka kwa abhaku kʉtareeho. Urusikʉ rʉmwɨ, obhorebhe bhwabhʉ bhakaja kwa Yɨɨsu, bhakamubhuurya, 19 “Umwija, Musa akatʉtʉma, ‘Arɨɨbhɨ ʉmʉʉtʉ akuurɨ, na atigirɨ ʉmʉkari waazɨ ataana umwana, umuhiiri waazɨ agabhɨ umukwirwa wuyo, amwibhʉrɨrɨ abhaana umwabhʉ wʉnʉ akuurɨ.’*Rora Amahiityʉ gi Imigirʉ 25:5‑6. 20 Nangʉ, tubhugɨ bhaareho abhahiiri muhungatɨ. We embere akakwɨra ʉmʉkari, nawe akakwa aarɨ akɨɨrɨ kwibhʉra mwana. 21 Umunyi waazɨ akagabha ʉmʉkari wuyo, nawe wʉʉsi akakwa, ataatigirɨ mwana. Na wa katatʉ ɨkabhabhu. 22 Bhʉʉsi bhasaasabha bhanʉ bhaamʉgabhirɨ na wurya aamukwɨrirɨ, bhakakwa, bhataatigirɨ mwana. Ɨtɨnɨrʉ, ʉmʉkari wuyo wʉʉsi akakwa. 23 Nangʉ tʉbhʉʉrɨrɨ, hanʉ abhaku bhakuryʉka, ʉmʉkari wuyo arabha mʉka wɨɨwɨ? Muhungatɨ bhayo bhʉʉsi bhaarɨ bhamukwɨrirɨ!”
24 Yɨɨsu akabhabhʉʉrɨra, “Imwɨ mubhurirɨ, kʉ kʉbha mʉtɨɨzɨ Amaandɨkʉ Amarɨndu naabha ʉbhʉnaja bhwa Mungu. 25 Hanʉ abhaku bhakuryʉka, bharabha ncha bhamaraika bha mwisaarʉ bhatakukwɨra naabha kukwɨrwa. 26 Ni igʉrʉ wa abhaku kuryʉka, nɨ‑maheene. Nangʉ, mʉkɨɨrɨ kosoma mʉkɨtabhʉ cha Musa, chɨmbu Mungu aagambirɨ kʉkɨsaka kɨnʉ kikwaka omorero? Hanʉ Mungu aamubhuuriirɨ Musa, ‘Inyɨ ni‑Mungu wa Abhurahaamu, Iisaka na Yaakobho.’†Rora Kʉhʉrʉka 3:6. 27 Mungu nɨ‑wa abhahʉru, atarɨ Mungu wa abhaku. Imwɨ mubhurirɨ bhʉkʉngʼu.”
Riswaja rikʉrʉ kʉkɨra gʉʉsi
(Mataayo 22:34‑40; Ruuka 10:25‑28)
28 Hanʉ Yɨɨsu aarɨ arahakaana na Abhasadukaayo, umwija wʉmwɨ wi imigirʉ ja Musa akahika, akiigwa kɨnʉ bhakʉhakaana. Hanʉ igwirɨ kʉbha Yɨɨsu abhagarukiiryɨ bhwaheene, akamubhuurya, “Mʉmaswaja gʉʉsi, ryʉ ʉbhʉtangɨ ni‑ryahe?”
29 Yɨɨsu akamʉgarukirya, “Ryʉ ʉbhʉtangɨ nɨ‑rɨnʉ, ‘Mwitegeerere imwɨ Abhiiziraɨri! Ʉmʉkʉrʉ Mungu wɨɨtʉ, newe Ʉmʉkʉrʉ umwene. 30 Ʉmʉsɨɨgɨ Ʉmʉkʉrʉ Mungu waazʉ kumwʉyʉ gwazʉ gwʉsi, kokoro yaazʉ yʉʉsi, kʉmangʼɨɨni gaazʉ gʉʉsi na kʉmanaga gaazʉ gʉʉsi.’‡Rora Amahiityʉ gi Imigirʉ 6:4‑5. 31 Na rya kabhɨrɨ nɨ‑rɨnʉ, ‘Ʉmʉsɨɨgɨ nyarʉbhɨri waazʉ chɨmbu wisɨɨgirɨ aumwene.’§Rora Abharaawi 19:18. Rɨtareeho iswaja rɨndɨ ikʉrʉ kʉkɨra abhɨrɨ gayo.”
32 Umwija wi imigirʉ wuyo akabhʉʉrɨra Yɨɨsu, “Umwija, ʉgambirɨ amaheene kʉbha Mungu nɨ‑wʉmwɨbhu, atareeho wʉndɨ, nawe ewe umwene. 33 Naatu nɨɨzɨ kʉbha ereenderwa kʉmʉsɨɨga Mungu kumwʉyʉ gwʉsi, kʉmangʼɨɨni gʉʉsi na kʉmanaga gʉʉsi, na kʉsɨɨga nyarʉbhɨri waazʉ chɨmbu wisɨɨgirɨ aumwene. Gayo nego amaswaja amakʉrʉ bhʉkʉngʼu. Amangʼana gayo nɨ‑makʉrʉ kokora kʉkɨra kuhurucha ibhimweso bhyʉsi bhyu ukurichwa ni ibhimweso ɨbhɨndɨ.”
