12
Wain epän täŋo watä äma waki
Mat 21:33-46; Luk 20:9-19
*Ais 5:1-2 Jesutä ude yäŋpäŋ yäput peŋpäŋ man wärani ŋode yäwetkuk; Äma ekäni kubätä kome kubäken wain epän täŋ moreŋpäŋ yewa täŋ-äyäŋurek. Täŋpäŋ wain mujipi yeŋ yäwatpäŋ umeni yäpmäkta komeni täŋkaŋ watä ämata yot kubä täŋ imek. Ude täŋ moreŋpäŋ wain epän u watäni itta äma ätu yepmaŋkaŋ kome ban kubäken kwek. Kwekopäŋ mujipi yäpmäk-yäpmäk kadäni keräp taŋirän mujipi ätu inita ketpäŋ yäpmäŋ imiŋ äbäkta epän ämani kubä iwerän kwek. Kuŋirän wain epän watä äma unitä äma u kaŋpäŋä utpäŋ iwat kireŋpewä äneŋi ketäŋ kwek. Täŋpäŋ wain epän mähemitä nadäŋpäŋ äneŋi epän ämani kubä iwerän kwek. Iwerän kuŋirän iŋitkaŋ gwäki däpmäŋ kärapmitpäŋ waki täŋ imineŋ. Ude täŋirä äneŋi kubä iwerän kukgän täŋpek. Iwerän kuŋirän kumäŋ-kumäŋ utneŋ. Täŋirä wain epän mähemitä pen kubäkubä yäwerän kuŋirä ätu uwä däpmäŋpäŋ yepmaŋpä kuneŋ, ätu uwä kumäŋ-kumäŋ däpmäk täneŋ.
*Mat 3:17 Eruk, yepmaŋpän kuŋ moreŋtäko iniken nanaki-inik unitägän iränä upäŋ iwerän kwek. Näkŋaken nanakna ŋonitä kwänä oraŋ imiŋpäŋ mani api buramineŋ yäk. Eruk, nanaki-iniktä kwänä wain epän täŋo watä äma unitä nanaki-inik u kaŋpäŋä yäŋpäŋ-nadäk ŋode täneŋ; Unitä epän ŋo mähemi api täŋpek yäk. Unita uritna epän ŋo ninta biŋam kaŋ täŋpän! yäŋ yäneŋ. *Hib 13:12 Ude yäŋpäŋ iŋitpäŋ kumäŋ-kumäŋ utpäŋ gupi wain epän gägäni käda maŋpä kuneŋ.
Jesutä man wärani ude yäŋpäŋ ŋode yäwetkuk; Epän mähemitä watä äma u kowata jide api täŋ yämek? Ŋode api täŋpek; Kuŋpäŋä wain epän watä it täŋkuŋo u däpmäŋ moreŋpäŋä watä äma kodaki yepmaŋpek yäk. 10 Anutu täŋo man ŋode kudän täwani u nämo daniŋpäŋ nadäk täkaŋ?
Äma yot täŋpanitä bek kubä kawä wawäpäŋ peŋkuŋo unitä bek bämopi ude itak.
11 Anututä ude täŋpewän ahäŋirän kaŋpäŋ gäripi pähap nadäkamäŋ yäk. Sam 118:22,23
12 Jesutä ude yäŋirän Juda täŋo intäjukun ämatä nadäŋkuŋ; Jesu ninta yäŋpäŋ man wärani u yäyak. Ude nadäŋpäŋ iŋitnayäŋ täŋkuŋo upäŋkaŋ ämawebetä Jesuta gäripi nadäk täŋkuŋo unita umuntaŋpäŋ Jesu kakätäŋpeŋ kuŋkuŋ.
Ämatä Jesu takis moneŋta iwet yabäŋkuŋ
Mat 22:15-22; Luk 20:20-26
13 *Mak 3:6 Kuŋpäŋ Parisi ämakät äma Herot täŋo äbotken nanik ätu Jesu täŋo mani nadäkta yäwerä kuŋkuŋ. Jesutä man goret yäwän nadäŋkaŋ uterak kaŋ iŋitna yäŋkaŋ kuŋkuŋ. 14 Ude nadäŋpäŋ Jesu kaŋ-ahäŋpäŋ bänep ärik-ärik man ŋode iwetkuŋ; Yäwoŋärewani äma, nin gäkŋo mebäri nadäkamäŋ. Gäk jopman nämo yäk täyan. Ämata nadäwätäk nämo täŋpäŋ man burenigän yäk täyan. Gäk äma ärowani äpani nämo yäpmäŋ daniŋpäŋ kuduptagän Anutu täŋo kädet siwoŋigän niwetpäŋ niwoŋärek täk täyan. Unita niweri nadäna; Nin Juda naniktä Rom gapmanta takis moneŋ imikta nintäŋo baga mantä yäjiwät täyak ba nämo? 15 Imik täkäna ba imik tänero? Ude iwerirä Jesutä jopman täŋo mebäri nadäwän tärewäpäŋ yäwetkuk; In imata jopman näkŋatkaŋ? Eruk moneŋ kubä yäpmäŋ päbä namä käwa. 16 Yäweränä moneŋ kubä imiŋkuŋ. Imiŋirä kaŋpäŋ yäwetkuk; Moneŋ ŋo terak netä täŋo iŋami dapun ba wäpitä itak? Ude yäwerirän yäŋkuŋ; Rom gapman täŋo intäjukun äma Sisa unitäŋotä itak yäk. 17 *Rom 13:7 Ude yäwäwä Jesutä yäwetkuk; Eruk ket ŋode nadäwut; In imaka Rom gapmanta imikta yäwani u inita kaŋ imut. Täŋ, imaka imaka Anututa imikta yäwani u Anututa kaŋ imut yäk. Ude yäwänkaŋ kikŋutpäŋ nadäwätäk pähap täŋkuŋ.
Kumbani-ken nanik akukakuk täŋo man
Mat 22:23-33; Luk 20:27-40
18 *Apos 23:8 Kepma ugän äma ätu Satyusi äbotken naniktä Jesuken äbuŋ. (Satyusi äma uwä kumbani-ken nanik akukakuk nämo pätak yäŋ nadäk täŋkuŋonik.) Äbäŋpäŋ ŋode iwetkuŋ; 19 *Lo 25:5 Yäwoŋärewani äma, Mosestä ninta man kudän ŋode täŋ nimiŋkuk; Äma kubätä webe yäpmäŋpäŋ komenita yeri kubä nämo bäyaŋkaŋ kumäŋirän monänitä webeni kajat yäpmäŋpäŋ tuänita biŋam yeri bäyaŋ imek yäŋ yäŋkuk. 20-22 Täŋpäkaŋ bianä ini buap 7 itkuŋowä tuätä webe kubä yäpmäŋpäŋ yeri kubä nämo peŋkaŋ kumbuk. Täŋirän monänitä webe ugänpäŋ yäpuk. Yäpmäŋpäŋ udegän yeri kubä nämo peŋkaŋ kumbuk. Kumäŋirän gwekitä webe ugänpäŋ koreŋpäŋ udegän yeri kubä nämo peŋkaŋ kumbuk. Kumäŋirän awänitä webe kajat ini ugänpäŋ yäpuk. Udegän udegän buap 7 uwä webe ugänpäŋ yäpmäŋpäŋ yeri kubä nämo peŋkaŋ kumän-tagän kumbuŋ. Äpiyetä kumäŋirä webeni kajat udegän mäden kumbuk. 23 Eruk kumbanitä akukakuk kadäni pähapken webe uwä netäta biŋam api täŋpek? yäŋ iwetkuŋ.