34 Hanʉ Yɨɨsu aarʉʉzɨ kʉbha ʉmʉʉtʉ wuyo agarukiiryɨ kwa amangʼɨɨni, akamʉbhʉʉrɨra, “Nangʉ awɨ ʉtangirɨ kwobhoora chɨmbu ikwenderwa kusikɨra mʉbhʉtɨmi bhwa Mungu.” Kwɨma hayo, ataabhʉnɨkirɨ kwikɨ ʉmʉʉtʉ wʉndɨ wa komogema kumubhuurya.
Yɨɨsu arabhuurya Abhafarisaayo igʉrʉ wa Kiriisitʉ
(Mataayo 22:41‑46; Ruuka 20:41‑44)
35 Hanʉ Yɨɨsu aarɨ ariija abhaatʉ mwihekaaru, akabhabhʉʉrɨra, “Kwakɨ abhiija bhi imigirʉ ja Musa bhahaabhuga Kiriisitʉ ni‑mwana wʉ ʉmʉtɨmi Daudi? 36 Hanʉ Daudi umwene aakangatirwɨ ne Ekoro Ɨndɨndu, akabhuga,
‘Ʉmʉkʉrʉ Mungu akabhʉʉrɨra Ʉmʉkʉrʉ waanɨ,
“Ikara ʉrʉbhaara rwanɨ rwu ubhuryʉ,
kuhika hanʉ nɨkʉtʉʉra abhabhisa bhaazʉ iyaasɨ wa amagʉrʉ gaazʉ.” ’*Rora Zabhuri 110:1.
37 “Mmbe, Daudi umwene arabhuga Kiriisitʉ nɨ‑Mʉkʉrʉ, kʉgayo Kiriisitʉ arabhabhwɨ mwana waazɨ?” Riribhita ikʉrʉ rya abhaatʉ ryarɨ ririitegeerera Yɨɨsu kobhozomerwa.
Yɨɨsu newe Ʉmʉkʉrʉ wa bhʉʉsi
(Mataayo 23:1‑36; Ruuka 20:45‑47)
38 Mumiija gaazɨ, Yɨɨsu akabhuga, “Mwiyangarɨrɨ na abhiija bhi imigirʉ ja Musa. Bhanʉ bhasɨɨgirɨ kogenda kʉnzɨra bhiibhʉhirɨ zɨkanzʉ zaabhʉ na kʉkɨɨribhwa kubhusuuku mometeera. 39 Na mʉmarwazɨrʉ, bhahaasɨɨga kwikara kubhitumbɨ bhye embere. Na arɨɨbhɨ bharaarikirwɨ kʉzɨnyangi, bhahaasɨɨga kwikara hanʉ abhakangati bhiikɨɨrɨ. 40 Bhahaaruusha abhakwirwa ebhegero bhyabhʉ. Na bhariikorya nɨ‑bhaatʉ bhagʉrʉrʉku kʉ kʉsabha amasabhi marɨɨhu bhʉkʉngʼu korereke bhiiyeerekenʼye kwa abhaatʉ. Kurusikʉ rwɨ ɨtɨnɨrʉ, abhaatʉ bhayo bharahaabhwa ɨtɨnɨrʉ kʉrʉ bhʉkʉngʼu.”
Ikimweso chu umukwirwa
(Ruuka 21:1‑4)
41 Yɨɨsu akiikara haguhɨ ne ekegero chu ukuhurukirya ikimweso mwihekaaru. Aarɨ ararora abhaatʉ bharatʉʉra ikimweso mʉkɨhʉʉzʉ kirya. Abhaniibhi bhaaru bhakahurucha zimpirya nzaru. 42 Akaaza ʉmʉkari wʉmwɨ umukwirwa ʉmʉhabhɨ, ewe akahurucha mazenzere abhɨrɨ masuuhu. 43 Hanʉ Yɨɨsu aarʉʉzɨ gayo, akabhabhɨrɨkɨra abhɨɨga bhaazɨ, akabhabhʉʉrɨra, “Nɨrabhabhʉʉrɨra amaheene, ʉmʉkari umukwirwa ʉmʉhabhɨ wuyo, ahurukiryɨ zimpirya nzaru mʉkɨhʉʉzʉ kʉkɨra bhʉʉsi bhanʉ bhahurukiryɨ. 44 Nɨragambabhu kʉ kʉbha abhaatʉ abhandɨ bhʉʉsi bhahurukiryɨ amasaajʉ gu ubhwaru bhwe ebhegero bhyabhʉ. Nawe ʉmʉkari wʉnʉ, nʉ ʉbhʉhabhɨ bhwazɨ, ahurukiryɨ bhyʉsi bhɨnʉ anabhyʉ mubhwikari bhwazɨ.”
*12:10 Riibhwɨ rikʉrʉ rya rusizʉ ryarɨ rereenderwa kuryʉmbaka rya Abhayaahudi. Rɨkagwatanʼya nyiki ibhɨrɨ na kugwatɨrɨra inyumba ngima.
†12:11 Rora Zabhuri 118:22‑23.
‡12:14 Kaisaari. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.
§12:18 Abhasadukaayo. Kʉmaragɨrɨra bhʉkʉngʼu, rora Ikiniibhasa.
*12:19 Rora Amahiityʉ gi Imigirʉ 25:5‑6.
†12:26 Rora Kʉhʉrʉka 3:6.
‡12:30 Rora Amahiityʉ gi Imigirʉ 6:4‑5.
§12:31 Rora Abharaawi 19:18.
*12:36 Rora Zabhuri 110:1.