24 Ude iwerirä Jesutä yäwetkuk; In nadäk-nadäk goret nadäkaŋ u mebäri ŋodeta; In Anutu täŋo man kudän täwani ba Anutu täŋo kehäromita guŋ takinik täk täkaŋ unita yäk. 25 Ittäŋgän kumbani-ken naniktä akuŋpäŋ ämawebe u nädapi nämo api täneŋ yäk. Aŋero kunum gänaŋ itkaŋ uwä webe yäpmäk-yäpmäk nämo täk täkaŋ ude ämawebe jop api itneŋ yäk. 26 *Kis 3:2,6 Kumbani-ken nanik akukakukta yäkaŋ unita täwera nadäwut; Mosestä man bian kudän täŋkuko uterak ŋode nämo daniŋpäŋ nadäk täkaŋ ba? Mosestä päya terak mebet täŋirän kaŋkaŋ u dubini-ken kuŋirän Anututä iwetkuk; Näk Anutu, Abraham, Aisak, Jekop unitä naniŋ orerani yäŋ iwetkuk. 27 Anututä ude iwetkuko unita ŋode nadäwut; Anutu u äma kodak irani täŋo Anutu, kumbani täŋo nämo. Ämatä kumäŋpäŋ paot-inik täk täkaŋ yäŋ nadäk täkaŋ u goret-inik nadäk täkaŋ! yäk.
Baga man intäjukun-inik täŋo man
Mat 22:34-40; Luk 10:25-28
28 *Luk 10:25-28 Täŋpäŋ Baga man yäwoŋärewani äma kubätä äbäŋpäŋ Jesu-kät Satyusi äma ukät man yäŋpäŋ-nadäk täŋ itkuŋo u nadäŋkuk. Jesutä Satyusi man kowata tägagän yäwet irirän nadäŋpäŋä Jesu iwet yabäŋkuk; A, baga man jidetä intäjukun-inik täyak? 29 *Lo 6:4-5 Ude yäwänä Jesutä ŋode iwetkuk; Baga man intäjukun itak uwä ŋode; Juda ämawebe juku peŋpäŋ nadäkot! Ekäni Anutunin u Ekäni bureni kubägän. 30 Unita Ekäni Anutukata gäripi-inik nadäwen. Bänepka, gupka, nadäk-nadäkka kumän-tagän Anutu-ken pewen yäk. 31 *Wkp 19:18 E kubä ŋode; Gäkŋata nadäk täyan udegän notkayeta nadäŋ yämen. Baga man kubätä yarä ŋo nämoinik yärepmitak yäk. 32 Ude yäŋirän Parisi äma unitä yäŋkuk; Yäwoŋärewani äma, gäk yäŋiri nadäwa siwoŋi täyak yäk. Bureni yäyan. Anutu u Ekäni bureni kubägän, u udewani kubä nämo itak yäk. 33 *Lo 4:35; Ais 45:21; 1Sml 15:22; Hos 6:6 U bänepka nadäk-nadäkka ba kehäromika kudup imen ba gäkŋata nadäk täyan udegän notkapakta bänep iron täŋ imeno unitä Anutu iniŋ oretta äŋnak-äŋnak gäripi nikek mebäri mebäri yärepmit morekamän yäk. 34 Ude yäŋirän Jesutä nadäwän siwoŋi täŋirän iwetkuk; Gäk Anutu täŋo kaŋiwat yewa dubini-ken itan yäŋ gabäŋpäŋ-nadätat yäk. Täŋpäkaŋ kadäni uken ämatä Jesu iwet yabäk ätukät täkta umuntaŋpäŋ peŋkuŋ.
Jesu ini Kristo unita yäwet yabäŋkuk
Mat 22:41-46; Luk 20:41-44
35 Kadäni kubä Jesutä kudupi yot gänaŋ ämawebe yäŋpäŋ-yäwoŋärek täŋ itkaŋ ŋode yäwet yabäŋkuk; Imata Baga man yäwoŋärewani ämatä Kristota Devit täŋo nanaki kubä, komen ämagän yäŋ yäk täkaŋ? 36 Anutu täŋo Munapiktä nadäk-nadäk imänkaŋ Devittä ŋode yäŋkuk;
Ekäni Anututä Ekänina ŋode iwetkuk;
Gäk dubina-ken äbä maŋiriri wäpka biŋam gamiŋkaŋ iwankaye yäpmäŋpäŋ gämotka-kengän api yepmaŋpet yäk. Sam 110:1
37 Eruk, u kawut! Devit ini uwä Kristota Ekänina yäŋ yäŋkuko unita imata Kristo u Devit täŋo orani jopi kubä yäŋ yäk täkaŋ? Jesutä man ude yäŋirän ämawebe äbot päke u gäripi-inik nadäŋkuŋ.
38 Täŋpäŋ äneŋi ŋode yäŋpäŋ-yäwoŋäreŋkuk; Baga man yäwoŋärewani ämata ket nadäŋpäŋ kuŋatkot! Äma uwä ämawebetä nibäŋpäŋ biŋam yäwut yäŋ nadäŋpäŋ tek säkgämän käroŋi täŋkaŋ ämawebe iŋami-kengän kuŋat täkaŋ. 39 Käbeyä yot gänaŋ äma ekäni täŋo bägup-ken maŋit täkaŋ, intäjukun itta. Ba äŋnak-äŋnak taŋi täktäk kadäni-ken bägup udewani-kengän intäjukun itnayäŋ nadäk täkaŋ. 40 Äma udewanitä webe kajattä yot gänaŋ äroŋpäŋ tuŋumi yäyomägat täkaŋ. Ba ämawebetä nibäwut yäŋkaŋ yäŋapik man käroŋi boham yäŋ yäpmäŋ kuk täkaŋ. Ude täk täkaŋ unita kämi kowata bäräpi ärowani api yäpneŋ yäk.
Webe kajat kubätä moneŋi kudup peŋkuk
Luk 21:1-4
41 *2Kin 12:9 Kudupi yot gänaŋ äroŋkaŋ Jesu moneŋ pewani-ken kukŋi käda itkaŋ yabäŋ yäwat irirän ämawebe äbä moneŋ pewä äpmok täŋkuŋ. Täŋkaŋ äma tuŋum ikek mäyaptä äbäŋpäŋ moneŋ pähap pewä äpmok täŋkuŋ. 42 Täŋirä webe kajat jopi jäwäri kubä unitä äbä moneŋ gämäni täpuri yarä pewän äpmoŋkumän.
43 *2Ko 8:12 Ude täŋirän Jesutä webe kajat u kaŋpäŋ iwaräntäkiye yäŋ-päbä yepmaŋpäŋ yäwetkuk; Näk bureni täwetat yäk. Webe kajat jopi jäwäri ŋonitä moneŋ peyak uwä ätu pähaptä pekaŋ ŋo yärepmitak yäk. 44 Ämawebe päke u moneŋ bureni pat yämiŋirä uken nanik yarä-gänpäŋ pekaŋ yäk. Täŋ, webe kajat ŋowä ude nämo täyak. Nämo, täpuri iŋirako uwä kudup peŋkaŋ jopi-inik itak yäk.

*12:1: Ais 5:1-2

*12:6: Mat 3:17

*12:8: Hib 13:12

*12:13: Mak 3:6

*12:17: Rom 13:7

*12:18: Apos 23:8

*12:19: Lo 25:5

*12:26: Kis 3:2,6

*12:28: Luk 10:25-28

*12:29: Lo 6:4-5

*12:31: Wkp 19:18

*12:33: Lo 4:35; Ais 45:21; 1Sml 15:22; Hos 6:6

*12:41: 2Kin 12:9

*12:43: 2Ko 8:12